SPONDLARTROPATLER ve ANKLOZAN SPONDLT Prof Dr Glay KINIKLI

SPONDİLARTROPATİLER ve ANKİLOZAN SPONDİLİT Prof. Dr. Gülay KINIKLI

SPONDILARTROPATILER;

SERONEGATİF SPONDİLARTROPATİLER REAKTIF ARTRIT IBD İLİŞKİLİ ARTRIT (ENTEROPATİK ARTRİT) ANKILOZAN SPONDILIT UNDIFFERANSIYE SPONDİLARTRIT PSÖRIATIK ARTRIT

İNFLAMAT U-VAR BEL AĞRISI HLA B 27 (+) SAKROİLİİT SPA’İN ORTAK BULGULARI DAKTİLİT ENTEZİT

ENTEZİT • TENDON/LİG. KEMİĞE YAPIŞMA YERİNDE İNFLAMASYON SEMPTOM/B ULGU VERTEBRAL LİG. • LOKAL AĞRI • YENİ KEMİK OLUŞUMU • SİNDESMOFİT • BAMBU KAMIŞI VERTEBRA GÖRÜNÜMÜ

İNFLAMATUVAR BEL AĞRISI:

SPA. ’de EKLEM DIŞI BULGULAR ÜVEİT/KONJUNKTİVİT DERİ BULGULARI DAKTİLİT ÜRETRİT/SERVİSİT HLA B 27 (+) PSÖRİYAZİS BENZERİ

ANKİLOZAN SPONDİLİT

SPA’nın PROTOTİP HASTALIĞI ANKİLOZAN SPONDİLİT OMURGA ve SİE’LERİ ETKİLEYEN İNFLAMATUVAR BEL AĞRISI PERİFERİK EKLEM TUTULUMU KIS DIŞI TUTULUM ENTEZİT/SİNDESMOFİT OMURGADA İLERLEYİCİ ŞEKİL BOZUKLUĞU KRONİK, İNFLAMATUVAR HASTALIK

ANKİLOZAN SPONDİLİTİN EPİDEMİYOLOJİSİ Hastalığın prevalansı ; genel erişkin toplumlarda %04 , Eskimolarda ve Norveç’de %1, 4 olarak Risk, HLA B 27 pozitif olanlarda %1, 3 artar. erkek/kadın oranı 3/1 -: 10/1 Hastalık daha sık olarak genç erkekleri etkiler. Pik yaptığı başlangıç yaşı 2. ve 3. dekatlardır.

GENETİK ASP. ETYOPATOGENEZİ • HLA B 27 (+) KLEBSİELLA PNÖMONİA

Kadın ve Erkek AS Arasındaki Farklar HLA B 27 Tanıda gecikme (yıl) İlerleme Şiddeti Periferik eklem hastalığı Başlangıç Daha sonra Spinal ankiloz Boyun yakınması Osteit pubis Erkek >%90 3 yıl +++ Kadın >%90 10 yıl + + ++ +++

ASP İÇİN MODİFİYE NEW YORK KRİTERLERİ (1984) RADYOLOJİK DİREKT SİE GR. de 2 TARAFLI GRADE 2 Sİİ DİREKT SİE GR. de TEK TARAFLI GRADE 3 -4 Sİİ KESİN ANKİLOZAN SPONDİLİT İÇİN; RADYOLOJİK BULGU ve HERHANGİ BİR KLİNİK KRİTERİN BULUNMASI, KLİNİK İNFLAMATUVAR BEL AĞRISI LOMBER OMURGANIN SAGİTAL VE FRONTAL HAREKETLERİN DE KISITLANMA GÖĞÜS EKSPANSİYONU NUN KISITLANMASI OLASI ANKİLOZAN SPONDİLİT İÇİN; ÜÇ KLİNİK KRİTER VARLIĞI VEYA RADYOLOJİK KRİTERLERİN KLİNİK KRİTERLER OLMADAN BULUNMASI GEREKİR.

ASAS EULAR SPA. TANI KRİTERLERİ Sİİ’in RADYOLOJİK BULGUSU+≥ 1 KLİNİK BULGU HLA B 27(+) +≥ 2 KLİNİK BULGU RADYOLOJİK BULGULAR: KLİNİK BULGULAR • DİREK SİE GR Sİİ veya • SİE MRG’DE AKTİF İNFLAMASYON • İNFLAMATUVAR BEL AĞRISI • ARTRİT • ENTEZİT • DAKTİLİT • ÜVEİT • PSÖRİYAZİS • CROHN/ÜLSERATİF KOLİT • SPA. AİLE ÖYKÜSÜ • NSAİİ YANIT • CRP YÜKSEKLİĞİ • HLA B 27 (+)

KLİNİK:

ÖZELLİK: ASİMETRİK DAHA ÇOK ALT EKSTREMİTEDE OLİGOARTİKÜLER

. Akciğer grafisinde bilateral, apikal yerleşimli, lineer ve yamalı opasiteler görülür. Bazen kistler oluşur. Bu kavitelere Aspergillus yerleşebilir. Bu durumda öksürük, dispne artar ve hemoptizi gelişebilir.

LATERAL FLEKSİYON KISITLANMASI TİPİK

SEKEL BULGULA R SİE DİREKT X RAY SENSİTİVİTESİ %10 İLİAK VE SAKRAK KANATLARDA SKLEROZYON/KENAR DÜZENSİZLİĞİ FÜZYON SİE BT SİE MR HASTALIK AKTİVİTESİ İLE İLİŞKİLİ BULGULAR YOK SENSİTİVİTESİ %95 AKTİF İNFLAMASYONU GÖSTERİR HASTALIĞIN TAKİBİNDE KULLANILMAZ SİE SC. SENSİTİVİTESİ %48

Sakroiliak BT

VERTEBRANIN X RAY GÖRÜNTÜSÜ COR. VERTEBRALARDAKİ PERİOSTİTE BAĞLI KARELEŞME COR. VERTEBRALARIN KENARINDA, ETRAFI SKLEROTİK EROZYONLAR SİNDESMOFİTLERE BAĞLI BAMBU KAMIŞI VERTEBRA

LABORATUVAR BULGULARI HLA B 27 HASTALARIN %95 -98’İNDE (+) • SAĞLIKLI TOPLUMDA %7 (+) HEMOGRAM: • HAFİF ŞİDDETTE NORMOKROM NORMOSİTER ANEMİ OLABİLİR • LÖKOPENİ/LÖKOSİTOZ BEKLENMEZ • TROMBOSİTOPENİ/TROMBOSİTOZ BEKLENMEZ SEROLOJİK BULGULAR • OTOANTİKORLAR NEGATİF AKUT FAZ YANITI • HASTALIK AKTİVİTESİ İLE İLİŞKİLİ DEĞİL. ( ESH ARTABİLİR)

AĞRININ KONTROLÜ SEKONDER AMİLOİDOZ GELİŞİMİNİN ENGELLENMESİ OMURGADA ŞEKİL BOZUKLUĞU OLUŞMASININ ENGELLENMESİ TEDAVİ HEDEFLER İ İNFLAMASYONUN BASKI ALTINA ALINMASI KARDİYAK TUTULUMUN ENGELLENMESİ OMURGANIN HAREKETLERİNİN KORUNMASI PULMONER TUTULUMUN ENGELLENMESİ

ANKİLOZAN SPONDİLİTTE TEDAVİ PİRAMİDİ Anti-TNF ilaçlar CERRAHİ: KORTİKOSTEROİD ENJEKSİYONLARI: ENTESOPATİ SAKROİLİAK EKLEM PERİFERİK ARTRİT İKİNCİ BASAMAK İLAÇLAR: SULFASALAZİN (PERİFERİK EKLEM TUTULUMUNDA ETKİLİ) PULSE KORTİKOSTEROİD PERİFERİK EKELEM REPLASMANI OMURGA DEFORMİTESİNİ DÜZELTME (Kortikosteroidlerin AS tedavisinde yeri yoktur. Tek eklem tutulumlarında lokal tedavi-intra-artiküler enj, dirençli olgularda pulse steroid önerenler var) NSAİİ FİZİK TEDAVİ: EGZERSİZ, FİZYOTERAPİ

PERİFERİK EKLEM TUTULUMUNDA ETKİLİ İLAÇ TEDAVİSİ SULFOSALAZİN AKSİYEL TUTULUMDA DEĞİL !!! KLASİK DMARD METOTREKSAT İNFLİKSİMAB ADALİMUMAB BİYOLOJİK DMARD GOLİMUMAB ETANERSEPT PLASEBODAN FARKLI DEĞİKL

PROGNOZ ⦿ Semptomlar Sürekli Veya Aralıklı Olarak Yıllarca Devam Edebilir. Bazı Ağır Vakalarda, Aksiyal Ve Periferik Eklemlerde Füzyon Gelişmesine Neden Olabilir. ⦿ Aort Yetmezliği, ⦿ Amiloidoza Bağlı Kronik Böbrek Yetmezliği, ⦿ Atlanto-aksiyal Subluksasyon Ve ⦿ Medulla Spinalis Basısı…… Ölüm Nedenleridir. ⦿ Kötü Prognoz: ⦿ ⦿ ⦿ ESR>30 mm/Sa, Kalça Artriti, Bel Omurlarında Hareket Kısıtlılığı, Oligoartrit, 16 Yaşından Önce Başlaması; ( 3 Kriterin Varlığı )