FUTBOL BR YAAM TARZI NDEKLER TARHES KURALLARI 1

FUTBOL BİR YAŞAM TARZI

İÇİNDEKİLER TARİHÇESİ KURALLARI 1 KURALLARI 2 KURALLARI 3 KURALLARI 4 DÜNYA KUPASI 1 DÜNYA KUPASI 2 DÜNYA KUPASI 3 DÜNYA KUPASI 4 DÜNYA KUPASI 5

TARİHÇESİ Günümüz dünyasının en popüler kavramı olan futbol, kitleleri peşinden koşturan en önemli spor dalıdır. Yaş, cinsiyet, ırk ve din gibi kavramlara bakılmaksızın 7 den 70’e herkesin sevdiği bu oyunun geçmişi de, bir o kadar eskiye dayanmaktadır. Futbolun tam olarak nerede ve ne zaman ortaya çıktığı belirlenememiş durumdadır. Fakat arkeolojik bulgulardan elde edilen bilgiler ışığında, ayakla topa vurma oyunlarının tarihin köklü medeniyetlerinden birisi olan Sümerlere kadar uzandığı ortaya çıkmıştır. Yine bu bulgular ışığında, MÖ 2500’lü yıllarda Çin’de askerlerin bu oyunu kullandığı anlaşılmıştır. Çin’de askerler toprağa iki direk dikip topu bu direkler arasından geçirmeye uğraşmaktaydılar. Tabi askerler bu oyunu idman amacıyla kullanmıştır. Aynı zamanda eski Türklerin futbola çok benzer bir oyun olan tepük adlı oyunu oynadıkları Divan-ı Lügat’it Türk, Baybars Tarihi ve Hıtay-ı Name gibi oldukça ünlü ve tarihe ışık tutan eserlerde belirtilmiştir. Futbolun Eski Mısır Medeniyetinde de oynandığı ortaya çıkmıştır. Bu medeniyete ait duvar resimlerinde yer alan top oynayan insan figürleri, bunun en açık göstergesi konumunda bulunur. Yunanlı ünlü şair Homeros’un oldukça ünlü bilinen “Odissea” adlı eserinde de top oynayan insanlardan bahsedilmiştir. MÖ 100 yıllarında Yunanlılar bu oyunu 15 er kişilik gruplar halinde ve belirli kurallar göre “Episkyres” adında oynamışlardır. Bu tarihte oynanan futbola benzer oyunlar, ilkel biçimde oynanmıştır. Günümüzde oynanmakta olan modern futbolun temelini oluşturan ve Romalı askerler tarafından oynanan Harpastum adlı oyun ise, Episkyresten esinlenerek oynan bir oyundur. Modern futbolun temeli kabul edilen Harpastum’da amaç, topu kaparak el veya ayak vuruşlarıyla topu rakip alana göndermektir. Bu oyun savaş taktikleri kazanmak için oynanmıştır. Oyun, günümüzdeki saha diziliş anlayışını kendisinde barındırmıştır. Çünkü oyunda ileride hücum hattı, ortada destek birliği ve en geride de muhafızlar görev yapmıştır. Eski tarihlerde birçok bölgede ve değişik şekillerde oynanan futbol, her nerede ve nasıl oynandıysa oynansın 12. yy da İngiltere’de modern anlamda oynanmaya başlanmış ve oldukça da sevilmiştir. Bu yıllarda sevilme o kadar ileri gitmiş ki, futbolun rekabeti kamu düzenini bozmaya başlayınca kral tarafından bütün ülkede futbolun oynanması yasaklanmıştır. Bu durum futbolun kötülenmesine yol açsa da İngilizlerin bu oyuna olan sevgisi ortadan kalkmamıştır. Daha sonra İngiliz soyluların İtalya’da oynanan ve tepmek, tekmelemek anlamına gelen Giyoca Del Calcio’yu ülkede yaymak istemeleri futbola olan ilgiyi daha da artırmıştır. İtalya’da oynanan bu oyun da günümüz futboluna çok benzemektedir. Ülkede yasaklanma getirilen futbol, İngiltere’de 1583 yılında tekrar oynanmaya başlanmış ve bu sefer oyuna basit kurallar eklenmiştir. Sertlik önleyici kurallar ve hakem seçimi bu kuralların en temelleridir. Faul sistemi, o zaman futbola getirilmeye başlanmıştır. Bu kurallar 1862 yılında çok daha genişletilmiş ve takımların 11 kişi ile sahaya çıkacağı, ofsayt kuralı ve elle oynamanın yasaklanması yeni kurallar arasına girmiştir. 1857’de ise, ilk futbol kulübü kurulmuş ve bu kulüp “Sheffield Club” adında faaliyetlere başlamıştır. 1963 tarihinde ise İngiliz Futbol Birliği kurulmuş ve modern futbolun meyveleri atılmıştır. FA, futbolda kurulan dünyanın ilk milli federasyonu olma özelliğini taşımaktadır.

KURALLARI Oyun Alanı : Maçın oynandığı yer, dikdörtgen şeklindedir. Eni en az 45, en fazla 90 metredir. Boyu ise en az 90, en fazla 120 metre ile sınırlandırılır. Uluslararası müsabakalarda bu oranlar ende 64 – 75 metre, boyda ise 100 – 110 metredir. Top : Yuvarlak biçimde olan bu oyun aracı, ortalama 410 – 450 gram ağırlığında olup çevresi de 68 – 70 santimetre arasında olmalıdır. Oyuncuların Sayısı : Her iki takımdan da oyun alanı içinde 11’er futbolcu bulunur. Maçın başlayabilmesi ya da devam edebilmesi için bir takımın saha içinde 7 kişiden az olmaması gerekir. Yedek kulübesinde en fazla 7 oyuncu bulundurulup, oyun süresi içinde bir takım en fazla 3 kez oyuncu değiştirebilir. Oyuncuların Giysileri : Her iki takım futbolcuları birbirinden farklı renklerde forma giymek zorundadır. Bir takımın tüm oyuncuları ise kaleci hariç, tek tip forma giymelidir. Genel anlamda giysiler, kısa kollu ya da uzun kollu forma, şort, uzun çorap, tekmelik ve futbol ayakkabısından oluşur.

KURALLARI Hakem : Müsabakalar, oyun kurallarını uygulamada yetkili olan birisi tarafından yönetilir. Bu kişi hakemdir. Hakem, futbolculardan farklı renkte kıyafet giyer. Hakeme sahanın 2 karşı uzun çizgisinde bulunan ve bayraklarla oyuna müdahale eden 2 yardımcı hakem eşlik eder. Asıl ve tartışmasız kararı veren ise orta hakemdir. Hakem, kararlarını düdük çalarak duyurur. Maçın Süresi : Futbol, 45’şer dakikadan oluşan 2 devre halinde oynanan bir oyundur. Toplam 90 dakika süren maçın devre arası 15 dakikayı aşmaz. Ofsayt : Oyunun temel kurallarındandır. Bir oyuncu, rakip kaleye toptan ve rakibin sondan ikinci oyuncusundan daha yakın ise ofsayt pozisyonundadır. Bu pozisyon sırasında topa dokunursa, hakem ofsayt kararı vererek, karşı takım lehine düdük çalar. Fauller ve Fena Hareketler : Saha içinde oyunun kuralına göre oynanmasını sağlayan etkenlerin başında fauller gelir. Maçta faul yapan bir oyuncu, kuralları ihlal etmiş sayılacağından hakem tarafından karşı takıma vuruş hakkı verilir. İşte 10 temel kusurlu hareket :

KURALLARI Rakibe tekme atmak ya da tekme atmaya teşebbüs etmek Rakibe vurmak ya da vurmaya teşebbüs etmek Rakibi tutma Rakibe tükürmek Bilerek topa elle dokunmak Rakibi çelmelemek Rakibin üzerine sıçramak Rakibi itmek Rakibe şarj yapmak Rakibe ayakla kayarak müdahele etmek Kusurlu hareketleri bir ya da birden fazla tekrarlayan oyuncu, faulün şiddetine göre sarı kart veya kırmızı kartla cezalandırılır. Kırmızı kart gören oyuncu, oyun alanından ihraç edilir ve bir sonraki müsabakada görev yapamaz.

KURALLARI Serbest Vuruşlar : Bu vuruşlar, hakem kararıyla belirlenip direkt ve en direkt olarak ikiye ayrılır. En direkt serbest vuruşta, topun oyuna girmesi için 2 farklı oyuncuya temas etmesi gerekir. Penaltı : Kusurlu hareketler, ceza sahası içinde olursa penaltı ile cezalandırılır. Kaleye 11 metre mesafede bulunan penaltı noktasından kaleye doğru yapılan vuruştur. Tek bir oyuncunun, kaleyi koruyan rakip kalecinin olduğu alana topa vurma avantajına sahip olmasıdır. Taç Atışı : Oyuna yan çizgiden başlama yöntemidir. Oyuncu, çizginin gerisinden topu eliyle, başlarının üzerinden fırlatarak oyuna dahil eder. Kale Vuruşu : Topun kalelerin yanından oyuna girmesidir. Rakip kaleye yapılan vuruşta, top kalenin dışından çizgiyi geçerse, tekrar kale vuruşuyla oyun başlar. Köşe Vuruşu : Rakip kaleye yapılan vuruşta, top rakip futbolcuya çarpıp, kalenin dışından oyun alanını terk ederse, vuruşu yapan oyuncunun takımı, topun çıktığı oyun alanı köşesinden köşe vuruşuyla oyunu başlatır.

DÜNYA KUPASI

DÜNYA KUPASI Futbolda dünyanın en büyük organizasyonu olarak kabul edilen FIFA Dünya Kupası’nın statüsü, başladığı 1930’dan bu yana defalarca değiştirildi. Dört yılda bir düzenlenen ancak 1942 ve 1946’da İkinci Dünya Savaşı nedeniyle iptal edilen kupa, 20 kez yapıldı. Bu turnuvalarda 9 farklı format uygulandı. Dönemin FIFA Başkanı Julies Rimet’nin girişimleriyle başlayan Dünya Kupası, ilk olarak Uruguay’da, 13 takımın katılımıyla organize edildi. İtalya 1934’ten başlamak üzere 16’ya çıkan takım sayısı, 13 takımla yapılan Brezilya 1950 göz ardı edilirse İspanya 1982’ye kadar değişmedi. 1982’de 24’e çıkan sayı, Fransa 1998’den itibaren 32’ye yükseldi. FIFA’nın, 48 takımın mücadele edeceğini açıkladığı 2026 Dünya Kupası’yla da turnuvanın statüsü 9. kez değişti.

DÜNYA KUPASI 1934’te 17 olan maç sayısı 80’e çıktı Konfederasyonların katılımının dengelenmesi ve organizasyondan elde edilen gelirin yükselmesinin amaçlandığı statü değişiklikleriyle turnuvalardakitoplam maç sayısında da ciddi artış yaşandı. İlk Dünya Kupası, 18 karşılaşmaya sahne oldu. 17 ile en az maç oynanan FIFA Dünya Kupası olan İtalya 1934’ten itibaren sayı, giderek yükseldi. Toplam karşılaşma adedi, Brezilya 1950’de 22’ye, İsviçre 1954’te 26’ya, İsveç 1958’de 35’e, Almanya 1974’te 38’e, İspanya 1982’de ise 52’ye çıktı. Fransa 1998’den bu yana 64 karşılaşmanın oynandığı FIFA Dünya Kupası’nın formatında yapılan yeni düzenlemeyle maç sayısı, 80 oldu. Bu da 2026 FIFA Dünya Kupası’nın, 1934’teki turnuvanın neredeyse 5 katı maça sahne olacağı anlamına geliyor. FIFA Dünya Kupası tarihinde gerçekleşen statü değişiklikleri şöyle:

DÜNYA KUPASI Turnuva - Katılan takım sayısı - Toplam maç sayısı - Statü Uruguay 1930 - 13 - 18 - Üçerli - 3 ve 4’lü bir gruptan çıkan 4 takım, yarı finalde oynar İtalya 1934 - 16 - 17 - Doğrudan eleme maçları oynanır Brezilya 1950 - 15 (Fransa ve Hindistan’ın çekilmesiyle 13’e düştü) - 22 - Dörderli 3 ve 3’lü bir gruptan çıkan 4 takım, yeni bir grup oluşturur. Maçlar sonucu en yüksek puanı toplayan şampiyon olur İsviçre 1954 - 16 - 26 - Her takımın ikişer maç yaptığı dörderli 4 grupta ilk 2 sırayı alanlar, çeyrek finalde oynar İsveç 1958 - 16 - 35 - Dörderli 4 gruptan çıkan 8 takım, çeyrek finalde oynar

DÜNYA KUPASI Almanya 1974 - 16 - 38 - Dörderli 4 gruptan çıkan 8 takım, yeni 2 grup oluşturur. Maçlar sonucu 2 grubu lider bitirenler, finalde karşılaşır İspanya 1982 - 24 - 52 Dörderli 6 gruptan çıkan 12 takım, yeni 4 grup oluşturur. Maçlar sonucu 4 grubu lider bitirenler, yarı finalde oynar Meksika 1986 - 24 - 52 - Dörderli 6 grupta ilk 2 sırayı alan 12 takım ve en iyi 4 üçüncü, eleme maçlarına yükselir Fransa 1998 - 32 - 64 - Dörderli 8 gruptan çıkan 16 takım, eleme maçlarına yükselir 2026 - 48 - 80 - Üçerli 16 gruptan çıkan 32 takım, eleme maçlarına yükselir

BİTTİ TEŞEKKÜRLER