VERVOLG PRAKTIJKPROEF OPSTELLEN OMGEVINGSPLAN Ministerie van Infrastructuur en

VERVOLG PRAKTIJKPROEF OPSTELLEN OMGEVINGSPLAN Ministerie van Infrastructuur en Milieu 14 februari 2019

Programma • 13: 00 -13: 20 Hoe zitten we erbij? • 13: 20 -13: 25 Doelstelling • 13: 25 -13: 30 Centrale vraagstelling • 13: 30 -13: 40 Voorgestelde aanpak • 13: 40 - 14: 15 Inhoudelijke basis • 14: 15 -14: 30 Pauze • 14: 30 -15: 45 Vraagstelling Sessie 1: Keuzemogelijkheden • 15: 45 -16: 15 Terugkoppeling individuele onderbouwde keuzes • 16: 15 -16: 30 Vervolgafspraken

Hoe zitten we erbij?

Doelstelling • Het motto van de praktijkproef: ‘Leren maken van onderbouwde afwegingen bij het opstellen van een omgevingsplan’. • De doelstellingen daarbij zijn: Inzicht verwerven die het maken van afwegingen bij het opstellen van het omgevingsplan mogelijk maakt. • Verkennen mogelijkheid voor: • Inzichtelijkheid en bruikbaarheid van het omgevingsplan in DSO voor gebruikers • Onderhoudbaarheid voor het bevoegd gezag. • Ervaren hoe het gebruik van de standaarden, praktijkrichtlijnen en staalkaarten in praktijk uitpakt. • Impuls geven aan de ontwikkeling van planvormingssystemen. •

Centrale vraagstelling (1) Sessie 1: Hoe kom ik tot een visie op het omgevingsplan? Welke ontwerpvragen spelen hierbij een rol? Hoe past dit binnen mijn visie op de veranderopgave? • • • Sessie 2: Wat is het doel van het omgevingsplan? • Wat is haar reikwijdte? • Wat hebben rijk provincie geregeld en dient mijn gemeente niet te regelen? • • Wat dient mijn gemeente te regelen? Welke uitgangspunten vormen de basis voor het omgevingsplan? • ‘Ja mits’ vs. ‘nee tenzij’ • Sessie 3: • Hoe kan een omgevingsplan worden opgebouwd? • • Functies vs. activiteiten Hoe kan afbakening van activiteiten plaatsvinden?

Centrale vraagstelling (2) Sessie 4: • Hoe kan gelijkwaardigheid worden vormgegeven? • • Hoe wordt aan specifieke zorgplicht voldaan? Hoe kan maatwerk worden vormgegeven? • • • Voor welke invulling en inzet van doel-middelvoorschriften wordt gekozen? Welke activiteiten worden toegestaan? Wat wordt gedelegeerd? Sessie 5: • VHT en Monitoring • • Welke uitgangspunten worden gehanteerd voor VHT en monitoring? Hoe worden VHT en monitoring vormgegeven?

Voorgestelde aanpak Vijf werksessies van een dagdeel • Gewerkt aan zowel een fictief onderdeel omgevingsplan vanuit gezamenlijkheid als een onderdeel van het eigen (gemeente specifieke) omgevingsplan: • • • Vanuit VNG iedere sessie data aangeleverd die als input gelden voor het gezamenlijk opstellen van een stuk Omgevingsplan voor een fictieve gemeente. • Iedere sessie een discussievraag aan de orde, helder is welke keuze gemaakt (kunnen) worden en wat de bijbehorende afwegingen zijn. Als huiswerk schrijft iedere gemeente op basis een vastgestelde discussievraag eenzelfde deel van het Omgevingsplan voor haar eigen 'werkelijkheid'.

Inhoudelijke basis: Transitiestrategie • • Visie op het omgevingsplan is één van de deelproducten uit het project transitiestrategie omgevingsplan In dat project wordt gewerkt met twee uiterste scenario’s ‘full swing’ en ‘lay back’ en een realistisch midden-scenario De visie op het omgevingsplan is gericht op ontwerpvragen Die vragen zijn zowel juridisch als informatiekundig van aard In deze sheets worden die vragen gevisualiseerd in een knikkerbak Daarbij is gebruik gemaakt van de ontwerpvragen die bij het opstellen van het Besluit activiteiten leefomgeving zijn gehanteerd De voor het omgevingsplan relevante ontwerpvragen zijn daar aan toegevoegd

Knikkerbak

• • • O. b. v. visie op de veranderopgave O. b. v. omgevingsvisie Themagewijs en/of gebiedsgericht opbouwen Reikwijdte OP Sessie 1: visie op het omgevingsplan Hebben provincie of rijk regels? Uitputtend geregeld? Moet Mag Nee mits’ vs. ‘ja tenzij’ Prorgramma Activiteiten vs Functies Kostenverhaal Welke activiteiten worden toegestaan? Prorgrammatische aanpak Lijst met activiteiten/ondergrenzen (onderling) afbakenen activiteiten Maatwerkbevoegdheid Delegatie Sessie 2 Opbouw vanuit… Afbakening activiteiten Sessie 3 Gelijkwaardigheid HOE- vragen Maatwerk Sessie 4 Doel-middelvoorschriften Monitorings verplichtingen Overgangsrecht Uitgangspunten Zorgplicht Decentraal ladekastje. Uitsplitsen opa in afzonderlijke activiteiten (5. 1). OF- vragen Niet ‘ Omgevingswaarden Bedoeling Omgevingsplan Preventieve toets Informatieplicht Procesregels Meldplicht VTH en monitoring Vergunningvrij Sessie 5 Modelering van regels Annoteren Waardelijsten Toepasbare regels

Bedoeling Omgevingsplan

Uitgangspunten Indien er geen regels (ook geen zorgplichten) over een activiteit worden gesteld, dan kan deze activiteit zonder meer worden uitgevoerd en zijn er geen beperkingen voor die activiteit door het omgevingsplan. Dat betekent overigens niet dat er ook altijd de lichtste vorm van regulering is. Ook nalaten kan een activiteit zijn met gevolgen voor de fysieke leefomgeving.

Opbouw vanuit. .

Afbakening activiteiten Wanneer wel? • AMv. B’s Wanneer niet? • EU sluit • Maatwerkregels activiteit in beheer bij het Rijk • Geen noodzaak vanuit gebiedskenmerken om regels aan te passen (bouwactiviteit) Twee mogelijkheden: • Maatwerkregels in omgevingsplan, omgevingswet-verordening • Voordeel vooraf en gebiedsgericht • Nadeel (in o/w verordening) niet appellabel • Maatwerkvoorschriften • Nadeel achteraf en individueel

Gelijkwaardigheid Alegemene regels: • Duidelijk vooraf waar initiatiefnemer aan dient te voldoen • Kortere doorlooptijd • Doelmatig indien regel voor 80% van de activiteiten landelijk hetzelfde luidt Vergunningplicht: • EU verlangt • Niet doelmatig om algemene regels te stellen wanneer activiteit weinig voorkomt

Maatwerk Voorkeursroute: Doelvoorschrift. Bevordert innovatieve oplossingen. In voorkomende gevallen kiezen voor middelvoorschrift. Ook daar het motief omschrijven, zodat duidelijk is waaraan een gelijkwaardige maatregel moet worden getoetst.

VTH en Monitoring

Denk activiteiten

Denk algemene regels

Denk vergunningvrij

Integreer vergunningen

Plop!

Vraagstelling Sessie 1: Keuzemogelijkheden Hoe kom ik tot een visie op het omgevingsplan? • Welke ontwerpvragen spelen hierbij een rol? • • • Zie sheet 10 Hoe past dit binnen mijn visie op de veranderopgave?

Hoe kom ik tot een visie op het omgevingsplan? Visie op de veranderopgave • Beantwoorden ontwerpvragen omgevingsplan •

Visie veranderopgave

• • • O. b. v. visie op de veranderopgave O. b. v. omgevingsvisie Themagewijs en/of gebiedsgericht opbouwen Reikwijdte OP Sessie 1: visie op het omgevingsplan Hebben provincie of rijk regels? Uitputtend geregeld? Moet Mag Nee mits’ vs. ‘ja tenzij’ Prorgramma Activiteiten vs Functies Kostenverhaal Welke activiteiten worden toegestaan? Prorgrammatische aanpak Lijst met activiteiten/ondergrenzen (onderling) afbakenen activiteiten Maatwerkbevoegdheid Delegatie Sessie 2 Opbouw vanuit… Afbakening activiteiten Sessie 3 Gelijkwaardigheid HOE- vragen Maatwerk Sessie 4 Doel-middelvoorschriften Monitorings verplichtingen Overgangsrecht Uitgangspunten Zorgplicht Decentraal ladekastje. Uitsplitsen opa in afzonderlijke activiteiten (5. 1). OF- vragen Niet ‘ Omgevingswaarden Bedoeling Omgevingsplan Preventieve toets Informatieplicht Procesregels Meldplicht VTH en monitoring Vergunningvrij Sessie 5 Modelering van regels Annoteren Waardelijsten Toepasbare regels

Welke ontwerpvragen spelen hierbij een rol? (1) Wat is het? 1. • • • 2. Structuur van het omgevingsplan Hoe ga je om met juridisch instrumentarium van het plan? Hoe ga je om met vergunningplichten in het plan? Wat is het wettelijk kader? Art. 2. 4, 4. 1 en 4. 2 Ow 3. Wat zijn de keuzemogelijkheden? Regelvrije gemeente Regelvaste gemeente

Welke ontwerpvragen spelen hierbij een rol? (2) Urgentie en tijdlijn 4. Eerste wijzigingsverzoeken voor het omgevingsplan na invoering wet • Geen blauwdruk voor het eindbeeld beschikbaar • Voor invoering Omgevingswet een visie op het omgevingsplan ontwikkelen • Wat zijn de voor- en nadelen? Keuzes zijn van invloed op: 5. • • • Of de vier verbeterdoelen van de Omgevingswet op lokaal niveau worden bereikt Of gemeentelijke sturing op de leefomgeving optimaal verloopt Of wordt voortgewerkt van uit bestaande regelingen, of een nieuwe regeling wordt gemaakt Of beleidswijzigingen snel kunnen worden doorgevoerd Of het dienstverleningsniveau kan worden verbeterd Of de beheerlasten op het regelgevingspakket kunnen worden beperkt

Welke ontwerpvragen spelen hierbij een rol? (4) Niveau van collectiviteit 6. Inventariseren van uit project staalkaarten • Behoefte lijkt relatief hoog. • Welke hulpmiddelen zijn er? 7. Knikkerbak (ontwerpvragen omgevingsplan) • Het omgevingsplan, een structuur voor gemeenten (casco) • Praktijkrichtlijn • Gemeentelijk effectenmodel •

Full Swing • • Uitgangspunt: scherp zicht op B Inzet: ambities realiseren, zoals adequate regelgeving met maximale dienstverlening en faciliteren van maatschappelijke opgaven Omgevingsvisie begin 2020 vastgesteld (na intensief participatietraject) Op dinsdag 5 januari 2021 ontwerp omgevingsplan voor de hele gemeente in ontwerp ter inzage waarin: • • • bruidsschat en verordeningen zijn geïntegreerd en geharmoniseerd en toepasbaar zijn gemaakt) Q 3 2020 – participatie over het nieuwe omgevingsplan Q 4 2020 – participatiereacties verwerkt Binnenplanse vergunningen worden – als die echt nog nodig zijn – binnen acht weken verleend op basis van heldere beoordelingsregels en strakke samenwerkingsprocessen Buitenplanse vergunningen snel afgehandeld Software operationeel (getest en draaiend) medio 2020 Informatieproducten volgens de drie B’s (bruikbaar, bestendig en beschikbaar) Gevolgen: • • • verbeterdoelen van de Ow worden gehaald sturing / beleid mogelijk Dienstverlening top / toepasbare regels, vragenbomen etc.

Lay Back • • • Uitgangspunt: geen zicht op B Inzet: Met minimale inspanning in the end aan de wet voldoen Vergunningen verlenen met opa’s. Opa’s hoeven pas in 2029 zijn verwerkt in het omgevingsplan. • • Software aanschaffen voor: • • • Aanpassen koppelvlakken voor aansluiting op DSO-lv (voor afhandelen vergunningaanvragen, meldingen etc. ) wijzigen omgevingsplan zo lang mogelijk uitstellen Doorhalen content tijdelijk omgevingsplan als het echt niet anders kan (t/m 2024) Vanaf 2025 omgevingsplan opbouwen als het echt niet anders kan Verordeningen moeten op 1 januari 2029 in het omgevingsplan zijn verwerkt, voor zover: • • • Moet binnen 8 weken. Vergunning van rechtswege komt te vervallen. Wel de dwangsom bij niet tijdig beslissen afhandelen. die verordening betrekking heeft op de uitwerking van art. 2. 7, eerste lid, Omgevingswet en de ABRv. S die betreffende regel onverbindend heeft verklaard Gevolgen: • • • verbeterdoelen van de Ow worden niet gehaald Geen sturing / beleid mogelijk Dienstverlening beroerd / geen toepasbare regels, vragenbomen etc.

Vraagstelling Sessie 1: Eigen keuzes onderbouwen Welke visie op het omgevingsplan zou mijn gemeente hanteren?

Terugkoppeling individuele onderbouwde keuzes

Vervolgafspraken • Betrokkenheid Geonovum informeren omgevingsplan en vraagstelling • • Fictieve casus lezen • • Wat valt jouw op aan de casus? Eigen casus kiezen • • Betreft niet de 0. 97 versie van de standaard Is er een casus die lijkt op de fictieve casus in mijn gemeente? Vragen formuleren • Nagaan welke vragen nog leven ten aanzien van de discussievragen voor sessie 2 Mailen naar sofie. berns@VNG. nl vóór 21 maart