RETIM VE MALIYETLER RETIM retim retim genel anlamda

ÜRETIM VE MALIYETLER

ÜRETIM � Üretim; Üretim genel anlamda fayda yaratma eylemidir. � Üretim; ihtiyaçları dolaylı olarak ve doğrudan doğruya karşılayacak mal ve hizmetleri meydana getirme çabalarıdır. Bir ekmeğin tüketiciye ulaştırılması için gerekli bütün işlemler, örneğin tarlanın sürülmesi, tohum atılması, bakım, hasat, buğdayın siloya ve değirmene, unun fırına taşınması, ekmeğin pişirilmesi ve tüketiciye ulaştırılması üretimdir. Buğday siloya taşınırken nasıl üretim eylemi gerçekleştiriliyorsa siloda muhafaza edilmesi de üretimdir.

ÜRETICI � Üretim işini gerçekleştiren ve karar veren birime planlayan, düzenleyen, bunların satışı konusunda firma ya da üretici denir. Üretici birimler veya firmalar değişik yapıda olabilirler kendi başına çalışan terzi, gazete bayii bir firmadır. Ayrıca büyük alışveriş merkezi, holding, anonim şirket de bir firmadır.

ÜRÜN �Ürün; üretim faktörlerinin (emek, sermaye, doğal kaynaklar) üretim sürecine katılmasıyla elde edilir. � Burada söz konusu olan sadece üretim faktörlerinin maddi anlamda şekil değiştirmesi değildir, hammadde veya yarı mamullerin üretim süreci sonunda şeklini değiştirerek yeni mamul elde edilmesi imalat olarak adlandırılır.

ÜRETIM FONKSIYONU �Firmalar üretim etmenlerini yani girdileri (inputları) satın alarak, bunları mal ve hizmet üretmek için birleştirirler. Kullanılan girdilerin miktarı belli bir dönemde elde edilecek ürünün yani çıktının (output) miktarını belirler. Belli bir teknoloji söz konusuyken, bir ürünün miktarının arttırılması, girdilerin arttırılmasına bağlıdır. � Kullanılan girdilerle elde edilen ürün arasındaki bağlılık ilişkisine üretim fonksiyonu denir.

x = f (D, E, S, T) olarak yazılır. “x harfi” ekmeği, “D” doğal kaynakları, “E” emeği, “S” sermayeyi, “T” teknolojiyi ifade eder.

� Üretim sürecine katılan ve üretimin gerçekleşmesine katkıda bulunan üretim faktörlerinden (girdiler) bir kısmı kısa sürede değişemez ya da değiştirilmesi mümkün değildir. Bunlar belli bir sürede ne azalırlar ne de artarlar. Bu girdiler sabit girdilerdir. Doğal çevre, binalar, büyük makine ve teçhizat örnek olarak verilebilir. �Bazı girdilerin ise çok kısa dönemde bile üretime katılan miktarları değişebilir. Bu girdiler değişken girdilerdir.

Değişken ve sabit girdi ayırımı yaparken, zaman çok önemli bir unsurdur. Örneğin ekmek üreten bir fabrika için bina sabit bir girdidir. Çünkü kısa sürede büyütmek mümkün değildir. Emek ve hammadde (buğday, un, su, vb. ) değişken girdidir. Fakat uzun bir zaman dilimi göz önüne alındığında bina genişletilebilir, ilave bölüm yapılabilir; hatta yeni bina inşa edilebilir. Uzun dönemde sabit girdiler de değişken girdi olarak kabul edilir.

KISA DÖNEMDE ÜRETIM VE AZALAN VERIMLER KANUNU �Kısa dönem, bazı şeylerin değiştirilebilmesi için yeterli ama her şeyin değiştirilmesi için yetersiz uzunlukta bir zaman parçasıdır. �Dolayısıyla kısa dönem üretim etmenlerinden sadece bir tanesinin değiştirilmesine olanak veren süredir. � Bu sürede üretim fonksiyonundaki girdilerden sadece bir tanesinin değişebileceği, diğer girdilerin ise sabit kalacağı kabul edilir.

TOPLAM ÜRÜN �Belli bir dönemde üretime katılan değişken girdinin bu dönem sonunda sağladığı toplam ürün, bu girdinin toplam ürünü veya toplam fiziki ürünüdür. �Değişken girdi miktarının arttırılmasına bağlı olarak elde edilen çıktıya toplam fiziki ürün ya da toplam ürün denir.

MARJINAL ÜRÜN �Belli bir dönemde üretime katılan girdilerden biri sabitken, değişken girdi birim arttırıldığında toplam üründe meydana gelen değişmeye marjinal fiziki ürün ya da marjinal ürün denir. Ortalama Ürün � Emeğin ortalama fiziki ürünü ya da ortalama ürünü, ürünü emek birimi başına elde edilen ürün miktarıdır. �Ele edilen toplam ürünün, bu ürünü elde etmek için kullanılan girdi miktarına oranlanmasıyla bulunur. �Emeğin verimliliği ile anlatılmak istenen ortalama fiziki üründür. Bir firmanın verim artışından kastedilen emeğin birimi başına üretimin arttığıdır.

Toplam Ürün, Marjinal Ürün ve Ortalama Ürün Eğrileri Uzun Dönemde Üretim ve Ölçeğin Verimi � Uzun dönem, üretimle ilgili her şeyin değişebileceği bir zaman parçasıdır. Uzun dönemde kullanılan tüm girdiler değiştirilebileceği için azalan verimler kanunu geçerliliğini yitirir. � Tüm girdilerin miktarlarının değişmesi ölçek ve ölçeğin verimi kavramlarını karşımıza çıkarır. � Dolayısıyla bu sürede firma tesisini genişletebilir, yeni tesis kurabilir, bütün sözleşmelerini yenileyebilir.

�Bütün girdilerin miktarlarının aynı oranda değişmesi üretim ölçeğinin değişmesidir. Ölçeğin verimi ise bütün girdilerde belli bir oranda değişme olduğunda ürün miktarındaki değişme oranıdır. �Üretime katılacak girdilerin miktarlarını 2 kat arttırdığımızda üründeki (çıktıdaki) artış oranı girdilerdeki artış oranına eşitse bu duruma ölçeğin sabit verimi ya da ölçeğe göre sabit getiri denir.

�Eğer tüm girdiler belli oranda arttırıldığı zaman üründeki artış oranı girdilerdeki artış oranından büyükse bu duruma ölçeğin artan verimi ya da ölçeğe göre artan getiri denir. �Eğer tüm girdiler belli oranda arttırıldığı zaman üründeki artış oranı girdilerdeki artış oranından küçükse bu duruma ölçeğin azalan verimi ya da ölçeğe göre azalan getiri denir.

KAYNAKÇA: Ankuzem modül.