Kat Atk ve Artma amurlarnn Termal Bertaraf Prof
Katı Atık ve Arıtma Çamurlarının Termal Bertarafı Prof. Dr. İzzet Öztürk İTÜ Çevre Müh. Bölümü
İçindekiler § Türkiye’de Mevcut Yasal Düzenlemeler § Türkiye’de KKA’dan Termal Yöntemlerle Yenilenebilir Enerji Geri Kazanım Potansiyeli § Atıksu Arıtma Çamurlarının Yönetimi § Düzenli Depolama Tesislerine Giden Atık Miktarının Azaltımı
Türkiye’de Atık Yönetimi Mevzuatı
Ulusal Mevzuat • Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik (Resmi Gazete: 05. 07. 08, 26927 ) • Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik* (Resmi Gazete: 26. 03. 10, 27533 ) • Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (Resmi Gazete: 24. 08. 2011, 26562) (*) Madde 1. d sera gazı salımının azaltılmasına atıf
Ulusal Mevzuat / Ambalaj Atıkları Kontrolü Yönetmeliği ü Türk Mevzuatında, katı atık yönetiminin hedeflerini belirleyen en önemli yönetmelikten biri Ambalaj Atıkları Kontrolü Yönetmeliği’dir. ü Geri kazanım hedefleri: Bu yönetmeliğin uygulamaya girdiği tarihten itibaren on yıl içinde, sorumlu ekonomik işletmeler ambalaj atıklarının ağırlık itibari ile en az % 60’ını geri kazanmakla yükümlüdürler. Malzemeye göre yıllık geri kazanım hedefleri (%) Yıllar Cam Plastik Metal Kağıt/Karton 2005 32 32 30 20 2006 33 35 33 30 2007 35 35 2008 35 35 2009 36 36 2010 37 37 2011 38 38 40 40 2012 40 40 2013 42 42 2014 44 44 2015 48 48 2016 52 52 2017 54 54 2018 56 56 2019 58 58 2020 60 60
Ulusal Mevzuat / Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik Düzenli Depolama Tesislerinin Sınıflandırılması § I. Sınıf DDT: Tehlikeli Atıklar § II. Sınıf DDT: Belediye Atıkları (KKA) ve Tehlikesiz Atıklar § III. Sınıf DDT: İnert Atıklar Biyobozunur (biyolojik olarak ayrışabilir) Atık Azaltımı Kotaları § 2005 yılında oluşan toplam biyobozunur atık miktarı üzerinden, düzenli depolanmasına müsaade edilen biyobozunur atık miktarı yıllar içerisinde yandaki şekilde azalır;
Şekil. Katı Atık Ana Planında (KAAP) önerilen AB ile uyumlu EKY Proje akım şeması
Şekil. Geri dönüşüm, geri kazanma ve yeniden kullanım ağırlıklı atık yönetim seçenekleri
Şekil. Geri dönüşüm, geri kazanma ve yeniden kullanım ağırlıklı atık yönetim seçenekleri (devam)
Türkiye’de KKA’dan Termal Yöntemlerle Yenilenebilir Enerji Geri Kazanım Potansiyeli
Yıl 2010 2020 2030 Termal Bertataraf Uygulanacak Nüfus (milyon kişi) Yakılacak/Gazlaştırılacak (KKA), (103 ton/gün) Üretilebilecek Yenilenebilir Elektrik Enerjisi (MWh/gün) Gerekli Santral Kurulum Gücü (MW) 21. 0 26. 4 32, 2 23. 1 35. 4 52, 6 11. 550 17. 700 26. 300 Temel Kabuller 2010 yılı kentsel nüfusu ~ 0, 7 x 72 x 106 = 50 x 106 kişi 2010 yılında 14 Büyükşehir ve Karadeniz Bölgesindeki 4 şehirde yaşayan nüfus ~ 0, 55 x 50 x 106 = 28 x 106 kişi 2010 yılından itibaren KKA’ları yakılabilecek nüfus 0, 7~ 0, 8 x 28 x 106 = 19, 6 x 106 ~22, 4 x 106 = ~ 21 x 106 kişi Yıllık nüfus artış hızı: 2010 -2020 dönemi: %2, 3 2020 -2030 dönemi: %2 Yıllık birim atık üretimi artışı: 2010 -2030 dönemi: %2 2010 yılı ortalama birim atık üretimi: ~1, 1 kg KKA/kişi-gün Alt ısıl değeri ≥ 6 MJ (1423 kkal)/kg olan 1000 kg atıktan geri kazanılabilecek elektrik enerjisi miktarı ~500 k. Wh
Atıksu Arıtma Çamurlarının Yönetimi
Orta/Büyük Nüfuslu Şehirler
Tablo. Farklı çamur arıtma proseslerinde enerji verimlerinin karşılaştırılması (Insel v. d. , 2014) Arıtma Yöntemi Elektrik Enerjisi (k. Wh/gün) Isı Enerjisi (k. Wh/gün) Biyogaz Termal Yakma - 25, 870 - 146, 576 Anaerobik Çürütme+Yakma 22, 945 16, 813 39, 758 34, 417 İleri Anaerobik Çürütme+Yakma 36, 056 11, 640 47, 696 Gazlaştırma - 41, 385 Enerji Birimi (k. Wh/ton KM? ) Elektrik Isı 146, 576 675 3, 815 95, 275 129, 692 1, 035 3, 375 54, 085 65, 950 120, 045 1, 240 3, 125 - 131, 055 1, 075 3, 340
Düzenli Depolama Tesislerine Giden Atık Miktarının Azaltımı
Avrupa’da Mevcut Atık Yönetimi Durumu Şekil. 2012 yılı itibari ile Avrupa’da kentsel katı atık bertaraf teknolojileri (Kozmiensky, 2014)
2012 yılı itibari ile; Almaya ve İsviçre’de doğrudan Düzenli Depolama Tesisleri’ne verilen kentsel atık miktarı sıfırlanmıştır. Belçika, İsveç, Hollanda, Avusturya, Danimarka ve Norveç’te ise doğrudan düzenli depolamaya yönlendirilen kentsel atık miktarı <%5’tir. AB Komisyonunun 7. Çevresel Eylem Planı yol haritasında, AB üyesi ülkelerde doğrudan düzenli depolamaya giden kentsel atık miktarının 2030 yılına kadar tamamen sonlandırılması öngörülmektedir (Kozmiensky, 2014). Türkiye’de Düzenli +Düzensiz Depolanan Atık oranı %80’dir.
Düzenli Depolama Tesislerine Giden Atık Miktarını Azaltım Önerileri
Teşekkürler… ozturkiz@itu. edu. tr
- Slides: 21