SPONDLARTROPATLER ve ANKLOZAN SPONDLT Prof Dr Glay KINIKLI

SPONDİLARTROPATİLER ve ANKİLOZAN SPONDİLİT Prof. Dr. Gülay KINIKLI

SPONDILARTROPATILER;

SERONEGATİF SPONDİLARTROPATİLER REAKTIF ARTRIT IBD İLİŞKİLİ ARTRIT (ENTEROPATİK ARTRİT) ANKILOZAN SPONDILIT UNDIFFERANSIYE SPONDİLARTRIT PSÖRIATIK ARTRIT

İNFLAMATUVAR BEL AĞRISI HLA B 27 (+) SAKROİLİİT SPA’İN ORTAK BULGULARI DAKTİLİT ENTEZİT

• TENDON/LİG. KEMİĞE ENTEZİT YAPIŞMA YERİNDE İNFLAMASYON SEMPTOM/B ULGU VERTEBRAL LİG. ETKİLENİRSE • LOKAL AĞRI • YENİ KEMİK OLUŞUMU • SİNDESMOFİT • BAMBU KAMIŞI VERTEBRA GÖRÜNÜMÜ

İNFLAMATUVAR BEL AĞRISI: CALIN KRİTERLERİ MODİFİYE BERLİN KRİTERLERİ ASAS KRİTERLERİ

SAKROİLİİT 3 EKLEM ARALAIĞINDA DÜZENSİZLİK, DARALMA, TAM ANKİLOZ 2 ERKEN DÖNEMDE EKLEM ARALIĞINDA GENİŞLEME VE FLU GÖRÜNÜM 1 SIKLIKLA İKİ TARAFLI, SİE’in SİNOVİYUMLA KAPLI 1/3 ALT KISMINDA İNFLAMASYON ( PERİARTİKÜLER OSTEOPENİ VE OSTEİT)

SPA. ’de EKLEM DIŞI BULGULAR ÜVEİT/KONJUNKTİVİT DERİ BULGULARI DAKTİLİT ÜRETRİT/SERVİSİT HLA B 27 (+) PSÖRİYAZİS BENZERİ

ANKİLOZAN SPONDİLİT

SPA’nın PROTOTİP HASTALIĞI ANKİLOZAN SPONDİLİT OMURGA ve SİE’LERİ ETKİLEYEN İNFLAMATUVAR BEL AĞRISI PERİFERİK EKLEM TUTULUMU KIS DIŞI TUTULUM ENTEZİT/SİNDESMOFİT OMURGADA İLERLEYİCİ ŞEKİL BOZUKLUĞU KRONİK, İNFLAMATUVAR HASTALIK

ANKİLOZAN SPONDİLİTİN EPİDEMİYOLOJİSİ Hastalığın prevalansı ; genel erişkin toplumlarda %04 , Eskimolarda ve Norveç’de %1, 4 olarak Risk, HLA B 27 pozitif olanlarda %1, 3 artar. erkek/kadın oranı 3/1 -: 10/1 Hastalık daha sık olarak genç erkekleri etkiler. Pik yaptığı başlangıç yaşı 2. ve 3. dekatlardır.

GENETİK ASP. ETYOPATOGENE Zİ • HLA B 27 (+) • ÇEVRESEL FAKTÖRLE R KLEBSİELLA PNÖMONİA

Kadın ve Erkek AS Arasındaki Farklar HLA B 27 Tanıda gecikme (yıl) İlerleme Şiddeti Periferik eklem hastalığı Başlangıç Daha sonra Spinal ankiloz Boyun yakınması Osteit pubis Erkek >%90 3 yıl +++ Kadın >%90 10 yıl + + ++ +++

ASP İÇİN MODİFİYE NEW YORK KRİTERLERİ (1984) RADYOLOJİK DİREKT SİE GR. de 2 TARAFLI GRADE 2 Sİİ DİREKT SİE GR. de TEK TARAFLI GRADE 3 -4 Sİİ KESİN ANKİLOZAN SPONDİLİT İÇİN; RADYOLOJİK BULGU ve HERHANGİ BİR KLİNİK KRİTERİN BULUNMASI, KLİNİK İNFLAMATUVAR BEL AĞRISI LOMBER OMURGANIN SAGİTAL VE FRONTAL HAREKETLERİN DE KISITLANMA GÖĞÜS EKSPANSİYONU NUN KISITLANMASI OLASI ANKİLOZAN SPONDİLİT İÇİN; ÜÇ KLİNİK KRİTER VARLIĞI VEYA RADYOLOJİK KRİTERLERİN KLİNİK KRİTERLER OLMADAN BULUNMASI GEREKİR.

ASAS EULAR SPA. TANI KRİTERLERİ Sİİ’in RADYOLOJİK BULGUSU+≥ 1 KLİNİK BULGU HLA B 27(+) +≥ 2 KLİNİK BULGU RADYOLOJİK BULGULAR: KLİNİK BULGULAR • DİREK SİE GR Sİİ veya • SİE MRG’DE AKTİF İNFLAMASYON • İNFLAMATUVAR BEL AĞRISI • ARTRİT • ENTEZİT • DAKTİLİT • ÜVEİT • PSÖRİYAZİS • CROHN/ÜLSERATİF KOLİT • SPA. AİLE ÖYKÜSÜ • NSAİİ YANIT • CRP YÜKSEKLİĞİ • HLA B 27 (+)

KLİNİK BULGULAR FLAMATUVAR BEL AĞRISI SABAH KATILIĞI JÜVENİL BAŞLARSA CALIN KRİTERLERİ UZUN İSTİRAHAT SONRASINDA ARTAR İŞTAHSIZLIK/ KİLO KAYBI MODİFİYE NEW YORK KRİTERLERİ HAREKETLE/SICAK DUŞLA AZALIR HALSİZLİK ASAS KRİTERLERİ EN AZ YARIM SAAT SÜRER ATEŞ

ÖZELLİK: ASİMETRİK DAHA ÇOK ALT EKSTREMİTEDE OLİGOARTİKÜLER

KAS İSKELET SİSTEMİ DIŞINDAKİ TUTULUMLAR ÜVEİT PULMONER TUTULUM KARDİYOVASKÜLER TUTULUM NÖROLOJİK TUTULUM RENAL ETKİLENME DERİ BULGULARI

ÜVEİT EN SIK GÖRÜLEN KIS DIŞI TUTULUM (%25 -30) HLA B 27 + OLANLAR DA SIK GENELLİKLE TEK TARAFLI AKUT BAŞLAR SEKEL BIRAKMAZ TEKRARLAR KIS ÖNCESİNDE OLABİLİR

PULMONER TUTULUM STERNOKALVİKUL ER/KOSTASTERN AL EKLEMLERİN ETKİLENMESİ GÖĞÜS EKSPANSİYONU KISITLANIR DİAYFRAGMA KOMPANZE EDER KARIN SOLUNUMU PULMONER FİBVROZİS ÜST LOBLARDA OLUR KAVİTELEŞEBİLİR FIRSATÇI ENFEKSİYONLARA YATKINLIK

KARDİYOVASKÜLER ETKİLENME HASTALIĞIN SÜRESİ İLE İLİŞKİLİ AORT KAPAĞINDA FİBROZİS VE AORT YETMEZLİĞİ A-V NOD ETKİLENMESİ ARİTMİLER A-V BLOK 15 YILLIK HASTALARIN%2, 7 8 YILLIK HASTALARIN %8, 5

NÖROLOJİK ETKİLENME GEÇ DÖNEMDE SPİNAL FRAKTÜRLER E BAĞLI KÖK BASISI ATLANTO OKSİPİTAL SUBLÜKSASYON KAUDA EKUİNA SENDROMU -MESANE VE REKTUM SFİNKTER YETMEZLİĞİ

KLİNİK DEĞERLENDİRME ANAMNEZ İNFLAMATUVAR BEL AĞRISI ENTESOPATİ FİZİK MUAYENE PERİFERİK ARTRİT GÖĞÜS EKSPANSİYONU SCHOBER/MODİ FİYE SCHOBER OKSİPUT-DUVAR MESAFESİ VERTEBRANIN HER YÖNE HAREKETLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ SİE MUAYENESİ ENTESİS BÖLGELERİNİN HASSASİYETİ KIS DIŞI BULGULAR LATERAL FLEKSİYON

SEKEL BULGULA R SİE DİREKT X RAY SENSİTİVİTESİ %10 İLİAK VE SAKRAK KANATLARDA SKLEROZYON/KENAR DÜZENSİZLİĞİ FÜZYON SİE BT HASTALIK AKTİVİTESİ İLE İLİŞKİLİ BULGULAR YOK SİE MR SİE SC. SENSİTİVİTESİ %95 AKTİF İNFLAMASYONU GÖSTERİR HASTALIĞIN TAKİBİNDE KULLANILMAZ SENSİTİVİTESİ %48

VERTEBRANI N X RAY GÖRÜNTÜSÜ COR. VERTEBRALARDA Kİ PERİOSTİTE BAĞLI KARELEŞME COR. VERTEBRALARIN KENARINDA, ETRAFI SKLEROTİK EROZYONLAR SİNDESMOFİTLER E BAĞLI BAMBU KAMIŞI VERTEBRA

B. Ö. 00765854

LABORATUVAR BULGULARI HLA B 27 HASTALARIN %95 -98’İNDE (+) • SAĞLIKLI TOPLUMDA %7 (+) HEMOGRAM: • HAFİF ŞİDDETTE NORMOKROM NORMOSİTER ANEMİ OLABİLİR • LÖKOPENİ/LÖKOSİTOZ BEKLENMEZ • TROMBOSİTOPENİ/TROMBOSİTOZ BEKLENMEZ SEROLOJİK BULGULAR • OTOANTİKORLAR NEGATİF AKUT FAZ YANITI • HASTALIK AKTİVİTESİ İLE İLİŞKİLİ DEĞİL. ( ESH ARTABİLİR)

AĞRININ KONTROLÜ SEKONDER AMİLOİDOZ GELİŞİMİNİN ENGELLENMESİ OMURGADA ŞEKİL BOZUKLUĞU OLUŞMASININ ENGELLENMESİ TEDAVİ HEDEFLE Rİ İNFLAMASYONUN BASKI ALTINA ALINMASI KARDİYAK TUTULUMUN ENGELLENMESİ OMURGANIN HAREKETLERİNİN KORUNMASI PULMONER TUTULUMUN ENGELLENMESİ

TEDAVİ İLKELERİ HASTANIN EĞİTİMİ FİZİK TEDAVİ POSTÜR EĞİTİMİ KRONİK HASTALIK YÜZME, YOGO İLAÇ TEDAVİSİ GEREKEN UYGULAMALAR CERRAHİ LOKAL KS ENJEKSİYONLARI SİSTEMİK KS KULLANILMAZ

İLAÇ TEDAVİSİ SULFOSALAZİN PERİFERİK EKLEM TUTULUMUNDA ETKİLİ AKSİYEL TUTULUMDA KANIT YOK ? ? ? KLASİK DMARD METOTREKSAT İNFLİKSİMAB ADALİMUMAB BİYOLOJİK DMARD GOLİMUMAB ETANERSEPT PLASEBODAN FARKLI DEĞİKL

PROGNOZ ⦿ Semptomlar Sürekli Veya Aralıklı Olarak Yıllarca Devam Edebilir. Bazı Ağır Vakalarda, Aksiyal Ve Periferik Eklemlerde Füzyon Gelişmesine Neden Olabilir. ⦿ Aort Yetmezliği, ⦿ Amiloidoza Bağlı Kronik Böbrek Yetmezliği, ⦿ Atlanto-aksiyal Subluksasyon Ve ⦿ Medulla Spinalis Basısı…… Ölüm Nedenleridir. ⦿ Kötü Prognoz: ⦿ ⦿ ⦿ ESR>30 mm/Sa, Kalça Artriti, Bel Omurlarında Hareket Kısıtlılığı, Oligoartrit, 16 Yaşından Önce Başlaması; ( 3 Kriterin Varlığı )