Projekt Regionalnego Programu Operacyjnego Wojewdztwa dzkiego na lata

  • Slides: 62
Download presentation
Projekt Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2014 -2020 (v. 4. 0) Kwiecień

Projekt Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2014 -2020 (v. 4. 0) Kwiecień 2014

POWIĄZANIA DOKUMENTÓW REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO 2014 -2020 STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO 2020

POWIĄZANIA DOKUMENTÓW REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO 2014 -2020 STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO 2020 Regionalna Strategia Innowacji dla WŁ LORIS 2030 Plan Przeciwdziałania Depopulacji w Województwie Łódzkim Inne dokumenty strategiczne szczebla regionalnego 2

EWALUACJA EX - ANTE W dniu 02. 08. 2013 r. podpisana została umowa z

EWALUACJA EX - ANTE W dniu 02. 08. 2013 r. podpisana została umowa z ewaluatorami (konsorcjum firm, którego liderem jest Instytut Badań Strukturalnych – wykonawca ewaluacji ex‐ante dla Umowy Partnerstwa). Obowiązek realizacji ewaluacji ex‐ante programu operacyjnego dla nowej perspektywy finansowej UE 2014‐ 2020 wynika bezpośrednio z zapisów projektu Rozporządzenia Ogólnego oraz projektu Umowy Partnerstwa. Celem głównym badania ewaluacyjnego ex‐ante jest ocena projektu Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2014‐ 2020 w kontekście przyjętej logiki interwencji (mechanizmu łączącego zidentyfikowane problemy/wyzwania i odpowiadające im potrzeby z proponowanymi działaniami i oczekiwanymi rezultatami). Ewaluacja ex‐ante powinna zrealizować następujące cele szczegółowe: 1. Ocena trafności i spójności wewnętrznej RPO WŁ na lata 2014‐ 2020, 2. Ocena systemu realizacji RPO WŁ na lata 2014‐ 2020, 3. Ocena spójności zewnętrznej na lata RPO WŁ 2014‐ 2020. 3

PROJEKT RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 RPO WŁ 2014 -

PROJEKT RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 RPO WŁ 2014 - 2020 (dwufunduszowy) EFRR OŚ PRIORYTETOWA (jednofunduszowa) EFS Cross-financing (do 10%) OŚ PRIORYTETOWA I: I Innowacyjność i konkurencyjność OŚ PRIORYTETOWA II: Transport OŚ PRIORYTETOWA III: Gospodarka niskoemisyjna i ochrona środowiska OŚ PRIORYTETOWA IV: Rewitalizacja i usługi dla społeczeństwa OŚ PRIORYTETOWA V: Zatrudnienie i włączenie społeczne OŚ PRIORYTETOWA VI: Kompetencje i adaptacyjność OŚ PRIORYTETOWA VII : Pomoc Techniczna 4 4

WYMIAR HORYZONTALNY I TERYTORIALNY RPO WŁ 2014 -2020 UJĘCIE HORYZONTALNE Cele tematyczne Polityki Spójności

WYMIAR HORYZONTALNY I TERYTORIALNY RPO WŁ 2014 -2020 UJĘCIE HORYZONTALNE Cele tematyczne Polityki Spójności UE 2014 -2020 Cele Umowy Partnerstwa Cele dokumentów strategicznych szczebla regionalnego 5 UJĘCIE TERYTORIALNO-FUNKCJONALNE Wsparcie obszarów funkcjonalnych Województwa Łódzkiego w systemie wdrażania RPO WŁ 2014 -2020: - Obszary funkcjonalne SRWŁ 2020 (w tym ŁOM=ZIT) ‐Obszary Strategicznej Interwencji

ALOKACJA RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 Alokacja EFS (2007) 428,

ALOKACJA RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 Alokacja EFS (2007) 428, 4 mln euro 6

RING – FENCING RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 Fundusz CELE

RING – FENCING RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 Fundusz CELE TEMATYCZNE PROPOZYCJA KE (PROJEKT ROZPORZĄDZENIA OGÓLNEGO) UP Z 8 STYCZNIA 2014 R. POZIOM DLA RPO WG DANYCH MRR z mies. listopada 2013 r. EFRR CT 1 -4 (badania i innowacyjność, ICT, MŚP oraz gospodarka niskoemisyjna) 50% 50 -59% 54, 5 % EFRR CT 4 (gospodarka niskoemisyjna) 15% 15 -20% 19, 8 % EFS Regiony mniej rozwinięte CT 9 (włączenie społeczne, walka z ubóstwem) 20% 20 -22% 25, 5 % * 7 * Pismo z Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju z dnia 24 marca 2014 r.

PODZIAŁ ALOKACJI RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 OŚ PRIORYTETOWA MARZEC

PODZIAŁ ALOKACJI RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 OŚ PRIORYTETOWA MARZEC 2014 ALOKACJA (EFS + EFRR) MARZEC 2014 EFRR (%)/EFS(%) STYCZEŃ 2014 ALOKACJA (EFS + EFRR) STYCZEŃ 2014 EFRR (%)/EFS(%) % EURO EFRR EFS % mln EURO EFRR EFS (I) Innowacyjność i konkurencyjność 21, 58 % 486, 46 29, 93 % - (II) Transport 16, 18 % 364, 66 22, 44 % - 16, 05 % 361, 66 22, 25 % - (III) Gospodarka niskoemisyjna i ochrona środowiska 15, 39 % 346, 94 21, 34 % - 16, 41 % 369, 94 22, 76 % - (IV)Rewitalizacja i usługi dla społeczeństwa 18, 96 % 427, 24 26, 29 % - 18, 07 % 407, 24 25, 06 % - (V) Zatrudnienie i włączenie społeczne 14, 72 % 331, 78 - 52, 78 % 13, 72 % 309, 21 - 49, 19% (VI) Kompetencje i adaptacyjność 10, 17 % 229, 19 - 36, 46 % 10, 67 % 240, 50 - 38, 26% (VII) Pomoc Techniczna 3, 00 % 67, 62 - 10, 76 % 3, 50 % 78, 89 - 12, 55% 8 CT 1 -4 50, 44% , CT 4 17, 86% , CT 9 25, 54%

ARCHITEKTURA RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 Nazwa Osi Priorytetowej Nazwa

ARCHITEKTURA RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 Nazwa Osi Priorytetowej Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 1. 1. udoskonalanie infrastruktury badań i innowacji i zwiększanie zdolności do osiągnięcia doskonałości w zakresie badań i innowacji oraz wspieranie ośrodków kompetencji, w szczególności tych, które leżą w interesie Europy Oś I Innowacyjność i konkurencyjność 1. 2 promowanie inwestycji przedsiębiorstw w badania i innowacje, rozwijanie powiązań i synergii między przedsiębiorstwami, ośrodkami badawczo‐rozwojowymi i sektorem szkolnictwa wyższego, w szczególności promowanie inwestycji w zakresie rozwoju produktów i usług, transferu technologii, innowacji społecznych, ekoinnowacji, zastosowań w dziedzinie usług publicznych, tworzenia sieci, pobudzania popytu, klastrów i otwartych innowacji poprzez inteligentną specjalizację, oraz wspieranie badań technologicznych i stosowanych, linii pilotażowych, działań w zakresie wczesnej walidacji produktów, zaawansowanych zdolności produkcyjnych i pierwszej produkcji, w szczególności w dziedzinie kluczowych technologii wspomagających, oraz rozpowszechnianie technologii o ogólnym przeznaczeniu 3. 1. promowanie przedsiębiorczości, w szczególności poprzez ułatwianie gospodarczego wykorzystywania nowych pomysłów oraz sprzyjanie tworzeniu nowych firm, w tym również poprzez inkubatory przedsiębiorczości 9 Alokacja EUR / % alokacji całkowitej Cel Tematyczny 79 913 930 3, 55% 121 705 892 CT 1 5, 40% 57 803 928 2, 56% 3. 2. opracowywanie i wdrażanie nowych modeli biznesowych dla MŚP, w szczególności w celu umiędzynarodowienia 57 803 928 3. 3. wspieranie tworzenia i poszerzania zaawansowanych zdolności w zakresie rozwoju produktów i usług 145 874 599 3. 4. wspieranie zdolności MŚP do wzrostu na rynkach regionalnych, krajowych i międzynarodowych oraz do angażowania się w procesy innowacji 23 352 946 2, 56% 6, 47% 1, 04% CT 3

ARCHITEKTURA RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 Nazwa Osi Priorytetowej Nazwa

ARCHITEKTURA RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 Nazwa Osi Priorytetowej Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 4. 5. promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej multimodalnej mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu Oś II Transport 7. 2. zwiększanie mobilności regionalnej poprzez łączenie węzłów drugorzędnych i trzeciorzędnych z infrastrukturą TEN‐T, w tym z węzłami multimodalnymi 7. 3. rozwój i usprawnianie przyjaznych środowisku (w tym o obniżonej emisji hałasu) i niskoemisyjnych systemów transportu, w tym śródlądowych dróg wodnych i transportu morskiego, portów, połączeń multimodalnych oraz infrastruktury portów lotniczych, w celu promowania zrównoważonej mobilności regionalnej i lokalnej 7. 4. rozwój i rehabilitacja kompleksowych, wysokiej jakości i interoperacyjnych systemów transportu kolejowego oraz propagowanie działań służących zmniejszeniu hałasu 10 Alokacja EUR / % alokacji całkowitej 56 795 855 2, 52% Cel Tematyczny CT 4 187 573 449 8, 32% 60 038 660 2, 67% 60 254 925 2, 67% CT 7

ARCHITEKTURA RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 Nazwa Osi Priorytetowej Nazwa

ARCHITEKTURA RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 Nazwa Osi Priorytetowej Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 4. 1. wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych Oś III Gospodarka niskoemisyjna i ochrona środowiska 11 4. 3. wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych i w sektorze mieszkaniowym 4. 5. promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej multimodalnej mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu Alokacja EUR / % alokacji całkowitej Cel Tematyczny 60 328 417 2, 68% 151 429 936 6, 72% CT 4 21 683 0, 96%

ARCHITEKTURA RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 Nazwa Osi Priorytetowej Nazwa

ARCHITEKTURA RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 Nazwa Osi Priorytetowej Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 5. 2. wspieranie inwestycji ukierunkowanych na konkretne rodzaje zagrożeń przy jednoczesnym zwiększeniu odporności na klęski i katastrofy i rozwijaniu systemów zarządzania klęskami i katastrofami Oś III Gospodarka niskoemisyjna i ochrona środowiska 6. 1. inwestowanie w sektor gospodarki odpadami celem wypełnienia zobowiązań określonych w dorobku prawnym Unii w zakresie środowiska oraz zaspokojenia wykraczających poza te zobowiązania potrzeb inwestycyjnych określonych przez państwa członkowskie 6. 2. inwestowanie w sektor gospodarki wodnej celem wypełnienia zobowiązań określonych w dorobku prawnym Unii w zakresie środowiska oraz zaspokojenia wykraczających poza te zobowiązania potrzeb inwestycyjnych, określonych przez państwa członkowskie 6. 4. ochronę i przywrócenie różnorodności biologicznej, ochronę i rekultywację gleby oraz wspieranie usług ekosystemowych, także poprzez program „Natura 2000” i zieloną infrastrukturę 12 Alokacja EUR / % alokacji całkowitej 23 901 970 1, 06% Cel Tematyczny CT 5 39 017 651 1, 73% CT 6 43 352 946 1, 92% 7 225 491 0, 32%

ARCHITEKTURA RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 Nazwa Osi Priorytetowej Oś

ARCHITEKTURA RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 Nazwa Osi Priorytetowej Oś IV Rewitalizacja i usługi dla społeczeństwa Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 2. 3 wzmocnienie zastosowań TIK dla e‐administracji, e‐uczenia się, e‐włączenia społecznego, e‐kultury i e‐zdrowia 43 080 777 6. 3 zachowanie, ochronę, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego 47 742 435 6. 5. podejmowanie przedsięwzięć mających na celu poprawę stanu jakości środowiska miejskiego, rewitalizację miast, rekultywację i dekontaminację terenów poprzemysłowych (w tym terenów powojskowych), zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza i propagowanie działań służących zmniejszeniu hałasu 8. 2. wspieranie wzrostu gospodarczego sprzyjającego zatrudnieniu poprzez rozwój potencjału endogenicznego jako elementu strategii terytorialnej dla określonych obszarów, w tym poprzez przekształcanie upadających regionów przemysłowych i zwiększenie dostępu do określonych zasobów naturalnych i kulturalnych oraz ich rozwój 13 Alokacja EUR / % alokacji całkowitej 1, 91% Cel Tematyczny CT 2 2, 12% 35 161 631 CT 6 1, 56% 50 225 437 2, 23% CT 8

ARCHITEKTURA RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 Nazwa Osi Priorytetowej Oś

ARCHITEKTURA RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 Nazwa Osi Priorytetowej Oś IV Rewitalizacja i usługi dla społeczeństwa Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 9. 1. inwestycje w infrastrukturę zdrowotną i społeczną, które przyczyniają się do rozwoju krajowego, regionalnego i lokalnego, zmniejszania nierówności w zakresie stanu zdrowia, promowanie włączenia społecznego poprzez lepszy dostęp do usług społecznych, kulturalnych i rekreacyjnych, oraz przejścia z usług instytucjonalnych na usługi na poziomie społeczności lokalnych 9. 2. wspieranie rewitalizacji fizycznej, gospodarczej i społecznej ubogich społeczności na obszarach miejskich i wiejskich 10. 4 inwestowanie w kształcenie, szkolenie oraz szkolenie zawodowe na rzecz zdobywania umiejętności i uczenia się przez całe życie poprzez rozwój infrastruktury edukacyjnej i szkoleniowej 14 Alokacja EUR / % alokacji całkowitej Cel Tematyczny 35 462 756 1, 57% CT 9 201 116 574 8, 92% 14 450 982 0, 64% CT 10

ARCHITEKTURA RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 Nazwa Osi Priorytetowej Nazwa

ARCHITEKTURA RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 Nazwa Osi Priorytetowej Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 8. 5. dostęp do zatrudnienia dla osób poszukujących pracy i osób biernych zawodowo, w tym długotrwale bezrobotnych oraz oddalonych od rynku pracy, także poprzez lokalne inicjatywy na rzecz zatrudnienia oraz wspieranie mobilności pracowników Oś V Zatrudnienie i włączenie społeczne 8. 7. pracę na własny rachunek, przedsiębiorczość i tworzenie przedsiębiorstw, w tym innowacyjnych mikro‐, małych i średnich przedsiębiorstw 9. 4. aktywne włączenie, w tym z myślą o promowaniu równych szans oraz aktywnego uczestnictwa i zwiększaniu szans na zatrudnienie 9. 7. ułatwianie dostępu do przystępnych cenowo, trwałych oraz wysokiej jakości usług, w tym opieki zdrowotnej i usług socjalnych świadczonych w interesie ogólnym 9. 8. wspieranie przedsiębiorczości społecznej i integracji zawodowej w przedsiębiorstwach społecznych oraz ekonomii społecznej i solidarnej w celu ułatwiania dostępu do zatrudnienia 15 Alokacja EUR / % alokacji całkowitej Cel Tematyczny 115 363 360 5, 12% CT 8 55 869 540 2, 48% 107 231 275 4, 76% 38 541 603 1, 71% 14 771 097 0, 66% CT 9

ARCHITEKTURA RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 Nazwa Osi Priorytetowej Nazwa

ARCHITEKTURA RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 Nazwa Osi Priorytetowej Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 8. 8 równość mężczyzn i kobiet we wszystkich dziedzinach, w tym dostęp do zatrudnienia, rozwój kariery, godzenie życia zawodowego i prywatnego oraz promowanie równości wynagrodzeń za taką samą pracę Oś VI Kompetencje i adaptacyjność 8. 9 przystosowanie pracowników, przedsiębiorstw i przedsiębiorców do zmian 8. 10 aktywne i zdrowe starzenie się 16 Alokacja EUR / % alokacji całkowitej Cel Tematyczny 15 087 758 0, 67% 80 320 431 3, 56% 19 187 726 0, 85% CT 8

ARCHITEKTURA RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 Nazwa Osi Priorytetowej Nazwa

ARCHITEKTURA RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 4. 0 Nazwa Osi Priorytetowej Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 10. 1 ograniczenie i zapobieganie przedwczesnemu kończeniu nauki szkolnej oraz zapewnianie równego dostępu do dobrej jakości wczesnej edukacji elementarnej oraz kształcenia podstawowego, gimnazjalnego i ponadgimnazjalnego, z uwzględnieniem formalnych, nieformalnych i pozaformalnych ścieżek kształcenia umożliwiających ponowne podjęcie kształcenia i szkolenia Oś VI Kompetencje i adaptacyjność 10. 3 wyrównywanie dostępu do uczenia się przez całe życie o charakterze formalnym, nieformalnym i pozaformalnym wszystkich grup wiekowych, poszerzanie wiedzy, podnoszenie umiejętności i kompetencji siły roboczej oraz promowanie elastycznych ścieżek kształcenia, w tym poprzez doradztwo zawodowe i potwierdzanie nabytych kompetencji 10. 3 BIS Lepsze dostosowanie systemów kształcenia i szkolenia do potrzeb rynku pracy, ułatwianie przechodzenia z etapu kształcenia do etapu zatrudnienia oraz wzmacnianie systemów kształcenia i szkolenia zawodowego i ich jakości, w tym poprzez mechanizmy prognozowania umiejętności, dostosowania programów nauczania oraz tworzenia i rozwoju systemów uczenia się poprzez praktyczną naukę zawodu realizowaną w ścisłej współpracy z pracodawcami 17 Alokacja EUR / % alokacji całkowitej Cel Tematyczny 46 138 739 2, 05% 16 798 764 0, 75% 51 657 510 2, 29% CT 10

Legenda/Skróty Zmiana: Wyjaśnienie: Kolor niebieski Dodano (przeformułowano) zapis (uwagi MIi. R /MZ ds. Pi.

Legenda/Skróty Zmiana: Wyjaśnienie: Kolor niebieski Dodano (przeformułowano) zapis (uwagi MIi. R /MZ ds. Pi. WFSi. FS UE/KWRi. ST) Kolor pomarańczowy Usunięto zapis (uwagi MIi. R /MZ ds. Pi. WFSi. FS UE/KWRi. ST) (*)/(*) Komentarz dotyczący dodania, przeformułowania lub usunięcia zapisu (uwagi MIi. R /MZ ds. Pi. WFSi. FS UE/KWRi. ST) Kolor zielony Dodano lub przeformułowano zapis (konsultacje społeczne) Kolor czerwony Usunięto zapis (konsultacje społeczne) (*) / (*) Komentarz dotyczący dodania, przeformułowania lub usunięcia zapisu (konsultacje społeczne) Dodano (przeformułowano) zapis po ocenie zgodności z UP (uwagi MIi. R i ewaluacja ex‐ ante) Kolor fioletowy Kolor żółty Usunięto zapis po ocenie zgodności z UP (uwagi MIi. R i ewaluacja ex‐ante) (*) / (*) Komentarz dotyczący dodania/przeformułowania lub usunięcia zapisu (uwagi MIi. R i ewaluacja ex‐ante) UP Umowa Partnerstwa LD Linia demarkacyjna MIi. R OP Oś Priorytetowa CT Cel Tematyczny PI 18 Priorytet Inwestycyjny

Oś I Innowacyjność i konkurencyjność Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego Cel Priorytetu 1. 1. udoskonalanie infrastruktury

Oś I Innowacyjność i konkurencyjność Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego Cel Priorytetu 1. 1. udoskonalanie infrastruktury badań i innowacji i zwiększanie zdolności do osiągnięcia doskonałości w zakresie badań i innowacji oraz wspieranie ośrodków kompetencji, w szczególności tych, które leżą w interesie Europy Przykładowe typy przedsięwzięć ‐ wsparcie infrastruktury badawczo‐ rozwojowej w jednostkach naukowych i szkołach wyższych wynikających z regionalnych specjalizacji Zwiększenie zdolności jednostek naukowych do współpracy z biznesem Zmiana zapisu: ‐ wsparcie jednostek naukowych i szkół wyższych w zakresie działalności badawczo‐rozwojowej Zmiana zapisu: ‐ realizacja przedsięwzięć, których przedmiotem jest wsparcie infrastruktury sfery B+R (*) Wprowadzono poprawki redakcyjne oraz zapisy doprecyzowujące / weryfikujące : obszary wsparcia 19 Główne typy beneficjentów ‐ jednostki naukowe, ‐ szkoły wyższe

Oś I Innowacyjność i konkurencyjność Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 1. 2. promowanie inwestycji przedsiębiorstw w

Oś I Innowacyjność i konkurencyjność Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 1. 2. promowanie inwestycji przedsiębiorstw w badania i innowacje, rozwijanie powiązań i synergii między przedsiębiorstwami, ośrodkami badawczo‐rozwojowymi i sektorem szkolnictwa wyższego, w szczególności promowanie inwestycji w zakresie rozwoju produktów i usług, transferu technologii, innowacji społecznych, ekoinnowacji, zastosowań w dziedzinie usług publicznych, tworzenia sieci, pobudzania popytu, klastrów i otwartych innowacji poprzez inteligentną specjalizację, oraz wspieranie badań technologicznych i stosowanych, linii pilotażowych, działań w zakresie wczesnej walidacji produktów, zaawansowanych zdolności produkcyjnych i pierwszej produkcji, w szczególności w dziedzinie kluczowych technologii wspomagających, oraz rozpowszechnianie technologii o ogólnym przeznaczeniu Cel Priorytetu Przykładowe typy przedsięwzięć ⁻ Stworzenie lub rozwój istniejącego zaplecza badawczo‐rozwojowego służącego działalności innowacyjnej przedsiębiorstwa ⁻ Projekty B+R przedsiębiorstwa umożliwiające realizację regionalnych inteligentnych specjalizacji ⁻ projekty związane z wdrażaniem prac B+R w działalności przedsiębiorstw ⁻ przedsiębiorcy, ⁻ konsorcja naukowo‐ ⁻ wsparcie działalności B+R przemysłowe, przedsiębiorstw, ⁻ sieci przedsiębiorstw, w ⁻ wsparcie wdrożenia wyników prac B+R tym klastry oraz praw do własności intelektualnej ⁻ Klastry i/lub inicjatywy do działalności gospodarczej klastrowe przedsiębiorstw ⁻ Konsorcja Zmiana zapisu: przedsiębiorstw ⁻ stworzenie lub rozwój zaplecza B+R przedsiębiorstw, ⁻ jednostki naukowe ⁻ finansowanie prac B+R ⁻ szkoły wyższe Zmiana zapisu Zwiększenie wykorzystania wyników prac B+R w przedsiębiorstwach przedsiębiorstw, ⁻ finansowanie projektów wdrożeniowych przedsiębiorstw. (*) Wprowadzono poprawki redakcyjne oraz zapisy doprecyzowujące / weryfikujące : typy beneficjentów, obszary wsparcia 20 Główne typy beneficjentów

Oś I Innowacyjność i konkurencyjność Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego Cel Priorytetu Przykładowe typy przedsięwzięć ⁻

Oś I Innowacyjność i konkurencyjność Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego Cel Priorytetu Przykładowe typy przedsięwzięć ⁻ 3. 1. promowanie przedsiębiorczości, w szczególności poprzez ułatwianie gospodarczego wykorzystywania nowych pomysłów oraz sprzyjanie tworzeniu nowych firm, w tym również poprzez inkubatory przedsiębiorczości Wzmocnienie nowych przedsiębiorstw wsparcie doradcze w zakresie zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej dla nowopowstałych przedsiębiorstw, w szczególności w obszarze regionalnej inteligentnej specjalizacji, poprzez świadczenia usług proprzedsiębiorczych i rozwojowych przez inkubatory przedsiębiorczości oraz inkubatory akademickie uporządkowanie i przygotowanie terenów inwestycyjnych w celu nadania im nowych funkcji gospodarczych oraz uzbrojenie terenów inwestycyjnych Beneficjentami projektów z zakresu wsparcia nowopowstających przedsiębiorstw będą: ⁻ ⁻ instytucje otoczenia biznesu ⁻ szkoły wyższe Zmiana zapisu: ⁻ Operatorzy inkubatorów ⁻ wsparcie zakładania i rozwoju nowych przedsiębiorczości firm, w szczególności w obszarach Natomiast projektów z regionalnej inteligentnej specjalizacji, zakresu terenów poprzez świadczenie usług przez inwestycyjnych: inkubatory przedsiębiorczości oraz ⁻ jednostki samorządu inkubatory akademickie, ⁻ uporządkowanie i przygotowanie terenów terytorialnego, związki, inwestycyjnych. porozumienia i Zmiana zapisu: stowarzyszenia jst ⁻ wsparcie inkubatorów przedsiębiorczości ⁻ Przedsiębiorcy (wraz ze wsparciem kapitałowym start‐ ⁻ organizacje zrzeszające up’ów), ⁻ ‐wsparcie inwestycji start‐up’ów (z przedsiębiorców wykorzystaniem instrumentów zwrotnych i dotacyjnych), 21 Główne typy beneficjentów (*) Wprowadzono poprawki redakcyjne oraz zapisy doprecyzowujące / weryfikujące : obszary wsparcia, typy beneficjentów ⁻ instytucje otoczenia biznesu

Oś I Innowacyjność i konkurencyjność – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 3. 2. opracowywanie

Oś I Innowacyjność i konkurencyjność – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 3. 2. opracowywanie i wdrażanie nowych modeli biznesowych dla MŚP, w szczególności w celu umiędzynarodowienia 22 Cel Priorytetu Wzmocnienie działalności proeksportowej przedsiębiorstw Przykładowe typy przedsięwzięć ⁻ wsparcie doradcze przedsiębiorstw nastawionych na wzrost eksportu i zdobywanie nowych rynków zbytu , ⁻ wsparcie międzynarodowej współpracy gospodarczej przedsiębiorstw (w tym producentów rolno‐ spożywczych), ⁻ wsparcie inwestycyjne przedsiębiorstw w zakresie internacjonalizacii ⁻ promocja gospodarcza i turystyczna regionu (w wymiarze krajowym jak i międzynarodowym) Zmiana zapisu: ⁻ promocja gospodarcza produktów i usług, ⁻ promocja przedsiębiorstw na rynkach krajowych i międzynarodowych (*) Wprowadzono poprawki redakcyjne oraz zapisy doprecyzowujące / weryfikujące : obszary wsparcia, typy beneficjentów Główne typy beneficjentów ₋ jednostki samorządu terytorialnego, związki, porozumienia i stowarzyszenia jst ₋ jednostki organizacyjne jst posiadające osobowość prawną ₋ organy administracji rządowej oraz ich jednostki podległe ₋ organizacje pozarządowe ₋ izby gospodarcze i organizacje przedsiębiorców ₋ jednostki naukowe ₋ szkoły wyższe ₋ jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną ( nie wymienione wyżej) ₋ przedsiębiorcy ₋ Konsorcja przedsiębiorstw ₋ Klastry i/lub inicjatywy klastrowe ₋ instytucje otoczenia biznesu

Oś I Innowacyjność i konkurencyjność – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 3. 3. wspieranie

Oś I Innowacyjność i konkurencyjność – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 3. 3. wspieranie tworzenia i poszerzania zaawansowanych zdolności w zakresie rozwoju produktów i usług Cel Priorytetu Rozwój działalności istniejących przedsiębiorstw Przykładowe typy przedsięwzięć ⁻ bezpośrednie inwestycje w przedsiębiorstwa na rzecz nowych lub ulepszonych produktów i usług w tym turystycznych, ⁻ Wsparcie inwestycyjne dla przedsiębiorstw społecznych, ⁻ Wsparcie projektów i przedsięwzięć klastrów bądź inicjatyw klastrowych o zasięgu regionalnym i lokalnym ‐ wsparcie dostępu przedsiębiorstw do kapitału zewnętrznego poprzez rozwój instrumentów finansowych w zakresie funduszy pożyczkowych i poręczeniowych ‐ dokapitalizowanie lub tworzenie odnawialnych instrumentów finansowych, w szczególności: funduszu funduszy, funduszy mikropożyczkowych lub poręczeniowych dla MŚP działających na rynku lokalnym i regionalnym (*) Wprowadzono poprawki redakcyjne oraz zapisy doprecyzowujące / weryfikujące : obszary wsparcia, typy beneficjentów 23 Główne typy beneficjentów ⁻ przedsiębiorcy (ich związki, stowarzyszenia, organizacje) ⁻ Konsorcja przedsiębiorstw ⁻ przedsiębiorstwa społeczne ⁻ Klastry i/lub inicjatywy klastrowe ⁻ podmiot zarządzający funduszem funduszy ⁻ podmiot wdrażający funduszy ‐ banki krajowe, instytucje finansowe, instytucje kredytowe rozumiane zgodnie z definicjami zawartymi w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe.

Oś I Innowacyjność i konkurencyjność – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 3. 4. wspieranie

Oś I Innowacyjność i konkurencyjność – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 3. 4. wspieranie zdolności MŚP do wzrostu na rynkach regionalnych, krajowych i międzynarodowych oraz do angażowania się w procesy innowacji Cel Priorytetu Poszerzenie i urynkowienie oferty usług otoczenia biznesu. Przykładowe typy przedsięwzięć ‐ wspólne projekty i przedsięwzięcia IOB ⁻ rozwój usług oferowanych przez instytucje otoczenia biznesu (w tym proinnowacyjnych oraz związanych z e-gospodarką), ⁻ rozwój niezbędnej infrastruktury uzupełniającej do poziomu krajowego, ⁻ animacja powiązań sieciowych (w tym: klastrów), ⁻ wsparcie nowych modeli biznesowych i internacjonalizacji działalności gospodarczej. (*) Wprowadzono poprawki redakcyjne oraz zapisy doprecyzowujące / weryfikujące : obszary wsparcia, typy beneficjentów 24 Główne typy beneficjentów ₋ ₋ ₋ ₋ instytucje otoczenia biznesu, przedsiębiorcy, organizacje pozarządowe, szkoły wyższe, jednostki naukowe, klastry i/lub inicjatywy klastrowe, organizacje zrzeszające przedsiębiorców

Oś II Transport Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 4. 5. promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów

Oś II Transport Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 4. 5. promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej multimodalnej mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu 7. 2. zwiększanie mobilności regionalnej poprzez łączenie węzłów drugorzędnych i trzeciorzędnych z infrastrukturą TEN‐T, w tym z węzłami multimodalnymi 25 Cel Priorytetu Poprawa funkcjonalności systemu publicznego transportu zbiorowego na miejskich obszarach funkcjonalnych i obniżenie jego emisyjności Rozwój infrastruktury drogowej wspierający powiązania funkcjonalne Przykładowe typy przedsięwzięć Główne typy beneficjentów ⁻ budowa lub przebudowa infrastruktury publicznego transportu zbiorowego, ⁻ zakup lub modernizacja niskoemisyjnego taboru dla publicznego transportu zbiorowego ‐ jednostki samorządu terytorialnego, związki, porozumienia i stowarzyszenia jst, ‐ jednostki organizacyjne jst (*) Zakres wsparcia jest podobny, został określony ogólnie posiadające osobowość w części opisowej, natomiast typy przedsięwzięć zostały ograniczone, w celu zachowania spójności ze wskaźnikami prawną, ‐ przedsiębiorcy. ( zgodnie z sugestią MIR) (*) Wprowadzono poprawki redakcyjne oraz zapisy doprecyzowujące / weryfikujące : obszary wsparcia ‐ budowa, przebudowa, modernizacja dróg (w tym m. in. obiektów inżynierskich w ich ciągach) (*) Zakres wsparcia jest podobny, został określony ogólnie w części opisowej, natomiast typy przedsięwzięć zostały ograniczone, w celu zachowania spójności ze wskaźnikami ( zgodnie z sugestią MIR) Zmiana zapisu: ‐ budowa, przebudowa dróg wojewódzkich Usunięcie zapisu: ‐ budowa, przebudowa dróg gminnych i powiatowych, (*) Wsparcie w zakresie dróg lokalnych zostało ograniczone do dróg powiatowych ‐ projekty z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego (tylko jako element projektów), ‐ wykorzystanie inteligentnych systemów transportowych w transporcie drogowym. ‐ jednostki samorządu terytorialnego, związki, porozumienia i stowarzyszenia jst, ‐ jednostki organizacyjne jst posiadające osobowość prawną, ‐ organy administracji rządowej oraz ich jednostki podległe

Oś II Transport – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 7. 3. rozwój i usprawnianie

Oś II Transport – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 7. 3. rozwój i usprawnianie przyjaznych środowisku (w tym o obniżonej emisji hałasu) i niskoemisyjnych systemów transportu, w tym śródlądowych dróg wodnych i transportu morskiego, portów, połączeń multimodalnych oraz infrastruktury portów lotniczych, w celu promowania zrównoważonej mobilności regionalnej i lokalnej 7. 4. rozwój i rehabilitacja kompleksowych, wysokiej jakości i interoperacyjnych systemów transportu kolejowego oraz propagowanie działań służących zmniejszeniu hałasu 26 Cel Priorytetu Rozwój sektora usług logistycznych Przykładowe typy przedsięwzięć ‐ budowa, przebudowa, modernizacja infrastruktury terminali przeładunkowych i centrów logistycznych (*) Zakres wsparcia jest podobny, został określony ogólnie w części opisowej, natomiast typy przedsięwzięć zostały ograniczone, w celu zachowania spójności ze wskaźnikami ( zgodnie z sugestią MIR) (*) Zgodnie z LD wsparcie zostało ograniczone do terminali przeładunkowych. (*) Wprowadzono poprawki redakcyjne oraz zapisy doprecyzowujące / weryfikujące : obszary wsparcia Poprawa jakości kolejowego transportu zbiorowego. Główne typy beneficjentów ‐ jednostki samorządu terytorialnego, związki, porozumienia i stowarzyszenia jst, ‐ jednostki organizacyjne jst posiadające osobowość prawną, ‐ przedsiębiorcy. ⁻ budowa, modernizacja, rehabilitacja sieci kolejowej lub infrastruktury dworcowej, ⁻ jednostki samorządu terytorialnego, związki, (*) Zakres wsparcia zgodny z LD – usunięto porozumienia i stowarzyszenia przebudowę, dodano modernizację, jst rehabilitację. ⁻ jednostki organizacyjne jst ⁻ zakup nowego taboru kolejowego lub posiadające osobowość prawną, inwestycje podnoszące jego standard ⁻ zarządcy infrastruktury kolejowej lub dworcowej, ‐ Wykorzystanie inteligentnych systemów ⁻ przedsiębiorcy transportowych w transporcie kolejowym

Oś III Gospodarka niskoemisyjna i ochrona środowiska Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 4. 1. wspieranie wytwarzania

Oś III Gospodarka niskoemisyjna i ochrona środowiska Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 4. 1. wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych Cel Priorytetu Wzrost produkcji energii ze źródeł odnawialnych Przykładowe typy przedsięwzięć ‐ budowa, przebudowa lub modernizacja infrastruktury służącej do produkcji i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, w oparciu o moc instalowanej jednostki: energia wodna, energia wiatru, energia słoneczna, energia geotermalna, energia biogazu, energia biomasy. Wielkość mocy wynikać będzie z zapisów Linii demarkacyjnej ‐ jednostki samorządu terytorialnego, związki, porozumienia i stowarzyszenia jst ‐ przedsiębiorcy, w tym przedsiębiorstwa energetyczne ‐ spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, TBS ‐ jednostki naukowe ‐ szkoły wyższe ‐ organizacje pozarządowe ‐ podmioty lecznicze ⁻ Budowa i modernizacja zakładów ‐ PGL Lasy Państwowe i jego jednostki organizacyjne do produkcji urządzeń OZE ‐ organy administracji rządowej oraz jednostki podległe (*) Wprowadzono poprawki redakcyjne oraz zapisy doprecyzowujące / ‐ jednostki organizacyjne JST weryfikujące : obszary wsparcia, typy posiadające osobowość prawna beneficjentów 27 Główne typy beneficjentów

Oś III Gospodarka niskoemisyjna i ochrona środowiska – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 4.

Oś III Gospodarka niskoemisyjna i ochrona środowiska – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 4. 3. wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych i w sektorze mieszkaniowym 28 Cel Priorytetu Poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym i w sektorze budownictwa mieszkaniowego. Przykładowe typy przedsięwzięć ‐ kompleksowa modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej lub budynków mieszkalnych (części wspólnych wielorodzinnych budynków mieszkalnych) wraz z wymianą wyposażenia tych obiektów na energooszczędne (m. in. ocieplenie obiektu, wymiana okien, drzwi zewnętrznych oraz oświetlenia na energooszczędne, przebudowa systemów grzewczych wraz z wymianą i podłączeniem do źródła ciepła), modernizacja systemów wentylacji i klimatyzacji, instalacja OZE w modernizowanych energetycznie budynkach. W ramach przedsięwzięcia możliwa będzie wymiana źródła ciepła z opartego na paliwach konwencjonalnych przede wszystkim na źródła ciepła wytwarzające energię ze źródeł odnawialnych bądź na przyłącza sieciowe. Realizowane inwestycje będą wynikać z audytów energetycznych (*) Wprowadzono poprawki redakcyjne oraz zapisy doprecyzowujące / weryfikujące : typy beneficjentów ⁻ Główne typy beneficjentów ⁻ jednostki samorządu terytorialnego, związki, porozumienia i stowarzyszenia jst, ⁻ jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną, ⁻ jednostki naukowe, ⁻ szkoły wyższe, ⁻ osoby prawne i fizyczne będące organami prowadzącymi szkoły i placówki, ⁻ spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, TBS, ⁻ podmioty lecznicze, ⁻ instytucje kultury, ⁻ kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych, ⁻ organizacje pozarządowe, ⁻ przedsiębiorcy, ⁻ PGL Lasy Państwowe i jego jednostki organizacyjne. ⁻ jednostki organizacyjne JST posiadające osobowość prawna ⁻ Organy administracji rządowej oraz ich jednostki podległe

Oś III Gospodarka niskoemisyjna i ochrona środowiska – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 4.

Oś III Gospodarka niskoemisyjna i ochrona środowiska – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 4. 5. promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej multimodalnej mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu 29 Cel Priorytetu Zmniejszenie energochłonności infrastruktury. Przykładowe typy przedsięwzięć ‐ inwestycje w zakresie oświetlenia publicznego, ‐ kampanie promujące budownictwo zeroemisyjne, ‐ inwestycje w zakresie budownictwa pasywnego. - modernizacja źródeł ciepła (kompleksowa wymiana lub renowacja), ‐ rozbudowa systemów zaopatrzenia w ciepło Główne typy beneficjentów ‐ jednostki samorządu terytorialnego, związki, porozumienia i stowarzyszenia jst, ‐ jednostki organizacyjne jst posiadające osobowość prawną, ‐ przedsiębiorcy, ‐ organizacje pozarządowe ‐ spółdzielnie, wspólnoty mieszkaniowe, TBS

Oś III Gospodarka niskoemisyjna i ochrona środowiska – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 5.

Oś III Gospodarka niskoemisyjna i ochrona środowiska – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 5. 2 wspieranie inwestycji ukierunkowanych na konkretne rodzaje zagrożeń przy jednoczesnym zwiększeniu odporności na klęski i katastrofy i rozwijaniu systemów zarządzania klęskami i katastrofami 30 Cel Priorytetu Poprawa zdolności adaptacji do zmian klimatu Przykładowe typy przedsięwzięć ⁻ rozwój systemów wczesnego ostrzegania lub prognozowania zagrożeń oraz wsparcie w zakresie działań zapobiegawczych, ⁻ utrzymanie lub rozwijanie naturalnych ekosystemów retencjonujących wodę w ramach małej retencji, ⁻ budowa, przebudowa lub modernizacja obiektów małej retencji, w tym retencji naturalnej. (*) Zakres wsparcia jest podobny, został określony ogólnie w części opisowej, natomiast typy przedsięwzięć zostały ograniczone, w celu zachowania spójności ze wskaźnikami ( zgodnie z sugestią MIR) Główne typy beneficjentów ⁻ jednostki samorządu terytorialnego, związki, porozumienia i stowarzyszenia jst, ⁻ jednostki organizacyjne jst posiadające osobowość prawną, ⁻ organy administracji rządowej oraz ich jednostki podległe, ⁻ organizacje pozarządowe, ⁻ spółki wodne, ⁻ jednostki naukowe, ⁻ szkoły wyższe ⁻ przedsiębiorcy ⁻ PGL Lasy Państwowe i jego jednostki organizacyjne.

Oś III Gospodarka niskoemisyjna i ochrona środowiska – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 6.

Oś III Gospodarka niskoemisyjna i ochrona środowiska – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 6. 1. inwestowanie w sektor gospodarki odpadami celem wypełnienia zobowiązań określonych w dorobku prawnym Unii w zakresie środowiska oraz zaspokojenia wykraczających poza te zobowiązania potrzeb inwestycyjnych określonych przez państwa członkowskie 31 Cel Priorytetu Ograniczenie składowania odpadów oraz wzrost stopnia odzyskiwania odpadów, w tym recykling odpadów Przykładowe typy przedsięwzięć ⁻ projekty skierowane na poprawę gospodarki odpadami komunalnymi m. in. przez zapobieganie powstawaniu odpadów, promowanie ponownego użycia, wdrażanie technologii odzysku, w tym recyklingu i ostatecznego unieszkodliwiania odpadów w procesach innych niż składowanie, w tym związane z budową lub modernizacją lub przebudową zakładów zagospodarowania odpadów ‐ w oparciu o WPGO, ⁻ kompleksowe projekty skierowane na poprawę gospodarki odpadami innymi niż komunalne przez zapobieganie powstawaniu odpadów, promowanie ponownego użycia, wdrażanie technologii odzysku, w tym recyklingu lub ostatecznego unieszkodliwiania odpadów Główne typy beneficjentów ⁻ jednostki samorządu terytorialnego, związki, porozumienia i stowarzyszenia jst, ⁻ jednostki organizacyjne jst posiadające osobowość prawną, ⁻ organy administracji rządowej oraz ich jednostki podległe, ⁻ podmioty wykonujące zadania jst, ⁻ spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, TBS, ⁻ PGL Lasy Państwowe i jego jednostki organizacyjne, ⁻ przedsiębiorcy

Oś III Gospodarka niskoemisyjna i ochrona środowiska – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 6.

Oś III Gospodarka niskoemisyjna i ochrona środowiska – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 6. 2. inwestowanie w sektor gospodarki wodnej celem wypełnienia zobowiązań określonych w dorobku prawnym Unii w zakresie środowiska oraz zaspokojenia wykraczających poza te zobowiązania potrzeb inwestycyjnych, określonych przez państwa członkowskie Cel Priorytetu Racjonalizacja gospodarki wodno‐ ściekowej Przykładowe typy przedsięwzięć ⁻ budowa, rozbudowa przebudowa, modernizacja oczyszczalni ścieków bądź poprawa parametrów już istniejących oczyszczalni, w tym wsparcie dla gospodarki osadami ściekowymi (np. poprzez kompostowanie, przyrodnicze wykorzystanie, termiczne przekształcanie), ⁻ budowa, modernizacja kanalizacji ściekowej przy spełnieniu wymogu dotyczącego współczynnika koncentracji na poziomie 120 osób na kilometr bieżącej sieci kanalizacyjnej, w celu zapewnienia efektywności ekonomicznej budowanej sieci; współczynnik ten w przypadku obszarów chronionych nie może być mniejszy od 90 mieszkańców na 1 kilometr sieci (*) Wprowadzono poprawki redakcyjne oraz zapisy doprecyzowujące / weryfikujące : obszary wsparcia 32 Główne typy beneficjentów ⁻ jednostki samorządu terytorialnego, związki, porozumienia i stowarzyszenia jst, ⁻ jednostki organizacyjne jst posiadające osobowość prawną, ⁻ organy administracji rządowej oraz ich jednostki podległe, ⁻ podmioty wykonujące zadania jst, ⁻ spółki wodne ⁻ przedsiębiorcy

Oś III Gospodarka niskoemisyjna i ochrona środowiska – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 6.

Oś III Gospodarka niskoemisyjna i ochrona środowiska – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 6. 4. ochronę i przywrócenie różnorodności biologicznej, ochronę i rekultywację gleby oraz wspieranie usług ekosystemowych, także poprzez program „Natura 2000” i zieloną infrastrukturę 33 Cel Priorytetu Ochrona różnorodności biologicznej. Przykładowe typy przedsięwzięć ⁻ podniesienie standardu bazy technicznej lub wyposażenia parków krajobrazowych lub rezerwatów przyrody (w tym położonych na obszarach Natura 2000), ⁻ budowa, przebudowa infrastruktury służącej utrzymaniu lub utworzeniu centrów ochrony różnorodności biologicznej na obszarach miejskich i pozamiejskich w oparciu o gatunki rodzime np. banki genowe, parki miejskie, ogrody botaniczne, ekoparki, ⁻ budowa lub modernizacja niezbędnej infrastruktury mającej na celu ograniczenie degradacji środowiska przyrodniczego w miejscach wypoczynku, na szlakach turystycznych lub wypoczynkowych oraz promowanie form ochrony przyrody np. platformy widokowe, ścieżki dydaktyczne wykorzystujące lokalne zasoby przyrodnicze, ⁻ budowa lub modernizacja niezbędnej infrastruktury związanej z ochroną, przywróceniem właściwego stanu siedlisk przyrodniczych i gatunków (również na terenach chronionych), ⁻ rozbudowa, modernizacja lub doposażenie ośrodków prowadzących działalność w zakresie edukacji ekologicznej (m. in. w parkach krajobrazowych) oraz prowadzenie, komplementarnych i uzupełniających do ogólnopolskich, kampanii informacyjno‐edukacyjnych. Główne typy beneficjentów ⁻ jednostki samorządu terytorialnego, związki, porozumienia i stowarzyszenia jst, ⁻ jednostki organizacyjne jst posiadające osobowość prawną, ⁻ organy administracji rządowej oraz ich jednostki podległe, ⁻ organizacje pozarządowe, ⁻ jednostki naukowe, ⁻ szkoły wyższe, ⁻ przedsiębiorcy, ⁻ PGL Lasy Państwowe i jego jednostki organizacyjne, ⁻ LGD

Oś IV Rewitalizacja i usługi dla społeczeństwa Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 2. 3 wzmocnienie zastosowań

Oś IV Rewitalizacja i usługi dla społeczeństwa Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 2. 3 wzmocnienie zastosowań TIK dla e‐administracji, e‐ uczenia się, e‐włączenia społecznego, e‐kultury i e‐ zdrowia 34 Cel Priorytetu Wsparcie rozwoju e‐ usług publicznych. Przykładowe typy przedsięwzięć ⁻ inwestycje polegające na rozwoju elektronicznych usług publicznych z wykorzystaniem nowoczesnych technologii informacyjno‐ komunikacyjnych oraz zapewniające powszechny, otwarty dostęp dla obywateli (projekty z zakresu m. in. e‐administracji, e‐zdrowia, e‐edukacji, e‐ kultury, e‐turystyki, systemów informacji przestrzennej), ⁻ Budowa, przebudowa lub zakup systemów służących digitalizacji zasobów m. in. kulturowych, naukowych lub edukacyjnych będących w posiadaniu instytucji publicznych, a także zapewnienie powszechnego, otwartego dostępu w postaci cyfrowej do tych zasobów, ⁻ Przedsięwzięcia w zakresie infrastruktury informatycznej, w tym aplikacji lub systemów bazodanowych, służących poprawie efektywności zarządzania oraz upowszechnianiu komunikacji elektronicznej w instytucjach publicznych (np. podpis elektroniczny, elektroniczny obieg dokumentów itp. ). (*) Zakres wsparcia jest podobny, został określony ogólnie w części opisowej, natomiast typy przedsięwzięć zostały ograniczone, w celu zachowania spójności ze wskaźnikami ( zgodnie z sugestią MIR) Główne typy beneficjentów ⁻ jednostki samorządu terytorialnego, związki, porozumienia i stowarzyszenia jst, ⁻ jednostki organizacyjne jst posiadające osobowość prawną, ⁻ organy administracji rządowej oraz ich jednostek podległych, ⁻ instytucje kultury, ⁻ szkoły wyższe, ⁻ jednostki naukowe, ⁻ archiwa państwowe ⁻ osoby prawne i fizyczne będące organami prowadzącymi szkoły i placówki, ⁻ podmioty lecznicze działające w publicznym systemie ochrony zdrowia, ⁻ organizacje pozarządowe

Oś IV Rewitalizacja i usługi dla społeczeństwa – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 6.

Oś IV Rewitalizacja i usługi dla społeczeństwa – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 6. 3 zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego 35 Cel Priorytetu Wykorzystanie potencjału dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury Przykładowe typy przedsięwzięć Główne typy beneficjentów ‐ jednostki samorządu terytorialnego, związki, porozumienia i stowarzyszenia jst, ‐ jednostki organizacyjne jst, posiadające osobowość prawną, ‐ organy administracji rządowej oraz ich jednostki podległe, ‐ jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną, ‐ instytucje kultury ‐ organizacje pozarządowe (nie działające w celu osiągnięcia zysku, prowadzące działalność statutową w obszarze kultury lub turystyki) – przedsiębiorstwa społeczne, ‐ kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych ‐ publiczne szkoły artystyczne i uczelnie artystyczne, (*) Zakres wsparcia jest podobny, został określony ogólnie w części ‐ szkoły wyższe, opisowej, natomiast typy przedsięwzięć zostały ograniczone, w ‐ archiwa państwowe, celu zachowania spójności ze wskaźnikami ( zgodnie z sugestią ‐ PGL Lasy Państwowe i jego MIR) jednostki organizacyjne, ‐ LGD, ‐ przedsiębiorcy ⁻ prace konserwatorskie, restauratorskie lub inne roboty budowlane przy zabytkach nieruchomych (odpowiednio obiektach historycznych) wraz z ich otoczeniem, z zachowaniem pełnionych przez nie dotychczas funkcji kulturalnych lub nadaniem im takich funkcji, ⁻ adaptacja na cele kulturalne historycznych obiektów i zespołów zabytkowych wraz z ich otoczeniem oraz zakupem wyposażenia niezbędnego dla osiągnięcia zakładanych celów projektu, ⁻ budowa, przebudowa, remont oraz/lub zakup wyposażenia do obiektów instytucji kultury, zabezpieczenie zasobów instytucji kultury na wypadek zagrożeń, w szczególności w zakresie zabezpieczeń np. przeciwpożarowych, ⁻ przebudowa towarzyszącej infrastruktury technicznej, informacyjnej oraz zagospodarowanie terenu wokół obiektów dziedzictwa kulturowego

Oś IV Rewitalizacja i usługi dla społeczeństwa – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 6.

Oś IV Rewitalizacja i usługi dla społeczeństwa – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 6. 5. podejmowanie przedsięwzięć mających na celu poprawę stanu jakości środowiska miejskiego, rewitalizację miast, rekultywację i dekontaminację terenów poprzemysłowych (w tym terenów powojskowych), zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza i propagowanie działań służących zmniejszeniu hałasu 36 Cel Priorytetu Poprawa jakości obszarów miejskich Przykładowe typy przedsięwzięć ⁻ rekultywacja terenów zdegradowanych tj. przekształcenie ich w celu zmiany dotychczasowych funkcji przez nie pełnionych, umożliwiającą powtórne wykorzystanie terenu, ⁻ rekultywacją terenów zdegradowanych wraz z usunięciem niebezpiecznych materiałów będących pozostałością po poprzedniej działalności przemysłowej, ⁻ rekultywacja terenów zdegradowanych wraz z wyburzaniem obiektów, które utraciły właściwości użytkowe Główne typy beneficjentów ⁻ jednostki samorządu terytorialnego, związki, porozumienia i stowarzyszenia jst, ⁻ jednostki organizacyjne jst, posiadające osobowość prawną, ⁻ organy administracji rządowej oraz ich jednostki podległe, ⁻ organizacje ‐ rekultywacja lub remediacja terenów pozarządowe, zdegradowanych tj. przekształcenie ich w celu zmiany ⁻ PGL Lasy Państwowe i dotychczasowych funkcji przez nie pełnionych na cele jego jednostki inne niż środowiskowe, umożliwiające powtórne organizacyjne. wykorzystanie terenu, ⁻ przedsiębiorcy, ⁻ LGD

Oś IV Rewitalizacja i usługi dla społeczeństwa – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 8.

Oś IV Rewitalizacja i usługi dla społeczeństwa – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 8. 2. wspieranie wzrostu gospodarczego sprzyjającego zatrudnieniu poprzez rozwój potencjału endogenicznego jako elementu strategii terytorialnej dla określonych obszarów, w tym poprzez przekształcanie upadających regionów przemysłowych i zwiększenie dostępu do określonych zasobów naturalnych i kulturalnych oraz ich rozwój 37 Cel Priorytetu Wspieranie rozwoju obszarów o specyficznych potrzebach i potencjałach endogenicznych przyczyniające się do wzrostu zatrudnienia (*) Dodano zapis zgodnie z uwagami ewaluatorów Przykładowe typy przedsięwzięć Główne typy beneficjentów ⁻ jednostki samorządu terytorialnego, związki, porozumienia i stowarzyszenia jst, ⁻ jednostki organizacyjne jst posiadające osobowość prawną, ⁻ organy administracji rządowej oraz ich jednostki podległe, ⁻ PGL Lasy Państwowe i jego jednostki organizacyjne, (*) Zakres wsparcia jest podobny, ⁻ organizacje pozarządowe, został określony ogólnie w części ⁻ kościoły i związki wyznaniowe oraz opisowej, natomiast typy osoby prawne kościołów i związków przedsięwzięć zostały ograniczone, w wyznaniowych, celu zachowania spójności ze wskaźnikami ( zgodnie z sugestią MIR) ⁻ zakłady lecznictwa uzdrowiskowego, ⁻ LGD (*) Wprowadzono poprawki redakcyjne ⁻ instytucje kultury ⁻ budowa lub przebudowa infrastrukturystycznej, ⁻ budowa lub przebudowa obiektów w celu nadania im funkcji turystycznych, ⁻ budowa lub przebudowa obiektów lecznictwa uzdrowiskowego oraz zapisy doprecyzowujące / weryfikujące : obszary wsparcia, typy beneficjentów ‐ podmioty lecznicze

Oś IV Rewitalizacja i usługi dla społeczeństwa – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 9.

Oś IV Rewitalizacja i usługi dla społeczeństwa – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 9. 1 inwestycje w infrastrukturę zdrowotną i społeczną, które przyczyniają się do rozwoju krajowego, regionalnego i lokalnego, zmniejszania nierówności w zakresie stanu zdrowia, promowanie włączenia społecznego poprzez lepszy dostęp do usług społecznych, kulturalnych i rekreacyjnych, oraz przejścia z usług instytucjonalnych na usługi na poziomie społeczności lokalnych 38 Cel Priorytetu Zwiększenie jakości i dostępności usług zdrowotnych i społecznych Przykładowe typy przedsięwzięć ⁻ wsparcie obiektów ochrony zdrowia, w zakresie chorób układu krążenia, nowotworowych, układu kostno – stawowo – mięśniowego, układu oddechowego, psychicznych oraz specyficznych zdiagnozowanych potrzeb regionalnych. Potencjalna zasadność realizacji tego typu projektów w zakresie robót budowlanych weryfikowana będzie zidentyfikowanymi deficytami i potrzebami uwzględniającymi sytuacje demograficzną i epidemiologiczną województwa łódzkiego oraz zapotrzebowaniem i dostępnością infrastruktury szpitalnej i ambulatoryjnej, ⁻ wsparcie obiektów służących do świadczenia usług społecznych wraz z zakupem wyposażenia niezbędnego do osiągnięcia celów realizowanej inwestycji, wsparcie na rzecz przystosowania obiektów do pełnienia funkcji mieszkań chronionych, wspomaganych oraz socjalnych (zadania te będą realizowane w ramach kompleksowych przedsięwzięć, w powiązaniu ze wsparciem EFS na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym w powiązaniu z procesem aktywizacji zawodowej). Przedsięwzięcia wdrażane w ramach PI 9. 1 służyć będą bezpośrednio realizacji celów społecznych wynikających z interwencji EFS, w tym celów odnoszących się do włączenia społecznego i walki z ubóstwem. (*) Zakres wsparcia jest podobny, został określony ogólnie w części opisowej, natomiast typy przedsięwzięć zostały ograniczone, w celu zachowania spójności ze wskaźnikami ( zgodnie z sugestią MIR) Główne typy beneficjentów W przypadku wsparcia usług zdrowotnych: ⁻ jednostki samorządu terytorialnego, związki, porozumienia i stowarzyszenia jst ⁻ jednostki organizacyjne jst posiadające osobowość prawną, ⁻ podmioty lecznicze działające w publicznym systemie ochrony zdrowia W przypadku wsparcia usług społecznych: ‐ jednostki samorządu terytorialnego, związki, porozumienia i stowarzyszenia jst, ‐ jednostki organizacyjne jst posiadające osobowość prawną, ‐ jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną, ‐ podmioty lecznicze, ‐ podmioty ekonomii społecznej ‐ organizacje pozarządowe, ‐ kościoły, związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych, ‐ przedsiębiorcy, ‐ TBS. Jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną, zakłady lecznictwa uzdrowiskowego, kościoły, związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych

Oś IV Rewitalizacja i usługi dla społeczeństwa – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 9.

Oś IV Rewitalizacja i usługi dla społeczeństwa – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 9. 2. wspieranie rewitalizacji fizycznej, gospodarczej i społecznej ubogich społeczności na obszarach miejskich i wiejskich Cel Priorytetu Przykładowe typy przedsięwzięć Ożywienie społeczno‐ gospodarcze i ograniczenie ubóstwa na terenach rewitalizowanych. W ramach PI 9. 2 planowana jest realizacja projektów z zakresu kompleksowej realizacji działań na podstawie Lokalnych Planów Rewitalizacji, jako przedsięwzięcia dotyczące rewitalizacji fizycznej i gospodarczej danego obszaru , w tym m. in. ⁻ renowacja, modernizacja budynków lub obiektów w celu zachowania dotychczasowych funkcji lub ich adaptacja do nowych funkcji, przyczyniających się do neutralizacji niekorzystnych zjawisk społecznych i gospodarczych, ⁻ zagospodarowanie przestrzeni publicznej w celu niwelowania zjawisk związanych z problemami społecznymi na rewitalizowanych terenach oraz podniesienia ich atrakcyjności społeczno‐gospodarczej, ⁻ rewitalizacja tkanki mieszkaniowej (w ramach części wspólnych wielorodzinnych budynków), Co do zasady brak zgody na realizację projektów polegających na budowie nowych obiektów. (*) Dodano zapis zgodnie z uwagami ewaluatorów (*) Zakres wsparcia jest podobny, został określony ogólnie w części opisowej, natomiast typy przedsięwzięć zostały ograniczone, w celu zachowania spójności ze wskaźnikami ( zgodnie z sugestią MIR) Główne typy beneficjentów ⁻ jednostki samorządu terytorialnego, związki, porozumienia i stowarzyszenia jst, ⁻ jednostki organizacyjne jst posiadające osobowość prawną, ⁻ jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną, ⁻ organy administracji rządowej oraz ich jednostki podległe, ⁻ organizacje pozarządowe, ⁻ kościoły, związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych, ⁻ instytucje kultury, ⁻ spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, TBS, ⁻ LGD, ⁻ przedsiębiorcy (*) Wprowadzono poprawki redakcyjne oraz zapisy doprecyzowujące / weryfikujące : obszary wsparcia - Zakłady lecznictwa uzdrowiskowego 39

Oś IV Rewitalizacja i usługi dla społeczeństwa – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 10.

Oś IV Rewitalizacja i usługi dla społeczeństwa – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 10. 4. inwestowanie w kształcenie, szkolenie oraz szkolenie zawodowe na rzecz zdobywania umiejętności i uczenia się przez całe życie poprzez rozwój infrastruktury edukacyjnej i szkoleniowej 40 Cel Priorytetu Przykładowe typy przedsięwzięć ‐Wsparcie infrastruktury wychowania przedszkolnego, ‐Wsparcie infrastruktury szkół lub placówek systemu oświaty w zakresie kształcenia ogólnego, ‐Wsparcie infrastruktury szkół lub placówek systemu oświaty w zakresie kształcenia zawodowego lub ustawicznego, ‐Wsparcie infrastruktury wyższego szkolnictwa zawodowego Podniesienie jakości i zwiększenie dostępu do usług edukacyjnych Główne typy beneficjentów ⁻ jednostki samorządu terytorialnego, związki, porozumienia i stowarzyszenia jst, ⁻ jednostki organizacyjne JST posiadające osobowość prawną ⁻ organy administracji rządowej oraz ich jednostki podległe ⁻ osoby prawne i fizyczne będące organami prowadzącymi placówki wychowania (*) Zakres wsparcia jest podobny, został określony przedszkolnego ogólnie w części opisowej, natomiast typy ⁻ osoby prawne i fizyczne będące organami przedsięwzięć zostały ograniczone, w celu prowadzącymi szkoły i placówki zachowania spójności ze wskaźnikami ( zgodnie z ⁻ ośrodki dokształcania i doskonalenia sugestią MIR) zawodowego ⁻ wyższe szkoły zawodowe ‐ budowa, przebudowa, rozbudowa infrastruktury ⁻ organizacje pozarządowe instytucji popularyzujących naukę i innowacje dla ⁻ kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby osób uczących się lub adaptacja obiektów w celu prawne kościołów i związków wyznaniowych dostosowania ich do pełnienia funkcji multimedialnych centrów edukacyjnych. - szkoły wyższe, jednostki naukowe, organy administracji rządowej oraz ich jednostki (*) Wprowadzono poprawki redakcyjne oraz zapisy podległe, przedsiębiorcy, instytucje kultury doprecyzowujące / weryfikujące : obszary wsparcia, typy beneficjentów

Oś V Zatrudnienie i włączenie społeczne Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 8. 5. dostęp do zatrudnienia

Oś V Zatrudnienie i włączenie społeczne Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 8. 5. dostęp do zatrudnienia dla osób poszukujących pracy i osób biernych zawodowo, w tym długotrwale bezrobotnych oraz oddalonych od rynku pracy, także poprzez lokalne inicjatywy na rzecz zatrudnienia oraz wspieranie mobilności pracowników 41 Cel Priorytetu Zwiększenie dostępu do zatrudnienia osób pozostających bez zatrudnienia, poszukujących pracy i biernych zawodowo Przykładowe typy przedsięwzięć Główne typy beneficjentów ⁻ Wojewódzki Urząd Pracy w ⁻ pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy, Łodzi, powiatowe urzędy pracy ⁻ działania na rzecz podnoszenia kompetencji i nabywania województwa łódzkiego oraz kwalifikacji zawodowych oraz ich lepszego dopasowania do Ochotnicze Hufce Pracy, potrzeb rynku pracy, ⁻ wszystkie podmioty ‐ z ⁻ pomoc w zdobyciu doświadczenia zawodowego, wyłączeniem osób fizycznych (nie dotyczy osób prowadzących działalność (*) Zakres wsparcia jest podobny, został określony ogólnie w gospodarczą lub oświatową na części opisowej, natomiast typy przedsięwzięć zostały podstawie przepisów ograniczone, w celu zachowania spójności ze wskaźnikami ( odrębnych). zgodnie z sugestią MIR)

Oś V Zatrudnienie i włączenie społeczne – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 8. 7.

Oś V Zatrudnienie i włączenie społeczne – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 8. 7. pracę na własny rachunek, przedsiębiorczość i tworzenie przedsiębiorstw, w tym innowacyjnych mikro‐, małych i średnich przedsiębiorstw 42 Cel Priorytetu Wzrost liczby miejsc pracy Przykładowe typy przedsięwzięć Główne typy beneficjentów ⁻ preferencyjne pożyczki dla osób planujących ⁻ wszystkie podmioty ‐ z rozpoczęcie działalności gospodarczej, wyłączeniem osób fizycznych ⁻ bezzwrotne dotacje na rozpoczęcie działalności (nie dotyczy osób prowadzących gospodarczej połączone z finansowym wsparciem działalność gospodarczą lub pomostowym oświatową na podstawie przepisów odrębnych). (*) Zakres wsparcia jest podobny, został określony ⁻ podmioty dysponujące wiedzą i ogólnie w części opisowej, natomiast typy doświadczeniem w dziedzinie przedsięwzięć zostały ograniczone, w celu wdrażania instrumentów zachowania spójności ze wskaźnikami ( zgodnie z finansowych (w zakresie typu sugestią MIR) przedsięwzięcia nr 1).

Oś V Zatrudnienie i włączenie społeczne – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 9. 4.

Oś V Zatrudnienie i włączenie społeczne – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 9. 4. aktywne włączenie, w tym z myślą o promowaniu równych szans oraz aktywnego uczestnictwa i zwiększaniu szans na zatrudnienie 43 Cel Priorytetu Podniesienie zdolności do zatrudnienia osób zagrożonych wykluczeniem społecznym Przykładowe typy przedsięwzięć Główne typy beneficjentów ⁻ instytucje pomocy i integracji społecznej, ⁻ podmioty ekonomii społecznej, ⁻ jednostki samorządu terytorialnego i ich jednostki organizacyjne, związki, porozumienia i stowarzyszenia jst, (*) Zakres wsparcia jest podobny, został określony ogólnie ⁻ organizacje pozarządowe, w części opisowej, natomiast typy przedsięwzięć zostały ⁻ kościoły, związki wyznaniowe ograniczone, w celu zachowania spójności ze wskaźnikami ( oraz osoby prawne kościołów zgodnie z sugestią MIR) i związków wyznaniowych ⁻ jednostki naukowe (*) Wprowadzono poprawki redakcyjne oraz zapisy ⁻ Ochotnicze Hufce Pracy doprecyzowujące / weryfikujące : obszary wsparcia, typy beneficjentów ⁻ programy na rzecz aktywizacji społeczno‐zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym za pomocą instrumentów aktywizacji edukacyjnej, zdrowotnej, społecznej, zawodowej i kulturalnej ⁻ wsparcie na tworzenie i funkcjonowanie podmiotów integracji społecznej dla realizacji usług reintegracji społeczno‐zawodowej.

Oś V Zatrudnienie i włączenie społeczne – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 9. 7.

Oś V Zatrudnienie i włączenie społeczne – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 9. 7. ułatwianie dostępu do przystępnych cenowo, trwałych oraz wysokiej jakości usług, w tym opieki zdrowotnej i usług socjalnych świadczonych w interesie ogólnym 44 Cel Priorytetu Poprawa dostępu do usług społecznych i zdrowotnych kluczowych dla integracji społecznej i zawodowej Przykładowe typy przedsięwzięć Główne typy beneficjentów ⁻ rozwój usług wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, ⁻ rozwój usług placówek wsparcia dziennego oraz innych alternatywnych form opieki dla dzieci (powyżej 3 roku życia) i młodzieży, ⁻ rozwój usług ośrodków wsparcia dziennego oraz innych alternatywnych form opieki dla osób zależnych i/lub niesamodzielnych m. in. osób przewlekle chorych, osób niepełnosprawnych oraz osób starszych, ⁻ rozwój usług opieki środowiskowej dla osób zależnych i/lub niesamodzielnych (spersonalizowane usługi asystenckie), ⁻ wsparcie rozwoju usług społecznej rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami, umożliwiającej integrację społeczną i/lub wejście albo powrót na rynek pracy ⁻ rozwój usług świadczonych w ramach wczesnego wykrywania wad rozwojowych i rehabilitacji dzieci zagrożonych niepełnosprawnością i z niepełnosprawnościami – opracowanie i wdrażanie programów ⁻ jednostki samorządu terytorialnego i ich jednostki organizacyjne, związki, porozumienia i stowarzyszenia jst ⁻ organizacje pozarządowe i podmioty ekonomii społecznej , statutowo świadczące usługi na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym ⁻ organizacje pozarządowe oraz podmioty wymienione w art. 3 ustawy o pożytku działalności pożytku publicznym i wolontariacie, statutowo świadczące usługi na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym ⁻ Ochotnicze Hufce Pracy ⁻ Podmioty lecznicze (*) Wprowadzono poprawki redakcyjne oraz zapisy doprecyzowujące / weryfikujące : obszary wsparcia, typy beneficjentów ⁻ Organizacje pozarządowe (statutowo świadczące usługi na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym)

Oś V Zatrudnienie i włączenie społeczne – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 9. 8.

Oś V Zatrudnienie i włączenie społeczne – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 9. 8. wspieranie przedsiębiorczości społecznej i integracji zawodowej w przedsiębiorstwach społecznych oraz ekonomii społecznej i solidarnej w celu ułatwiania dostępu do zatrudnienia 45 Cel Priorytetu Wzmocnienie roli ekonomii społecznej Przykładowe typy przedsięwzięć ⁻ usługi wsparcia istniejących podmiotów ekonomii społecznej oraz wsparcie na rzecz rozwoju usług realizowanych przez podmioty ekonomii społecznej ⁻ kompleksowe wsparcie niezbędne do tworzenia nowych miejsc pracy w podmiotach ekonomii społecznej: obejmujące m. in. dotacje bezzwrotne i wsparcie pomostowe, wsparcie doradcze i szkoleniowe niezbędne do uruchomienia oraz prowadzenia podmiotu w trakcie początkowej działalności podmiotu, a także wsparcie inicjatyw związanych z tworzeniem nowych miejsc pracy w podmiotach ekonomii społecznej. Główne typy beneficjentów ⁻ instytucje wpierające rozwój sektora ekonomii społecznej, ⁻ podmioty ekonomii społecznej, organizacje pozarządowe, ⁻ jednostki samorządu terytorialnego, związki, porozumienia i stowarzyszenia jst ⁻ jednostki organizacyjne jst posiadające osobowość prawną ⁻ kościoły, związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych ⁻ Wsparcie na tworzenie i funkcjonowanie podmiotów integracji społecznej (CIS, KIS) dla realizacji usług reintegracji społeczno-zawodowej w ⁻ Jednostki samorządu terytorialnego, szczególności w oparciu o przedsiębiorczość związki, porozumienia i społeczną stowarzyszenia jst (*) działania z zakresu tworzenia i funkcjonowania podmiotów integracji społecznej zostały przeniesione do 9. 4

Oś VI Kompetencje i adaptacyjność Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 8. 8 równość mężczyzn i kobiet

Oś VI Kompetencje i adaptacyjność Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 8. 8 równość mężczyzn i kobiet we wszystkich dziedzinach, w tym dostęp do zatrudnienia, rozwój kariery, godzenie życia zawodowego i prywatnego oraz promowanie równości wynagrodzeń za taką samą pracę 46 Cel Priorytetu Wzrost aktywności zawodowej osób sprawujących opiekę nad dziećmi Przykładowe typy przedsięwzięć ⁻ wspieranie usług opieki nad dziećmi do 3 roku życia oraz poprawa dostępu do usług opiekuńczych w wymiarze jakościowym i ilościowym np. w postaci zwiększania ilości miejsc w żłobkach, klubach dziecięcych; ⁻ wsparcie działań ułatwiających powrót na rynek pracy osobom pełniącym funkcje opiekuńcze, takich jak: upowszechnienie i wdrożenie elastycznych form zatrudnienia (m. in. job sharing, telepraca, elastyczne godziny pracy, wypożyczanie pracowników) oraz promowanie równego podziału obowiązków w gospodarstwie domowym; ⁻ aktywizacja osób powracających na rynek pracy po urlopach macierzyńskich/wychowawczych oraz okresie opieki nad osobami zależnymi m. in. poprzez szkolenia i doradztwo Główne typy beneficjentów Wszystkie podmioty – z wyłączeniem osób fizycznych (nie dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą lub oświatową na podstawie przepisów odrębnych).

Oś VI Kompetencje i adaptacyjność– c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego Cel Priorytetu 1: Zwiększenie

Oś VI Kompetencje i adaptacyjność– c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego Cel Priorytetu 1: Zwiększenie możliwości rozwojowych przedsiębiorstw poprzez podniesienie kompetencji ich pracowników. Zmiana zapisu: Podniesienie kompetencji pracowników przedsiębiorstw. 8. 9 przystosowanie pracowników, przedsiębiorstw i przedsiębiorców do zmian 2: Wzmocnienie potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz doskonalenie umiejętności i kompetencji pracowników zapobiegające negatywnym skutkom zmian gospodarczych w regionie. (*) Dodano zapis zgodnie z uwagami ewaluatorów 47 Przykładowe typy przedsięwzięć ⁻ wspieranie rozwoju kompetencji pracowników zgodnie ze zdiagnozowanymi potrzebami przedsiębiorstw, ⁻ dostarczanie kompleksowych usług (doradczych, diagnostycznych) odpowiadających na potrzeby przedsiębiorstw, ⁻ wdrażanie zarządzania strategicznego i nowoczesnych metod zarządzania przedsiębiorstwem, ⁻ wsparcie na rzecz zapobiegania sytuacjom kryzysowym przedsiębiorstw, które odczuwają negatywne skutki zmiany gospodarczej, ⁻ zapewnianie przedsiębiorcy, który znalazł się w sytuacji kryzysowej, wsparcia doradczego w zakresie opracowania i wdrożenia planu rozwoju działalności / planu restrukturyzacji, ⁻ wsparcie outplacementowe. Główne typy beneficjentów Wszystkie podmioty – z wyłączeniem osób fizycznych (nie dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą lub oświatową na podstawie przepisów odrębnych)

Oś VI Kompetencje i adaptacyjność – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 8. 10 aktywne

Oś VI Kompetencje i adaptacyjność – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 8. 10 aktywne i zdrowe starzenie się 48 Cel Priorytetu Przykładowe typy przedsięwzięć Utrzymanie i przedłużenie aktywności zawodowej mieszkańców regionu. ⁻ Działania na rzecz przekwalifikowania pracowników długotrwale pracujących w warunkach negatywnie wpływających na zdrowie, przygotowujące do kontynuowania pracy na innych stanowiskach o mniejszym obciążeniu dla zdrowia; ⁻ Realizacja populacyjnych programów profilaktycznych w kierunku wczesnego wykrywania nowotworu jelita grubego, piersi i szyjki macicy; ⁻ Opracowanie i wdrożenie projektów profilaktycznych dot. chorób będących istotnym problemem zdrowotnym regionu – m. in. choroby układu krążenia, choroby nowotworowe, choroby kostno‐ mięśniowe, choroby układu oddechowego, choroby psychiczne; ⁻ Opracowanie i wdrożenie programów rehabilitacji leczniczej i zawodowej ułatwiających powroty do pracy oraz umożliwiających wydłużenie aktywności zawodowej; ⁻ Wdrożenie rozwiązań w obszarze zarządzania wiekiem poprzez wsparcie doradcze dla pracodawców oraz stworzenie warunków przyjaznych dla starszych pracowników. ‐ Wsparcie rozwoju specjalistycznych usług rehabilitacyjnych oraz upowszechnienia programów rehabilitacji osób niepełnosprawnych umożliwiających powrót na rynek pracy i integrację społeczną Główne typy beneficjentów Wszystkie podmioty – z wyłączeniem osób fizycznych (nie dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą lub oświatową na podstawie przepisów odrębnych)

Oś VI Kompetencje i adaptacyjność – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 10. 1 ograniczenie

Oś VI Kompetencje i adaptacyjność – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 10. 1 ograniczenie i zapobieganie przedwczesnemu kończeniu nauki szkolnej oraz zapewnianie równego dostępu do dobrej jakości wczesnej edukacji elementarnej oraz kształcenia podstawowego, gimnazjalnego i ponadgimnazjalnego, z uwzględnieniem formalnych, nieformalnych i pozaformalnych ścieżek kształcenia umożliwiających ponowne podjęcie kształcenia i szkolenia 49 Cel Priorytetu 1: Zwiększenie uczestnictwa dzieci w wieku 3‐ 4 lata w różnych formach opieki i edukacji przedszkolnej. 2: Poprawa efektów kształcenia w zakresie kompetencji kluczowych, w szczególności matematycznych i podstawowych naukowo‐ technicznych. Przykładowe typy przedsięwzięć Główne typy beneficjentów ⁻ upowszechnienie wysokiej jakości edukacji przedszkolnej np. : tworzenie nowych miejsc wychowania przedszkolnego, adaptacja istniejącej infrastruktury przedszkolnej ‐ Wszystkie podmioty – w celu dostosowania do potrzeb i możliwości z wyłączeniem osób dzieci w wieku przedszkolnym, organizacja i fizycznych (nie dotyczy prowadzenie dodatkowych zajęć wspierających osób prowadzących na rzecz wyrównywania szans edukacyjnych działalność dzieci w szczególności na obszarach o gospodarczą lub zdiagnozowanym deficycie dostępu do wysokiej oświatową na jakości usług edukacji przedszkolnej, na podstawie przepisów obszarach słabiej rozwiniętych, wiejskich, odrębnych) defaworyzowanych; (*) Wprowadzono poprawki redakcyjne oraz zapisy doprecyzowujące / weryfikujące : obszary wsparcia

Oś VI Kompetencje i adaptacyjność – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 10. 1 ograniczenie

Oś VI Kompetencje i adaptacyjność – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 10. 1 ograniczenie i zapobieganie przedwczesnemu kończeniu nauki szkolnej oraz zapewnianie równego dostępu do dobrej jakości wczesnej edukacji elementarnej oraz kształcenia podstawowego, gimnazjalnego i ponadgimnazjalnego, z uwzględnieniem formalnych, nieformalnych i pozaformalnych ścieżek kształcenia umożliwiających ponowne podjęcie kształcenia i szkolenia 50 Cel Priorytetu 1: Zwiększenie uczestnictwa dzieci w wieku 3‐ 4 lata w różnych formach opieki i edukacji przedszkolnej. 2: Poprawa efektów kształcenia w zakresie kompetencji kluczowych, w szczególności matematycznych i podstawowych naukowo‐ technicznych. Przykładowe typy przedsięwzięć ⁻ wsparcie szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, w tym szkół specjalnych prowadzących kształcenie ogólne oraz uczniów tych szkół np. : realizacja programów rozwoju szkół i placówek na rzecz stosowania metod nauczania i wychowania oraz form organizacyjnych sprzyjających kształtowaniu u uczniów kreatywności, innowacyjności oraz pracy zespołowej, zastosowania indywidualnego podejścia do ucznia, wsparcia rozwoju uczniów zdolnych, ucznia młodszego , uczniów ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym niepełnosprawnych; doposażenie szkół i placówek w sprzęt specjalistyczny i pomoce dydaktyczne niezbędne do rozpoznawania potrzeb, wspomagania rozwoju i prowadzenia terapii dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, uczniów niepełnosprawnych, zagrożonych przedwczesnym kończeniem nauki; wsparcie szkół i placówek na rzecz przeciwdziałania rozwarstwieniu społecznemu i segregacji; wsparcie szkól i placówek w zakresie pracy z uczniem młodszym, w tym programów umożliwiających identyfikację i eliminację problemów związanych z pokonywaniem kolejnych progów edukacyjnych. (*) Wprowadzono poprawki redakcyjne oraz zapisy doprecyzowujące / weryfikujące : obszary wsparcia Główne typy beneficjentów Wszystkie podmioty – z wyłączeniem osób fizycznych (nie dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą lub oświatową na podstawie przepisów odrębnych)

Oś VI Kompetencje i adaptacyjność – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 10. 1 ograniczenie

Oś VI Kompetencje i adaptacyjność – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 10. 1 ograniczenie i zapobieganie przedwczesnemu kończeniu nauki szkolnej oraz zapewnianie równego dostępu do dobrej jakości wczesnej edukacji elementarnej oraz kształcenia podstawowego, gimnazjalnego i ponadgimnazjalnego, z uwzględnieniem formalnych, nieformalnych i pozaformalnych ścieżek kształcenia umożliwiających ponowne podjęcie kształcenia i szkolenia 51 Cel Priorytetu 1: Zwiększenie uczestnictwa dzieci w wieku 3‐ 4 lata w różnych formach opieki i edukacji przedszkolnej. 2: Poprawa efektów kształcenia w zakresie kompetencji kluczowych, w szczególności matematycznych i podstawowych naukowo‐ technicznych. Przykładowe typy przedsięwzięć ⁻ doskonalenie umiejętności i kompetencji zawodowych nauczycieli oraz kadr systemu oświaty, w szczególności nauczycieli matematyki, informatyki i nauk przyrodniczych jako podstawy do uczenia się przez całe życie; przygotowanie kadry pedagogicznej szkół i placówek do efektywnego stosowania pomocy dydaktycznych i specjalistycznego sprzętu dla dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów niepełnosprawnych; ⁻ doskonalenie umiejętności/kompetencji zawodowych i pedagogicznych nauczycieli oraz kadr systemu oświaty, skoncentrowane na obszarach deficytowych i stanowiące element poprawy jakości poprawy pracy szkół takie jak: kształcenie umiejętności interpersonalnych i społecznych, korzystanie z nowoczesnych technologii informacyjno‐komunikacyjnych, wykorzystanie metod eksperymentu w edukacji, zapewnienie narzędzi diagnostyki psychologiczno‐pedagogicznej i indywidualnej pracy z uczniem, uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniem niepełnosprawnym (*) Wprowadzono poprawki redakcyjne oraz zapisy doprecyzowujące / weryfikujące : obszary wsparcia Główne typy beneficjentów Wszystkie podmioty – z wyłączeniem osób fizycznych (nie dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą lub oświatową na podstawie przepisów odrębnych)

Oś VI Kompetencje i adaptacyjność – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 10. 1 ograniczenie

Oś VI Kompetencje i adaptacyjność – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 10. 1 ograniczenie i zapobieganie przedwczesnemu kończeniu nauki szkolnej oraz zapewnianie równego dostępu do dobrej jakości wczesnej edukacji elementarnej oraz kształcenia podstawowego, gimnazjalnego i ponadgimnazjalnego, z uwzględnieniem formalnych, nieformalnych i pozaformalnych ścieżek kształcenia umożliwiających ponowne podjęcie kształcenia i szkolenia 52 Cel Priorytetu 1: Zwiększenie uczestnictwa dzieci w wieku 3‐ 4 lata w różnych formach opieki i edukacji przedszkolnej. 2: Poprawa efektów kształcenia w zakresie kompetencji kluczowych, w szczególności matematycznych i podstawowych naukowo‐ technicznych. Przykładowe typy przedsięwzięć ⁻ doposażenie bazy dydaktycznej i naukowej szkół i placówek oświatowych w szczególności niezbędnej do nauki przedmiotów matematyczno‐przyrodniczych np. : wyposażenie pracowni przedmiotowych funkcjonujących w szkołach i placówkach w nowoczesne narzędzia do nauczania biologii, przyrody , fizyki, chemii; ⁻ kontynuacja wdrażania założeń rządowego programu , , Cyfrowa szkoła” w obszarach e‐ nauczyciel i e‐szkoła poprzez doposażenie szkół w nowoczesne pomoce dydaktyczne zwłaszcza w mobilny sprzęt komputerowy zgodny ze standardem ujętym w programie „Cyfrowa szkoła” oraz budowanie kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli w zakresie stosowania TIK. (*) Wprowadzono poprawki redakcyjne oraz zapisy doprecyzowujące / weryfikujące : obszary wsparcia Główne typy beneficjentów Wszystkie podmioty – z wyłączeniem osób fizycznych (nie dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą lub oświatową na podstawie przepisów odrębnych)

Oś VI Kompetencje i adaptacyjność – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 10. 3. Wyrównywanie

Oś VI Kompetencje i adaptacyjność – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 10. 3. Wyrównywanie dostępu do uczenia się przez całe życie o charakterze formalnym, nieformalnym i pozaformalnym wszystkich grup wiekowych, poszerzanie wiedzy, podnoszenie umiejętności i kompetencji siły roboczej oraz promowanie elastycznych ścieżek kształcenia, w tym poprzez doradztwo zawodowe i potwierdzanie nabytych kompetencji (*) Przedsięwzięcia w zakresie szkolnictwa zawodowego przeniesiono z 10. 3 do 10. 3 BIS 53 Cel Priorytetu Zwiększenie uczestnictwa osób dorosłych w kształceniu ustawicznym Przykładowe typy przedsięwzięć ⁻ wsparcie organizacji pozaszkolnych form kształcenia ustawicznego oraz innych kursów umożliwiających uzyskanie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych np. : zwiększenie/dostosowanie do rynku pracy oferty kursów zawodowych dla osób dorosłych realizowane we współpracy z pracodawcami; ⁻ rozwój wiedzy i kompetencji osób dorosłych (ze szczególnym uwzględnieniem osób: w wieku 50+, o niskich kwalifikacjach oraz osób niepełnosprawnych) poprzez udział w edukacji formalnej i pozaformalnej, ukierunkowanej na zdobycie nowych, podwyższenie lub zmianę kwalifikacji zawodowych lub wykształcenia ogólnego (w oparciu o zdiagnozowane predyspozycje/deficyty); Główne typy beneficjentów Wszystkie podmioty – z wyłączeniem osób fizycznych (nie dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą lub oświatową na podstawie przepisów odrębnych)

Oś VI Kompetencje i adaptacyjność – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 10. 3. Wyrównywanie

Oś VI Kompetencje i adaptacyjność – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 10. 3. Wyrównywanie dostępu do uczenia się przez całe życie o charakterze formalnym, nieformalnym i pozaformalnym wszystkich grup wiekowych, poszerzanie wiedzy, podnoszenie umiejętności i kompetencji siły roboczej oraz promowanie elastycznych ścieżek kształcenia, w tym poprzez doradztwo zawodowe i potwierdzanie nabytych kompetencji (*) Przedsięwzięcia w zakresie szkolnictwa zawodowego przeniesiono z 10. 3 do 10. 3 BIS 54 Cel Priorytetu Zwiększenie uczestnictwa osób dorosłych w kształceniu ustawicznym Przykładowe typy przedsięwzięć ⁻ wsparcie edukacyjno‐szkoleniowe i doradcze dla osób dorosłych w zakresie diagnozy potrzeb oraz wyboru kierunków i formy podnoszenia swoich kompetencji/podwyższania kwalifikacji z zastosowaniem popytowego podejścia do ich kształcenia; ⁻ programy potwierdzania efektów kształcenia i uczenia się; ⁻ wsparcie placówek prowadzących kształcenie ustawiczne umożliwiające m. in. podniesienie jakości oferowanych usług, ich dostosowanie do potrzeb regionalnego rynku pracy, wdrożenie innowacyjnych form kształcenia ustawicznego oraz stymulowanie rozwoju oferty dostosowanej do specyfiki grup docelowych, w szczególności grup defaworyzowanych, w tym osób niepełnosprawnych oraz w zakresie doposażenia bazy dydaktycznej i naukowej związanej z praktyczną nauką zawodu. Główne typy beneficjentów Wszystkie podmioty – z wyłączeniem osób fizycznych (nie dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą lub oświatową na podstawie przepisów odrębnych)

Oś VI Kompetencje i adaptacyjność – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 10. 3. BIS

Oś VI Kompetencje i adaptacyjność – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 10. 3. BIS Lepsze dostosowanie systemów kształcenia i szkolenia do potrzeb rynku pracy, ułatwianie przechodzenia z etapu kształcenia do etapu zatrudnienia oraz wzmacnianie systemów kształcenia i szkolenia zawodowego i ich jakości, w tym poprzez mechanizmy prognozowania umiejętności, dostosowania programów nauczania oraz tworzenia i rozwoju systemów uczenia się poprzez praktyczną naukę zawodu realizowaną w ścisłej współpracy z pracodawcami (*) Przedsięwzięcia w zakresie szkolnictwa zawodowego przeniesiono z 10. 3 do 10. 3 BIS 55 Cel Priorytetu 1: Poprawa efektów kształcenia zawodowego 2: Dostosowanie kierunków kształcenia zawodowego do regionalnego rynku pracy Przykładowe typy przedsięwzięć ⁻ wsparcie szkół i placówek prowadzących kształcenie zawodowe, uczniów, w tym niepełnosprawnych oraz nauczycieli uczestniczących w kształceniu zawodowym np. : wdrażanie kompleksowych programów rozwojowych przyczyniających się do poprawy jakości i efektywności kształcenia zawodowego w powiązaniu z rynkiem pracy; doposażenie szkół i placówek w nowoczesny sprzęt, materiały dydaktyczne zapewniające wysoką jakość kształcenia i umożliwiające realizację podstawy programowej kształcenia zawodowego; ⁻ upowszechnianie wszelkich form współpracy szkół i placówek kształcenia zawodowego z otoczeniem społeczno‐gospodarczym np. : współpraca z instytucjami rynku pracy, uczelniami, przedsiębiorstwami w zakresie realizacji programów rozwojowych szkół, w szczególności poprzez organizację staży i praktyk dla uczniów; doskonalenie umiejętności nauczycieli zawodu we współpracy z uczelniami i rynkiem pracy; poszerzanie oferty staży i praktyk dla nauczycieli w przedsiębiorstwach; Główne typy beneficjentów Wszystkie podmioty – z wyłączeniem osób fizycznych (nie dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą lub oświatową na podstawie przepisów odrębnych

Oś VI Kompetencje i adaptacyjność – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 10. 3. BIS

Oś VI Kompetencje i adaptacyjność – c. d. Nazwa Priorytetu Inwestycyjnego 10. 3. BIS Lepsze dostosowanie systemów kształcenia i szkolenia do potrzeb rynku pracy, ułatwianie przechodzenia z etapu kształcenia do etapu zatrudnienia oraz wzmacnianie systemów kształcenia i szkolenia zawodowego i ich jakości, w tym poprzez mechanizmy prognozowania umiejętności, dostosowania programów nauczania oraz tworzenia i rozwoju systemów uczenia się poprzez praktyczną naukę zawodu realizowaną w ścisłej współpracy z pracodawcami (*) Przedsięwzięcia w zakresie szkolnictwa zawodowego przeniesiono z 10. 3 do 10. 3 BIS 56 Cel Priorytetu 1: Poprawa efektów kształcenia zawodowego 2: Dostosowanie kierunków kształcenia zawodowego do regionalnego rynku pracy Przykładowe typy przedsięwzięć ⁻ modernizacja oferty kształcenia zawodowego i dostosowanie jej do potrzeb regionalnego rynku pracy, w tym w szczególności poprzez współpracę z przedsiębiorstwami włączającą ich w proces kształcenia zawodowego i egzaminowania; ⁻ wsparcie szkół i placówek kształcenia zawodowego i praktycznego w zakresie doposażenia bazy dydaktycznej i naukowej związanej z praktyczną nauką zawodu; ⁻ tworzenie i/lub rozwój ukierunkowanych branżowo centrów kształcenia zawodowego i ustawicznego lub innych jednostek realizujących zbieżne zadania. Główne typy beneficjentów Wszystkie podmioty – z wyłączeniem osób fizycznych (nie dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą lub oświatową na podstawie przepisów odrębnych

GŁÓWNE GRUPY BENEFICJENTÓW RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 3. 0 • jednostki

GŁÓWNE GRUPY BENEFICJENTÓW RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 3. 0 • jednostki samorządu terytorialnego, związki, porozumienia i stowarzyszenia jst • przedsiębiorstwa społeczne • wyższe szkoły zawodowe • jednostki organizacyjne jst posiadające osobowość prawną • podmiot wdrażający funduszy • publiczne szkoły artystyczne i uczelnie artystyczne • podmioty wykonujące zadania jst • klastry i/lub inicjatywy klastrowe • osoby prawne i fizyczne będące organami prowadzącymi szkoły i placówki wychowania przedszkolnego • organy administracji rządowej oraz ich jednostki podległe • izby gospodarcze i organizacje przedsiębiorców • osoby prawne i fizyczne będące organami prowadzącymi szkoły i placówki • jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną • spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, TBS • ośrodki dokształcania doskonalenia zawodowego • przedsiębiorcy • zakłady lecznictwa uzdrowiskowego • organizacje pozarządowe • instytucje otoczenia biznesu • podmioty lecznicze • podmioty wymienione w art. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, statutowo świadczące usługi na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym • konsorcja naukowo ‐ przemysłowe • jednostki naukowe • kościoły, związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych 57 • sieci przedsiębiorstw, w tym klastry • szkoły wyższe/publiczne uczelnie wyższe • instytucje kultury

GŁÓWNE GRUPY BENEFICJENTÓW RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 3. 0 • spółki

GŁÓWNE GRUPY BENEFICJENTÓW RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 v. 3. 0 • spółki wodne • instytucje pomocy i integracji społecznej • Wojewódzki Urząd Pracy w Łodzi • Powiatowe Urzędy Pracy • Ochotnicze Hufce Pracy • wszystkie podmioty – z wyłączeniem osób fizycznych (nie dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą lub oświatową na podstawie przepisów odrębnych) • instytucje wpierające rozwój sektora ekonomii społecznej w tym ośrodki wsparcia ekonomii społecznej, podmioty specjalizujące się w doradztwie biznesowym • LGD, Lokalne Grupy Działania / trójsektorowe partnerstwa lokalne • zarządcy infrastruktury kolejowej lub dworcowej • podmioty ekonomii społecznej, w tym przedsiębiorstwa społeczne, organizacje pozarządowe • PGL Lasy Państwowe i jego jednostki organizacyjne • archiwa państwowe • podmioty dysponujące wiedzą i doświadczeniem w dziedzinie wdrażania instrumentów finansowych • konsorcja przedsiębiorstw • organizacje zrzeszające przedsiębiorców • banki krajowe • operatorzy inkubatorów przedsiębiorczości • osoby fizyczne o statusie wskazanym w Szczegółowym Opisie Priorytetów • instytucje finansowe • instytucje kredytowe rozumiane zgodnie z • operatorzy i organizatorzy transportu definicjami zawartymi w ustawie z dnia 29 zbiorowego sierpnia 1997 r. Prawo bankowe 58 • instytucje edukacyjne

HARMONOGRAM PRAC NAD RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 ZADANIA STOPIEŃ/TERMIN REALIZACJI Założenia do

HARMONOGRAM PRAC NAD RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 ZADANIA STOPIEŃ/TERMIN REALIZACJI Założenia do opracowania RPO WŁ 2014‐ 2020 – grudzień 2012 r. zrealizowane Konsultacje Założeń Umowy Partnerstwa we współpracy z MRR –grudzień 2012 r. zrealizowane Przygotowanie Wstępnego zarysu RPO WŁ 2014‐ 2020 zgodnie z wytycznymi MRR i założeniami Umowy Partnerstwa – styczeń 2013 r. zrealizowane Prezentacja założeń do RPO WŁ 2014‐ 2020 zgodnie ze Wstępnym zarysem na spotkaniu rocznym z KE – styczeń 2013 r. zrealizowane Prezentacja założeń RPO WŁ 2014‐ 2020 na spotkaniach informacyjnych w podregionach maj/czerwiec 2013 r. zrealizowane Przekazanie wstępnego projektu RPO WŁ 2014‐ 2020 do MRR‐ sierpień/wrzesień 2013 r. zrealizowane Prace nad dostosowaniem wstępnego projektu RPO WŁ 2014‐ 2020 do uwag i zaleceń MRR zrealizowane Przyjęcie projektu RPO WŁ 2014 -2020 v. 1. 0 przez Zarząd Województwa Łódzkiego –styczeń 2014 zrealizowane Przekazanie zweryfikowanego projektu RPO WŁ 2014 -2020 v. 1. 0 do MIi. R zrealizowane Konsultacje społeczne projektu RPO WŁ 2014 -2020 v. 1. 0 Konsultacje społeczne Prognozy OOŚ zrealizowane Przyjęcie projektu RPO WŁ 2014 -2020 v. 2. 0 przez Zarząd Województwa Łódzkiego po konsultacjach społecznych –marzec 2014 r. 59 zrealizowane II. Projekt RPO WŁ na lata 2014 -2020 v. 4. 0

HARMONOGRAM PRAC NAD RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 ZADANIA STOPIEŃ/TERMIN REALIZACJI Przekazanie projektu

HARMONOGRAM PRAC NAD RPO WŁ NA LATA 2014 -2020 ZADANIA STOPIEŃ/TERMIN REALIZACJI Przekazanie projektu RPO WŁ 2014 -2020 v 2. 0 do Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju (MIi. R) zrealizowane Przekazanie projektu RPO WŁ 2014 -2020 v. 2. 0 do Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego (KWRi. ST) zrealizowane Przekazanie projektu RPO WŁ 2014 -2020 v. 2. 0 do Międzyresortowego Zespołu do spraw Programowania i Wdrażania Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności Unii Europejskiej (MZ Pi. WFSi. FS UE) zrealizowane Przyjęcie projektu RPO WŁ 2014 -2020 v. 3. 0 przez Zarząd Województwa Łódzkiego po uwagach MIi. R, KWRi. ST oraz MZ Pi. WFSi. FS UE zrealizowane Przekazanie do Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju projektu RPO WŁ na lata 2014 – 2020 v. 3. 0 celem uzyskania opinii o jego zgodności z Umową Partnerstwa zrealizowane Dostosowanie projektu RPO WŁ na lata 2014 -2020 v. 3. 0 do opinii i uwag MIi. R w zakresie zgodności z UP oraz wynikających w raportu ewaluacji ex‐ante zrealizowane Przyjęcie projektu RPO WŁ na lata 2014 -2020 v. 4. 0 przez Zarząd Województwa Łódzkiego zrealizowane Przekazanie projektu RPO WŁ na lata 2014 -2020 v. 4. 0 do Komisji Europejskiej wraz z załącznikami zrealizowane Negocjacje z KE II-III kw. 2014 60

www. rpo. lodzkie. pl 61

www. rpo. lodzkie. pl 61

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Artur Stelmach DYREKTOR DEPARTAMENTU POLITYKI REGIONALNEJ URZĘDU MARSZAŁKOWSKIEGO WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Kontakt:

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Artur Stelmach DYREKTOR DEPARTAMENTU POLITYKI REGIONALNEJ URZĘDU MARSZAŁKOWSKIEGO WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Kontakt: tel. 42/663 30 92 pr@lodzkie. pl 62