Oceny stanu sanitarnego powiatu dokonano na podstawie prowadzonego

Oceny stanu sanitarnego powiatu dokonano na podstawie prowadzonego nadzoru w takich obszarach jak zakłady prowadzące działalność leczniczą, zakłady żywności żywienia i przedmiotów użytku, zakładach pracy, placówkach nauczania, wychowania i wypoczynku dzieci i młodzieży, w obiektach użytku publicznego a także w obszarze zaopatrzenia w wodę do spożycia jak też do kąpieli i sportów wodnych. W wyniku przeprowadzonych 1403 kontroli, wydano 172 decyzje i 23 postanowienia. Ponadto nałożono 53 mandaty na łączną kwotę 13900 złotych. Do badań pobrano łącznie 518 prób wykonując łącznie 5087 badań, w tym 278 oznaczeń chemicznych, 4728 oznaczeń fizycznych i 7444 oznaczeń mikrobiologicznych. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

I. Ocena zagrożenia epidemiologicznego 1. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych w powiecie skarżyskim w 2018 roku W 2018 roku zarejestrowano ogółem 1653 choroby zakaźne, w tym – 598 chorób zakaźnych i 1055 zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę oraz zgłoszono 17 zachorowań na gruźlicę. Z powodu zachorowań na choroby zakaźne hospitalizowano 261 osób. W 172 przypadkach przeprowadzono dochodzenia epidemiologiczne i podjęto odpowiednie działania zapobiegawcze i edukacyjne. Prowadzono postępowanie w związku z zachorowaniem na odrę na terenie powiatu kieleckiego - wystawiono 6 decyzji z nakazem izolacji pracownikom ochrony zdrowia, którzy mieli bezpośredni kontakt z chorym na odrę. Odnotowano zbiorowe zakażenie jelitowe wywołane przez norowirusy uczestników obozu sportowego zorganizowanego na terenie gm. Suchednów w okresie wakacji. Odnotowano 5 zgonów z powodu chorób zakaźnych i zakażeń. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

1. 1. Wirusowe zapalenie wątroby W roku 2018 nie rejestrowano zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A. Zarejestrowano jedno zachorowanie na wirusowe zapalenie wątroby typu B przewlekłe u 37 letniego pacjenta. Chory był szczepiony trzema dawkami p/wzw typu B. W dzieciństwie miał kontakt z chorym na wirusowe zapalenie wątroby typu B i typu C, był poddany również zabiegowi chirurgicznemu. Leczony był ambulatoryjnie. 12 10 8 6 10. 12 10. 11 7. 69 4 5. 15 5. 13 5 2 1. 3 0 0 2008 rok 2009 rok 2010 rok 2011 rok 2012 rok 2013 rok 0 2014 rok 1. 32 0 2015 rok 2016 rok zapadalność na wzw typu B Ryc. 3. Zapadalność na wzw typu B. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018 2017 rok 2018 rok

1. 1. Wirusowe zapalenie wątroby Odnotowano tylko dwa przypadki przewlekłego zapalenia wątroby typu C u młodych pacjentów w wieku 31 lat i 37 lat. Pacjenci byli hospitalizowani. Chorzy w latach wcześniejszych byli poddani małym zabiegom medycznym w placówkach ochrony zdrowia, jeden z nich miał transfuzję krwi w roku 1987. Chorzy uodpornieni p/wzw typu B. 16 14 12 10 8 15. 18 13 12. 8 6 10. 26 4 6. 52 6. 4 5. 15 5. 05 3. 81 2 2. 65 1. 31 0 2008 rok 2009 rok 2010 rok 2011 rok 2012 rok 2013 rok 2014 rok 2015 rok 2016 rok zapadalność na wzw typu C Ryc. 4. Zapadalność na wzw typu C. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018 2017 rok 2018 rok

1. 2. Zatrucia/ zakażenia pokarmowe W roku 2018 wskaźnik zapadalności zatruć/ zakażeń pokarmowych był podobny jak w roku ubiegłym. Zachorowania w ponad 60% wystąpiły u dzieci w przedziale wiekowym od 1 roku życia do 6 roku życia. Salmonella Enteritidis odpowiedzialna była za 93% zakażeń, pozostały odsetek zakażeń wywołany był przez Salmonellę grupy D. Oprócz zakażeń pokarmowych odnotowano dwa przypadki Salmonellozy pozajelitowej. W jednym przypadku była to posocznica wywołana przez pałeczki Salmonella Enteritidis rozpoznana u ponad 70 letniej hospitalizowanej pacjentki. W drugim zakażenie układu moczowego pałeczkami Salmonella Typhi Murium u dziecka 9 letniego hospitalizowanego. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

1. 2. Zatrucia/ zakażenia pokarmowe W omawianym roku nie rejestrowano ognisk zbiorowych zatruć/zakażeń pokarmowych wywołanych przez pałeczki z grupy Salmonella. wskaźnik zapadalności zatruć/zakażeń pokarmowych 29. 11 26. 89 21 17. 9 22. 6 16. 95 12. 61 10. 07 2010 rok 2008 rok 2009 rok 2010 rok 10. 27 10. 11 10. 17 2011 rok 2012 rok 2013 rok 10. 3 2014 rok 2015 rok 2016 rok 2017 rok Ryc. 5. Wskaźnik zapadalności na zatrucia/zakażenia pokarmowe spowodowane pałeczkami Salmonella Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018 rok

1. 3. Listerioza W omawianym roku odnotowano 1 przypadek listeriozy. Llisteria monocytogenes zwana też bakterią lodówkową jest groźna dla zdrowia niemowląt, osób starszych i chorych. Powikłaniem zakażenia może być uszkodzenie płodu u kobiet ciężarnych. Zachorowała pacjentka 83 letnia , była hospitalizowana. W Polsce w roku 2018 zachorowało na listeriozę 124 osoby. 1. 4. Bąblowica W roku 2018 odnotowano 1 przypadek bąblowicy. Zachorowanie zarejestrowano u 15 letniej pacjentki, u której zmiany kliniczne stwierdzono w wątrobie. Chora często zbierała i jadła niemyte jagody leśne. W Polsce w roku 2018 na bąblowicę zachorowało 52 osoby. Bąblowica jest pasożytniczą chorobą odzwierzęcą wywołaną przez larwalną postać tasiemca wieńcogłowego gatunku Echinococcus granulossus lub rzadziej E. multilocularis. Postać dojrzała tasiemca występuje w jelitach zakażonych zwierząt domowych i dzikich. U ludzi po zjedzeniu produktów zanieczyszczonych jajami tasiemca występuje tylko postać larwalna. Larwy najczęściej osiedlają się w narządach wewnętrznych (np. wątrobie, płucach, mózgu, nerkach) dając objawy kliniczne guza. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

1. 5. Wirusowe zakażenia jelitowe Ogółem odnotowano 71 wirusowych zakażeń jelitowych. 31% zakażeń wywołanych było przez rotawirusy. Następne 31% zakażeń wywołanych było przez norowirusy oraz 11% zakażeń wywołanych było przez adenowirusy. Pozostały odsetek zakażeń stanowiły zakażenia wirusowe nieokreślone. Dzieciom od 6 tygodnia życia do 24 tygodnia życia w ramach profilaktyki swoistej zalecane są odpłatne szczepienia ochronne p/rotawirusom. W stosunku do liczby noworodków urodzonych w powiecie odsetek zaszczepionych niemowląt w 2018 roku w porównaniu do ubiegłego roku nieco zmalał i wynosił – 26, 81% ( w roku 2017 wynosił – 30, 85 %). 1. 5. Bakteryjne zakażenia jelitowe W roku 2018 zarejestrowano spadek bakteryjnych zakażeń jelitowych wywołanych w 96% przez Clostridium difficile. Zarejestrowano 30 przypadków, które wystąpiły u osób w przedziale wiekowym od 61 r. ż. do 91 r. ż. Wszyscy chorzy byli hospitalizowani. W omawianym roku odnotowano jeden zgon z powodu zakażenia Clostridium difficile. Czynnikami ryzyka rozwoju zakażenia Clostridium difficile jest przyjmowanie antybiotyku, który niszczy mikroflorę jelitową, wiek pacjenta - szczególnie predysponowane są osoby powyżej 65 roku życia oraz hospitalizacja , która stanowi wysoki czynnik ryzyka kolonizacji szczepami C. difficile. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

1. 5. Wirusowe i Bakteryjne zakażenia jelitowe wirusowe i bakteryjne zakażenia jelitowe 200 188 180 160 140 120 94. 4 87. 5 100 64. 11 80 63. 11 48. 67 60 44. 34 46. 95 40 33. 48 20 39. 88 21. 61 6. 6 0 2013 rok zakażenia wirusowe 2014 rok zakażenia wirusowe 2015 rok zakażenia wirusowe 2016 rok zakażenia wirusowe 2017 rok zakażenia wirusowe 2018 rok zakażenia wirusowe 2013 rok 2014 rok 2015 rok 2016 rok 2017 rok 2018 rok zakażenia zakazenia zakażenia bakteryjne bakteryjne Ryc. 6. Wskaźnik zapadalności na wirusowe i bakteryjne zakażenia jelitowe. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

1. 6. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych W roku 2018 odnotowano 5 zachorowań na wirusowe zapalenie opon mózgowordzeniowych. Chorzy w przedziale wiekowym od 14 lat do 60 lat. W jednym przypadku badaniami diagnostycznymi potwierdzono opryszczkowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Wszyscy chorzy byli hospitalizowani. 8 7 6 5 3 7. 96 7. 58 4 5. 12 5. 13 3. 81 2 3. 84 3. 86 1 1. 3 0 rok 2011 rok 2012 rok 2013 rok 2014 rok 2015 rok 2016 rok 2017 wskaźnik zapadalności na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych Ryc. 7. Wskaźnik zapadalności na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018 rok 2018

1. 7. Choroby inwazyjne to choroby wywołane najczęściej przez meningokoki – Neisseria meningitidis, Streptococcus pyogenes, Streptococcus pneumonia i Haemophilus influenzae. Ogółem odnotowano 3 zachorowania wywołane przez Streptococcus pneumonia. 1 przypadek zapalenia opon mózgowordzeniowych i mózgu u pacjentki w wieku 65 lat, hospitalizowanej. Zachorowanie zakończone zgonem pacjentki, oraz 2 przypadki zapalenia płuc pacjentów w wieku 26 lat i 86 lat. Chorzy hospitalizowani, nie szczepieni p/pneumokokom Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

1. 7. Choroby inwazyjne Ponadto zarejestrowano 2 zachorowania wywołane przez Haemophilus influenzae – bakterie wywołujące głównie zakażenia układu oddechowego i ZOMR. Zachorowania wystąpiły u pacjentów w wieku 32 lat i 69 lat hospitalizowanych. Zachorowania zakończone zgonem pacjentów. Choroby wywołane przez Streptococcus pyogenes – odnotowano 9 przypadków róży i jedno zachorowanie jako inne nieokreślone. Wszyscy pacjenci byli hospitalizowani. Nie rejestrowano chorób wywołanych przez meningokoki. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

1. 8. Borelioza (choroba z Lyme) Sytuacja epidemiologiczna boreliozy w omawianym roku nadal przedstawiała się niekorzystnie, wciąż utrzymuje się trend wzrostowy. W omawianym roku odnotowano 73 zachorowania na boreliozę. 97% chorych było leczonych ambulatoryjnie. Zachorowania wystąpiły w grupie wiekowej od 6 r. ż. do 79 r. ż. Przy tych zakażeniach, z uwagi na brak możliwości czynnego uodpornienia przeciw boreliozie konieczne jest podnoszenia świadomości w społeczeństwie w zakresie stosowania odpowiednich zabezpieczeń chroniących przed kleszczami. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

1. 8. Borelioza (choroba z Lyme) 100 90 80 70 60 50 87. 39 90. 72 97. 06 40 30 57. 95 rok 2014 rok 2015 42. 3 20 10 57. 63 22. 7 27. 84 21. 92 3. 79 11. 44 0 rok 2008 rok 2009 rok 2010 rok 2011 rok 2012 rok 2013 rok 2016 wskaźnik zapadalności na boreliozę Ryc. 8. Wskaźnik zapadalności na boreliozę. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018 rok 2017 rok 2018

1. 9. Styczność i narażenie na wściekliznę W omawianym roku odnotowano spadek osób zakwalifikowanych do szczepień p/wściekliźnie. Wskaźnik zapadalności dla styczności i narażenia na wściekliznę/potrzeba szczepień dla powiatu skarżyskiego obniżył się i wynosił – 19, 94/100 tys. mieszk. , w roku 2017 wynosił - 36, 81 /100 tys. mieszk. 80% osób poddanych profilaktyce przeciw wściekliźnie była pokąsana przez nieznane psy, pozostałe osoby miały kontakt z nieznanym kotem i jedna osoba ugryziona przez mysz. Liczba osób zaszczepionych p/wściekliźnie po narażeniu w latach 2008 -2018 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 23 24 22 14 10 19 15 12 19 28 15 Tabela 2. Liczba osób zaszczepionych p/wściekliźnie po narażeniu. . Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

1. 10. Grypa Szczyt zachorowań na grypę występuje między styczniem a marcem. W porównaniu do ubiegłego roku wystąpił spadek zachorowań na grypę. Zgłoszono ogółem 1055 podejrzeń zachorowań i zachorowań na grypę. Spośród chorych 70 osób skierowano do szpitala w tym 15 dzieci w wieku od 0 -4 roku życia. Potwierdzono badaniami wirusologicznymi 2 przypadki grypy typu B. Wskaźnik zapadalności dla grypy i podejrzeń grypy dla powiatu w roku 2018 wynosił 1402, 77/100 tys. m. a w roku 2017 wynosił 1559, 50/100 tys. m. Jedyną skuteczną metodą profilaktyki czynnej p/grypie są szczepienia przeciwko tej chorobie. W omawianym roku w porównaniu do lat ubiegłych wzrosła ilość osób zaszczepionych p/grypie, dla porównania w roku 2018 zaszczepiono p/grypie 1444 osoby, a w 2017 zaszczepiono ogółem 1345 osób. Szczepienia przeciwko grypie są w grupie szczepień zalecanych i są płatne. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

1. 11. Gruźlica W roku 2018 odnotowano wzrost zachorowań na gruźlicę, ogółem odnotowano 17 zachorowań, Zachorowania wystąpiły w grupie wiekowej od 37 do 92 lat. Chorowali zarówno mężczyźni jak i kobiety. Wszystkie zachorowania były hospitalizowane, a po okresie hospitalizacji leczenie kontynuowano w poradniach p/gruźliczych. Bardzo ważną rolę w zapobieganiu szerzenia się gruźlicy odgrywa odpowiednio wczesne jej wykrycie, zdiagnozowanie i natychmiastowe leczenie, objęcie nadzorem osób z kontaktu z chorym na gruźlicę (poddanie badaniom wykluczającym gruźlicę). Działania profilaktyczne obejmują również szczepienia przeciw gruźlicy, którymi zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych objęte są noworodki w ciągu 24 godz. po urodzeniu. W roku 2018 na 496 urodzonych noworodków zaszczepiono 495. W omawianym roku na terenie powiatu odnotowano jeden zgon z powodu gruźlicy. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

1. 12. Choroby przenoszone drogą płciową W roku 2018 zarejestrowano jedno zachorowanie na rzeżączkę. Nie notowano zachorowań na kiłę i choroby przenoszone drogą płciową wywołane przez Chlamydie. 1. 13. Zakażenia HIV W omawianym roku zarejestrowano dwa nowo wykryte zakażenia HIV. Nie rejestrowano zespołu nabytego upośledzenia odporności (AIDS). Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

2. Choroby zakaźne wieku dziecięcego 2. 1. Ospa wietrzna W roku 2018 w porównaniu do ubiegłego roku nastąpił spadek zachorowań na ospę wietrzną. Zachorowalność na ospę wietrzną wzrasta raz na kilka lat ze względu na tzw. epidemie wyrównawcze. Zjawisko takie ma miejsce wówczas gdy znaczna część populacji nie jest odporna na zakażenie. Odnotowane zachorowania występowały zarówno wśród dzieci, młodzieży jak też u osób dorosłych. Wystąpiły w przedziale wiekowym od 1 roku życia do 60 roku życia. Zachorowania występowały we wszystkich gminach, jednak najwięcej w gm. Skarżysko-Kamienna 61 % zachorowań. Szczyt zachorowań odnotowano w miesiącu listopadzie i grudniu. 57% zachorowań wystąpiło wśród dzieci od 2 do 6 lat. szczepienia obowiązkowe p/ospie wietrznej ale tylko dla dzieci z chorobami upośledzającymi układ immunologiczny, czyli narażonych w sposób szczególny na zakażenie do ukończenia 12 r. ż, ich rodzeństwa i dzieci przebywających między innymi w żłobkach i instytucjach opiekuńczych. W roku 2018 uodporniono 50 dzieci i 1 osobę dorosłą. 9. Wskaźnik zapadalności ospę wietrzną Stan. Ryc. sanitarny powiatunaskarżyskiego w roku 2018

2. 1. Ospa wietrzna wskaźnik zapadalności na ospę wietrzną 637. 5 548. 72 517. 95 565 488 404. 62 338. 46 383. 95 359. 88 252. 63 116. 09 rok 2008 rok 2009 rok 2010 rok 2011 rok 2012 rok 2013 rok 2014 rok 2015 rok 2016 Ryc. 9. Wskaźnik zapadalności na ospę wietrzną. 9. Wskaźnik zapadalności ospę wietrzną Stan. Ryc. sanitarny powiatunaskarżyskiego w roku 2018 rok 2017 rok 2018

2. 2. Różyczka Sytuacja bardzo dobra. W 2018 roku nie rejestrowano zachorowań. 35 30 25 20 30. 52 15 10 5 8. 97 1. 28 0 rok 2011 3. 79 rok 2012 1. 28 rok 2013 rok 2014 3. 86 2. 6 1. 31 rok 2015 rok 2016 rok 2017 wskaźnik zapadalności na różyczkę Ryc. 10. Wskaźnik zapadalności na różyczkę. . 9. Wskaźnik zapadalności ospę wietrzną Stan. Ryc. sanitarny powiatunaskarżyskiego w roku 2018 0 rok 2018

2. 3. Świnka W roku 2018 zarejestrowano dwa zachorowania na świnkę. Jedna chora osoba w wieku 14 lat szczepiona p/ śwince I i II dawką szczepionki, drugi chory w wieku 17 lat nie był szczepiony. Chorzy leczeni ambulatoryjnie. Przypadki zgłoszono jako możliwe. 14 12 10 8 6 12. 8 4 6. 41 2 2. 56 1. 28 0 rok 2008 rok 2009 rok 2010 rok 2011 3. 79 rok 2012 5. 08 rok 2013 6. 52 3. 84 rok 2014 6. 57 2. 65 2. 57 rok 2015 rok 2016 wskaźnik zapadalności na świnkę Ryc. 11. Wskaźnik zapadalności na świnkę. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018 rok 2017 rok 2018

2. 4. Płonica W 2018 roku nastąpił nieznaczny wzrost zachorowań na płonicę ale sytuacja nadal jest dobra. wskaźnik zapadalności na płonicę 112. 17 94. 83 87. 57 47. 05 24. 02 2011 rok 2012 rok 2013 rok 34. 58 2014 rok 34. 18 2015 rok 2016 rok 2017 rok Ryc. 12. Wskaźnik zapadalności na płonicę. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018 42. 54 2018 rok

3. Realizacja Programu Szczepień Ochronnych W 2018 roku Programem Szczepień Ochronnych na terenie powiatu skarżyskiego objęto 10788 dzieci i młodzieży w wieku od 0 do 19 roku życia. Szczepienia ochronne wykonywane są w 13 placówkach ochrony zdrowia na terenie powiatu, z czego 10 jest nadzorowanych przez PPIS w Skarżysku-Kam. Wszystkie Punkty Szczepień świadczą usługi w zakresie szczepień obowiązkowych i zalecanych w ramach kontraktu z NFZ. We wszystkich punktach szczepień przeprowadzono kontrole sanitarne nieprawidłowości nie stwierdzono. W 2018 roku odnotowano poprawę monitoringu łańcucha chłodniczego przechowywanych preparatów szczepionkowych. Sześć przychodni wyposażyło urządzenia chłodnicze z preparatami szczepionkowymi w Komputerowe Rejestratory Temperatur z powiadamianiem sms-owym. Dzięki tym urządzeniom temperatury monitorowane są całodobowo. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

3. Realizacja Programu Szczepień Ochronnych Główny Inspektor Sanitarny w kwietniu omawianego roku, ogłosił Akcję szczepień „Wiosna bez pneumokoków” skierowaną do dzieci urodzonych w rocznikach 2013 -2016. Szczepienia były bezpłatne i dobrowolne. Na terenie naszego powiatu w ramach tej akcji zaszczepiono dwoma dawkami 243 dzieci, co stanowiło 11, 6 % populacji uprawnionej do szczepienia. Dodatkowo pozyskano z GIS bezpłatną szczepionką przeciwko meningokokom z grupy C o nazwie NEISVAC C. Skorzystało z niej 66 dzieci z rodzin w trudnej sytuacji finansowej, rodzin zastępczych i z domu dziecka. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

3. Realizacja Programu Szczepień Ochronnych Nadal istnieje problem rodziców i prawnych opiekunów, którzy uchylają się od poddania swoich dzieci obowiązkowym szczepieniom ochronnym. W 2018 roku na terenie działalności PPIS w Skarżysku. Kam. znajdowało się 15 dzieci i młodzieży uchylającej się od obowiązku szczepień ochronnych. W analizowanym roku 9 dzieci dotychczas mających statut „uchylających się” uzupełniło brakujące szczepienia. W trakcie roku 2018 pojawiło się 9 nowych dzieci, których rodzice nie wyrażają zgody na szczepienia. W efekcie końcowym znów jest 15 dzieci „uchylających się” od obowiązku wykonania szczepień ochronnych. W omawianym roku do PPIS zgłoszono 4 Niepożądane Odczyny Poszczepienne (NOP) o charakterze łagodnym. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

3. Realizacja Programu Szczepień Ochronnych Stan uodpornienia szczepieniami zalecanymi Choroba, przeciw której wykonano szczepienie Liczba zaszczepionych osób 2010 rok 2011 rok 2012 rok 2013 rok 2014 rok 2015 rok 2016 rok 2017 rok 2018 rok p/zakażeniom Neisseria meningitidi 349 386 129 124 105 100 456 32 170 p/WZW typu A 163 105 16 23 15 13 23 18 6 8 5 10 1 0 5 6 6 4 p/grypie 2650 2726 1539 1502 1501 1194 1423 1345 1444 p/zakażeniom Streptococcus pneumoniae 234 240 282 204 234 262 320 206 487 p/biegunce wywołanej przez rotawirusy 99 53 78 76 98 135 127 145 133 p/kleszczowemu zapaleniu mózgu 29 46 28 14 37 0 16 29 95 p/durowi brzusznemu 163 6 6 0 7 0 40 14 0 Razem 3695 3567 2088 1944 1997 1709 2411 1695 1852 p/zakażeniom wirusem brodawczaka ludzkiego Tabela 4. Analiza szczepień zalecanych w latach 2010 - 2018. . Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

II. Stan sanitarny podmiotów prowadzących działalność leczniczą W roku 2018 nadzorowano 210 podmiotów prowadzących działalność leczniczą na terenie powiatu, w tym: • • • • 2 zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze, 26 przychodni, poradni, ośrodków zdrowia, 1 medyczne laboratorium diagnostyczne, 2 zakłady rehabilitacji leczniczej, 1 stację krwiodawstwa, 1 pogotowie ratunkowe, 4 punkty pobrań materiału biologicznego do badań, 1 zakład pielęgniarskiej, długoterminowej opieki domowej, 134 indywidualne specjalistyczne praktyki lekarskie, w tym 6 w zakresie stomatologii, 30 indywidualnych praktyk lekarskich stomatologicznych, 1 grupową praktykę lekarską w zakresie stomatologii, 1 gabinet medyczny w TOM-MARG ZPCh sp. z o. o. 1 gabinet rehabilitacji, 5 pracowni protetycznych. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

II. Stan sanitarny podmiotów prowadzących działalność leczniczą 2. 9 1. 4 0. 9 11. 4 Niepubliczne zoz oraz spółki lekarskie 2. 4 13. 8 Publiczne zoz Indywidualna specjalistyczna praktyka lekarska 0. 5 Grupowa praktyka stomatologiczna Indywidualna praktyka stomatologiczna Laboratoria diagnostyczne i punkty pobrań Inne obiekty 64. 8 zakłady opiekuńczo-pielęgnacyjne i lecznicze zakłady rehabilitacji leczniczej Ryc. 14. Podmioty świadczące usługi w zakresie ochrony zdrowia. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

II. Stan sanitarny podmiotów prowadzących działalność leczniczą W 2018 r. przeprowadzono 81 kontroli sanitarnych placówek ochrony zdrowia, w zakresie bieżącego stanu sanitarnego oceniono je pozytywnie. W 2018 r. ostatnia placówka medyczna zrealizowała program dostosowawczy w zakresie przystosowania obiektu dla osób niepełnosprawnych ruchowo. A zatem wszystkie nadzorowane obiekty obecnie spełniają wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 26. 06. 2012 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą. W 2018 roku, poprawiono stan techniczny budynku NZOZ „PROMYK” w Suchedniowie, został przeprowadzony generalny remont elewacji wraz z dociepleniem budynku. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

III. Jakość wody do spożycia Na obszarze powiatu skarżyskiego woda wykorzystywana do zbiorowego zaopatrzenia ludności pochodziła z ujęć podziemnych. Ilość wodociągów nie uległa zmianie , jest to w dalszym ciągu 9 wodociągów, w tym 7 zbiorowego zaopatrzenia ludności w wodę oraz 2 inne podmioty zaopatrujące w wodę. Obejmujemy nadzorem również źródło naturalne zlokalizowane w Skarżysku - Kamiennej przy ul. Gajowej, ze względu na dużą ilość osób korzystających z niego. Jakość wody z tego źródła nie spełniała wymagań z uwagi na stwierdzone zanieczyszczenia bakteriologiczne - obecność bakterii grupy coli oraz niskie ph. W przypadku pozostałych badanych parametrów jakość wody nie była kwestionowana. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Z wody wodociągowej o kontrolowanej jakości korzystało około 73 tys. osób, co stanowi ok. 98% ludności powiatu. W tabeli poniżej przedstawiono stan zwodociągowania powiatu skarżyskiego Nazwa wodociągu sieciowego Skarżysko Właściciel/ Administrator wodociągu Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. Skarżysko-Kamienna ul. Cicha 8 Suchedniów Krzyżka Zakład Gospodarki Komunalnej w Suchedniowie ul. Kościelna 21 Produkcja wody (m 3/24 h) Sposób uzdatniania i dezynfekcji Liczba ludności zaopatrywanej Wykaz zaopatrywanych w wodę miejscowości do spożycia (tys. ) 6185, 00 Ujęcie Bzin - odżelazianie, odmanganianie napowietrzanie dezynfekcja (promieniowanie UV, podchloryn sodu) ujęcie Grzybowa Góra - odżelazianie, odmanganianie napowietrzanie, korekta p. H, okresowa dezynfekcja (podchloryn sodu) ujęcie Milica, Bugaj, Bór – woda nie wymaga uzdatniania m. Skarżysko-Kamienna, gmina Skarżysko Kościelne: Grzybowa Góra, Kierz Niedźwiedzi, Lipowe Pole Plebańskie, Lipowe Pole Skarbowe, Majków, Michałów, 52, 620 Skarżysko Kościelne, Świerczek gmina Bliżyn: Bugaj, Brzeście, Wołów, Zagórze, gmina Wąchock: Parszów Przydatna 1190, 00 Ujęcie Józefów – korekta ph gmina Suchedniów: Suchedniów, Mostki 8, 613 Przydatna Ujęcie Krzyżka – korekta ph i twardości gmina Suchedniów: Krzyżka, Michniów, Ostojów, Suchedniów 1, 805 ul. Świerkowa gmina Łączna: Podłazie Przydatna 206, 00 Tabela 5. Stan zwodociągowania powiatu skarżyskiego w 2018 r. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018 Ocena przydatności wody do spożycia przez ludzi

Nazwa wodociągu sieciowego Gostków Łączna Zalezianka Klonów Właściciel/ Administrator wodociągu Gmina Bliżyn z siedzibą Bliżyn ul. Kościuszki 79 A Sposób uzdatniania i dezynfekcji Liczba ludności zaopatrywanej w Wykaz zaopatrywanych wodę miejscowości do spożycia (tys. ) Ocena przydatności wody do spożycia przez ludzi 861, 64 ujęcie Gostków – woda nie wymaga uzdatniania gmina Bliżyn: Bliżyn, Drożdżów, Gilów, Gostków, Górki, Jastrzębia, Kopcie, Kucębów, Mroczków, Mroczków-Kamionki, Mroczków-Kapturów, 7, 207 Nowki, Nowy Odrowążek, Pięty, Płaczków, Rędocin, Sobótka, Sołtyków, Sorbin, Ubyszów, Wojtyniów, Zbrojów Przydatna 612, 74 ujęcie Czerwona Górka – woda nie wymaga uzdatniania (w razie potrzeby prowadzona dezynfekcja wody) gmina Łączna: Czerwona Górka, Gózd, Jęgrzna, Kamionki, 3, 509 Łączna, Osełków, Podzagnańszcze, Stawik, Zagórze, Zaskale Przydatna Produkcja wody (m 3/24 h) Zakład Gospodarki 112, 68 Komunalnej w Łącznej; Łączna 115 53, 34 ujęcie Zalezianka – gmina Łączna: stała dezynfekcja wody Zalezianka Występa, (podchloryn sodu) Jaśle Ujęcie Klonów - odżelazianie, odmanganianie napowietrzanie korekta gmina Łączna: Klonów p. H, stała dezynfekcja wody (podchloryn sodu) Tabela 5. Stan zwodociągowania powiatu skarżyskiego w 2018 r. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018 0, 848 Przydatna 0, 280 Warunkowa przydatność wody do spożycia przez ludzi z uwagi na podwyższoną zawartość manganu

Wodę z wszystkich prawie wodociągów oceniono jako przydatną do spożycia , z wyjątkiem wodociągu Klonów. Wodociąg Klonów, produkuje mniej niż 100 m 3/24 h i zaopatruje około 280 osób z jednej miejscowości Klonów. W analizowanym okresie jakość wody z omawianego wodociągu była kwestionowana trzykrotnie z uwagi na ponadnormatywną zawartość manganu. Wielkość kwestionowanego parametru nie stanowiła bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia człowieka a wpływała tylko niekorzystnie na właściwości organoleptyczne wody, dlatego też woda z tego wodociągu została warunkowo dopuszczona do spożycia przez ludzi do dnia 30 maja 2019 r. W tym czasie zarządca ma zapewnić mieszkańcom wodę spełniającą wymagania sanitarne. Planuje się połączenie wodociągu Klonów z wodociągiem kieleckim od strony Barczy. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Badania ciepłej wody w szpitalach i budynkach zamieszkania zbiorowego na obecność pałeczek Legionella sp. W 2018 r. przeprowadzono 11 kontroli jakości wody ciepłej, łącznie pobrano 22 próbki z 6 obiektów. 10 próbek pobrano z Centrum Opiekuńczo-Pielęgnacyjnego „Anna” w Skarżysku Kościelnym nie była kwestionowana oraz z Centrum Opiekuńczo-Pielęgnacyjnego „Rodzina” w Ubyszowie gm. Bliżyn gdzie stwierdzono ponadnormatywną liczbę bakterii. Wydana została decyzja i w krótkim czasie doprowadzono jakość wody ciepłej do wymaganej jakości. 12 próbek pobrano z 4 obiektów użyteczności publicznej tj. z hotelu „Aramis” w Skarżysku, hotelu „Stary Młyn” w Suchedniowie”, hotelu „Magnat” w Mostkach oraz z Domu Opieki „Liliowy Dworek” w Łącznej. Kwestionowano jedynie jakość wody z domu opieki w Łącznej. Wydano decyzję na dezynfekcję instalacji wody ciepłej, badania kontrolne wykazały, że skażenie zostało usunięte. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

IV. Zapobiegawczy nadzór sanitarny W ramach zapobiegawczego nadzoru sanitarnego dokonujemy analizy projektów, planów inwestycyjnych, uzgadnia się rozwiązania techniczno – budowlane obiektów i infrastruktury technicznej pod kątem ich wpływu na zdrowie i życie ludzi. W roku 2018 w ramach nadzoru zapobiegawczego przeprowadzono 21 kontroli i wizji lokalnych zajęto 83 stanowiska. Były to następujące sprawy: • Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko – 13; • Ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko – 13. • Uzgodnienia dokumentacji projektowych – projektów budowlanych oraz projektów zmiany sposobu użytkowania pomieszczeń – 22 z czego: - 12 uzgodnień dotyczyło obiektów spożywczych takich jak sklepy, bary, - 2 to sieci wodociągowe lub kanalizacyjne, - 2 szkoły i przedszkola - 2 zakłady lecznicze, - 4 to inne inwestycje występujące w pojedynczych przypadkach, • Wyrażenie zgody na użytkowanie obiektów – 18, Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

V. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej i kąpielisk W 2018 roku na terenie powiatu nadzorowano 239 obiektów użyteczności publicznej. Skontrolowano 188 obiektów, co stanowi 79% wszystkich ujętych w ewidencji i przeprowadzono w nich łącznie 198 kontroli. Powyższa liczba obejmuje również kąpieliska i miejsca okazjonalnie wykorzystywane do kąpieli. Zakłady fryzjerskie, gabinety kosmetyczne i odnowy biologicznej W tej grupie obiektów nadzorem sanitarnym objęto 115 zakładów usługowych. Liczbę tych zakładów w latach 2017 -2018 prezentuje poniższa rycina. 67 67 70 60 50 37 40 2017 2018 30 30 20 9 10 0 zakłady fryzjerskie zakłady kosmetyczne 7 5 zakłady odnowy biologicznej 6 zakłady świadczące więcej niż 1 z usług Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Ustępy publiczne W ewidencji znajdują się 2 ustępy publiczne: • toaleta wolnostojąca zlokalizowana przy ul. Słowackiego w Skarżysku-Kamiennej, • ustęp publiczny znajdujący się w budynku dworca PKP w Skarżysku-Kamiennej. Toalety zaopatrzone w podstawowe środki higieny i poddawane systematycznej dezynfekcji i ich stan sanitarnohigieniczny utrzymywał się na poziomie dobrym. Podobnie jak w latach poprzednich sygnalizujemy, że ilość ustępów na nadzorowanym terenie zbyt mała. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Obiekty pomocy społecznej W tej grupie obiektów stałym nadzorem sanitarnym objęte były: Dom Opieki „Liliowy Dworek” w Łącznej, Dzienny Środowiskowy Dom Samopomocy w Skarżysku-Kamiennej przy ul. Zielnej 12 oraz noclegownia dla bezdomnych w Skarżysku-Kamiennej przy ul. Wileńskiej 34. Kontrola kompleksowa przeprowadzona w Domu Opieki wykazała szereg nieprawidłowości. Wydano decyzję, ustalając z właścicielką , z uwagi na duży zakres prac, że remonty prowadzone będą etapami i ustalono terminy realizacji poszczególnych etapów, i kontrolując ich realizację. Noclegownia dla bezdomnych mężczyzn Stowarzyszenia Bractwa Matki Bożej Miłosierdzia zlokalizowana w Skarżysku-Kamiennej od sierpnia 2018 r. funkcjonuje jako obiekt całoroczny, czynny w godzinach od 18: 00 do 8: 00, przeznaczona jest dla 25 osób. W obiekcie nieprawidłowości nie stwierdzono. Dzienny Środowiskowy Dom Samopomocy w Skarżysku - Kamiennej, przeznaczony jest dla około 33 osób z zaburzeniami psychicznymi, które korzystają tam z zajęć wspierająco-aktywizujących. Stan sanitarno-higieniczny nie budził zastrzeżeń. Obiekt jest przystosowany dla osób niepełnosprawnych. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Obiekty hotelarskie Do tej grupy zakwalifikowano 7 hoteli, 2 obiekty wczasowo-turystyczne i 4 obiekty, w których świadczone są usługi noclegowe. Łącznie przeprowadzono 13 kontroli. Wszystkie hotele znajdujące się w ewidencji są skategoryzowane, są to: • • Hotel „Promień”, w Skarżysku-Kamiennej, Hotel „Komes” w Skarżysku-Kamiennej, Hotel „Aramis” w Skarżysku-Kamiennej Hotel „Paradiso” w Suchedniowie, Hotel „Świętokrzyski” w Suchedniowie, Hotel „Stary Młyn” w Suchedniowie, Hotel „Magnat” w Mostkach. W ciągu całego roku wszystkie hotele zostały skontrolowane. Stan sanitarny i techniczny hoteli nie budził zastrzeżeń. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Obiekty hotelarskie Skontrolowano rówież 2 ośrodki wypoczynkowe tj. Ośrodek Wypoczynkowy „Rejów” w Skarżysku-Kamiennej oraz Ośrodek Sportu i Rekreacji w Suchedniowie, czynne w trakcie sezonu letniego. Przeprowadzone kontrole nie wykazały naruszeń wymagań higienicznosanitarnych. W analizowanym okresie 2018 r. skontrolowano 4 inne obiekty świadczące usługi noclegowe: • Usługi noclegowe „Resident” w Suchedniowie, • Park-Hostel Baros” w Suchedniowie, • Hostel „Malibu” w Suchedniowie, • Centrum Obsługi Ruchu Turystycznego „Ostra Brama” przy ul. Wileńskiej w Skarżysku-Kamiennej. • Stan sanitarno-techniczny i porządkowy skontrolowanych obiektów nie był kwestionowany. Postępowanie z bielizną prawidłowe, pranie bielizny zlecane firmom zewnętrznym. Odbiór odpadów komunalnych zapewniony w ramach umowy zawartej z wyspecjalizowanym podmiotem. Teren wokół obiektów był zagospodarowany i czysty. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Domy przedpogrzebowe i Cmentarze Nadzorujemy 5 domów przedpogrzebowych. Skontrolowano wszystkie, świadczą one usługi w zakresie przechowania zwłok, przygotowania do ceremonii pogrzebowych, transportu zwłok i szczątków ludzkich. Dodatkowo Centrum Nekropolis w Skarżysku-Kamiennej oferuje spopielenie zwłok i usługi florystyczne. Stan sanitarno-techniczny tych obiektów nie budził zastrzeżeń. Skontrolowano 9 samochodów przeznaczonych do przewozu zwłok i szczątków ludzkich. Samochody spełniały wymagania sanitarne przewidziane przepisami. W ewidencji znajduje się 12 cmentarzy, z czego skontrolowano 9. Podczas kontroli tych obiektów zwracano uwagę głównie na utrzymanie porządku w ich obrębie, właściwe postępowanie w zakresie gromadzenia i odbioru odpadów komunalnych, a także stanu ogrodzenia oraz punktów poboru wody. Stwierdzone drobne nieprawidłowości były omawiane w trakcie kontroli i usuwane na bieżąco. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Obiekty komunikacji publicznej W 2018 r. stałym nadzorem sanitarnym objęte były 2 dworce PKP w Skarżysku-Kamiennej oraz w Suchedniowie. W obiektach tych nie stwierdzono naruszeń wymagań higieniczno-sanitarnych. Skontrolowano również środki transportu publicznego tj. 3 autobusy komunikacji miejskiej i 2 pociągi osobowe, gdzie również nie stwierdzono pojazdów ze złym stanem sanitarnym. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Inne obiekty użyteczności publicznej W tej licznej i zróżnicowanej grupie w 2018 r. znajdowało się 78 obiektów, w tym: 26 aptek, 1 punkt apteczny, 9 obiektów kultury i sportu, 7 stacji paliw, 1 miejsce obsługi podróżnych kategorii I, 1 parking, 32 place zabaw i 1 pralnia. Skontrolowano łącznie 56 obiektów i przeprowadzono w nich 58 kontroli. W zdecydowanej większości nie stwierdzono naruszeń wymagań sanitarno-higienicznych, lecz w 2 obiektach stan sanitarny kwestionowano i wydano decyzje zarządzające usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. . Były to: • Miejskie Centrum Kultury im. L. Staffa w Skarżysku-Kamiennej gdzie stwierdzono – brudne ściany i sufity oraz zniszczone podłogi w dwóch salach i na korytarzu na I piętrze oraz na głównej klatce schodowej, • Stadion Sportowy w Skarżysku-Kamiennej przy ul. Piłsudskiego gdzie stwierdzono w pomieszczeniach sanitarnych niewłaściwy stan sanitarno-techniczny - brudne ściany i sufity, zniszczone drzwi do kabin sanitarnych. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Inne obiekty użyteczności publicznej W porównaniu z rokiem ubiegłym liczba placów zabaw objętych nadzorem zwiększyła się o 12 nowych. Kontrolą objęto 32 place zabaw (100% znajdujących się w ewidencji). Stan sanitarno-techniczny kontrolowanych piaskownic i urządzeń zabawowych nie budził zastrzeżeń. Nie pobierano próbek piasku z piaskownic do badań, czystość piasku oceniano wizualnie. Większość nowych urządzeń zabawowych posiada certyfikaty potwierdzające zgodność wyrobu z parametrami określonymi w Polskich Normach lub atest potwierdzający bezpieczeństwo użytkowania wyrobu. Na większości placów zabaw obowiązuje zakaz wprowadzania zwierząt oraz palenia wyrobów tytoniowych Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Kąpieliska i baseny kąpielowe W 2018 r. na terenie powiatu skarżyskiego zostały utworzone, zgodnie z przyjętymi uchwałami rad miast i gmin, dwa kąpieliska: • Kąpielisko Ośrodka Sportu i Rekreacji w Suchedniowie przy ul. Ogrodowej 11. Obiekt ten funkcjonował w okresie od 1 lipca do 31 sierpnia 2018 r. Organizatorem kąpieliska był Ośrodek Sportu i Rekreacji w Suchedniowie. Obiekt ten nie funkcjonował w ubiegłym roku z powodu remontu zbiornika wodnego. • Kąpielisko Bliżyn nad zbiornikiem wodnym Zbiornik Bliżyn. Obiekt ten funkcjonował w okresie od 30 czerwca do 2 września 2018 r. Organizatorem kąpieliska była Gmina Bliżyn. Jest to kąpielisko nowoutworzone, w latach poprzednich funkcjonowało jako miejsce wykorzystywane do kąpieli. Powyższe obiekty zostały skontrolowane dwukrotnie, przed rozpoczęciem sezonu oraz w trakcie sezonu. Stan sanitarno-techniczny i porządkowy kąpielisk nie był kwestionowany. Obiekty były właściwie oznakowane - posiadały regulaminy i stosowne tablice informacyjne. W czasie trwania sezonu zapewniona była opieka ratowników wyposażonych w podstawowy sprzęt ratunkowy i pomocniczy oraz sprzęt medyczny. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Kąpieliska i baseny kąpielowe W celu oceny jakości wody pobierano próbki wody: • z kąpieliska w Suchedniowie czterokrotnie tj, przed rozpoczęciem sezonu kąpieliskowego w ramach kontroli urzędowej oraz trzykrotnie w ramach kontroli wewnętrznej prowadzonej przez organizatora. Badania tych próbek wykazały, że jakość wody odpowiadała wymaganiom sanitarnym. • natomiast z kąpieliska w Bliżynie zostały pobrane 2 próbki wody w ramach kontroli urzędowej oraz 4 próbki wody w ramach kontroli wewnętrznej. W analizowanym okresie wystąpiło krótkotrwałe zanieczyszczenie mikrobiologiczne wody z tego kąpieliska. stwierdzono obecność bakterii Escherichia coli w ilości 1225 NPL/100 ml przy wartości dopuszczalnej ≤ 1000 NPL/100 ml. W związku z powyższym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Skarżysku. Kamiennej decyzją stwierdził brak przydatności wody do kąpieli, i wprowadził zakaz kąpieli w kąpielisku Bliżyn. Zanieczyszczenie było jednak krótkotrwałe i niebawem można było wydać decyzję o przydatności wody do kąpieli. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Kąpieliska i baseny kąpielowe W 2018 r. zostały wyznaczone następujące miejsca okazjonalnie wykorzystywane do kąpieli: • Miejsce okazjonalnie wykorzystywane do kąpieli: zalew Jaśle, którego organizatorem była Gmina Łączna. , które funkcjonowało jedynie w weekendy przez okres nie dłuższy niż 30 dni w danym roku kalendarzowym od 30 czerwca do 31 sierpnia 2018 r. • Miejsce okazjonalnie wykorzystywane do kąpieli Miejskiego Centrum Sportu i Rekreacji w Skarżysku-Kamiennej przy ul. Sportowej – Zalew Rejów. , które funkcjonowało od 1 do 30 lipca; a następnie po przesunięciu linii brzegowej od 1 do 30 sierpnia. Obiekty te zostały skontrolowane przed rozpoczęciem sezonu oraz w jego trakcie. Miejsca te były oznakowane odpowiednimi tablicami informacyjnymi. W okresie ich funkcjonowania miejsca okazjonalnie wykorzystywane do kąpieli były strzeżone przez przeszkolonych ratowników. Jakość wody nie była kwestionowana. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Kąpieliska i baseny kąpielowe Nadzorem sanitarnym objęto Krytą Pływalnię zarządzaną przez Miejskie Centrum Sportu i Rekreacji w Skarżysku - Kamiennej mieszczącą się przy ul. Spółdzielczej 19. W celu zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego wszystkich użytkowników pływalni konieczna jest kompleksowa kontrola jakości wody. Badane były takie parametry jak: : Escherichia coli, Pseudomonas aeuroginosa, ogólna liczba mikroorganizmów w 36 °C. Badano też parametry fizykochemiczne (mętność, utlenialność, azotany, bromodichlorometan, dibromochlorometan, bromoform, chloroform, Σ THM), codziennie kontrolowany był proces uzdatniania, badana była zawartość chloru wolnego i związanego, mierzony potencjał redox, temperatura i p. H wody (pomiar automatyczny). Dokumentacja wyników badań wody na pływalni prowadzona była prawidłowo. Wszystkie wyniki badań przekazywano do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Skarżysku - Kamiennej. Na podstawie wyników badań wody stwierdzono, że jakość wody na pływalni była zgodna z normatywami. W pływalni w 2018 r. zostały dwukrotnie pobrane do badania próbki wody ciepłej z pryszniców w łazienkach dla kobiet i mężczyzn w celu oceny stopnia skolonizowania instalacji wody ciepłej pałeczkami Legionella sp. . Przeprowadzone badania tych próbek nie wykazały przekroczenia dopuszczalnej liczby tych bakterii. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Warunki sanitarno-higieniczne środowiska pracy W ewidencji Sekcji Nadzoru Środowiska Pracy znajduje się 228 obiektów, z czego 181 stanowi zakłady pracy, a 47 to placówki ochrony zdrowia, sklepy spożywcze, w których przeprowadzane są kontrole doraźne i akcyjne. Struktura zakładów pracy według liczby zatrudnionych Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Warunki sanitarno-higieniczne środowiska pracy Największą grupę nadzorowanych obiektów stanowią przedsiębiorstwa małe, zatrudniające do 9 pracowników, co stanowi (56 %) tj. 126 zakładów. W 2018 roku przeprowadzono łącznie 112 kontroli w tym: 84 kontrole w zakresie warunków pracy, 11 kontroli w związku z prowadzonym postępowaniem w sprawie podejrzenia choroby zawodowej oraz przeprowadzono 17 wizytacji zakładów pracy w związku ze zgłoszeniem podejrzenia choroby zawodowej. Łącznie w kontrolowanych zakładach pracowało 4103 pracowników. W wyniku przeprowadzonych kontroli w 2018 roku wydano łącznie 23 decyzje merytoryczne i płatnicze Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Warunki sanitarno-higieniczne środowiska pracy W 2018 roku skontrolowano 81 zakładów , w wyniku tych kontroli stwierdzono przekroczenie NDS czynników chemicznych i pyłów w 2 zakładach pracy, w którym 5 pracowników pracuje w przekroczeniach oraz w przekroczenia NDN hałasu w 1 zakładzie pracy, gdzie w przekroczeniach pracuje 15 osób. Wszystkim pracownikom pracującym w narażeniu na czynniki szkodliwe zapewniono ochrony indywidualne. W zakładach pracy, w których nie można obniżyć poziomu hałasu do obowiązujących norm wprowadzono ‘’Program działań organizacyjno-technicznych zmierzających do poprawy warunków pracy ‘’. W wyniku działań podjętych przez przedsiębiorców w 2018 roku, 3 pracownikom poprawiono warunki pracy poprzez obniżenie przekroczeń do poziomu poniżej NDN i NDS (przekroczenia stwierdzone w 2017 roku). Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Choroby zawodowe W 2018 roku przeprowadzono 17 wizytacji w ramach postępowań wyjaśniających dotyczących chorób zawodowych, w wyniku których sporządzono 10 kart oceny narażenia zawodowego i wydano 5 decyzji administracyjnych, w tym: 3 decyzje o stwierdzeniu choroby zawodowej, (1 decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej nie jest ostateczna i prawomocna bowiem strony wniosły odwołanie do II instancji tj. : do ŚPWIS) oraz 2 decyzje o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. PKD 24 Liczba stwierdzonych chorób Nazwa grupowania PKD Numer choroby zawodowej z wykazu Nazwa choroby zawodowej Produkcja metali 3 Pylice płuc • 70 Doradztwo związane z zarządzaniem 17 2018 1 1 0 1 Nowotwory złośliwe powstałe w następstwie działania czynników występujących w środowisku pracy , uznanych za rakotwórcze u ludzi : nowotwór układu krwiotwórczego Tabela 14 Powiązanie stwierdzonych chorób zawodowych z wykonywaną pracą w 2018 r. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Nadzór nad placówkami nauczania i wychowania oraz placówkami wypoczynku dzieci i młodzieży W 2018 roku skontrolowano wszystkie 53 nadzorowane placówki nauczania i wychowania oraz 28 form wypoczynku zimowego i letniego dzieci i młodzieży szkolnej. Z dniem 01. 09. 2018 roku zlikwidowano 1 niepubliczną szkołę podstawową zlokalizowaną na terenu miasta Skarżyska-Kamienna i utworzono 1 niepubliczny żłobek. Przeprowadzono łącznie 121 kontroli sanitarnych, wydano 12 decyzji administracyjnych, ogółem wyegzekwowano 5 decyzji, w tym 3 z lat ubiegłych. Do nadzorowanych placówek uczęszczało 7 918 uczniów. Kontrole sanitarne wykazały, że nadal: • 6 placówek korzysta z systemu kanalizacji lokalnej • W 4 placówkach na 1 urządzenie ustępowe przypada ponadnormatywna liczba uczniów. W celu oceny warunków na stanowisku pracy ucznia wykonano ogółem 1318 badań. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Nadzór nad placówkami nauczania i wychowania oraz placówkami wypoczynku dzieci i młodzieży Ocenę dostosowania mebli szkolnych do wzrostu uczniów przeprowadzono w 10 placówkach w 44 oddziałach, analizując 682 stanowiska pracy uczniów, i stwierdzono, że w 6 placówkach, w 11 oddziałach na 18 stanowiskach meble są nieprawidłowo dopasowane. Skontrolowano tygodniowy rozkład lekcji w 10 placówkach w 92 oddziałach, niezgodności z zasadami higieny stwierdzono w 5 szkołach w 31 oddziałach. Badano również obciążenie uczniów ciężarem tornistrów/plecaków w 2 szkołach podstawowych. Łącznie zważono 544 uczniów wraz z ich tornistrami/plecakami). Stwierdzono przekroczenia normy o 10 % w 224 przypadkach i w 115 przypadkach o 15% normy ciężaru uczniowskich tornistrów/plecaków. Nie uległa zmianie sytuacja wyposażenia placówek oświatowych w salę gimnastyczną z zapleczem sanitarnym, jak też w zakresie opieki lekarskiej, pielęgniarskiej czy stomatologicznej. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku W 2018 roku z 804 zakładów znajdujących się w ewidencji, skontrolowano 367 obiektów tj. 45, 6, %. Kontrolą objęto: obiekty produkcji i obrotu żywnością, obiekty żywienia zbiorowego typu „otwartego” i „zamkniętego”, zakłady małej gastronomii, środki transportu żywności, wytwórnie i miejsca obrotu przedmiotów użytku oraz wytwórnie i miejsca obrotu kosmetyków. W skontrolowanych obiektach: • przeprowadzono łącznie 566 kontroli sanitarnych i rekontroli, • wydano 158 decyzji, w tym 85 merytorycznych i 73 decyzje płatnicze. • zatwierdzono zgodnie z art. 63 Ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności żywienia 30 zakładów co stanowi 8, 1 % nadzorowanych obiektów • nałożono 52 mandatów karnych na kwotę 13. 700 zł. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku Stan sanitarno-higieniczny obiektów w latach 2016 -2018 według ilości nałożonych mandatów karnych. 25 20 15 Obrót 10 5 0 2016 2017 2018 Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018 Żywienie zbiorowe Produkcja

Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku Stan sanitarno-higieniczny obiektów żywnościowo-żywieniowych uległ pogorszeniu w stosunku do roku ubiegłego o czym świadczy ilość nałożonych mandatów, zwiększona ilości wydanych decyzji i zaleceń pokontrolnych. Jeden zakład żywienia zbiorowego był oceniony jako „niezgodny z wymaganiami. ” W jednym zakładzie produkcyjnym była unieruchomiona linia produkcyjna ze względu na niewłaściwą jakość zdrowotną wyrobu gotowego (woda źródlana niegazowana). Łącznie pobrano i zbadano 378 próbek, wyniki badań kwestionowały jakość zdrowotną 58 próbek. Próbki były kwestionowane za: • obecność bakterii grupy coli w 52 próbkach Woda źródlana „Świętokrzyska” niegazowana oraz w próbkach Woda źródlana „Józefowianka” niegazowana wyprodukowanych przez zakład DRINK FOOD Sp. z o. o. ul. Józefów 4, 26 -130 Suchedniów. Kwestionowane wody zostały wycofane z obrotu i poddane utylizacji; • zmienione cechy organoleptyczne, szaro-zielone naloty pleśni, wyczuwalny, nieprzyjemny zapach charakterystyczny dla zjełczałego tłuszczu w 5 próbkach „Mleczna Dolina” masło o zmniejszonej zawartości tłuszczu; • wykrycie campylobacter w próbce fileta z piersi kurczaka. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku W 2018 r. w ramach przeprowadzonych kontroli sanitarnych zakwestionowano i wycofano z obrotu środki spożywcze na łączną kwotę 76171, 34 zł w tym: • • przeterminowane na kwotę 579, 32 zł, w ramach systemu RASFF na kwotę 73568, 36 zł. brak znakowania 1924, 32 zł. niewłaściwa jakość zdrowotna 99, 34 zł. Prowadzono również Działania w ramach Systemu Szybkiego Ostrzegania dla Żywności i Pasz – RASFF, przeprowadzono 43 kontrole sanitarne, poszukując artykułów spożywczych, kwestionowanych za niewłaściwą jakość zdrowotną. Na 20 produktów zgłoszonych powiadomieniami w czasie kontroli stwierdzono tylko 2, które wycofano z obrotu. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna W 2018 roku realizowano następujące ogólnopolskie programy edukacyjne oraz interwencje nieprogramowe: 1. Ogólnopolskie programy edukacyjne 1. 1. Program edukacyjny „Trzymaj Formę” 1. 2. Program edukacyjny ARS czyli jak dbać o miłość” 1. 3. Przedszkolny program edukacji antytytoniowej „Czyste powietrze wokół nas” 1. 4. Krajowy program zwalczania AIDS i zapobiegania zakażeniom HIV. 1. 5. Program antytytoniowej edukacji zdrowotnej „Bieg po zdrowie”. 2. Wojewódzkie programy edukacyjne 2. 1. Program edukacyjny „Znajdź właściwe rozwiązanie” 2. 2. Program edukacji antytytoniowej „ Nie pal przy mnie proszę” 2. 3. Program zakażeń HBV i HCV pt. „Podstępne WZW” 2. 4. Program edukacyjny „Znamię! Znam je? ” 2. 5. Program edukacyjny „Wybierz życie – pierwszy krok” Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna 3. Interwencje nieprogramowe 3. 1. Światowy Dzień Zdrowia pod hasłem „Zdrowie dla wszystkich” 3. 2. Obchody „Światowego Dnia bez Tytoniu” 3. 3. Obchody „Światowego Dnia Rzucania Palenia” 3. 4. Profilaktyka używania narkotyków w tym środków zastępczych 3. 5. Akcja letnia i zimowa. 3. 6. Promocja szczepień ochronnych. 3. 7. Skarżyski Marsz Różowej Wstążeczki. Działania podejmowane przez Powiatową Stację Sanitarno. Epidemiologiczną realizowane są przy współpracy różnych instytucji, organizacji i stowarzyszeń. Dzięki temu zwiększa się zasięg i efektywność oddziaływań prozdrowotnych. Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2018

Dziękuję za Uwagę