OMUZ ARILI HASTAYA YAKLAIM Doc Dr zlem YT

OMUZ AĞRILI HASTAYA YAKLAŞIM Doc. Dr. Özlem YİĞİT Dr Ertuğ GÜNSOY

• Omuz ağrısı genellikle omuz ekleminin kendisinden ya da eklemi destekleyen komşu yapıların bölgesel sorunlarından kaynaklanır. Ancak, omuz, miyokard infarktüsü ve ya karın içi kanama ya da içi boş organ delinmesine bağlı diyafram tahrişi gibi durumlardan da etkilenen bir alandır.

EPİDEMİYOLOJİ Travmatik olmayan omuz ağrıları sıklık sırasına göre • Rotator kaf tendinit • Sıkışma • Akromiyoklavüküler eklem hastalığı • Yapışık kapsülit • Yansıyan ağrı v. Kolları yatayın üzerinde ola rak çalışan işçiler ve başta atıcılar, yüzücüler, raket kullanan sporcular olmak üzere her yaştaki atletler kronik aşırı kullanma yaralanmalarına en yatkın kişilerdir.

FONKSİYONEL ANATOMİ

KEMİKLER VE EKLEMLER Kemikler • Humerus • Klavikula • Skapula § Glenoid § Korakoid § Akromion

KEMİKLER VE EKLEMLER Eklemler • Akromiyoklavüküler • Sternoklavüküler • Skapulotorasik • Glenohümeral • Omuz ekleminin merkez ekseni; vücuttaki en hareketli eklem olmasına rağmen en az karar lı kalabilendir.

KEMİKLER VE EKLEMLER Kararlılığı sağlayan yapılar; • Glenoid labrum • Glenohümeral bağ dokusu • Rotator kaf • • Supraspinatus İnfraspinatus Teres minör Subskapularis

OMUZ KASLARI Deltoid Pectoral Rotator kaf ; • Hepsi skapula üzerin de bulunur, glenohümeral eklemi çevirir ve proksimal humerus içine girer. § Abduksiyon %30 %50 § Eksternal rotasyon %90

OMUZ KASLARI

BURSA • Bursa omzun bileşenleri arasındaki hareketi kolaylaştırır. • Omuz komp leksinde sekiz tanımlanabilir bursa vardır. • Sadece büyük subakromiyal bursa klinik olarak önemlidir.

KORAKOAKROMİYAL KEMER • Kemerin ön tepesini oluşturan korakoakromiyal eklemdir • Humeral kafa kemerin tabanını oluşturur v Bu kemer rota tor kaf ve bisepsin uzun başının tendonu ve subakromion bursanın fonksiyonel olduğu boşluğu tanımlar.

SIKIŞMA SENDROMU (SUBAKROMİYAL BURSİT, ROTATOR KAF TENDİNİT, SUPRASPİNATUSTENDİNİT, AĞRILI KEMER SENDROMU)

SIKIŞMA SENDROMU Sıklıkla kolun baş üzerinde kullanımı ya da omzun yatay hareketinin üzerinde hareketi subakromiyal boşluğa humeral kaf tarafından zarar verilmesine neden olur. Tekrar eden subakromiyal çarpma bursa, rotator kaf ve biseps tendonunda patolojik değişimlere sebep olarak korakoakromiyal kemer içinde rotator kaf ve ilgili yumu şak dokular arasındaki normal kayma mekanizmasının kaybolmasına neden olur.

Evre 1 • Rotator kaf etrafında geri çevrilebilir ödem ve hemoraji • Genellikle 25 yaş altı • Genç sporcu (baş ustu omuz kullanan) • Omuz anterolateralinde ağrı (istirahatte gecen) • Klinik geri donüşümlü • Tedavi medikal , egzersiz

Evre 2 Ödem ve hemoraji • • • Fibrozis 25 40 yaş Omuz kaslarında atrofi başlar Kronik ağrı Hareketli aktivitede ağrı Gece ağ rısı Tedavi medikal , egzersiz Rotator kafin tendonlarının ve bursanın sertleşmesi Rotator kafın tendiniti

EVRE 3 • Rotator kaf yırtılmalarını • Bisepsin uzun başının kırılması • subakromiyal çıkın tılar • Tedavi cerrahi

FİZİK MUAYENE • Atrofi (evre 2 3) • Palpasyonda ağrı • Fibröz kalınlaşmaya bağlı krepitasyon • Rom açıklığında azalma • Rotator kaf kuvvet muayenesinde ağrı ve güçsüzlük

FİZİK MUAYENE Rotator ka fın kasları (Rotator kaf güç testi ) izole edilmeli ve teker test edilmelidir. Supraspinatus: abdüksiyon • Kolu 90 derece abdüksiyon • Başparmak yere bakacak • Öne 30 derece flexiyon

FİZİK MUAYENE Infraspinatus ve teres minör : Dış rotasyon • Dirsek 90 derece eğilmişken önkolu doğal pozisyona getirin. • Dirseği hastanın be line sabitleyin ve hastaya kolunu dışarı çevirmesini söyleyin. Subskapularis: İç rotasyon • Hastanın sırtının ar kasına hastanın elini yerleştir • Muayene yapanın eline kuvvet uygulama

FİZİK MUAYENE

FİZİK MUAYENE Bursanın bastırılması (sıkıştırılası)ile oluşan sıkışma bulguları test edilir. Neer Hawkins v. Neer ve hawkins testleri %79 duyarlılık ve sırasıyla %53 ve %59 seçicilik göstermişlerdir.

Radyoloji Tanı fm + klinik Ancak, erken radyografık işaretler • Humerusun büyük tuberositasmın sklerozu (siyah ok) • Subkondral kist oluşumu • Akromionun ön ke narındaspur oluşumudur. (beyaz ok) v Bu bulgular sıkışma sendromunda görülür, ancak özgün değildir. Büyük rotator kaf yırtıkları için en belirgin radyografik işaret akromiohumeral boşluğun daralmasıdır. (<7 mm). (beyaz çift ok)

TEDAVİ 1. Göreceli dinleme ve aktivite değişimi • Baş üstü aktiviteleri azaltmalıdır • Bir askı ile kısa periyotlarla desteklenme • 3 4 defa hafif egzersizler , yapışık kapsülitin gelişim şan sınıen aza indirmelidir 2. Ağrıyı ve inflamasyonu azaltmak için ilaç tedavisi • NSAI ilaçlar 7 ile 21 günlük • Kısa süreli opiat analjezikler orta ve ağır ağrılar için gerekmektedir. 3. Kriyoterapi

TEDAVİ 4. Hafif hareket egzersizleri • Hafifçe öne eğikken kol serbest önünde dairesel hareketler yapılır. • Saat yonu ve tersi 3 4 defa 5 ile 10 dakikalık periyotlar • Ağrının izin verdği olcude dairenin çapı günden güne arttırılmalı. 5. Esneme ve güçlendirme • Esneme ve güçlendirme egzersizleri en iyi birinci basamak hekimi ya da ortopedist tarafından önerilmelidir. • Fizik terapistinin denetiminde yapılmalıdır. 6. Kortikosteroid enjeksiyonları • Subakromial boşluğa • Atrofi ileri doku dejenerasyonu kangren tendon kopmaları sebep olabilir • En iyi bi rinci basamak doktor ya da ortopedist tarafından yapılmalıdır. 7. Takip • Klinik takip genellikle 7 ile 14 gün sonra önerilir.

ROTATOR KAF YIRTILMALARI 1. Akut tramvatik yaralanma%10(cisim yakalama, hiper ektansiyon abduksiyon) 2. Kronik yaralanma 3. Rotator kafin kronik sıkışmasının (evre 3) akut ekstansiyonu v 40 yaş üzerindeki hastaların ilk çıkıklarda, bunun %57’si akut rotator kaf yırtılması görülür.

Klinik • Kronik geceleri artan ağrı. (Üst kol laterali) • Günlük aktiviteleri etki ler. • Hafif objeleri kaldırırken bile semptomlar kötüleşebilir. • Akut travmaya bağlı ise yırtılma hissi , şişliğe bağlı asimetri görülebilir. v. Sıkışma işaretleri genel olarak bulunmaktadır ancak akut yaralanmadan sonra bunların test edilmesi önerilmez.

FİZİK MUAYENE • DROP ARM TESTİ

Rent testi

TANI • TAM YIRTIK ? • KISMİ YIRTIK ? • İNFLAMATUAR ROTATOR ? AYRIM ZOR v. Hiçbir radyografik bulgu bir akut rotator kaf yırtığı için tanısal değildir ve tanı klinik bulgulara bağlı olmalıdır. MRG, USG ve artrografı en hassas yöntemler.

TEDAVİ Sıkışma Sendromu tedavileri + 3 h içinde cerrahi (tam yırtık ) • Akut yaralanmalardan sonra, nöro vasküler yaralanma şüphesi ya da kanıtı olduğunda derhal ortopedik danışma gerekir. • Bir hafta içinde bir ortopedis tesevk edilmelidir.

KALSİFİK TENDİNİT Kalsifik tendinit rotator kafin bir ya da daha fazla tendonuna kalsiyum kristalleri birikmesi ile karakterize edilen, kendini sınırlayan bir has talıktır. • Mikrotramva • Orta yaş • Çift taraflı • Supraspinatus • Tanı radyografide kalsifikasyon görülebilir • Tedavi %90 konservatif

YAPIŞIK KAPSÜLİT(Adeziv Kapsülit ) • Donmuş omuz Sendromu • Glenohumeral eklemde ağrı inflamasyon sonucu kapsül de fibrozis • Travma, ameliyat, inme, sıkışma sendromu ya da çift taraflı tendinit Evre 1 Evre 2 Evre 3 Evre 4 • İlk 2 3 ay • Akut sinoviyal inflamasyon • Ağrı dan dolayı omuz hareketleri kısıtlı • 3 9 ay • Donma aşaması • Ağrı inflamasyon fazla • 9 15 ay • Donmuş aşama • Az ağrı hareket kısıtlılığı fazla • Fibröz kapsül • 15 aydan sonra • Çözünme aşaması • Ağrı ve hareket aralığında artan ilerleme

Klinik • İyi lokalize edilemez (yaygın) • Ağrı geceleri kötüleşir istirahatte de olabilir • Kullanılmamaya bağlı atrofi • Yapışık kapsülitin ayırt edici işareti sınırlı aktif ve pasif hareket aralığıdır. v. Posterior glenohu meralçıkık omuz hareketlerinde sınırlılık olan uygun klinik senaryolu hastalarda mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır.

Tedavi • Analjezik • Hareket ve fonksiyonları düzenlemek. • Gerekmedikce askı önerme (immobilizasyondan kaçın)

BİSEPS TENDONU HASTALIKLARI • İnflamasyon(bicipital tendinit) • Tek başına • Sıkışma (o da arkın içinde) • Yaralanma • Bicipital subluksasyon • Rüptür

SLAP(Süperior labrum anterior posterior)

KLİNİK • Omuzun arka kısmında akut şiddetli yeri saptanabilen ağrı • Speed test : biseps tendon za yıflığını ve inflammasyonunu tanılar. • Yerganson testi: Kas yaralanması veya rüptürü gösterir • Rüptür • Temel Reis belirtisi • Supinasyonda zayıflama

Speed test: . Hastanın önkoluna başparmak ile dik konumdan aşağıya doğru kuvvet uygulanır. Hastanın omzu 60 derece fleksiyona getirilir ve dirseği tamamen açılır. Hastanın ön kol süpinasyonuna direnç göstermesi ile birlikte muayene edenin etkile nenomuzun biseps kanalına el ile dokunduğunda ağrı hissetmesi po zitifsonucun göstergesidir.

Tedavi • Bisipital tendinit genellikle konsertavif tedavi ile iyi leşir. • Ruptur 24 48 saat içinde cerrahi • SLAP lezyonları 1 2 h içinde ortopediye yönlendirilir.