retim Strateji Yntem ve Teknikleri Do Dr Mehmet

Öğretim Strateji, Yöntem ve Teknikleri Doç. Dr. Mehmet Erdoğan Öğretim İlke ve Yöntemleri

Strateji, Yöntem & Teknik İlişkisi. . . Strateji: hedefe ulaşmak için seçilen en genel yol yada yollar bütünü Yöntem: bir konuyu öğrenmek veya öğretmek için “bilinçli olarak seçilen ve izlenen düzenli en kısa yol” Teknik: bir “öğretim etkinliği için başvurulması gereken beceri, işlem ya da yol” Teknik Yöntem Strateji

Öğretim Stratejileri. . . öğrenme hedeflerine ulaşmak üzere belirlenen konunun sunulması için izlenen yollar bütünü veya hedefe ulaşmak için seçilen genel yoldur. 1. Sunuş yoluyla öğretme 2. Buluş yoluyla öğretme 3. Araştırma - İnceleme yoluyla öğretme

Öğretim stratejileri tek başına eğitim durumlarını belirlemez. Kullanacak olduğumuz stratejiyi belirlerken; Öğrenci Özellikleri STRATEJİ İçerik Özellikleri Kazanım Özellikleri

1. Sunuş yolu ile öğretme (Ausubel) • Öğrenci kendisine sunulan bilgiyi alma yolu ile kazanır (Savaş, 2007) • Öğretmen ve öğrenciler arasında yoğun bir etkileşim yaşanır. • Öğretmenin görevi; ▫ eğitim ortamlarını düzenlemek (en uygun aracı seçilmek) ▫ Konuyu genelden özele sistemli ve anlamlı bir şekilde planlayıp sunmak • Daha çok bilişsel nitelikteki, anlamlı öğrenmelerin oluşturulması geliştirilmesini amaçlar

• Ausubel’e göre öğrenci, her zaman hangi bilginin önemli, hangi ipuçlarının problem çözümü için uygun olduğunu bilmeyebilir. • Bu nedenle birey, özellikle herhangi bir konu alanıyla ilgili öğrenmesi gereken kavramları, ilkeleri, fikirleri buluş yoluyla değil, kendine sunulanı alma yoluyla kazanabilir.

• Öğrencilerin ön öğrenmeleri & yaşantıları ile yeni öğrenmeleri ilişkilendirilmelidir. • Genel ilke ve kavramlardan işe başlanır ve giderek daha ayrıntılı bilgilere yer verilir. Genelden özele giden aşamalı bilgiler verilmelidir. • Ders ön düzenleyiciler (advance organizer) ile başlatılmalıdır. Öğrencilerin yeni öğrenecekleri ile eski bilgilerini ilişkilendirmelerini sağlayacak başlangıç anlatımları (şemalar, grafikler, modeller. . . vb) Ön bilgiler ile yeni öğrenilecek bilgiler arasında kavramsal bir köprü oluşturur GENEL Genelden özele & tümdengelim • Bu stratejide öğrencilere bol miktarda örnek verilmelidir. ÖZEL

Özet olarak; ÜÖğretmen-öğrenci arasında yoğun bir etkileşim gerektirir ÜÖğretmen öğrencilerin aktif katılımını sağlamalıdır ÜBaşlangıç sunuşlarını öğretmen yapmalı, hemen arkasından öğrenciler fikirlerini, örneklerini, tepkilerini açıklamalıdır ÜBol örnek vermeyi gerektirir. Ü ağırlık sözel öğrenmede olmakla birlikte, resimler, örnekler, posterler önemli yer tutar ÜÖğretim genelden özele doğru hiyerarşik bir yapı izler. ÜDaha genel kapsamlı kavramlar önce, bu kavramların kapsamındaki daha özel konular daha sonra sunulur ÜÖğretim adım ilerler. Ü Öğretim ön organize ediciler ile başlar Ü Önce ve yeni öğrenilenler arasında yatay ve dikey ilişki kurulur.

Aşamaları 1. Ön organize edicilerin sunulması (başlangıç) 2. Öğrenilecek yeni konunun, materyalin sunulması (gelişme) 3. Bilişsel yapının güçlendirilmesi 1. Dersin amacının açıklanması 2. Organize edicinin sunumu 3. Organize ediciyi tanımlanması 4. Uygun olan yerlerde örnekler verilmesi veya şekillerle anlatılması 5. Öğrencilere tekrar ettirilmesi 1. Bilgi biriminin sunumu (genelden - öze 2. Bilgi biriminin özelliklerinin sıralanması 3. Bilgi biriminin organize edicilerle ilişkilendirilmesi 1. Farklı tanımlama ve düşüncelerin açıklanması 2. Öğrencilerden örnek durumlar istenm 3. Öğrencilerden örnek olmayan duruml istenmesi 4. Örneklenen ve tanımlanan bilgi birimi cümle, parça gibi bütün bir yapıda kullandırarak tekrar ettirilmesi

Organize Edici – Ön düzenleyici (Advance Organizer) - Yeni bilginin çerçevesini çizer. - Yeni bilgi ile öğrencinin önceden kazanmış olduğu bilgi ile ilişkilendirme yapar - Dersin başlangıcında kullanılır Örn: Sözel ifadeler, şemalar, somut modeller, grafikler…vb Temel fonksiyonu; 1. Yeni bilgi için bir yapı iskeleti oluşturur ve sunulacak ayrıntının içine yerleştirilmesini sağlar. Bilgiler arasındaki ilişki kurmak ve kodlamak. 2. Sunulacak bilginin hangi kısmının önemli olduğuna dikkat çeker 3. Sunulacak yeni bilgi ile öğrencinin hali hazırda sahip olduğu bilgi arasında köprü kurar. Örn: * Ünite başlarında bulunan hazırlık çalışmaları, * Ders kitaplarının başında verilen kazanım ifadeleri * Dersin başında verilecek bir kavram haritasi…vb

Nakipoğlu vd. , (2010)’un çalışmasından alınmıştır

Konunun ve Materyalin Sunulması - Yeni öğrenilecek bilgi genelden özele doğru, örneklendirilerek ve tartışılarak sunulur - Öğrenci basamak genel kavramlardan özel bilgilere, somut örneklere doğru ilerler - Eski ve yeni kavramlar arasında benzerlik ve farklılıklar karşılaştırılır

Ne zaman Sunuş Yolu ile Öğretim Stratejisini kullanmalıyız? Birçok kavram arasında İlişkilerin kurulması gerektiğinde ve kavramlarla ilgili yeterli bilgi sahibi olunmadığında Öğrencilerin ön öğrenmeleri yeterli olmadığında Ezberleme, hatırlama ve tanıma yönelik bir öğretim amaçlandığında

2. Buluş Yoluyla Öğretme (Jerome Bruner) • Öğrencinin kendi etkinlik ve gözlemlerine dayalı olarak yargıya varmasını teşvik eden bir öğretim stratejisidir. “Biz bir konuyu öğrenciye, o alanda yaşayan küçük kütüphane oluşturmak için öğretmiyoruz. Öğrencinin, kendine matematiksel olarak düşünmesi, olayları bir tarihçi gibi irdeleyebilmesi, bilgiyi kazanma sürecinin bir parçası haline gelmesini amaçlıyoruz. Bilmek bir ürün değil, bir süreçtir” (Bruner, 1966)

• Öğrenciler: kendi etkinliklerine ve gözlemlerine dayalı olarak yargıya varırlar • Öğretmen: ▫ Bilgiyi öğrenciye sunmak yerine, öğrencinin bilgiye kendisinin ulaşmasına yardımcı olacak bir ortam oluşturur ▫ Öğrencinin merak etmesini sağlar ve konuya güdüler • Öğrencinin bağımsız olarak sorun çözmesi teşvik edilmeli • Bilgiyi özümsemekten çok, bilgiyi araştırması, analiz ve sentez etmesi teşvik edilmelidir.

• Öğretmen sınıfa yeterince örnek getirmelidir. • Öğrenci, Bu örnekler üzerinde kafa yorabilmeli, Konunun yapısını çözümlemeli Görüş ve düşünceler arasındaki temel ilişkileri, ilkeleri keşfedebilmeli Benzer soruları çözebilmek için güdülenmelidir. • Öğretmen ders sunuşu yapan bilgi aktarıcısı değil, bir kılavuz ve yol göstericidir.

• Bu strateji ile öğrenciler aktif araştırmacılar haline gelebilir. • Bruner’e göre öğretmen; öğrencilere kavramları ilkeleri vermek yerine, öğrencileri deney yapmaya, ilkeleri, kavramları bulmaya teşvik etmelidir. öğrenci; problem çözen, bilgiyi analiz eden, uygulayan ve sentez edendir. • Bruner’in temel amacı, öğrencilerin öz yeterliliğe sahip ve bağımsız olarak öğrenebilen bireyler olarak yetiştirmektir. Bunu yapmak için de; Öğrenciler doğal ilgilerine uygun etkinliklere yöneltilmeli Buluş yapmaları teşvik edilmeli Merakları arttırılmalıdır

ÖĞRETMEN ÖĞRENCİ Problem durumlarını verir Soru sorar, deney yapar, keşfeder Örnekler sunar; Özel örnekler sunularak, genel ilkeler formüle edilir. Konunun yapısını, fikirler arasındaki temel ilişkileri, İlkeleri, özellikleri keşfedinceye kadar örneklerle çalışır. Öğrenme; Tümevarım yolu ile öğrenme teşvik edilir. Örn: yeterince dörtgen örnekleri ve dörtgen olmayan örnekler verilerek öğrencilerin dörtgenlerin özelliklerini bulmaları sağlanabilir.

Yapılandırılmamış Buluş; * Öğrenci kendi çalışmalarını kendi yönlendirir * Planlanmamış, doğal bir ortamda kavramları, ilkeleri, bir problemin çözümünü bireyin kendine bulmasıdır. * Bir proje üzerinde çalışırken, tesadüfen herhangi bir ilkeyi veya kavramı bulmak. * Bireyin günlük yaşamda karşıya olduğu bir soruna kendine çözüm bulmasıdır. Yapılandırılmış Buluş; *Öğretmen, öğrenciye bazı yönergeler ve ipuçları verir *Hedef ve davranışların açıkça belirlenip, gerekli örnek olan – olmayan durumların hazırlanıp örneklerin basitten karmaşığa sıralandığı ve zamanın dikkatlice planlandığı öğretim stratejisidir.

Buluş yolu ile öğrenciye kazandırılacak hedef ve davranışlar açıkça belirlenmelidir Somut örnek durumlar Ve örnek olmayan durumlar saptanmalıdır Örnekler basitten karmaşığa ve öğrencinin merakını arttıracak şekilde verilmelidir.

Jacobsen ve diğerleri (1985)’ne göre, Buluş Yolu ile Öğretme adımları Öğretmenin öğrencilerden ek örnekler istemesi Öğrencilerin tanımlamaları, ilişkileri, özellikleri ifade etmeleri Öğretmenin, öğrencilerin teşhis ettiği özellikleri ilişkileri ya da ilkeleri vurgulaması Öğrencilerin zıt örnekleri karşılaştırmaları Öğretmenin ek örnekleri ve örnek olmayan durumları sunması Öğrencilerin ek örnekleri betimlemesi ve öncekilerle karşılaştırması Öğretmenin ek örnekler vermesi Öğrencinin örnekleri betimlemesi Öğretmenin örnekleri sunması

3. Araştırma-İnceleme yoluyla öğretim • Öğrenme-öğretme etkinliklerinde sorun (problem) çözme yöntemi izlenir. • Öğrenciler kendi çabaları ile bilimsel bilgi edinirler • Öğretmen, yol gösterici ve gerektiğinde yönlendiricidir; ve öğretmen öğrencileri araştırma ve incelemeye yönlendirir. • Öğrenci araştırma ve inceleme yaparak bir sorunun nasıl çözüldüğünü öğretir. Aşçılık okulu

Araştırma-inceleme yoluyla işlenen dersin aşamaları: 1. Problemin öğrenciler tarafından fark edilmesi, hissedilmesi. 2. Problem durumunun tanımlanması ve netleştirilmesi. 3. Problemle ilgili hipotezlerin kurulması. 4. Problemin çözümü için yöntem geliştirme ve verilerin, kanıtların toplanması. 5. Toplanan veri ve kanıtların analizi, analiz sonuçlarının karşılaştırılması, yorumlanması, hipotezlerin test edilmesi ve sonuca ulaşılması.

• Öğrenci, çevredeki problemleri algılar, tanımlar, verileri toplar, geçici çözüm yolları geliştirir ve bunların mümkün olup olmadığını test eder. Bu şekilde yetişen öğrenciler, gelecekte karşılaşacakları problemleri de bilimsel yöntemlerle çözmeyi öğrenmiş olurlar. • Bu stratejiyi uygulayan öğretmenler hem yöntem hem de araç-gereç yönünden öğrencilere yardım etmelidirler. Bu stratejide örnek olay, laboratuar, problem çözme gibi metotlar kullanılabilir.

Kendi öğretiminizi planlarken hangi stratejiyi kullanmayı tercih edersiniz? Neden? ?

Yöntem ve Teknikleri Belirlerken. . . 1. Dersin hedeflerini veya öğrencilere kazandırmak istediğimiz niteliklerin düzeyi, 2. Sınıftaki öğrenci sayısı 3. Öğrencilerin yeteneği 4. Dersin öğretimine ayrılan zaman 5. Öğrencileri güdüleyebilme 6. Öğretmenin yeterliliği.