STRATEJK PLANLAMA KEMAL GRGENC GRESUN L MLL ETM

STRATEJİK PLANLAMA KEMAL GÜRGENCİ GİRESUN İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ ŞUBE MÜDÜRÜ

STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ VE AŞAMALARI 1. Hazırlık çalışmaları, 2. Stratejik planların hazırlanması, 3. Planın değerlendirilmesi, 4. Stratejik planlara son şeklinin verilmesi, 5. Stratejik planların sunulması, 6. Performans programının hazırlanması 7. Performans göstergelerinin

1. HAZIRLIK DÖNEMİ VE PROGRAMI DPT’nin hazırladığı Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 8. maddesinde yer almaktadır.

1. HAZIRLIK DÖNEMİ VE PROGRAMI Kamu idarelerinin stratejik planlama süreci hazırlık dönemi ile başlar. Üst yönetici tarafından bir iç genelge ile çalışmaların başlatıldığı duyurulur; çalışmaların sevk ve idaresini yürütmek üzere strateji geliştirme biriminin koordinatörlüğünde bir stratejik planlama ekibi kurulur.

1. HAZIRLIK DÖNEMİ VE PROGRAMI Stratejik planlama ekibi hazırlık dönemine ilişkin faaliyetleri ve zaman çizelgesini içeren bir hazırlık programı oluşturur.

1. HAZIRLIK DÖNEMİ VE PROGRAMI Hazırlık programında aşağıdaki hususlara yer verilir: a. Stratejik planlama sürecinin aşamaları, b. Bu aşamalarda gerçekleştirilecek faaliyetler, c. Aşama ve faaliyetlerin tamamlanacağı tarihleri gösteren zaman çizelgesi,

1. HAZIRLIK DÖNEMİ VE PROGRAMI d. Eğitim ihtiyacı, e. Gerek duyulması halinde danışmanlık hizmeti ihtiyacı, f. Planlama sürecinin gerektirdiği masraflar ile beşeri ve teknik kaynak ihtiyacı.

1. HAZIRLIK DÖNEMİ VE PROGRAMI İdareler, hazırlık programını oluştururken, geçiş takviminde bulundukları yeri, beşeri kaynaklarını, organizasyon yapısını, teknik donanımlarını, idare ölçeğini ve benzeri hususları dikkate alır. Kamu idareleri stratejik planlarını hazırlamaya başlamadan önce hazırlık programında yer alan tüm hususları gerçekleştirmek zorundadır.

2. STRATEJİK PLANLARIN HAZIRLANMASI DPT’nin hazırladığı Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 9. maddesinde yer almaktadır.

2. STRATEJİK PLANLARIN HAZIRLANMASI Hazırlık dönemini tamamlayan kamu idareleri, stratejik planlarını; 5018 sayılı KMYK Kanununa, Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğe, Kamu İdareleri için Stratejik Planlama Kılavuzuna ve DPT tarafından yayımlanan stratejik planlamaya ilişkin diğer rehberlere uygun olarak hazırlar.

2. STRATEJİK PLANLARIN HAZIRLANMASI Bakanlar, bakanlıklarının ve bakanlıklarına bağlı ve ilgili kamu idarelerinin stratejik planlarının kalkınma planlarına ve programlara uygun olarak hazırlanmasından ve uygulanmasından sorumludur. Bu sorumluluk, Yükseköğretim Kurulu, üniversiteler ve yüksek teknoloji enstitüleri için Milli Eğitim Bakanına; mahalli idareler için İçişleri Bakanına aittir.

2. STRATEJİK PLANLARIN HAZIRLANMASI Üst yöneticiler, idarelerinin stratejik planlarının hazırlanmasından ve uygulanmasından Bakana; mahalli idarelerde ise meclislerine karşı sorumludur.

3. PLANIN DEĞERLENDİRİLMESİ DPT’nin hazırladığı Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 13. maddesinde yer almaktadır.

3. PLANIN DEĞERLENDİRİLMESİ Mahalli idareler dışındaki kamu idareleri, stratejik planlarını değerlendirilmek üzere stratejik planın kapsadığı dönemin ilk yılından önceki yılın ocak ayında DPT’ye gönderir.

3. PLANIN DEĞERLENDİRİLMESİ DPT stratejik planları; a) Kalkınma planı, orta vadeli program ve faaliyet alanı ile ilgili diğer ulusal, bölgesel ve sektörel plan ve programlara uygunluk, b) Bu Yönetmelikte, Kılavuzda ve stratejik planlamaya ilişkin diğer rehberlerde belirtilen usul ve esaslara uygunluk,

3. PLANIN DEĞERLENDİRİLMESİ c) Stratejik planda yer alan misyon, vizyon, amaç ve hedeflerin birbirleri ile bağlantıları ve kavramsal tutarlılık, d) Diğer idarelerin stratejik planları ile uyum ve tutarlılık hususları açısından inceler.

3. PLANIN DEĞERLENDİRİLMESİ İnceleme sonucunda gerek görülen durumlarda hazırlanan değerlendirme raporu ilgili idareye üç ay içinde gönderilir.

4. PERFORMANS PROGRAMININ HAZIRLANAMASI DPT’nin hazırladığı Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 16. maddesinde yer almaktadır.

4. PERFORMANS PROGRAMININ HAZIRLANAMASI Performans programları, stratejik planların yıllık uygulama dilimlerini oluşturur. Kamu idareleri performans programlarını stratejik planlarına uygun olarak Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde hazırlar.

4. PERFORMANS PROGRAMININ HAZIRLANAMASI Bütçeler performans programına uygun olarak hazırlanır. Performans programları Maliye Bakanlığına ve Müsteşarlığa gönderilir.

5. PERFORMANS GÖSTERGELERİNİN BELİRLENMESİ DPT’nin hazırladığı Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 17. maddesinde yer almaktadır.

5. PERFORMANS GÖSTERGELERİNİN BELİRLENMESİ Performans göstergeleri stratejik planlarda yer alır. Performans göstergelerinin tespitine ve değerlendirilmesine ilişkin usul ve esaslar Müsteşarlık ile Maliye Bakanlığı tarafından birlikte belirlenir. Kamu idareleri, performans göstergelerini bu usul ve esaslar çerçevesinde oluşturur.

6. STRATEJİK PLANLAMA-MAKRO PLANLAMA İLİŞKİSİ MAKRO DÜZEY PLANLAR PROGRAMLAR BÜTÇELEME DEĞERLENDİRME UYGULAMA KURULUŞ DÜZEYİ STRATEJİK PLANLAMA

7. STRATEJİK PLANLAMA Kılavuzda “stratejik yönetim döngüsü”nün bütünü kapsanmaktadır. Daha basit bir şekilde ifade edilirse; neredeyiz sorusu ile başlanmakta, nereye gitmek istendiği belirlenmekte, bugünden arzu edilen geleceğe hangi yolla veya nasıl gidileceği ortaya konulmakta ve son aşamada başarı ölçülmektedir.

7. STRATEJİK PLANLAMA Stratejik yönetim yaklaşımının temel adımları Şekil 2’de gösterilmiştir. Şekil 2’de de gösterildiği üzere “stratejik planlama” kavramı kılavuzda geniş anlamda “stratejik yönetim” sürecinin bütününü kapsayacak şekilde kullanılmıştır.

8. STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ n. Plan ve programlar n. GZFT Analizi n. Paydaş Analizi DURUM ANALİZİ 1. NEREDEYİZ?

8. STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ n. Kuruluşun varoluş gerekçesi n. Temel ilkeler MİSYON VE İLKELER n. Arzu edilen gelecek n. Orta vadede ulaşılacak amaçlar n. Spesifik, somut ve ölçülebilir hedefler VİZYON AMAÇLAR VE HEDEFLER 2. NEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ?

8. STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ n. Amaç ve hedeflere ulaşma yöntemleri STRATEJİLER 3. GİTMEK İSTEDİĞİMİZ n. Detaylı iş FAALİYETLER YERE NASIL ULAŞABİLİRİZ planları VE ? n. Maliyetlendirme PROJELER n. Performans programı n. Bütçeleme

8. STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ n. Raporlama İZLEME n. Karşılaştırma n. Geri besleme nÖlçme yöntemlerinin belirlenmesi n. Performans göstergeleri n. Uygulamaya yönelik ilerleme ve sonuçların değerlendirilmesi 4. BAŞARIMIZI PERFORMANS NASIL TAKİP EDER VE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRİRİZ? DİRME

STRATEJİK PLANDA YER ALMASI GEREKEN TEMEL UNSURLAR Durum analizi (özet) Katılımcılığın nasıl sağlandığına ilişkin açıklama, Misyon, vizyon, temel değerler, En az bir amaç, Her amacın altında en az bir hedef, Hedef ölçülebilir şekilde ifade edilememişse ölçüm kriter(ler)i, Stratejiler, Tüm amaç ve hedefleri içeren beş yıllık tahmini maliyet tablosu.

S N İ A R M E R L O E F G R R E P STE Ö G

PERFORMANS GÖSTERGELERİ Hedeflerin ölçülebilir olarak ifade edilemediği durumlarda stratejik planda hedefe yönelik performans göstergelerine yer verilmesi gereklidir.

PERFORMANS GÖSTERGELERİ Performans göstergeleri, gerçekleşen sonuçların önceden belirlenen hedefe ne ölçüde ulaşıldığının ortaya konulmasında kullanılır. Bir performans göstergesi, ölçülebilirliğin sağlanması bakımından miktar, zaman, kalite veya maliyet cinsinden ifade edilir.

PERFORMANS GÖSTERGELERİ Örneğin KGM’nin “ 2010 yılına kadar yol ağımızda kar ve buzla mücadele uygun malzeme ve çağdaş ekipman kullanılarak yapılacaktır” hedefinde zaman bildirilmekle birlikte hedefe ulaşılıp ulaşılmadığını ölçmeye yönelik bir göstergeye yer verilmemiştir. Bu durumda stratejik planda hedefin gerçekleşmesini ölçmeye ilişkin göstergelere ayrıca yer verilecektir.

PERFORMANS GÖSTERGELERİ Bu hedef için aşağıdaki göstergeler geliştirilebilir: Kar ve buz mücadelesinde kullanılan alternatif eritme maddelerinin toplam içindeki oranı. Kullanılan tuzun modern tuz serme araçlarıyla serilme oranı.

PERFORMANS GÖSTERGELERİ GİRDİ, ÇIKTI, VERİMLİLİK, SONUÇ ve KALİTE göstergeleri olarak sınıflandırılır.

PERFORMANS GÖSTERGELERİ Girdi: Bir ürün veya hizmetin üretilmesi için gereken beşeri, mali ve fiziksel kaynaklardır. Girdi göstergeleri, ölçmeye esas olan başlangıç durumunu yansıtırlar.

PERFORMANS GÖSTERGELERİ GİRDİ GÖSTERGELERİ ÖRNEKLERİ : * Bakım onarım için kullanılacak asfalt miktarı, * Okuma-yazma seferberliğinin gerektirdiği öğretmen sayısı, * Aşılama programında kullanılacak enjeksiyon sayısı.

PERFORMANS GÖSTERGELERİ Çıktı: Üretilen ürün ve hizmetlerin miktarıdır. Çıktı göstergeleri, üretilen mal ve hizmetlerin niceliği konusunda bilgi vermesine rağmen, sonuçlara ulaşılıp ulaşılmadığı veya üretilen mal veya hizmetin kalitesi ve üretim sürecinin etkinliği konusunda tek başına açıklayıcı değildir.

PERFORMANS GÖSTERGELERİ ÇIKTI GÖSTERGELERİ ÖRNEKLERİ Tedavi hizmeti verilen hasta sayısı, Bakım onarımı yapılan karayolu uzunluğu, Okuldan mezun olan öğrenci sayısı, Aşılama programı çerçevesinde aşı yapılan toplam çocuk sayısı.

PERFORMANS GÖSTERGELERİ Verimlilik : Birim çıktı başına girdi veya maliyettir. Girdiler ile çıktılar arasındaki ilişkiyi gösterir.

PERFORMANS GÖSTERGELERİ VERİMLİLİK GÖSTERGELERİ ÖRNEKLERİ Sosyal etkinlik saati toplamı ile etkinliğe katılan öğrenci sayısı (zaman / çıktı) Taşınan öğrenci başına taşıma maliyeti (maliyet / çıktı) Okuldan mezun olan öğrenci sayısı

PERFORMANS GÖSTERGELERİ ÖRNEK Mezunların Maliyeti Girdi: personel gideri+ bina giderleri+sarf giderleri Çıktı: (Okulun son sınıf öğrenci sayısı- mezun olan öğrenci sayısı) Verimlik= girdi/çıktı Verimlilik= 80. 000 YTL/80= 1000 YTL Verimlilik= 80. 000 YTL/75= 1067 YTL Verimlilik= %93. 75

PERFORMANS GÖSTERGELERİ Sonuç: Sonuç göstergeleri, elde edilen çıktıların, amaç ve hedeflerin gerçekleştirilmesinde nasıl ve ne ölçüde başarılı olduklarını gösterirler. Hedeflenen sonuçlara ulaşmadaki başarı seviyesi etkililik ile ifade edilmektedir. Sonuç göstergeleri, amaç ve hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığını ortaya koymaları bakımından en önemli performans göstergeleridir.

PERFORMANS GÖSTERGELERİ Örnek Etkililik Örnek Olay: İl MEM öğretmenlere yönelik bir hizmet içi eğitimi versin. Katılımcı Öğretmen Sayısı (Çıktı): 100 Seminere Katılan Öğretmen =100

PERFORMANS GÖSTERGELERİ Maliyet( çıktı)= Akademisyene verilen ücret+ Diğer masraf Maliyet(çıktı)= 5. 000 YTL Verimlilik= 5. 000/100= 50 YTL Katılımcı öğretmenlere, seminerden elde ettiği memnuniyeti ölçen bir anket uygulaması Etkililik= Verimlilik- ölçülen davranışın olumsuzluluk oranı Etkililik= 100/13= 87

PERFORMANS GÖSTERGELERİ SONUÇ GÖSTERGELERİ ÖRNEKLERİ Bakım onarımı yapılan karayollarında ulaşım hizmetlerindeki iyileşme (zaman tasarrufu, kaza sayılarında azalma vs. ). Ülkeye gelen ve fiilen yatırım yapan yabancı sermayedeki artış (yüzde veya miktar değişim). Aşıyla önlenebilir hastalıklarda yüzde veya miktar itibarıyla meydana gelen azalma.

PERFORMANS GÖSTERGELERİ Kalite: Mal veya hizmetlerden yararlananların veya ilgililerin beklentilerinin karşılanmasında ulaşılan düzeydir (güvenilirlik, doğruluk, davranış biçimi, duyarlılık ve bütünlük gibi ölçüler).

PERFORMANS GÖSTERGELERİ KALİTE GÖSTERGELERİ ÖRNEKLERİ Taburcu olan hastalardan tedavi hizmetlerinden memnun olanların oranı. Bakım onarımı yapılan karayollarında öngörülen süre içinde tekrar bakım ve onarım ihtiyacı göstermeyenlerin oranı. Veri tabanına yüklenen verilerden hatasız olanların yüzdesi.

PERFORMANS GÖSTERGELERİ Çıktı ve sonuç göstergeleri birbirine karıştırılmamalıdır. Çıktı ve sonucun aynı kavramı ifade edebildiği durumlar da olmasına rağmen, iki gösterge birbirinden farklıdır.

PERFORMANS GÖSTERGELERİ Örneğin; “Taburcu edilen hastaların sayısı” bir çıktı göstergesidir. Burada sadece sayı ifade edilmektedir. Programın tedavi edilen insanlar üzerindeki etkilerinin ne olduğu belirsizdir.

PERFORMANS GÖSTERGELERİ Öte yandan “Taburcu edilen ve yardıma muhtaç olmaksızın hayatını sürdüren hastaların sayısı” ise bir sonuç göstergesidir. Burada, tedavi sonrasında tedavi edilen insanların hayatlarındaki değişiklik ölçülebilmektedir. Benzer şekilde, bazı sonuç göstergeleri aynı zamanda kaliteyi ölçebilmektedir.

PERFORMANS GÖSTERGELERİ Bir hedef için herhangi bir sınıfa ait olmak üzere birden fazla performans göstergesi belirlemek de mümkündür. Hedefin niteliği (çıktıya yönelik, verimliliğe yönelik, sonuca veya kaliteye yönelik olması) performans göstergelerinin niteliğini de etkiler.

E T A R T S R E L İ J

STRATEJİLER Stratejiler, kuruluşun amaç ve hedeflerine nasıl ulaşılacağını gösteren kararlar bütünüdür. Etkili stratejiler olmaksızın amaç ve hedeflere ulaşmak mümkün değildir.

STRATEJİLER Stratejiler belirlenirken kuruluşun kaynakları ve farklı alanlardaki yetkinliği göz önünde bulundurulmalıdır. Strateji ve hedeflerin karşılıklı uyumu kontrol edilmelidir.

STRATEJİLER Kurumsal stratejiler oluşturulurken kullanılabilecek yöntemlerden biri “Kritik Sorular Yöntemi”dir. Kritik Sorular Yöntemi ile amaç ve hedeflere ulaşmada karşılan sorunlar belirlenip bu sorunları en aza indirmeye yönelik stratejiler geliştirilebilir.

STRATEJİLER Ayrıca GZFT analizinde ortaya konan kuruluşun güçlü(G) ve zayıf yönleri(Z), dış çevreden kaynaklanan fırsatlar(F) ve tehditler(T) strateji üretmede kullanılabilir. Bu yöntemle aşağıda belirtilen alternatif stratejiler geliştirilebilir.

SWOT MATRİSİ VE STRATEJİLER FIRSATLAR TEHDİTLER GÜÇLÜ TARAFLAR ZAYIF TARAFLAR GF Stratejileri: Kuruluşun hem güçlü yönlerini hem de dış çevrenin sunduğu fırsatların olumlu etkilerinden azami düzeyde yararlanmaya yönelik olarak geliştirilen stratejilerdir. GT Stratejileri : Dış çevredeki tehditlerin olumsuz etkilerini, kuruluşun güçlü yönlerini kullanarak en aza indirmeye yöneliktir. ZF Stratejileri : Dış fırsatlardan yararlanarak mevcut zayıf yönleri giderecek stratejiler oluşturulabilir. ZT Stratejileri : zayıf yönler ve tehditlerin olumsuz etkilerini en aza indirmeye yöneliktir.

STRATEJİLER ZT Stratejileri : zayıf yönler ve tehditlerin olumsuz etkilerini en aza indirmeye yöneliktir. ZF Stratejileri : kuruluşun zayıf yönlerinin olumsuz etkilerini en aza indirgerken fırsatların olası olumlu etkilerinden azami düzeyde yararlanmaya yöneliktir. Dış fırsatlardan yararlanarak mevcut zayıf yönleri giderecek stratejiler oluşturulabilir.

STRATEJİLER GT Stratejileri : dış çevredeki tehditlerin olumsuz etkilerini, kuruluşun güçlü yönlerini kullanarak en aza indirmeye yöneliktir. GF Stratejileri : kuruluşun hem güçlü yönlerini hem de dış çevrenin sunduğu fırsatların olumlu etkilerinden azami düzeyde yararlanmaya yönelik olarak geliştirilen stratejilerdir. Söz konusu stratejiler, kuruluşun güçlü yönleri kullanılarak dış fırsatlardan maksimum düzeyde yararlanmayı mümkün kılar.

STRATEJİLERİN OLUŞTURULMASI İÇİN CEVAPLANMASI GEREKEN SORULAR Amaç ve hedeflere ulaşmak için neler yapılabilir? Olası sorunlar nelerdir ve bu sorunları nasıl aşabiliriz? Amaç ve hedeflere ulaşmak için izlenebilecek alternatif yol ve yöntemler nelerdir? Alternatiflerin maliyetleri, olumlu, olumsuz yönleri nelerdir?

STRATEJİ ÖRNEKLERİ Amaç : Verilen hizmetler tam ve zamanında yerine getirilerek, hizmet alanların memnuniyeti ve güveni sağlanacaktır. Hedef 1. . . . . Hedef 2. . . . . Bu amaç ve hedeflere ilişkin izlenecek stratejiler : Hizmetlerin mümkün olduğunca yerinden karşılanması, Hizmetlerden yararlananların, hizmet alım sürecine dahil edilmesi, Kredi kullandırılarak yapılacak işlerin ihalelerinin hizmet alanlarca yapılması. (İller Bankası Stratejik Planı 2006 -2010)

STRATEJİ ÖRNEKLERİ Hedef : Bütün limanlarımıza gelen gemilerde uygulanan pratika işlemlerinin standartlara uygun olarak yapılma oranı 2009 yılı sonuna kadar %99’a çıkarılacaktır. Bu hedefe ilişkin izlenecek stratejiler : Sahil Sağlık Denetleme Merkezlerinde personel dağılımı, iş analizine göre planlanacaktır, Gemilerin limanlar arasında takibini kolaylaştırmak için Sahil Sağlık Denetleme Merkezleri bilişim ağıyla birbirine bağlanacaktır, Mobilize sağlık denetim ekipleri oluşturulacaktır. (Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü Stratejik Planı 2005 -2009)

Y İ L A M T E E L D N E M İR

MALİYETLENDİRME Maliyetlendirme sürecindeki temel amaç, geliştirilen politikaların ve bunların yansıtıldığı amaç ve hedeflerin gerektirdiği maliyetlerin ortaya konulması suretiyle politika ve tercihlerinin ve karar alma sürecinin rasyonelleştirilmesine katkıda bulunmaktır.

MALİYETLENDİRME Maliyetlendirme, kamu idarelerinin stratejik planları ile bütçeleri arasındaki bağlantıyı güçlendirmeyi ve harcamaların önceliklendirilmesi sürecine yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Kuruluşun amaç ve hedeflerine yönelik stratejiler doğrultusunda gerçekleştirilecek faaliyet ve projeler ile bunların kaynak ihtiyacı bu aşamada belirlenir.

MALİYETLENDİRME Her bir faaliyet belirli bir hedefe yönelik olmalıdır. Herhangi bir hedefle ilişkisi kurulamayan faaliyetlere yer verilmemelidir. Halihazırda yürütülen veya yürütülmesi planlanan faaliyetler mutlaka bir hedefle ilişkilendirilmelidir.

FAALİYETLERİN ORTAYA KONULMASI SÜRECİNDE CEVAPLANMASI GEREKEN TEMEL SORULAR Hedefi gerçekleştirecek alternatif faaliyetler ortaya konulmuş mudur? Hedefin yerine getirilmesi sürecinde faaliyetin rolü ve önemi nedir? Bu faaliyet gerekli mi? Belirlenen faaliyetlerin tamamı gerçekleştirildiğinde hedefe ulaşılıyor mu?

FAALİYETLERİN/PROJELERİN ORTAYA KONULMASI SÜRECİNDE CEVAPLANMASI GEREKEN TEMEL SORULAR Hedefin gerçekleştirilmesine yönelik halihazırda yürütülen faaliyetler var mıdır? Faaliyet zamanlanırken birbirleriyle etkileşimleri dikkate alınmış mıdır? Hedefleri ve altında yer alan faaliyetleri yerine getirmekten sorumlu olan birimler kimlerdir ve sorumlulukları nelerdir?

MALİYETLENDİRME Her bir hedefi gerçekleştirmeye dönük faaliyetlerin ortaya konulması sonrasında faaliyetlerin bütçe ilişkisinin kurulması gerekmektedir. Bu amaçla önce her bir hedef için gerekli faaliyetlerin maliyet tahminleri yapılarak bir hedefin yaklaşık maliyetine ulaşılacaktır.

MALİYETLENDİRME Hedeflerin maliyet tahmini toplamından her bir amacın tahmini maliyetine, amaç maliyetleri toplamından ise stratejik planın o yılki tahmini maliyetine ulaşılacaktır. Beş yıllık toplam ise planın toplam tahmini maliyetini verecektir.

MALİYET TABLOSU Planın 2. Planın 3. Planın 5. 1. yılı 4. yılı Amaç 1 Hedef 1. 2 Amaç 2 Hedef 2. 1 ……. TOPLAM

MALİYETLENDİRME Kuruluş, belirtilen toplam maliyetlerini elde edeceği kaynaklarla karşılaştırmak durumundadır. Bu karşılaştırmayı yapabilmek için yıllar itibariyle hangi kaynaklardan hangi gelirlerin elde edileceği tahmin edilmelidir.

MALİYETLENDİRME İlk üç yıl için bütçeden tahsis edilecek kaynaklar Orta Vadeli Mali Planda yer almaktadır. Bütçe dışı kaynaklar ile ilk üç yıldan sonraki kaynaklar ise kuruluş tarafından tahmin edilmelidir.

KAYNAK TABLOSU Kaynaklar Genel Bütçe Özel Bütçe Yerel Yönetimler Sosyal Güvenlik Kurumları Bütçe Dışı Fonlar Döner Sermaye Vakıf ve Dernekler Dış Kaynak Diğer (kaynak belirtilecek) TOPLAM Planın 1. yılı Planın 3. Planın 4. Planın 2. yılı 5. yılı

MALİYETLENDİRME Maliyet tablosunda öngörülen maliyetler ile tahmin edilen kaynakların örtüşmesi gereklidir. Ancak öngörülen maliyetlerin tahsis edilen kaynakları aşması durumunda aşağıdaki yöntemler izlenebilir: Daha düşük maliyetli stratejiler seçilebilir. Hedefler küçültülebilir. Amaç ve hedeflerin zamanlaması değiştirilebilir. Amaç ve hedefler önceliklendirilerek bazı amaç ve hedeflerden vazgeçilebilir.

MALİYETLENDİRME Önceliklendirmede; kuruluşun yetki alanı dahilinde, kalkınma planları, programlar ve varsa özel düzenlemeler başta olmak üzere politika oluşturulması sürecinde çerçeve oluşturan diğer üst belgeler de esas alınmalıdır. Ayrıca sürdürülebilirlik, etkinlik, verimlilik, etki düzeyi ve uygunluk ilkeleri de göz önünde bulundurulmalıdır.

MALİYETLENDİRME Stratejik planların yıllık uygulama dilimlerini performans programları oluşturur. Stratejik planlar ve bütçeler arasındaki ilişki performans programları aracılığıyla daha ayrıntılı olarak kurulacaktır. Stratejik planın amaç ve hedeflerini gerçekleştirmeye dönük faaliyet ve projeler ile bunların bütçelendirilmesi performans programında yer alır.

MALİYETLENDİRME Böylelikle bütçelerin performans uygulamasını destekleyen bir yapıya sahip olması sağlanmış olacaktır. Performans programlarının hazırlanmasına ilişkin ayrıntılı bilgiler Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan Performans Esaslı Bütçeleme Rehberinde yer almaktadır.

E M E E L M Z İ VE DİR N E L R E Ğ E D

İZLEME VE DEĞERLENDİRME İzleme stratejik planda ortaya konulan hedeflere ilişkin gerçekleşmelerin sistematik olarak takip edilmesi ve raporlanmasıdır. Değerlendirme ise, uygulama sonuçlarının stratejik amaç ve hedeflere kıyasla ölçülmesi ve söz konusu amaç ve hedeflerin tutarlılık ve uygunluğunun analizidir.

İZLEME VE DEĞERLENDİRME Stratejik planda yer alan amaç ve hedefleri gerçekleştirmeye dönük proje ve faaliyetlerin uygulanabilmesi için amaç, hedef ve faaliyetler bazında sorumluların kimler/hangi birimler olduğu, ne zaman gerçekleştirileceği, hangi kaynakların kullanılacağı gibi hususların yer aldığı bir eylem planı hazırlanması yararlı olacaktır.

İZLEME VE DEĞERLENDİRME Eylem planı aynı zamanda izleme ve değerlendirmeyi de kolaylaştıracaktır. Amaç ve hedeflerin gerçekleştirilmesine ilişkin gelişmelerin belirli bir sıklıkla raporlanması ve ilgili taraflar ile kurum içi ve kurum dışı mercilerin değerlendirmesine sunulması, izleme faaliyetlerini oluşturur.

İZLEME VE DEĞERLENDİRME İzleme, yönetime yardımcı olan sistemli bir faaliyettir. Raporlama izleme faaliyetinin temel aracıdır. İzleme raporları objektif olmalıdır. İlerleme sağlanan alanlar yanında, ilerleme sağlanamayan konular da rapor edilmelidir.

İZLEME VE DEĞERLENDİRME Performansın izlenmesi, izleme faaliyetinin temelidir. Bunun için performans göstergeleri ile ilgili veriler düzenli olarak toplanmalı ve değerlendirilmelidir. Stratejik planlama sürecinde, izleme ve değerlendirme faaliyetleri sonucunda elde edilen bilgiler kullanılarak, stratejik plan gözden geçirilir, hedeflenen ve ulaşılan sonuçlar karşılaştırılır.

İZLEME VE DEĞERLENDİRME İzleme ve değerlendirme faaliyetlerinin etkili olarak gerçekleştirilebilmesi, uygulama aşamasına geçmeden önce stratejik planda ortaya konulan hedeflerin nesnel ve ölçülebilir göstergeler ile ilişkilendirilmesini gerektirir.

İZLEME VE DEĞERLENDİRME İzleme ve değerlendirme süreci kurumsal öğrenmeyi ve buna bağlı olarak faaliyetlerin sürekli olarak iyileştirilmesini sağlar. Ayrıca, hesap verme sorumluluğunun oluşturulmasına katkıda bulunur.

İZLEME VE DEĞERLENDİRME Stratejik planın izleme ve değerlendirmeye tabi tutulması şarttır. Aksi takdirde, gerek planın uygulanmasında gerekse ilgililerin hesap verme sorumluluğu ilkesinin hayata geçirilmesinde zorluklarla karşılacaktır.

İZLEME VE DEĞERLENDİRME İzleme ve değerlendirmenin etkin yapılabilmesi, ancak uygun veri ve istatistiklerin temin edilmesi ile mümkündür. Amaca uygun, doğru ve tutarlı verilerin varlığı, stratejik planın başarısının ölçülmesi ve değerlendirilmesi için olmazsa olmaz bir ön koşuldur.

İZLEME VE DEĞERLENDİRME Her bir hedefin izlenip değerlendirilmesi için ne tür verilere ihtiyaç duyulduğu, bunların ne şekilde temin edileceği, ihtiyaç duyulan veriler halihazırda toplanmıyorsa nasıl ve ne sıklıkla kim tarafından temin edileceği, bu kapsamdaki kısıtların neler olacağı gibi hususların mutlaka incelenmesi ve cevaplanması gerekir.

İZLEME VE DEĞERLENDİRME İzleme ve değerlendirmeye ilişkin ayrıntılı bilgi, kullanılacak yöntemler ve raporlama sistemi Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan Performans Esaslı Bütçeleme Rehberinde yer almaktadır.

Katkı ve katılımlarınızdan dolayı TEŞEKKÜR EDERİZ TAHSİN YAZIR BURSA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ ŞUBE MÜDÜRÜ KEMAL GÜRGENCİ GİRESUN İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ ŞUBE MÜDÜRÜ