L MLL ETM MDRL Halk Eitimi Merkezi ve

İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ Halk Eğitimi Merkezi ve Akşam Sanat Okulu Müdürlüğü İLK DERS ADAB-I MUAŞERET PROJESİ 1

İLK DERS ADAB-I MUAŞERET KONULAR • • • • • Toplumdaki Görgü Kuralların Faydaları Nelerdir? • Genel Kurallar • İşyeri Görgü Kuralları • Toplantı Sırasında Uyulması Gereken • Kurallar • Giyim Kuşam • Hitap Etmekte Uyulması Gereken Görgü Kuralları Sosyal İletişim Kuralları Telefonda Konuşma Adabı Yemek Yeme Kuraları Masa Düzeni Yemekte Davranışlar Ziyaret, Misafirlik Ve Vedalaşma Kuralları Hasta Ziyareti Adabı Oturma Kalkma Adabı Taşıtlarda Dikkat Edilmesi Gereken Kurallar Selamlaşma Adabı Temizlik Kuralları İnsan İlişkilerinde Uyulması Gereken Görgü Kuralları Hitap Şekilleri Konuşma Adabı Dinleme Adabı İnternet ve Görgü Kuralları Yolda Yürüme Adabı Kütüphane Adabı

TOPLUMDAKİ GÖRGÜ KURALLARI Görgü kurallarına uymak diğer insanlara saygı göstermektir ve onların duygularına önem verdiğiniz mesajını göndermek demektir. Toplum hayatının düzenlenmesinde etkili olan genel görgü kurallarına uyan kişileri; terbiyeli, saygılı, nazik, duyarlı şeklinde nitelemek mümkündür.

Bu kurallar toplumdaki uygarlık düzeyinin de göstergesi olabilir. İnsanın bencil, kaba düşüncelerden sıyrılarak, başkalarına karşı davranışlarını bir düzene koyması , onun duyarlı ve nazik olmasını sağlar. Bu da insanların birbirleriyle olan ilişkilerini sağlıklı ve tutarlı olmasına neden olur. Görgü kuralları, bir toplumun ayrı bölgelerinde farklı olduğu gibi değişik uluslarda da farklılıklar gösterir.

Dış görünümle güç elde edebileceği düşünülebilir, ancak bu yeterli değildir. Dış görünümün mutlaka, iş dünyasında ve toplumda kendini uygun bir sunma şekli ile desteklenmesi gerekmektedir. Kibar tavırlar; iyi terbiye, zeka ve eğitim, toplum ve işle ilgili şartlara hassas olmanın göstergesidir. Uygun dış görünüm ya da giysi, kapıdan geçmenizi sağlar. Yerinde tavırlar ve görgü kuralları, bir yere ait olduğunuzu gösterir. Aslında bir çoğumuz, burada bahsedilen şeyleri zaten biliyoruz, ama genellikle bunların öneminin farkında değiliz.

Başarılı insanların çoğu, düzgün görünüm ve görgü kurallarının, doğru kullanıldığında sadece hayatta kalma mücadelesinde güç vermekle kalmayıp, yukarı doğru tırmanmada gerçek bir avantaj sağlayan kişisel ilişkileri kolaylaştırdığını çabuk kavramışlardır 6

KURALLARIN FAYDALARI NELERDİR; 1 -Kurallar belirsizliği azaltarak öngörülebilirlik ve istikrar sağlar, 2 -Kurallar insan davranışlarına denetim ve sınırlama getirirler, böylece insanı ve çevresini o insanın zaaflarından (zayıf yönlerinden) ve hatalarından korurlar. 3 -Kurallar bireyi özgür kılarlar, çünkü neyi özgürce yapabileceklerini, neyi yapmaları halinde kimsenin karışamayacağını belirler

GENEL KURALLAR • Hoşgörülü ve iyimser olmalı bu, hem bir görgü hem de bir nezaket kuralıdır. Olumsuz insanlar çevrelerine sürekli negatif bir elektrik yayarlar. Böyle bir ruh halinden her şeyden önce kendiniz için sakının, • Eleştiriyi yerinde ve zamanında yapmalı çünkü öfke duymadan, kişiselleştirmeden ve samimiyetle yapılan eleştiri daha uygundur. • Olgun bir kişiliğe sahip olmak, olgun davranmak (yaşına uygun olgunlukta olmak) • Giyime önem vermek, Giysinin mevki yer ve zamana uygun olmasına özen göstermek

Başkalarını rahatsız edici davranışlardan sakınmak Ziyaretin kısa ve zamanlı olmasına özen göstermek Oturuş ve kalkışlarda hareketlere özen göstermek Gerektiğinde özür dilemesini bilin. Bu hem çok olgun hem de görgüye yakışan bir tavırdır. Özel konuşma yapanların yanına gitmemek • Verdiğiniz sözü mutlaka tutmaya çalışın. Yerine getiremeyeceğinizi düşündüğünüz sözler vermeyin. • Uygun olmayan el ve sözlü şakalardan kaçınmak • • 9

İŞYERİ GÖRGÜ KURALLARI İşyerinde kurallar birlikte çalıştığınız meslektaşlarınıza ve iş arkadaşlarınıza karşı saygı göstermek demektir. Ayrıca görgü kurallarına uymanız iş görüşmelerinizde yada iş başvurularınızda bırakacağınız etkiyi önemli oranda etkileyecektir.

• Her zaman takdim edildiğinizde ya da tanıştırıldığınızda ayağa kalkın. • Siz insanları tanıştıracağınız zaman daha önemli kişinin ismini önce söyleyin. • Kıyafet kuralına uyun. Eğer belli bir kural yok ise üst düzey yöneticilerden örnek alın. • Bütün toplantılara tam zamanında gidin. • Toplantı sırasında kalemler, ataçlar ya da diğer ofis araçları ile oynamayın. • Çok gerekmedikçe toplantı sırasında telefonunuzu kapalı tutun. Eğer kapatamıyorsanız o zaman kapının yakınına oturun böylece telefonunuz çaldığında sessizce dışarı çıkabilirsiniz. • Oturuşunuza ve duruşunuza dikkat edin, koltuğa gömülmeyin, sandalyenizde geriye yaslanmayın, ya da kollarınızı göğsünüzün üzerinde kavuşturmayın.

TOPLANTI SIRASINADA YAPILMAMASI GEREKEN DAVRANIŞLAR • Konuşkanlar: Hep kendini konuşur , başkalarını dinlemezler. • Fiskos yapmak: Sürekli yanındaki kişinin kulağına bir şeyler fısıldarlar. • Her toplantıya geç kalmak. Bunu alışkanlık yapmak. • Bir bahane bulup her toplantıyı bitiminden önce terk etmek. • Misafir oyuncu: Orada değilmiş gibi ilgisiz davranmak. • Cep telefonunu açık bırakmak, toplantı sırasında kapatmamak. • Toplantıdaki kişilerin dikkatini dağıtacak davranışlarda bulunmak

GİYİM KUŞAM Kişinin her zaman, her yaşta kendisine özen göstermesi, dış görünüşünün temiz, derli toplu olmasına dikkat etmesi gerekir. İnsanın kendisine ve başkalarına karşı saygısının en önemli göstergesidir. Beyler, bir toplantıda etrafınızdakilerden izin istemeden ceketinizi çıkarmayın. Kravatınızı izinsiz tabii ki gevşetebilirsiniz. Uzun konçlu çoraplar giyin, bacak üzerine attığınızda pantolonunuzun paçasından bacağınız görünmesin. Mücevher olarak sadece kravat iğnesi ve bir de isterseniz okul ya da kulüp yüzüğü takabilirsiniz. Fazla gösterişli sigara tabakaları, çakmaklar, kalemler kullanmayın. İşin püf noktası sade, zarif ve temiz olmaktır. Karşınızdakine, gözlüğünüz üzerinden bakmayın. Gözlüğü elinizde çevirmeyin.

HİTAP ETMEDE UYULMASI GEREKEN GENEL GÖRGÜ KURALLARI Hitap etme; etkili söz söyleme, karşı tarafı etkileme anlamı taşır. İnsanlar, isteklerini sözle karşı tarafa iletirler. İletişim aracı olarak kullanılan dilin, insanları etkileyecek şekilde kullanılması, insan ilişkilerini kolaylaştırır. Bu nedenle, kullanılan sözcüklerin çok iyi seçilmesi ve iyi kullanılması gerekmektedir. Sosyal ilişkilerde insanlar, hitap etmeleri gereken kişilerin bulundukları yer veya makama göre farklı hitap şekilleri kullanılır. Konuşma bir kültür, zeka, bilgi ve görgü işidir. Her şeyde olduğu gibi konuşmanın da belli kuralları vardır. Bunlardan bazıları aşağıda sıralanmıştır. Kişiler arasında yapılan konuşmalarda:

• Muhatabın düzeyine göre uygun hitaplar seçilmesi, sert ifadelerden kaçınılması; • Argo sözcüklerin kullanılmaması; • Yeni tanışılan kişilere karşı mesafeli davranılması; • Yüksek sesle ve hızlı konuşma yolunun tercih edilmemesi; • Muhatabın kültür seviyesine uygun bir dil kullanılması; • Davranışların söylenenleri doğrular nitelikte olması; • İncelenip kesin bilgi edinilmemiş konularda, kesin söz söylemeden kaçınılması; • Kişinin kendisinden çok söz etmemesi, muhatabı mihnet altında kalacak duruma düşürmekten sakınması;

• Muhataba da konuşma hakkı tanınması ve bunun davranışlarla da gösterilmesi; • Samimi, güvenilir, sakin ve doğal davranışlar içinde kalınması; • Çeşitli konuşmalardan öğrenilen sırların saklanması; her yerde ileri geri söz sarf edilmemesi; • Topluma karşı yapılan hitapların etkili olması için önceden gerekli hazırlıkların yapılması; • Toplumca yanlış anlaşılabilecek konuşmalardan kaçınılması; • Topluma hitap edecek kişinin, gerekli ön hazırlık yaparak kürsüye çıkması; • Konuşmacı konusunu, dinleyenleri etkileyecek şekilde anlatması, gerektiğinde kısa sorular sorarak dinleyenlerin dikkatlerini toplaması ve konuşmaları beklenen sonuca götürecek şekilde bitirmesi; • Konuşmacının, tutarsız, kuşkulu, çekingen, kararsız davranışlarla dinleyicileri sıkmaktan kaçınması; gerekir

SOSYAL İLETİŞİM KURALLARI İster manavda bir yabancı ile konuşurken ister bir arkadaşınız ile kahve içerken bütün insanlar saygı gösterilmesini hak eder. • İletişim hem beden hareketlerini hem de sözlü ifadeyi kapsar. Konuşurken karşınızdaki insana bakın ve kollarınızı kavuşturmayın (kızgınlık ifadesi). • Eğer utangaç biriyseniz bunu kabul etmekten ve söylemekten çekinmeyin. Dürüstlük insanların rahatlamalarını sağlar. • Normal hızda konuşun ne çok hızlı ne çok yavaş. • Karşınızdaki kişinin, üzerinde bıraktığınız izlenimi fazla düşünmeyin. • Konuşmayı bitirirken geçerli bir neden öne sürün ve kişi ile konuşmaktan keyif aldığınızı belirtin.

• Karşınızdakine iltifat ederken içten ve samimi olun. Karşılaştırma ya da değerlendirme yapmamaya özen gösterin; örneğin, "Kazağının ne kadar eski olduğu düşünülürse, gayet iyi duruyor. " • İltifat aldığınızda fazla alçak gönüllü olmayın ve iltifatın gerekmediğini açıklamaya çalışmayın. Basit bir "teşekkürler" hem yeterli hem de kibarcadır. • Birisini eleştireceğiniz zaman karşınızdaki insanın duygularını göz önünde bulundurun ve kişi ile özel olarak konuşmaya özen gösterin. Yakıştırma yapmaktan kaçının ve sorunu kişiselleştirmeyin • Birisi sizi eleştirdiğinde sakin olun. Savunmaya geçmemeye özen gösterin. Eğer kişi sizi insanların içinde ve kabaca eleştiriyor ise içgüdüsel olarak reaksiyon göstermek isteyebilirsiniz fakat en iyisi basitçe "Düşünceni özel olarak bana iletmeni tercih ederdim" deyin.

• Her zaman "Lütfen" ve "Teşekkür ederim" demeyi unutmayın • Öksürürken ya da esnerken ağzınızı kapatmayı unutmayın ve hemen elinizi yıkamaya özen gösterin. Bu hem görgü kuralı hem de temizlik kuralıdır.

TELEFONDA KONUŞMA ADABI Yanınızda bulunan yöneticiniz ya da astınızı, iş arkadaşınızı telefonla aradıklarında, kesinlikle kimsiniz diye sormayın. Çok yersiz olur. Telefondan istendiklerini söyleyip aranana verin telefonu.

Çok zorunlu olmadıkça iş arkadaşlarınızın, yöneticiniz ya da astınızın telefonunu kullanmayın. Mutlaka kullanmanız gerektiğinde, masasındaki şeyleri karıştırmayın, masasındaki kâğıtlara not almayın, masasındaki şeyleri gözetlemeyin. Telefonla konuşurken, yüksek sesle, bağırarak veya tam tersi kısık sesle karşınızdakini ve etrafınızdakileri tedirgin edecek şekilde konuşmayın. Şirket telefonlarıyla, çok mecbur kalmadıkça, özel konuşmalarınızı yapmayın.

Olağanüstü durumlar hariç, sabah saat 9. 00'dan önce , akşam saat 21. 00 'dan sonra telefon etmeyin. En geç beşinci çalışta telefona cevap verin. Siz aradığınızda, beşinci çalışta da cevap alamazsanız ahizeyi kapatın. Bir yere telefon ettiğinizde, önce iyi günler dileyin, nereden aradığınızı ve kim olduğunuzu daha sonra da kiminle görüşmek istediğinizi söyleyin. Sonra gerekirse kiminle görüşüyorum dersiniz. 22

Sizi yanlışlıkla arayan olursa, hangi numarayı aradığını nazikçe sorun, kendi numaranızı söyleyin ya da kendi numaranızı söylemek istemiyorsanız, yanlış numarayı aradınız deyin. Yanlış yeri aradığınızda nazikçe özür dileyin. Telefonla görüşürken, bir yandan da odadaki başka birisiyle konuşmayın. Önce karşınızdaki kişinin konuşmak için müsait olup olmadığını sorun. Müsait değilse daha sonra arayın, ya da ne zaman müsait olacağı belli değilse, müsait olduğunda aramasını rica edin. Konuşma süresini mümkün olduğunca kısa tutun. Gerekmedikçe, sırf zaman doldurmak için sağa sola, arkadaşlarınıza telefon etmeyin.

Telefonu kim ettiyse, konuşmaya onun son vermesi gerekir. Eğer son vermeyip sözü uzatıyorsa, onun sesini duyamıyormuş, telefon hattında parazit varmış gibi yapın, bu da tutmuyorsa toplantıya çağırdıklarını ya da amirinizin sizi çağırdığını söyleyip telefonu nazikçe daha sonra aramak üzere kapatınız. Ama daha sonra, evinizden mutlaka arayınız. Telefonu siz açtığınızda, eğer aranan kişi başka birisiyse, sakın o kişiyi bulunduğunuz yerden bağırarak çağırmayın. Yanına giderek telefonu olduğunu söylemeniz görgüye uygun olur. 24

YEMEK ADABI İster 7 aşamalı lüks bir yemek yiyor olun ister bir arkadaşınız ile yerel lokantada olun, görgü kuralları herkesin yemekten keyif almasını sağlar. İşte bazı öneriler:

MASA DÜZENİ • Bir kere çatal, bıçak ya da kaşığınızı kullandıktan sonra masaya bir daha asla dokunmaması gerekir. Kullanılmış çatal, bıçak ya da kaşık her zaman tabağın içinde tutulmalıdır. • Peçete ya da çatal-bıçak konuşma sırasında sallanmaz (örneğin, konuşurken) • Peçete ile ağzınızı silmeyin sadece dokundurarak kurulayın.

YEMEKTE DAVRANIŞLAR • Herkesin yemeği gelene kadar ya da ev sahibi başlamanızı rica etmeden yemeğe başlamayın. İçeceğinizi istediğiniz her zaman içebilirsiniz. • Ağzınız açıkken yemeğinizi çiğnemeyin ya da yemek yerken konuşmayın. Ağzınızı fazla doldurmayacak kadar küçük parçalar halinde yiyin. • Masada dik oturun ve dirseklerinizi masanın üzerine koymayın. • Çok hızlı yada yavaş yemeyin. Masadakilerin hızına uymaya çalışın. • Masada iken asla dişlerinizi karıştırmayın. Eğer çok gerekli ise tuvalete gidin. • Ekmeğinize yağ sürerken her seferinde küçük bir parça almaya özen gösterin ve her zaman önce tabağınıza alın sonra ekmeğin üzerine sürün.

• Masadaki yiyecekleri uzatırken, her zaman sağınıza verin. Ekmek verirken kendinize almadan önce başkalarına önerin. • Yemekte sigara içmeyin, eğer masadaki kişiler ve restoran kuralları yasaklamıyor ise yemekten sonra içebilirsiniz. • Sofra takımı ve bardaklar üzerinde ruj izi bırakmamaya özen gösterin. Yemeğe oturmadan önce rujun fazlasını bir peçete ile alın. • Tadına bakmadan önce yemeğe tuz ya da biber koymayın

ZİYARET-MİSAFİRLİK VE VEDALAŞMA KURALLARI • Ne kadar samimi olursak olalım ziyaret edeceğimiz insanları önceden bilgilendirmeliyiz. • Temel prensip davetsiz misafir olmamaktır. • Randevu saatine uyulmalıdır. • Temiz ve düzenli bir şekilde, mümkünse bir hediye ile ziyaretler yapılmalıdır. • Kapıyı çaldıktan sonra kapının hemen ağzında değil, daha geride, evin içini göremeyecek şekilde kapının açılması beklenmelidir.

• Eve girerken ev sahibinin yer göstermesini beklemeli ve etraf meraklı gözlerle incelenmemelidir. • Yemek sofrası kurulduğunda, ev sahibi davet etmeden oturmamalı ve yemeği beğenmesek dahi bunu hal ve tavırlarımızla bile belli etmemeliyiz. • Misafir umduğunu değil, bulduğunu yer ve medeni bir şekilde ev sahibine teşekkür eder. 30

• Yatıya kalıyorsak üç günden fazla kalınmamalıdır. • Ev sahibi de misafirliğe gelmek isteyenleri mümkün olduğunca reddetmemelidir. • Ev sahibi bütün misafirlerine aynı derecede yakınlık ve güler yüz göstermelidir. • Evi temiz tutmalı ve gereken hazırlığı yapmalıdır. • Misafirin yanında sık saate bakmamalı, sıkıldığını belli eden hal ve tavırlardan sakınılmalıdır.

• Misafirlere ikramda bulunurken üç kereden fazla ısrar edilmemelidir. • Misafir ayrılırken ev sahibi ziyaretten duyduğu memnuniyeti dile getirmelidir. • Misafirlikten ayrılma vakti gelince hemen kalkmalı ve vedalaşma uzatılmamalıdır. 32

HASTA ZİYARET ADABI • Dostlarımız hastalandığında hemen, daha az samimi olduklarınızı da iyileşince ziyaret etmeliyiz. • Yoğun bakımdaki hastaların yakınları ziyaret edilmelidir • Çok dinlenmesi gereken bir hasta sık ziyaret edilmemelidir. • Hastanın yanında onun neşesini kaçıracak hiçbir şey anlatılmamalı, aksine hastalıkla ilgili olumlu hikayeler biliyorsak onlar anlatılmalıdır. • Hastanın odasına girerken ne çok üzgün ne de çok neşeli bir tavır sergilemeli, ona normal bir insan muamelesi yapılmalıdır • Ziyaret çok uzun tutulmamalıdır

OTURMA KALKMA ADABI • Yeni birisi geldiğinde yerinizden kalkarak gelen kişiye yer açmak bir nezakettir. • Özellikle okulda, dersanede, sınıfta ve bunun gibi kalabalık olarak bulunduğunuz ortamlarda, sandalyede dik ve sallanmadan oturmaya dikkat etmeliyiz.

TOPLU TAŞIMA ADABI * Taşıtlara binerken ve inerken önceliği daima yaşlı, özürlü ve çocuklara verin. * Önceliğiniz daima yardıma ihtiyacı olan kişiler olsun. * Birçok ortamda olduğu gibi umumi araçlarda da yüksek ve rahatsız edecek sesle konuşmamaya, şakalaşmamaya ve çevrenizdeki kimseyi rahatsız etmemeye özen göstermelisiniz. * Çevrenizle ilgilenmeden, sakin ve ciddi bir tavır içinde olmanız, en doğru olanıdır.

SELAMLAŞMA ADABI • Selam veriş tarzınızla kişiliğinizin yapısı hakkında karşı tarafa fikir verebilirsiniz. • Örneğin cılız, kendine güvensiz bir sesle, varla yok arası verilen bir selam hemen anlaşılır. • Güçlü, tok bir sesle, kararlı bir şekilde verilen selam da aynı şekilde kuvvetli bir kişiliğin göstergesi olur. • Birisi size selam verdiğinde selamını alın. • Selamı en güzel şekilde almaya özen gösterin. • Selam verildiğinde o an önemli bir işle meşgul olsanız bile karşılık vermeyi ihmal etmeyin.

TEMİZLİK KURALLARI • • • El ve ayak tırnakları düzenli olarak kesilmeli Diş temizliğine dikkat edilmeli Saçların ellerin ve yüzün sürekli temiz olmasına dikkat edilmeli Etrafımızdaki insanları ter kokusuyla rahatsız etmemek için düzenli bir şekilde banyo yapmalıyız. Tuvalet adabına dikkat edilmeli, tuvalete girerken çoraplar çıkarılmalı ve pantolon giyiyorsak yukarı doğru katlanmalı. Tuvalette iken konuşmak, bir şeyler yiyip içmek ve tükürmek uygun değildir Temizlik sol elle yapıldığından, çeşmeler bu elle açılıp kapatılmamalıdır. Tuvaleti nasıl bulmak istiyorsak öyle bırakmalıyız Tuvalette insan varken, kapının önünde beklememeliyiz

İNSAN İLİŞKİLERİNDE UYULMASI GEREKEN ADABI MUAŞERET KURALLARI • İtici konular hakkında konuşmayın, bu tip konular açmayın. İnsanların hoşlanmadığını bile böyle konuları anlatmaya devam etmeyin. • Başkalarının hata, kusur ve yanlışları üzerine iğneleyici sözlerle uyarıda bulunmayın. Söylemek istediğiniz bir şey varsa düz ve samimi bir şekilde söyleyin. • Herkese rast gele öğüt vermeye kalkışmayın. • Bir eleştiri yapacaksanız o kişiyle samimiyet derecenizi ve yakınlığınızı göz önünde bulundurun. • Bir şey isteyeceğiniz zaman rica ederek isteyin. Ancak bunu yaparken de abartılı bir kibarlaşma tavrı içine girmeyin. • Sosyal bir topluluğa girdiğiniz vakit ne asık suratlı ne de aşırı neşeli bir tutum sergileyin. Normal, güler yüzlü, medeni bir tavır içinde olun.

HİTAP ŞEKİLLERİ • • • Yeni tanıştığınız bir kişiye kesinlikle “sen” diye hitap etmeyin. Aile üyeleri, yakın arkadaş ve yakın akraba olmadıkça kişilere “sen” diye hitap etmeniz görgü ve nezaket açısından uygun değildir. Sizden yaşça büyük kişilerin size “sen” diye hitap etmesi sizi yanılgıya sürüklemesin. Bu saygı açısından mahsurlu değildir ancak sizin sizden yaşça büyük kişilere karşı böyle bir hitap şekli kullanmanız yakışık almaz. İsmini bilmediğiniz birisine seslenmek zorunda kaldığınız zaman kibarca “bakabilir misiniz, beyefendi, hanımefendi” gibi ifadelerle seslenmeniz şüphesiz saygıya en uygunu olacaktır.

KONUŞMA ADABI • Birisiyle konuşurken, yüzüne bakarak, göz teması kurarak konuşmak çok önemlidir. • Konuşmaların saygı sınırları içinde olması da çok önemlidir. • Güzel ve anlamlı konuşmanın yolunun samimiyetten geçtiğini unutmayın. • Küfürlü konuşmalardan ve argo kullanımlardan uzak durun. • Zorlanarak konuşuyormuş gibi bir imaj oluşturmaktan kaçının.

DİNLEME ADABI • Tıpkı konuşurken olduğu gibi dinlerken de mutlaka muhatabınız ile direkt bağlantı kurun. • Karşınızda size yönelik olarak birisi konuşurken gözlerinizi etrafta gezdirmek, ilgili kişiye değil de etrafa bakmak, ilgilenmemek veya ilgisiz görünmeye çalışmak büyük görgüsüzlük ve kabalıktır. • Konuşan kişiyi, kendisine bakarak dinleyin. • Asla karşınızdakinin sözünü kesmeyin. Söyleyeceğiniz bir şey o an aklınıza gelse bile böyle bir kabalığı yapmayın. • Konuşmak için mutlaka karşınızdakinin sözünün bitmesini bekleyin. • Dinlerken, karşı tarafı anladığınızı hissettirmeniz çok önemlidir. Aksi halde konuşmacı kendisini yalnız hissedebilir. Anladığınızı, eğer aynı şekilde düşünüyorsanız karşı tarafın fikirlerini paylaştığınızı bakışınızla, mimiklerinizle belli edebilirsiniz.

İNTERNET ve SOSYAL MEDYA ADABI • E-mail yoluyla karşı tarafa göndereceğiniz metinlerde, daima nezaketli bir üslup içinde olmalısınız. Kişilerin kişilik haklarına yönelik olumsuz sözlere, hakaretlere yer vermemeye dikkat etmelisiniz. • İnternet, eğer akılcı kullanılmazsa sizin için çok ciddi bir vakit kaybına dönüşebilir. Mümkün olabildiği kadar interneti sohbet, şakalaşmak gibi amaçlarla değil de bilgi alışverişi, haberleşme, araştırma, kültür artırımı gibi amaçlarla kullanırsanız daha çok faydasını görürsünüz. • Büyük harflerle yazmak, internet dilinde “bağırma” anlamına geldiği için, böyle bir niyetiniz olmasa bile, bundan kaçının. • Resmi kurumların sosyal medya hesaplarından internet edrslerinden olumsuz uygunsuz soru-talep-şikayet vb yazmayın kuruma doğrudan şahsi olarak bildirin.

YOLDA YÜRÜME ADABI • Yolda yürürken bir şeyler yiyerek, içerek ve yüksek sesle konuşarak başkalarını rahatsız edecek şekilde yürümek son derece basit hareketlerdir. Bu tip tavırlarda bulunmamaya titizlik gösterebilirsiniz. • Aceleniz olduğu anlarda yolda kimseye çarpmamaya dikkat edin. • Yollara kesinlikle yiyeceklerin paket kâğıtlarını, içecek kutularını ve bunlar gibi çöp olabilecek şeyleri atmayın, mutlaka bir çöp kutusu bulup ona atın.

KÜTÜPHANE ADABI • Kütüphanedeyken yiyecek, içecek ile uğraşmak, yanındaki kişi ile sohbet etmek, çok fazla hareket etmek gibi tavırlardan kaçınmalısınız. • Birisiyle veya kütüphane görevlisiyle konuşmanız gerektiğinde de seslenmek yerine yanına giderek sessizce konuşmalısınız. • Çevrenizdekilerin ve diğer çalışanların dikkatini dağıtacak her türlü hareketten kaçınmalısınız.

Nezaket insana para kazandırmaz ama her şeyi satın alır. MONTAIGNE

TEŞEKKÜRLER 46