Pierwsze lata rzdw Stanisawa Augusta Elekcja i reformy

Pierwsze lata rządów Stanisława Augusta

Elekcja i reformy § 1763 r. – śmierć Augusta III § Władzę chcieli przejąć Czartoryscy (Familia), przy poparciu Rosji dla Stanisława Augusta Poniatowskiego, licząc, że caryca Katarzyna II zgodzi się na niewielkie reformy. § Rosja nie chciała jednak wzmocnienia Polski. § Dzięki stacjonowaniu wojsk rosyjskich po wojnie siedmioletniej Rosja miała kontrolę nad sytuacją w Polsce. Na żądanie carycy, konfederacja oficjalnie poparła stacjonowanie wojsk. § Znajomość Katarzyny II i Stanisława Augusta Poniatowskiego § 1764 r. – wybór Stanisława Augusta na króla Polski – koronacja w Warszawie – symbol nowej epoki.

Elekcja i reformy § Pierwsze reformy na sejmie konwokacyjnym: ü nowy regulamin sejmu ü wyłączenie liberum veto w sprawach skarbowych ü powołanie osobnych dla Litwy i Korony Komisji Skarbowych i Komisji Wojskowych – ograniczenie władzy podskarbich i hetmanów ü sejmiki – głosowanie większościowe, niezobowiązujący charakter instrukcji ü uporządkowanie systemu celnego ü lustracja dóbr królewskich

Elekcja i reformy § Reformy przeprowadzone po elekcji: ü cło generalne ü uporządkowanie systemu monetarnego ü mennica państwowa ü jednolity system miar i wag ü tworzenie nowych manufaktur ü powołanie w miastach komisji dobrego porządku ü 1765 r. – Szkoła Rycerska

Dysydenci i prawa kardynalne § Problem polskich dysydentów – innowiercy domagali się przywrócenia praw odebranych im w czasach saskich (m. in. kandydowanie do sejmu i sprawowanie urzędów) § Poparcie carycy § W 1767 r. , ponieważ nie rozwiązano sprawy dysydentów, Katarzyna II wprowadziła kolejne dziesiątki tysięcy wojsk rosyjskich do Polski § Zawiązano dwie konfederacje w Toruniu i Słucku § W tajemnicy zawiązano również konfederację katolicką. Na czele stanął Mikołaj Repnin. Konfederaci zwrócili się o pomoc do Rosji, domagając się powrotu do dawnego ustroju, detronizacji króla i liczono na zatrzymanie zrównanie w prawach wszystkich religii. § W latach 1767 -1768 odbył się sejm repninowski – sejm delegacyjny – na polecenie ambasadora Rosji wybrano kilkudziesięciu posłów, którzy mieli obradować w imieniu pozostałych.

Dysydenci i prawa kardynalne § Podczas sejmu uchwalono w 1768 r. prawa kardynalne, czyli zasady ustrojowe, które miały być nienaruszalne. Były to m. in. Wolna elekcja, unia z Litwą, liberum veto, prawo wypowiadania posłuszeństwa królowi. Gwarantem praw była Rosja.

Konfederacja barska § 1768 r. szlachta, która sprzeciwiała się postanowieniom sejmu repninowskiego zawiązała w Barze (Podole) konfederację ( na czele stał Michał Krasiński) § Wystąpili przeciwko wojskom rosyjskim, które okupowały Polskę w imię obrony wiary katolickiej i wolności szlacheckiej § Ich oddziały zostały szybko rozbite § Masowe mordy – giną mieszczanie, polska szlachta, ukraińscy Żydzi i grekokatolicy – największy pogrom w Humaniu (koliszczyzna) § Postawiono na walkę partyzancką. W 1768 roku Turcja rozpoczęła wojnę z Rosją, co zmusiło Rosjan do przerzucenia sił. Szlachta próbowała to wykorzystać i udało im się opanować m. in. Częstochowę. § W 1769 r. powołano generalność – naczelny organ wojskowy i polityczny, która ogłosiła detronizację Stanisława Augusta i nawet wzywała do jego zgładzenia. To spowodowało, że opinia publiczna odwróciła się od konfederatów.

I rozbiór Polski § Rosja obawiała się sojuszu Polski z Francją i ewentualnej możliwości wzmocnienia się Rzeczpospolitej w Europie Środkowej. § Kara: rozbiór. § Pierwsze rozmowy: 1770 rok. § 5 sierpnia 1772 r. podpisano pierwsze traktaty rozbiorowe

Sejm rozbiorowy § Ambasadorowie państw uczestniczących w rozbiorze, zażądali, żeby sejm zatwierdził nową sytuację. § Pojawił się znaczący opór (Tadeusz Rejtan), ostatecznie zatwierdzono. § Sejm obradujący w latach 1773 -75 zagwarantował Rosji dalszą kontrolę nad ziemiami polsko-litewskimi. § 1775 r. – Rada Nieustająca – najwyższa władza wykonawcza § 1773 r. – utworzenie KEN