Ders 9 Aktif Etkin renme Aktif renme Son

Ders 9 Aktif (Etkin) Öğrenme

Aktif Öğrenme ¡ Son 20 yıl içerisinde popüler olmuştur ¡ Bunun başlıca nedeni, yaşam boyu öğrenme ihtiyacı, geleneksel eğitimin etkisizliği, bilgi çağında bilginin hızla değişmesi ve artması ve 1970’lerden sonra öğrenme ve eğitim anlayışında yaşanan değişimlerdir.

Aktif Öğrenmenin Özellikleri ¡ Öğrenci merkezlidir ¡ Problem çözme ve uygulama becerileri gelişir ¡ Ne bildikleri değil ne yapabildikleri daha önemlidir ¡ Ne kadar öğrendikleri değil nasıl öğrendikleriyle ilgilenilir ¡ Düşünme, araştırma, soru sorma ve yorumlama gibi davranışları gelişir ¡ Duyarak, görerek, dokunarak ve yaparak öğrenmenin kalıcılığı gelişir ¡ Öğrenci hedefe kendisi ulaşır

Aktif Öğrenmenin Özellikleri ¡ Aktif öğrenme, sadece aktif öğretim olarak ele alınmamalıdır. Gerçekte aktif öğrenme bir öğretim modelidir. ¡ Her aktif katılım aktif öğrenmeye götürmeyebilir. Diğer bir deyişle aktif katılım, aktif öğrenme için gerekli; fakat yeterli olmayan bir önkoşuldur. ¡ Teknolojinin kullanımı, aktif öğrenme için gerekli; fakat yeterli olmayan bir eylemdir. ¡ Aktif öğrenme geleneksel yöntemlere göre daha fazla zaman alabilir. Aktif öğrenme bireysel öğrenme değildir.

Aktif Öğrenmenin Özellikleri ¡ Aktif öğrenme geleneksel yönteme bir alternatif olarak görülebilir. Ama karşıtı değildir. ¡ Aktif öğrenme öğretmenin rolünü azaltmaz ancak değişime uğratır. ¡ Aktif öğrenme bir özgürlük ortamıdır ama bir başıbozukluk değildir. ¡ Özellikle anlatım sorumluğunu tamamen öğrenciye bırakmak aktif öğrenme değildir. ¡ Aktif öğrenme her kademe, her düzey ve her ortamda uygulanabilir.

Aktif Öğrenme Yöntemleri ¡ Soru – cevap ¡ Problem çözme ¡ Grup tartışması ¡ Beyin fırtınası ¡ Altı şapkalı düşünme ¡ Tartışma ¡ Gösteri ¡ Gezi ¡ Mikro öğretim vb.

Soru ¡ Aşağıdakilerden hangisi etkin öğrenme yaklaşımının uygulandığı bir sınıfın sahip olduğu niteliklerden biri değildir? A) Öğretmen kontrolü B) Güven. C) Enerji. D) Özdenetim. E) Gruba ait olma.

Soru KPSS 2008 ¡ Öğrenci merkezli öğretim yaklaşımı, öğrencilerin aktif olarak sürecin her aşamasında yer alması temeline dayanır. Aşağıdakilerden hangisi bu yaklaşımı doğru olarak izleyen bir öğretmenin yapması uygun olmayan bir davranıştır? A) Öğrencilere projeler yaptırma, sınıfa sunmalarını sağlama. B) İşlenecek konuların seçiminde öğrencilerin gereksinimlerini dikkate alma. C) Konuları bireysel ya da grup halindeki öğrencilere dönemin başında dağıtıp sırayla anlatmaların isteme D) Öğretim materyallerinin oluşturulmasında öğrenci katılımı sağlama. E) Öğrencilerin bireysel ya da grupla çalışmalarını sağlama.

Yaşam Boyu Öğrenme Hayat Boyu Öğrenme ¡ Bir öğrenme yaklaşımı yada öğretim modeli değildir ¡ Öğrenmenin hayat boyu ve hayatın her bölümünde olması gerektiğini savunan bir düşünce akımı da denilebilir ¡ Buna göre ders işleniş biçimi yada yöntemi belirlemek araç gereç seçmek gibi bir durum söz konusu değildir ¡ Amaç öğrenme işini hayatın belirli bir bölümüne sıkıştırmak yerine her yerine yaymayı gerektirir. ¡ Önemli olan yaşam becerilerini yaşamın her dönemi ve kademesinde kazanabilecek fırsatlar oluşturmaktır

Yaşam Boyu Öğrenme Hayat Boyu Öğrenme ¡ Birey için yaşam boyu eğitim, onun bütün yaşamı boyunca öğrenmesini zorunlu kılar ¡ Eğitim kurumu için yaşam boyu eğitim ise birey ne zaman ve ne kadar ihtiyaç hissederse ona o eğitimi götürme anlamı taşır ¡ Yaşam boyu öğrenme herkese ihtiyacı olan eğitimi ihtiyaç duyduğu anda ve olanaklarına uygun yerde vermeyi amaçlayan eğitim olarak belirtilmektedir

Soru 1 (KPSS 2008) ¡ 1. 2. 3. 4. Bir Türkçe öğretmeni bir okuma parçasını aşağıdaki basamakları izleyerek işlemektedir. Sınıfı küçük gruplara ayırır Okudukları parçayı bireysel olarak özetledikten sonra özetlerini grup arkadaşlarının özetleriyle karşılaştırmalarını ister Okuma parçası hakkında kitaptaki soruları önce bireysel olarak cevaplamalarını sonra cevapları grup içinde tartışmalarını ister Daha sonra gruplardan parçanın içerdiği fikirlerin ilişkisini gösteren bir kavram haritası oluşturmalarını ister Bu öğretmenin dersinde yararlandığı öğretim yaklaşımı ya da kuramı hangisidir? A) B) C) D) E) Aktif öğrenme Bireysel öğrenme. Çoklu zekaya dayalı öğrenme. Yapılandırıcı öğrenme. Tam öğrenme.

Düşünme Becerileri 1. Yaratıcı Düşünme 2. Iraksak Düşünme 3. Yansıtıcı Düşünme 4. Eleştirel Düşünme 5. Üstbiliş (Metacognition)

Yaratıcı Düşünme ¡ Öğrencilerin temel bir fikri ve ürünü değiştirme, birleştirme, yeniden farklı ortamlarda kullanma ¡ Tamamen kendi düşüncelerinden yola çıkarak yeni ve farklı ürünler ve bilgiler üretme ¡ Olaylara farklı bakabilme ¡ Küçük çaplı da olsa bazı buluşlar yapabilmeyi kapsar ¡ Ayrıntılı fikirler bulma ve geliştirme ¡ Sorunlara kendine özgü ve benzersiz çözümler bulma ¡ Bir fikre ve ürüne çok farklı açılardan bakabilme gibi becerileri kapsar

Yaratıcı Düşünen Bireyin Temel Özellikleri ¡ Hırslı, meraklı ve sorgulayıcı ¡ Orijinallik ¡ Kendine güvenen ve risk alan ¡ Hayal gücü, sezgileri ve tahminleri güçlü ¡ İdealist ve kararlı ¡ Analiz, sentez ve değerlendirme yapabilme ¡ Kendi başına iş yapabilen ¡ Konsantre olabilen ¡ Yeniliklere düşkün ¡ Sıradışı bağlantılar kurabilen ¡ Gizemli ve karmaşık olan şeyleri seven

Yaratıcılığın Geliştirilmesinde Öğretmenin Görevleri ¡ Başarı duygusunu desteklemeli ¡ Bireysel farklılıkları dikkate almalı ¡ Uygun yöntem ve tekniklerle dersi işlemeli ¡ Öğrencilerle iyi iletişim kurmalı, soru sorma fırsatı vermeli ¡ Öğrencilere yeterli süre vermeli ¡ Serbest öğrenme ortamları oluşturmalı ¡ Olumlu model olmalı

Yaratıcılık Sürecinde Aşamalar ¡ Hazırlık ¡ Kuluçka ¡ Aydınlanma ¡ Gerçekleşme

Hazırlık ¡ Sorun, ihtiyaç ya da gerçekleştirilmek istenen şeyler saptanır ve tanımlanır

Kuluçka ¡ Sorundan uzaklaşılır, sorun zihnin incelemesine bırakılır. ¡ Bu aşamada birey, görevini yapmış olmanın güveni içinde, bilinç altının kesintisiz bir şekilde çalıştığının bilincinde olarak başka işlere döner

Aydınlanma ¡ Yaratıcılığa temel oluşturacak düşünceler ortaya çıkar ¡ Bu düşünceler çözümün bir parçası olabileceği gibi çözümün kendisi de olabilir ¡ Her iki durumda da düşünce birden ve tam olarak görülür ¡ Bu aşama çoğunlukla anlıktır. Bir içgörü olarak ortaya çıkar ve kısa sürelidir

Gerçekleşme - doğrulama ¡ Önceki aşamada ortaya çıkan fikrin gereksinimleri karşılayıp karşılamadığının tespit edilmesidir ¡ Hazırlık aşamasında saptanmış ölçütlere uyup uymadığının belirlenmesidir

Yaratıcılığın Gelişmesini Önleyen Faktörler 1. Bilişsel Faktörler 2. Duyuşsal Faktörler 3. Kültürel Faktörler 4. Anne – Baba Öğretmen Tutumları 5. Uygulanan Program 6. Kalıp Yargılar

Soru (KPSS 2008) ¡ Aşağıda verilen öğretmen davranışlarından hangisi, öğrencilerin yaratıcılıklarının gelişmesine katkı sağlayabilir? A) Öğrencilere akademik sorumluluk vermekten kaçınma. B) Öğrencilerin bütün öğrenmelerini denetim altına alma. C) Öğrencilerin yaptıkları her şeyi övme. D) Öğrencileri birbirleriyle karşılaştırarak rekabet oluşturma. E) Planlamalarında deneme – yanılma etkinliklerine yer verme

Soru (KPSS 2008) ¡ Bir sınıfta gözlem yapmaya gelen okul müdürü, dersini masada oturarak anlatan öğretmeni “masa öğretmenlerin oturması için değil, kitap, defter ve malzemelerin konması içindir” diyerek eleştirmiştir. Müdürün sözleri yaratıcı düşünce önündeki engellerden hangisine örnek oluşturur? A) Kültürel engeller B) Duygusal engeller C) Güdülenme D) Alışkanlıklar E) İşleve takılma

Iraksak Düşünme ¡ Yaratıcı düşünmenin bir basamağı gibi düşünülebilir ¡ Bu bireyler kendine özgü alışılmıştan farklı sorular sormak ve cevaplar bulmak isterler ¡ Klasik sorulardan ve çabuk verilen alışılmış cevaplardan hoşlanmazlar ¡ Farklı düşünmeyi, ilgisiz bilgileri bir araya getirmeyi, yeni bağlantılar kurmayı ve belirsizlikten korkmamayı gerektirir

Iraksak Düşünme ¡ Iraksak düşünme yakınsak düşünme ile birlikte düşünülmelidir ¡ Yakınsak düşünme geleneksel ve tek boyutlu düşünme iken ıraksak düşünme mevcut bilgiye dayanarak değişik cevapların üretilmesidir. ¡ Iraksak düşünmede, benzeri bulunmayan yeni çözümler aranmakta; yakınsak düşünme ise tek doğru cevap üzerinde tam bir ısrarla durulmaktadır. ¡ Iraksak düşünce görülenden daha uzağı görerek, olabilecekleri tahmin ederek düşünmedir

Yansıtıcı Düşünme ¡ Anahtar kelime özdeğerlendirme ve öğrendiklerini başka alanlara yansıtmadır ¡ Dewey’e göre herhangi bir konunun aktif, sürekli ve dikkatli bir şekilde düşünülmesidir ¡ Olay, olgu ve inançların farklı açılardan bilinçli bir şekilde araştırılmasına dayanır ¡ Yansıtıcı öğrenmede, öğrenmenin sürekliliği esastır. Bu süreçte öğretmen deneyimlerini gözden geçirir, olası farklı uygulamalar üzerinde düşünür, mümkün olan en iyi seçeneğe karar verir. ‘Neyi? Niçin? Nasıl? ’ sorularını sorar.

Not ¡ Yansıtıcı düşünenler bir yerde öğrendiklerini başka bir yere yansıtır, bir başka deyişle kullanabilirler ¡ Analitik düşünenler olaylar arasındaki ilişkiyi kavrayabilir (olayları ve sebeplerini birbirinden ayırabilir) ¡ Eleştirel düşünenler bilginin kaynağını sorgular

Yansıtıcı Düşünenler ¡ Açık fikirlidirler ¡ Bireysel ve bağımsızdırlar ¡ Her konuda soru sorarlar ¡ Sorgulama becerisine sahiptirler ¡ Düşüncelerini organize edebilirler ¡ Sürekli özeleştiri yaparlar ¡ Okulda öğrenilenleri günlük yaşama aktarabilirler ¡ Öğrenci aktif olarak katıldığı eğitim ortamından kendi deneyimleriyle bilgiler edinir ¡ Edinilen bilgiler yeni durumlarda kullanılır.

Örneğin ¡ Bir öğretmen mesleki deneyimleri üzerinde düşünerek bunlardan ders çıkarabilir ve bu çıkarımlarını daha sonra kullanabilir

Yansıtıcı Düşünen Öğrenci ¡ Öğrenciler kendi öğrenme hedeflerini belirleyebilir ¡ Kendi öğrenmelerinden sorumluluk duyabilir ¡ Kendi yanlışlarını bulup düzeltebilir ¡ Olumlu davranışlarını fark ederek kendilerini güdüleyebilir ¡ Risk alabilir ¡ İşbirlikli grup çalışmalarını sever

Yansıtıcı Düşünen Öğretmen ¡ Görüşlerine karşı gösterilen tepkilere açıktır ¡ Alışkanlıklarında ısrarcı değildir ¡ Yaptığı seçimlerin sorumluluğunu üstlenir ¡ Kendini başkalarının gördüğü gibi görmeye ve kendini onların yerine koymaya çalışır ¡ İleriyi görürler ve öğrencilerinde ileriyi görmelerine yardımcı olurlar ¡ Kime neyin, niçin ve nasıl öğretilmesi gerektiğini araştırır

Önemli ¡ Özellikle okul öğrenmelerinin yaşama aktarılmasının (yansıltılmasının) önemi yansıtıcı düşünmeye yön vermektedir.

Soru (KPSS 2009) ¡ İyi bir öğretmende bulunması gereken özelliklerden birisi de yansıtıcı düşünme becerisini işe koşmasıdır. Yansıtıcı düşünme becerisine sahip olan öğretmenlerden beklenen özellikler sıralandığında; öz saygı, içe dönük gözlem, açık fikirlilik, öğretime ilişkin karar ve eylemlerinde sorumluluk almak başta gelir. Buna göre, yaratıcı düşünme becerisi gelişmiş bir öğretmenin, aşağıdakilerden hangisini yapması öncelikle beklenir? A) Okul yönetimine sürekli bilgi aktarması. B) Yapacağı özel etkinlikler için okul yönetiminin kararlarını beklemesi. C) Zümre öğretmenlerinin uyguladığı yöntemleri sınıfında kullanması. D) Dersinde hangi yöntemleri uygulayacağına kendisinin karar vermesi E) Programın öngördüğü becerileri öğretmen kılavuzuna uyarak adım işlemesi.

Eleştirel Düşünme ¡ Bireylerin karşılaştıkları durum, olgu ya da olayları tutarlılık, doğruluk, geçerlilik ve güvenirlik açılarından inceleme, yorumlama ve değerlendirmedir.

Eleştirel Düşünme ¡ Bireylerin düşüncelerinin sorumluluğunun farkına varma ¡ Düşündüklerini analiz etme ¡ Düşüncelerini değerlendirmek için çeşitli kriterler geliştirme ¡ Bir konu hakkında karar verirken bu kriterleri göz önünde bulundurma ¡ Başkalarının düşüncelerini kabul etmeden önce eleştirel bir süzgeçten geçirme

Eleştirel düşünmenin özellikleri ¡ ¡ ¡ Düşünce özgürlüğü Açık görüşlülük Entellektüel alçakgönüllülük Entelektüel kararlılık Entelektüel cesaret Entelektüel bütünlük Meraklı olma Karar vermede güven Bir amaca sahip olma Hedefleri görme isteği Diğer görüşleri anlama isteği

Eleştirel Düşünmenin Beş Temel Öğesi ¡ Tutarlılık ¡ Birleşme ¡ Uygulanabilme ¡ Yeterlilik ¡ İletişim

Tutarlılık ¡ Eleştirel düşünen kişi düşüncedeki tezatlıkları elemelidir

Birleşme ¡ Eleştirel düşünen kişi düşüncenin tüm boyutlarını ele alabilmelidir

Uygulanabilme ¡ Kişi deneyimlerinden faydalanarak anladıklarını bir modele uygulamalıdır

Yeterlilik ¡ Eleştirel düşünen kişi deneyimlerini ve sonuçlarını sağlam şekilde oturtabilmelidir

İletişim ¡ Eleştirel düşünen kişi anladıklarını çevresine anlaşılır bir şekilde iletebilmelidir.

Soru (KPSS 2006) ¡ Eleştirel düşünme becerisini kazanan öğrencilerin aşağıdakilerden hangisini yapması beklenmez? A) Bir konu hakkındaki fikirleri olduğu gibi kabullenme B) Mantıklı sonuçlara ulaşabilmek için bilginin sentezini yapma. C) Yeni sorular veya problemler bulmak için bilgiyi kullanma. D) Bir konu hakkındaki farklı görüşleri irdeleme. E) Problemin çözümüne ulaşmak için farklı açılardan muhakeme yapma.

Üst Biliş (Metacognition) (John Flavel) ¡ Bireyin kendi bilişsel süreçlerinin nasıl işlediğini anlayarak bu süreçleri denetim altına alabileceği ve daha nitelikli bir öğrenme için bu süreçleri yeniden düzenleyerek daha etkili bir biçimde kullanabileceği sayıltısına dayanarak geliştirilmiştir.

Soru KPSS 2008 ¡ ¡ A) B) C) D) E) Bir Türkçe öğretmeni bir okuma parçasını aşağıdaki basamakları izleyerek işlemektedir: Sınıfı küçük gruplara ayırır Okudukları parçayı bireysel olarak özetledikten sonra özetlerini grup arkadaşlarının özetleriyle karşılaştırmak ister Okuma parçası hakkında kitaptaki soruları önce bireysel olarak cevaplandırmalarını sonra, cevapları grup içinde tartışmalarını ister Daha sonra, gruplardan parçanın içerdiği fikirlerin ilişkisini gösteren bir kavram haritası oluşturmalarını ister Bu öğretmenin dersinde yararlandığı öğretim yaklaşımı ya da kuramı aşağıdakilerden hangisidir? Aktif Öğrenme Bireysel öğrenme. Çoklu zekaya dayalı öğrenme. Yapılandırmacı öğrenme. Tam öğrenme.

Soru (KPSS 2010) ¡ Öğretmen öğrencilerine aşağıdaki olayı okur ve “bu durumda siz olsaydınız ne yapardınız? ” diye sorar”. ¡ “Nergis’in çok önemli bir sınavı var. Sabah saat 9’da uyanır ve hazırlanıp sınava gider. Sınıfa girdiğinde sınavın bitmiş olduğunu ve herkesin sınıftan çıktığını görür. Tam o anda, bir önceki gece saatlerin bir saat ileri alındığını ancak kendisinin saatini ileriye almayı unuttuğunu fark eder”. Öğretmenin kullandığı öğretim yöntem ya da tekniği öğrencilerde geliştirmeyi amaçladığı düşünme becerisi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Beyin Fırtınası Yaratıcı Düşünme. B) Benzetim Yansıtıcı Düşünme. C) Örnek olay Yansıtıcı Düşünme. D) Benzetim Problem Çözme. E) Örnek Olay Yaratıcı Düşünme

Soru (KPSS 2008) ¡ Bir öğretmen mesleki deneyimleri üzerinde düşünüp seçimler yapmakta ve bunlardan ders çıkarmaktadır. Yaptığı seçimlerin sorumluluğunu üstlenmekte daha sonra ise bu edinimlerini yeni planlamalarında kullanmaktadır. Öğretmenin bu özellikleri, aşağıdaki üst düzey becerilerden hangisine sahip olduğunun göstergesidir? A) Yansıtmacı B) Analitik. C) Eleştirel. D) Problem çözen. E) Bilimsel.

Soru (KPSS 2009) ¡ Eğitimin amacı, okulda öğrenilenlerin günlük yaşama aktarılmasıdır. Öğrenci aktif olarak katıldığı eğitim ortamından kendi deneyimleriyle bilgiler edinmeli, bu bilgileri paylaşmalı ve yeni etkileşimlerine aktarmalıdır. Bu fikri savunan bir öğretmen aşağıdaki yaklaşımlardan hangisine vurgu yapmaktadır? A) Yansıtıcı düşünme B) Eleştirel düşünme. C) Yaşamsal düşünme. D) Yaratıcı düşünme. E) Analitik düşünme.

Soru (KPSS 2009) ¡ Eleştirel düşünmenin temelini, bilinenlerin doğruluğunu belirleme, olgular ve düşünceler arasındaki ilişkileri kavrama, beklenmeyen durumlara açık olma ve mantıklı sonuçlara ulaşma oluşturmaktadır. Buna göre, öğrencilerine eleştirel düşünme becerisi kazandırmayı hedefleyen öğretmenin aşağıdakilerden hangisinden kaçınması gerekir? A) Kanıtlara dayanmaktan. B) Ölçütler geliştirmekten. C) Belirsizlikleri belli ölçülere kadar hoş görmekten. D) Fikrinde kararlı olmaktan E) Gerçeklerle tahminler arasındaki farkı belirlemekten.

Soru (KPSS 2009) ¡ Birey, öğrenme hedeflerini kendisi belirleyip kendi öğrenmelerinin sorumluluğunu aldığında, bu süreçte ne kadar başarılı olduğunu ve ne kadar ilerleme gösterdiğini kendisi gözlemlediğinde aşağıdaki yaklaşımlardan hangisini izlemiş olur? A) Araştırmaya dayalı. B) Tümevarım. C) Tümdengelim. D) Metabilişsel E) Davranışçı.

Soru (KPSS 2010) ¡ Aşağıdakilerden hangisi sözel akıl yürütme tekniğiyle doğrudan ilgili becerilerden biri değildir? A) Okunuşu aynı olan kelimeler arasındaki anlam farkını görebilme B) Okunan parçanın ana fikrini bulabilme C) Bir kez söylenen bir cümleyi ezberden tekrarlayabilme D) Bir düşünceyi açıklayan karışık cümleleri sıraya koyabilme E) Bir cümlede yanlış kullanılmış bir kelimeyi bulabilme