SCORE SCORETrkiye Vaka rnekleri PROF DR GLAY SAN

SCORE, SCORE-Türkiye, Vaka Örnekleri PROF. DR. GÜLAY SAİN GÜVEN Hacettepe Üniversitesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Genel Dahiliye Bilim Dalı 28 Eylül 2017

Amaç ve Öğrenim Hedefleri AMAÇ Katılımcıların SCORE-TÜRKİYE kardiyovasküler risk değerlendirmesi konusunda bilgi, tutum kazanması. ÖĞRENİM HEDEFLERİ Katılımcılar bu oturumun sonunda; • SCORE-Türkiye modelini açıklayabilmeli, • SCORE-Türkiye modelini vaka örnekleri üzerinde yorumlayabilmelidir.

SCORE(Systematic Coronary Risk Evaluation) • Avrupa’da hazırlanan yeni risk modellerinden biri de, SCORE projesi verilerine dayanan SCORE risk skorudur. • 12 Avrupa kohort çalışmasına ve 2. 7 milyon izlem yılına dayanmaktadır. • 10 yıl içinde KKH ve inme nedeniyle ölümü (KV ölüm) öngörmektedir.

SCORE TÜRKİYE

SCORE TÜRKİYE üSCORE Türkiye, Avrupa Kardiyoloji Derneği'nin SCORE risk belirleme yöntemi kullanılarak üTürkiye Kronik Hastalıklar ve Risk Faktörleri Sıklığı Çalışması (2011) veri tabanı ve ü 2014 yılı TÜİK mortalite verileri ile ülkemize ait Risk Belirleme Sistemi oluşturulmuştur.

SCORE TÜRKİYE üTümüyle kendi verilerimize dayalı olan, üülkemize ait Risk Belirleme Sistemini gösteren SCORE Türkiye oluşturulmuştur.

Yüksek-Çok Yüksek Risk

Yüksek Risk • Belirgin olarak yükselmiş tek risk faktörleri olanlar, – özellikle kolesterol>310 mg/d. L ( > 8 mmol/L (Örneğin ailesel hiperkolesterolemide) veya – kan basıncı ≥ 180/110 mm. Hg. • Yukarıdaki özellikleri taşımayan Diabetes mellituslu bireyler (tip 1 DM'li gençler hariç ve önemli risk faktörleri olmayan düşük veya orta derecede risk altında olanlar) • Orta kronik böbrek hastalığı olan bireyler (GFR 30 -59 m. L/dak /1. 73 m 2).

Ayşe hanım 48 yaşında temizlik görevlisi Öyküde: Sigara: • Sigara içmiyor • KV olay açısından aile öyküsü: var FM’de: • Kan basıncı: 135/85 mm. Hg, antihipertansif tedavi almıyor

Ayşe hanım Lab: Lipid Profili: • - Total kolesterol 275 mg/dl - LDL kolesterol 168 mg/dl HDL kolesterol 48 mg/dl - Trigliserid 299 mg/dl • Açlık Plazma Glukozu 99 mg/dl -

ESH/ESC Hipertansiyon sınıflaması SINIFLAMA SİSTOLİK mm. Hg DİYASTOLİK mm. Hg Optimal Normal <120 120 -129 <80 80 -84 Yüksek Normal 130 -139 85 -89 Evre 1 Hipertansiyon 140 -159 90 -99 Evre 2 Hipertansiyon 160 -179 100 -109 >180 > 140 > 110 <90 Evre 3 Hipertansiyon İzole sistolik Hipertansiyon

LDL Kolesterol Hedefleri Düşük Riskli Hasta LDL-K : Hedefi: 115 mg / d. L altında olması (<3. 0 mmol / L) ESC-2016

Yaşam Tarzı Değişiklik Önerileri Sigarayı tamamen bıraktırın/İçmeyenleri tebrik Diyet Vücut Kitle İndeksi; 20 -25 kg / m 2. Bel çevresi; erkeklerde <94 cm ve kadınlarda <80 cm 200 gr sebze/gün, 200 gr meyve/gün tüketimi önerilmeli 30 gr lif/gün Az tuz tüketilmeli < (5) 6 g (sodyum 2, 4 gr a çekilince KB’ında kayda değer düşüş sağlanabiliyor) Doymuş yağ yerine doymamış yağ önerilmeli Haftada en az 2 kez balık tüketimi önerilmeli (Diyet ve tuz değişikliği birlikte uygulandığında KB düşürücü etki daha fazla) Günlük alkol tüketimi erkeklerde 20 gr etanol, kadınlarda 10 gr etanoldan az olmalı

Fiziksel Aktivite

Fiziksel İnaktivite • Fiziksel inaktiviteyi ortadan kaldırırsak, tüm dünyadaki KAH’nın %6 sı da ortadan kalkacak. • Fiziksel aktiviteye bağlı KVH hızındaki azalmanın %27 si, aktivitenin KB düşürücü etkisine, %19 u lipid parametreleri üzerindeki etkisine bağlı AHA/ACC 12 Nov 2013

Fiziksel Aktivite • Tercihan haftanın her günü • 30 dakika orta şiddette fiziksel aktivite • Fiziksel aktivite/aerobik egzersizleri her biri ≥ 10 dk süren ve haftada 4 -5 gün boyunca eşit olarak yayılmış, çoklu uygulamalar halinde gerçekleştirilmeli ESC-2016

Fiziksel Aktivite-Lipidler § Direnç egzersizi: LDL-K , non-HDL-K, TG: 6 -9 mg/dl § 24 hafta, ≥ 3 gün/hafta, 9 egzersiz, 3 set (1 max setin %70 yoğunluğunda) AHA/ACC 12 Nov 2013

Fiziksel Aktivite-Lipidler • Aerobik fiziksel aktivite LDL-K: 3 -6 mg/dl • Aerobik fiziksel aktivite non-HDL-K: 6 mg/dl AHA/ACC 12 Nov 2013

Fiziksel Aktivite-Hipertansiyon § Aerobik fiziksel aktivite sistolik KB nı 2 -5, diyastolik kan basıncını 1 -4 mm. Hg düşürüyor. , §en az 12 hafta süren, haftada 3 -4 seans uygulanan, 40 dk/seans süren orta-ağır egzersiz §Kanıt düzeyi: yüksek AHA/ACC 12 Nov 2013

Fiziksel Aktivite-Lipidler • LDL-K ve non-HDL-K düşürmek için: haftada 3 -4 kez, 40 dk/seans süren orta -ağır egzersiz önerin NHLBI Grade: B (moderate); ACC/AHA COR: IIa, LOE: A AHA/ACC 12 Nov 2013

Fiziksel Aktivite-Hipertansiyon • KB’nı düşürmek için: haftada 3 -4 kez, 40 dk/seans süren orta-ağır egzersiz önerin NHLBI Grade: B (moderate); ACC/AHA COR: IIa, LOE: A AHA/ACC 12 Nov 2013

Kan Basıncı Hedef Değerleri • Kan basıncı hedef değeri <140/90 mm. Hg ESC-2016

Hakan bey 52 yaşında doktor Öyküde: Sigara: • 5 -8 adet/gün/ 15 yıldır • KV olay açısından aile öyküsü: yok FM’de: • Kan basıncı: 145/95 mm. Hg, antihipertansif tedavi almıyor

Hakan bey Lab: 52 yaşında, doktor Lipid Profili: • - Total kolesterol 229 mg/dl - LDL kolesterol 147 mg/dl HDL kolesterol 39 mg/dl - Trigliserid 220 mg/dl • Açlık Plazma Glukozu 95 mg/dl -

ESH/ESC Hipertansiyon sınıflaması SINIFLAMA SİSTOLİK mm. Hg DİYASTOLİK mm. Hg Optimal Normal <120 120 -129 <80 80 -84 Yüksek Normal 130 -139 85 -89 Evre 1 Hipertansiyon 140 -159 90 -99 Evre 2 Hipertansiyon 160 -179 100 -109 >180 > 140 > 110 <90 Evre 3 Hipertansiyon İzole sistolik Hipertansiyon

Hipertansiyon Tedavisi Evre KV Risk İlaç Tedavisi Evre 3 HT ( SKB ≥ 180 mm. Hg ve/veya DKB ≥ 110≥ Var ya da Yok Hemen Evre 2 HT (SKB 160179 ve/veya DKB: 100109 mm. Hg) Var ya da Yok Hemen Diyabetes Kronik Böbrek Hastalığı Koroner Arter Hastalığı Hemen Evre 1 HT (SKB: 140159 mm. Hg ve/veya DKB: 90 -99 mm. Hg) KVH risk skoru yüksek /çok yüksek Evre 1 HT (SKB: 140159 mm. Hg ve/veya DKB: 90 -99 mm. Hg) KVH riski skoru düşük Yaşam Tarzı Değişiklikleri ile 1 -3 ay İzlem

LDL Kolesterol Hedefleri Risk Kategorisi LDL Hedefi Yüksek risk: <100 mg/d. L Orta derecede yüksek risk: <130 mg/d. L Düşük risk: <160 mg/d. L Circulation. 2004; 110: 227 -239.

Statin Tedavisi Kime? Statinden fayda görecek 4 Grup: - faydanın zarardan fazla olduğu grup 1. Klinik Atherosklerotik kardiyovasküler hastalığı olanlar 2. LDL–K ≥ 190 mg/d. L olan kişiler 3. DM olan 40 -75 yaş arası, LDL-K 70 -189 mg/d. L olan hastalar 4. Atherosklerotik kardiyovasküler hastalığı ve DM olmayan 40 -75 yaş arası LDL-K 70 -189 mg/d. L olan ve 10 -yıllık KVH riski≥ 7. 5% (Pooled Cohort Equations for ASCVD risk prediction developed by the Risk Assessment Work Group) AHA/ACC 12 Nov 2013

Ahmet bey 51 yaşında bankacı Öyküde: Sigara: • Yarım paket/gün/ 10 yıldır • KV olay açısından aile öyküsü: yok FM’de: • Kan basıncı: 145/95 mm. Hg, antihipertansif tedavi almıyor

Ahmet bey Lab: 51 yaşında, bankacı Lipid Profili: • - Total kolesterol 275 mg/dl - LDL kolesterol 179 mg/dl HDL kolesterol 44 mg/dl - Trigliserid • Açlık Plazma Glukozu 265 mg/dl 134 mg/dl

Evre KV Risk İlaç Tedavisi Evre 3 HT ( SKB ≥ 180 mm. Hg ve/veya DKB ≥ 110≥ Var ya da Yok Hemen Evre 2 HT Var ya da Yok Hemen Evre 1 HT Diyabetes Kronik Böbrek Hastalığı Koroner Arter Hastalığı Hemen KVH risk skoru orta, yüksek veya çok yüksek Evre 1 HT KVH riski skoru düşük Yaşam Tarzı Değişiklikleri ile 1 -3 ay İzlem

LDL-K Hedefi Yüksek riskli bireylerde: Hastanın LDL kolesterol değerini ideal hedef değeri olan 100 mg / d. L altında olması (<2. 6 mmol / L) ESC-2016

Statin Tedavisi Kime? Statinden fayda görecek 4 Grup: - faydanın zarardan fazla olduğu grup 1. Klinik Atherosklerotik kardiyovasküler hastalığı olanlar 2. LDL–K ≥ 190 mg/d. L olan kişiler 3. DM olan 40 -75 yaş arası, LDL-K 70 -189 mg/d. L olan hastalar 4. Atherosklerotik kardiyovasküler hastalığı ve DM olmayan 40 -75 yaş arası LDL-K 70 -189 mg/d. L olan ve 10 -yıllık KVH riski≥ 7. 5% (Pooled Cohort Equations for ASCVD risk prediction developed by the Risk Assessment Work Group) AHA/ACC 12 Nov 2013

Diyabetli Hastalarda Tedavi Hedefleri Açlık plazma glukozu <120 mg/dl Tokluk plazma glukozu <140 mg/dl Hb. A 1 c <%6. 5 Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği

Teşekkürler…