Nowe kierunki w ewaluacji owiaty w Finlandii III

Nowe kierunki w ewaluacji oświaty w Finlandii III Kongress Kadry Kierowniczej Oświaty, Warszawa 22 - 24 września 2008 Heikki K. Lyytinen Sekretarz Generalny Fińska Rada Ewaluacji Oświaty Prezentacja dla III Kongresu Zarządzania Oświatą OSKKO, 22 -24. 09. 2008, www. oskko. edu. pl/kongres/

Treści: § 1. Jakie są korzenie ogólnokrajowej ewaluacji i w jakim kierunku ona zmierza? § 2. W jakich strukturach administracyjnych i organizacyjnych działamy? § 3. Jakimi wartościami i zasadami kierujemy się podczas ewaluacji? § 4. Jakie wymagania stawiamy narodowej ewaluacji? § 5. W jaki sposób przeprowadzamy ewaluację w praktyce? § 6. Jakie były tematy i podstawy naszej ewaluacji? § 7. Przykłady praktyk ewaluacyjnych (projekty ewaluacyjne w praktyce: podejścia i wyniki) § 8. Jakiego wsparcia zewnętrznego udzielamy procesom ewaluacji lokalnej? Prezentacja dla III Kongresu Zarządzania Oświatą OSKKO, 22 -24. 09. 2008, www. oskko. edu. pl/kongres/

Ewaluacja towarzyszy nam od dawna Ziemia wydała rośliny rodzące nasiona każde według swego rodzaju, i drzewa owocowe, rodzące nasiona, każde według swego rodzaju. I widział Bóg że są dobre. (Księga Rodzaju 1. 12) I przykazał Bóg człowiekowi „Możesz zjadać owoce z każdego drzewa w ogrodzie; ale nie będziesz kosztował z drzewa znajomości dobra i zła, albowiem w dniu w którym skosztujesz, umrzesz” (Księga Rodzaju 2. 16 -17)

Koncepcja ewaluacji oświatowej § Testowanie procesu oceniania uczniów, ewaluacja programu, polityki oświatowej, personelu, audyty, akredytacje, analizy porównawcze i prawdopodobnie jeszcze więcej ( porównaj: procesy przed-, w trakcie- i po- ewaluacyjne)

Zmiany Systemu Kierowania Oświatą w Finlandii Sytuacja w latach 70 - tych i 80 -tych Sytuacja w latach 90 -tych/2000 Scentralizowana kontrola i podejmowanie decyzji Przekazanie władzy samorządaom lokalnym § scentralizowane programy nauczania § dłogoterminowe plany § Planowanie budżetu w oparciu o wydatki § kontrolowanie dalszych działań § ewaluacja zewnętrzna: inspekcje przeprowadzane przez władze centralne itd. § samorządność § programy nauczania stworzone dla poszczególnych szkół § wyrażny profil instytucji oświatowych § samo-kierowanie and -regulowanie § nauka organizacji jako model funkcjonowania § samo-ewaluacja i kontrola własna § finansowanie oparte o wyniki/ wydajność itd.

Formy kierowania oświatą i podnoszenia jakości edukacji w szkolnictwie fińskim : Nacisk na kierowanie poprzez by informacje, monitoring i ewaluację oraz na kierowanie za pomocą profesjonalnych ekspertyz Kierowanie przez informacje, monitoring i ewaluację Kierowanie przy użyciu profesjonalnych ekspertyz: uwolnienie kreatywnych zasobów szkół Cel: Poprawa jakości oświaty Kierowanie podlegające prawom rynku: konkurencja pomiędzy szkołami Kierowanie oparte o normy i zasoby

Ewaluacja zamiast inspekcji § brak oddzielnych inspektoratów szkolnych i wizyt inspekcyjnych w szkołach § działania dostawców usług oświatowych podlegają celom określonym w prawodawstwie i ogólnokrajowych podstawach programu nauczania § system opiera się o umiejętności nauczycieli osiągnięcia wyznaczonych celów § silny nacisk na samoewaluację i ewaluację zewnetrzną

Wyzwania dla odnowy ewaluacji usług oświatowych w Finlandii • odpowiedzialność za organizowanie usług oświatowych łączy się również z ich ewaluacją • Kierowanie usługami oświatowymi wymaga określenia celów i oceny stopnia ich osiągnięcia (tak zwana odpowiedzialność za uzyskany zysk: „profit responsibility”) • ewaluacja postrzegana jako proces wszechstronny (porównaj np. zapewnianie jakości) • ewaluacja jako narzędzie do nauki i rozwoju (ewaluacja rozwojowa)

• ewaluacja uaktywnia zaangażowanych agentów (wzmocnienie ich pozycji) • kluczowe znaczenie znajomości bieżącego stanu rzeczy przy wyznaczaniu celów rozwoju • kontrolowane zmiany w kierunku wyznaczonych celów ( oparte o fakty/dowody dotyczące zmian już dokonanych) Prezentacja dla III Kongresu Zarządzania Oświatą OSKKO, 22 -24. 09. 2008, www. oskko. edu. pl/kongres/

CELE EWALUACJI W FIŃSKIM SYSTEMIE OŚWIATOWYM Celem ewaluacji jest zbieranie i analiza informacji służących podejmowaniu decyzji na poziomie ogólnokrajowym i lokalnym oraz przyczyniających się do ogólnego rozwoju systemu oświaty. Dodatkowym celem jest wspieranie procesu uczenia się, pracy pedagogów i rozwoju instytucjonalnego.

WARTOŚCI STANOWIĄCE PODSTAWĘ EWALUACJI Równość dotyczy promocji równości oświatowej za pomocą ewaluacji. • Sprawiedliwość dotyczy stworzenia podstaw dla ewaluacji nienaruszających praw etycznych i powstrzymywanie się od porównań, które mogłyby szkodzić obiektom docelowym ewaluacji. • Prawdziwość oznacza wysoką odpowiedzialność etyczną i przeprowadzanie krytycznych badań, jak również optymalizację rzetelności ewaluacji

Zasady ewaluacji oświatowej § Ewaluacja opiera się o zasady polityki oświatowej (aspekt rozwojowy) § Legalność ewaluacji oparta jest o prawodawstwo oświatowe § Ewaluacja oświaty powinna być przejrzysta § Najważniejsze wyniki powinny być publikowane § Zastosowane metody powinny być zapisywane i uzasadnione jako rzetelne, słuszne i możliwie porównywalne

Pod tym względem, ewaluacja musi dostarczać centralnej i lokalnej administracji rzetelnych danych dotyczących stopnia osiągnięcia celów oświatowych. Tak więc, ewaluacja powinna wzmacniać samo-kontrolę i samo-regulację na poziomie administracji centralnej i lokalnej oraz promować odpowiedzialność przed różnymi zaangażowanymi stronami.

Z perspektywy polityki oświatowej, ważne jest zapewnienie sytuacji w której dostawcy usług oświatowych działają zgodnie ze swoim powołaniem i z celami wyznaczonymi dla świadczonych przez nich usług oraz przy wykorzystaniu profesjonalnych umiejętności o odpowiednio wysokim standardzie. Prezentacja dla III Kongresu Zarządzania Oświatą OSKKO, 22 -24. 09. 2008, www. oskko. edu. pl/kongres/

W KIERUNKU NOWEJ KULTURY EWALUACJI 1 Badawcza/rozpoznawcza praca społeczności – OPARTA O DOWODY • kontynuowanie ewaluacji - przejrzystość • korzystanie z badań i wiedzy o procesie ewaluacji 2 Refleksyjna praca społeczności - w kierunku kultury WZMOCNIENIA POZYCJI • niezależność, motywacja, atmosfera, docenienie, bezpieczeństwo 3 Kultury operacyjne w sieci 4 Korzystanie z paralelizmów • ewaluacja rówieśników, analiza porównawcza. . . 5 Od zarządzania danymi do zarządzania wiedzą – świadomość zbiorowa 6 Wymóg zaangażowania, wielorakich perspektyw i zgody- autentyczny dialog 7 Zarządzanie całym procesem ewaluacji

W kierunku nowego systemu ewaluacji świadomość nowej ewaluacji 2 -3 lata Wewnętrzny administracyjny system ewaluacji Zmiana Okres przejściowy 2 -3 lata ra e u t l a ku ji w o ej c w a (n o u j j l ó zw ewa i rozwo o r y Stał na kultu aluacj w a Zmi runku e ie Wk Zależność administracyjna(”ewaluacja wewnętrzna”) i) acj u l a w Zewnętrzny system ewaluacji sieci ekspertów Niezależność oparta o sieć ekspertów (zewnetrzna/wewnetrzna)

Korzyści z sieci zarówno w procesie ewaluacji jak i planowaniu projektów Projekty ewaluacji są podzielone na dwie fazy aby maksymalnie zwiększyć § jakość ekspertyz § zaangażowanie partnerów i grup zainteresowanych § niezależność i § wpływ 1. Grupa planująca: § dokonuje ekspertyzy obszaru i grup zainteresowanych § nakreśla plany i rozkłady projektu w jego różnych stadiach § wysuwa kandydatury asesorów do grupy ewaluacyjnej w Radzie 2. Grupa ewaluacyjna: § § § niezależni eksperci którzy oceniają i wykonują badania oceniają i formułują wnioski do dalszych zaleceń piszą raport za który są odpowiedzialni

Wykorzystanie danych ewaluacyjnych do podejmowania decyzji na poziomie ogólnokrajowym Parlament Rząd Ministerstwo Oświaty Inne organizacje Fińska Rada ewaluacyjne rajowe i międzynarodowe) Ewaluacji Oświaty 14 członków Sekretariat Ewaluacji Oświaty Fiński Sekretariat Ewaluacji Szkolnictwa Wyższego 12 członków Sekretariat Ewaluacji Ogólnokrajowa sieć wykorzystywania danych z ewaluacji Krajowa Rada Oświaty Uniwersytety - Władze regionalne - Lokalne biura stanowe - Lokalne Rady -Centra Zatrudnienia i Rozwoju Gospodarczego -Szkoły Politechniki Statystyki Finlandii Instytuty Badawcze na Uniwersytetach Dostawcy usług oświatowych Prywatne Organizacje Ewaluacyjne

Fińska Rada Ewaluacji Szkolnictwa Wyższego (FINHEEC) § (FINHEEC) jest niezależnym organem ekspertów asystującym uniwersytetom, politechnikom i Ministerstwu Oświaty w sprawach dotyczących ewaluacji. § Ewaluacje dokonywane przez FINHEEC mogą być podzielone na trzy kategorie: – Ewaluacje instytucji szkolnictwa wyższego: ewaluacje instytucjonalne (uniwersytety i politechniki), audyty jakości pracy, oraz ewaluacje w celu akredytacji politechnik – Ewaluacje programowe i tematyczne – Akredytacje profesjonalnych kursów oferowanych przez instytucje szkolnictwa wyższego

Ewaluacja lokalna Ustawa o Władzach Lokalnych (22/1997) nakłada na władze lokalne obowiązek oceny dostępności podstawowych usług w obrębie granic lokalnych. ○ Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i inne ministerstwa określają obiekty wspólnej ewaluacji na kilka lat (tzn na okres kadencji władz) ○ ewaluacja powinna być przeprowadzana wspólnie, konsekwentnie, głównie przy wykorzystaniu istniejących statystyk i bazy danych z departamentów. Prezentacja dla III Kongresu Zarządzania Oświatą OSKKO, 22 -24. 09. 2008, www. oskko. edu. pl/kongres/

OGÓLNOKRAJOWY SYSTEM EWALUACJI Wskażniki -ilościowe -jakościowe Wyniki nauczania Wiedza ogólna/ Przedmioty szkolne Ewaluacje sytuacyjne i systemowe Ewaluacje tematyczne Ogólne kwalifikacje -Nauka jak się uczyć Profesjonalne kompetencje Badania ewaluacyjne Metody i modele Samo-ocena Kontrola Jakości Audyty zewnętrzne i wewnętrzne Środowisko wolne od biurokracji Wskażniki Współpraca międzynarodow a PISA Proces Copenhagen

Ewaluacja oświatowa: nacisk na wiele poziomów § Obiekty indywidualne (uczniowie, studenci, nauczyciele) § Klasy/kursy § Programy nauczania § Organizacje (szkoły, uniwersytety) § Obszary (wszystkie szkoły w mieście, wszystkie programy z danej dyscypliny) § Poziom krajowy (rozwój krajowych standardów jakości i systemów zapewniania jakości § Poziom międzynarodowy (PISA, IEA)

PODZIAŁ PRACY I WSPÓŁPRACA W PROCESIE EWALUACJI Ministerstwo Edukacji i Rada Ewaluacji Oświaty odpowiadają za przeprowadzenie zewnętrznej ewaluacji i jej rozwój. Dostawcy usług oświatowych są głównie odpowiedzialni za ewaluację lokalną i jej rozwój. Krajowa Rada Oświaty bierze udział w ocenianiu programów nauczania i osiągnięć nauczania, które jest częścią programu ewaluacji oświaty dokonywanej przez sieć ekspertów. Podczas przygotowywania programów i planów ewaluacyjnych, należy wziąć pod uwagę powiązania pomiędzy ewaluacją zewnętrzną, ewaluacją lokalną i ewaluacją podstawowych usług oświatowych. Instytucje oświatowe i dostawcy usług oświatowych powinni mieć dostęp do raportów ewaluacyjnych dotyczących ich działań.

EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ NAUCZANIA Krajowa Rada Edukacji uczestniczy w ocenianiu programów nauczania i osiągnięć nauczania jako części programu ewaluacji oświaty przez sieć ekspertów. Prezentacja dla III Kongresu Zarządzania Oświatą OSKKO, 22 -24. 09. 2008, www. oskko. edu. pl/kongres/

Ewaluacja oświaty w Fińskiej Krajowej Radzie Edukacji § § Określenie jakościowych i ilościowych wskażników Zawarcie informacji w postaci wskażników Porównanie osiągnięć nauczania Ocena osiągnięć nauczania w szkołach różnych typów i na różnych poziomach w następujący sposób (podejście oparte o ankiety): * edukacja podstawowa: matematyka i język ojczysty, regularnie * edukacja podstawowa: inne przedmioty i tematy (na przykład: trwały, zrównoważony rozwój) * opracowanie metod ewaluacji

WYMAGANIA DLA EWALUACJI SYSTEMU OSWIATY W FINLANDII 1. Neutralność - przeprowadzający ewaluację nie muszą tłumaczyć swego istnienia ani postępowania - krytyczna ocena ewaluacji - brak interesów/uprzedzeń politycznych - umiejętność zdystansowania się od obiektu ewaluacji Prezentacja dla III Kongresu Zarządzania Oświatą OSKKO, 22 -24. 09. 2008, www. oskko. edu. pl/kongres/

2. Jakość i wiarygodność ewaluacji oraz związek z badaniami ewaluacyjnymi - profesjonalne działania o wysokim standardzie - znaczenie metodologicznego ”rozwoju produktu” - zapewnienie jakości procesu ewaluacji (np : standardy jakości dla ewaluacji opartej o ankiety, analizy danych, modele interpretacji i raportowania) - ukierunkowanie na badania - międzynarodowe uznanie (np. : czołowi eksperci)

- testowanie badań teoretycznych - badania pomagające opracować metody ewaluac - porównawcze badania ewaluacji

3. Trójca: nauka, administracja i nauczanie - orientacja naukowa stwarza dystans - zasada uzupełniania się w nauczaniu - związki firm z administracją oświatową Prezentacja dla III Kongresu Zarządzania Oświatą OSKKO, 22 -24. 09. 2008, www. oskko. edu. pl/kongres/

Proces ewaluacji i podejmowania decyzji

Proces ewaluacji i podejmowania decyzji EEC Wizyty ewaluacyjne Interpretacja wyników Powołanie grupy planujacej 4. GRUPA EWALUACYJNA Planowanie ewaluacji 2. informacja INSTYTUCJE Samo-ocena, inne materiały GRUPA PLANUJĄCA Propozycja grupy ewaluacyjnej Opracowanie metod zbierania danych i systemów informacji zwrotnej Opracowanie instrukcji do samo-oceny Zapewnianie jakości Pisanie raportu Decyzja o przeprowadzeniu ewaluacji 1. Publikowanie raportu 3. EEC Akceptacja planu Powołanie grupy ewaluacyjnej Akceptacja metod, środków i modeli samooceny

SIEĆ EWALUACJI DLA NAUCZANIA W MIEJSCU PRACY( przykład) RÓWNOŚĆ, PRAWDZIWOŚĆ, SPRAWIEDLIWOŚĆ Ministerstwo Edukacji Pracodawca INSTYTUCJA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO KIEROWANIE, ZASOBY RADA EWALUACYJNA ZAWODY Edukacja Organizacja szwedzko-języczna Podejmowanie decyzji dotyczących ewaluacji Publikacja wyników Przedstawienie ich klientowi DOSTAWCA USŁUG OŚWAITOWYCH PRAKTYKI SZKOLENIA SAMO-OCENA I INNE DANE UNIVERYTET/ POLITECHNIKA WYNIKI, DOBRA PRAKTYKA, SKUTECZNOŚĆ Ewaluacja (EG) Model ewaluacji (PG)

WDRAŻANIE EWALUACJI (PLANOWANIE I SIEĆ EWALUACJI) Uniwersytet w Jyväskylä Wspólne seminaria Dostawcy usług oświatowych Krajowa Rada Oświaty Szkoła X (1 -6) Rada evaluacji oświaty Sekretariat evaluacji oświaty Szkoła Y (7 -9) Uniwersytet Jyväskylä w Oulu dzielnica Lapp posiedzenia sądu Uniwersytet Åbo Akademi Rada ewaluacji oświaty Uniwersytet w Helsinkach Uniwersytet w Lapland Zarząd Administracyjny Uniwersytet w Zachodniej Turku Finlandii Uniwersytet w Joensuu

Proces ewaluacji w skrócie Grupa ewaluacyjna n zbiera wszystkie informacje n opisuje stan rzeczy n określa kryteria n ocenia stan rzeczy n wskazuje potrzebę rozwoju n formułuje ogólne zalecenia n bierze udział w rozpowszechnianiu wyników

Różne modele ewaluacji Prezentacja dla III Kongresu Zarządzania Oświatą OSKKO, 22 -24. 09. 2008, www. oskko. edu. pl/kongres/

EFQM MODEL DOSKONAŁY Działania 50 % Wyniki 50% Wyniki osiągane przez personel 9% Personel (HR) 9% Przywództwo & Kierownictwo 10 % Polityka i Strategia 8% Procesy 14 % Partnerstwo i Zasoby 9 % innowacje i nauczanie Wyniki osiągane przez klienta 20 % Wyniki osiągane przez społeczność 6% Kluczowe Wyniki Wydajności 15 %

Pospolity Model Zapewniania Jakości Model (Podstawowe Pospolite Kryteria) Pomiar (Wskazniki) Korzyści Wzajemne zaufanie Przejrzystość Przekazanie uznania Metodologia (Samo ocena/ocena rówieśników) Monitoring (Zewnetrzny) Metody i procesy zapewniania jakości, wskażniki, standardy i normy, podejście samo-ewaluacyjne

MODEL ZAPEWNIANIA JAKOŚCI KOMISJA EUROPEJSKA (STRATEGIA LIZBOŃSKA) PLANOWANIE np. strategie, cele, zasoby, oczekiwanie i mechanizm ewaluacji REWIZJA METODOLOGIA: WDRAŻANIE Informacja zwrotna i np. plan działań, zasoby, Zarządzanie jakością, partnerstwo, przywództwo, procedury zmian Samo-ewaluacja, zarządzanie procesem, Kontynuacja Rola udziałowców szkolenia instruktorów, procesu naprawy Zarządzanie informacjami materiały dydaktyczne Rozwój Ewaluacja zewnętrzna MONITORING I EWALUACJA np. samo-ewaluacja, inspekcje zewnętrzne, wewnętrzna kontrola jakości Wyniki nauczania, wyniki szkolenia i nauczania personelu, kluczowe wyniki wydajności, wyniki społeczne

Realizowane projekty ewaluacyjne Edukacja podstawowa 1. Wdrożenie programu zapewniania jakości i podstawowej ochrony w szkolnictwie podstawowym 1. 2. Wdrożenie programu zapewniania dostępności i jakości kształcenia specjalnego, zajęć wyrównawczych i dbałości o dobro uczniów w szkolnictwie podstawowym Edukacja ponadpodstawowa Potrzeba kształcenia specjalnego w szkolnictwie ponadpodstawowym

Edukacja dorosłych § Liberalna Edukacja Dorosłych: Struktura instytucjonalna, Zdolność Świadczenia Usług i Skutki Społeczne § Możliwości Szkolenia i Sieć Organizacji Kształcenia Zawodowego Dorosłych na Poziomie Szkoły Średniej Oba projekty są długoterminowe: obejmują trzy lata w dwóch fazach (2004 -2005 i 2006 -2007) Oparte o dostępne dane: statystyki, raporty badawcze, dokumenty, różnorodne materiały opracowane przy innych projektach rozwojowych, itd. ; brak zebranych danych podstawowych Proces: (1) wielo perspektywiczna grupa planująca złożona z dostawców usług oświatowych i odpowiednich grup zaangażowanych (2) niezależna, ukierunkowana na badania naukowe grupa ewaluacyjna

Edukacja podstawowa § Metody nauczania w szkołach ogólnodostępnych od 1 -go stycznia 2007 do 31 -go grudnia 2007 Edukacja ponadpodstawowa § Współpraca w szkołach średnich i zawodowych od 1 -go pażdziernika 2005 do 10 -go pażdziernika 2006 Edukacja zawodowa § Nauczanie w miejscu pracy od września 2004 do pażdziernika 2006 § Lokalna skuteczność szkolnictwa zawodowego od 1 -go stycznia 2006 do 31 -go grudnia 2007 § Kluczowe kompetencje w szkolnictwie zawodowym od 1 -go stycznia 2007 do 31 -go grudnia 2007 Edukacja dorosłych § System egzaminacyjny ukierunkowany na kompetencje

Przykłady projektów ewaluacyjnych Prezentacja dla III Kongresu Zarządzania Oświatą OSKKO, 22 -24. 09. 2008, www. oskko. edu. pl/kongres/

MODEL EWALUACYJNY NAUCZANIA W PRACY Backgound data 1. Wskażniki ilościowe jako część samo-oceny 2 Samo-ocena przeprowadzana przez dostawców usług oświatowych-ewaluacja wielosektorowa-consensus 4 Opis najlepszych praktyk - Portfolio 5. Kwestionariusz udziałowców Komitety oświatowee Środowisko ewaluacyjne działające w sieci Początkowa ocena przeprowadzona przez zespół ewaluacyjny Dogłębna analiza samo-ocen i wizytacje w instytucjach oświatowych dokonywane przez zespół ewaluacyjny Seminaria ewaluacyjne poświęcone poszczególnym obszarom dostarczenie informacji zwrotnej Ewaluacja końcowa i raport ewaluacyjny 5. Wywiady przeprowadzane przez władze

OD OKREŚLENIA CELÓW DO INTERAKCJI Ewaluacja podstawowej pedagogiki edukacyjnej Prezentacja dla III Kongresu Zarządzania Oświatą OSKKO, 22 -24. 09. 2008, www. oskko. edu. pl/kongres/

Co było oceniane? 1. 2. 3. 4. 5. 6. 46 Zgodność z głównymi założeniami pedagogiki Stopień świadomości celów wśród nauczycieli Zakres metod nauczania Reakcje na indywidualne możliwości uczniów Funkcjonalność środowisk uczenia się Równość w procesie nauczania i uczenia się.

Jak uzyskiwano informacje? 1) 2) 3) 4) 5) Sondaże nauczycieli (N = 2351) Sondaże rektorów (N = 410) Wizyty w szkołach ( N = 12) Przesłuchania ( N = 12) Dane i wyniki badań z poprzednich statystyk, analiz i ewaluacji Prezentacja dla III Kongresu Zarządzania Oświatą OSKKO, 22 -24. 09. 2008, www. oskko. edu. pl/kongres/ 47 17. 12. 2021

NAJWAŻNEJSZE ZASADY PEDAGOGICZNE – Sprawiedliwość – Podejście ukierunkowane na potrzeby ucznia – Świadomość celów – Znaczenie pracy w klasie – Nacisk na działania i ich zróżnicowanie – Obiektywizm w myśleniu pedagogicznym – „Przeciwnicy ” socjo -konstruktywizmu 48

ŚWIADOMOŚĆ CELÓW WŚRÓD NAUCZYCIELI § Status programu nauczania ma duże znaczenie. § Świadomość celów pomaga dostrzec wiele kluczowych obszarów edukacji i wychowania. § Podręczniki wciąż są bardzo potrzebne. § § § 49 Krytyczne podejścia do programu nauczania Życzenia podziału czasu ( plan lekcji) Cel jest już określony- brak rozważań nad celami 17. 12. 2021

DOSTRZEGANIE POTRZEB UCZNIÓW § § § Uczniowie postrzegani i traktowani indywidualnie Równość jest podstawą Indywidualne różnice i potrzeby uczniów są ważne Większy nacisk na podejście ukierunkowane na ucznia Aktywizacja uczniów § Brak nowych rozwiązań problemu zastraszania i przemocy wśród uczniów (bullying). § Niewiele sposobów na kontrolowanie uczniów kłopotliwych. § Uczniowie ze szczególnymi potrzebami nie zawsze mogą otrzymać wsparcie. § Możliwości indywidualizowania uczniów są w praktyce 17. 12. 2021 50 ograniczone.

ZAKRES METOD NAUCZANIA § Podkreślenie znaczenia różnorodności metod nauczania. § Ogólnie, nauczanie najczęściej jest ukierunkowane na nauczyciela z elementami skierowanymi na ucznia. § Coraz częściej materiały dydaktyczne stosuje się jako narzędzia nauczania. § Technologie informacyjne wzbogaciły metody i materiały dydaktyczne. § Eksperymentalne metody pracy nie są powszechne. § Niewielkie zmiany w nauczaniu. Prezentacja dla III Kongresu Zarządzania Oświatą OSKKO, 22 -24. 09. 2008, www. oskko. edu. pl/kongres/ 51 17. 12. 2021

UWARUNKOWANIA DZIAŁAŃ § Atmosfera sprzyja rozwojowi i obraz nauczania jest korzystny (opinia rektorów) § Dobra wiedza pedagogiczna nauczycieli w tym kraju. § Wyposażenie techniczne i wybór materiałów dydaktycznych jest przeważnie dobrej jakości. § Duże zróżnicowanie uwarunkowań działań pomiędzy szkołami. § Duże i niejednorodne grupy nauczycieli stanowią problem. § Zbyt wielkie zróżnicowanie zasobów w szkolnictwie uzupełniającym. § Pośpiech i atmosfera napięcia w pracy szkół bardziej odczuwalna. § Doniesienia o problemach z klimatyzacją i pleśni w szkołach! 52 17. 12. 2021

BEZPOŚREDNIE WYZWANIA PEDAGOGICZNE? 1) Duże + niejednorodne grupy (zwrócenie uwagi na indywidualizację w szerokim znaczeniu) 2) Zakłócenia na zajęciach – jak im zapobiec? 3) Realizacja potrzeby rozwoju praktyk samo-ewaluacji- w jaki sposób? 4) Program nauczania jest przeładowany, zbyt wymagający, kryteria dobrych wyników nauczania są zawyżone, wezwanie do objaśnień dla potrzeb ewaluacjiinstrukcje. 5) Zwrócenie większej uwagi na uzupełniające/ dodatkowe szkolenia nauczycieli: poświęcenie im więcej czasu i funduszy, większa równość, bardziej długoterminowe planowanie, podejście bardziej ukierunkowane 17. 12. 2021 na 53 nauczycieli.

DŁUGOTERMINOWE POTRZEBY W ROZWOJU PEDAGOGIKI 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 54 Wspieranie przywództwa pedagogicznego w szkołach Ogólnie o szkolnictwie w przyszłości- rozpoczęcie dyskusji 1. Jakie są treści programowe? 2. Jak się uczymy? 3. Co oceniamy? Wzmacnianie świadomości celów i myślenia pedagogicznego 1. poziomy 2. etapy zaawansowania 3. cele Intensyfikacja nauczania, procesów ewaluacji i podejścia rozwojowego w pracy nauczycieli i społeczności. Zrozumienie i reagowanie na indywidualne zróżnicowanie uczniów, nacisk na pedagogikę rozwojową. Wzmocnienie procesu nauczania jako wspólnego budowania wiedzy. Właściwe zastosowanie mediów, technologii informacyjnych oraz przepływu informacji jako sposobu na rozwijanie umiejętności uczenia się i zdobywania umiejętności. Wzrost interakcji z otaczającym środowiskiem/ społecznością(np. : kultury młodzieżowe, styl życia młodych ludzi) Rozwój umiejętności ewaluacji (szkoły/ nauczycieli/uczniów) 17. 12. 2021

ROZPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW EWALUACJI 1) 2) 3) 4) 5) Publikowanie / ogłaszanie Raport, informacja zwrotna dla organizatorów? Wydarzenia krajowe, regionalne, lokalne Artykuły itp. Budowanie całego procesu ewaluacji przy wykorzystaniu informacji (współpraca, tworzenie sieci, uczestnictwo, podejście ukierunkowane na klienta) Prezentacja dla III Kongresu Zarządzania Oświatą OSKKO, 22 -24. 09. 2008, www. oskko. edu. pl/kongres/ 55 17. 12. 2021

Znaczenie wsparcia zewnętrznego w ewaluacji Lokalne uprawnienia ewaluacyjne - tradycje ewaluacji - kompetencje w dziedzinie ewaluacji - infrastruktura i tworzenie treści - warunki materialne - zasoby ludzkie itd. Zewnętrzne uprawnienia ewaluacyjne - organizacje ewaluacyjne i ich kompetencje Wsparcie - zewnętrzne ewaluacje zewnętrzne: - znajomość zewnętrznej ewaluacji współpraca (wiedza z różnych żródeł) - dobre praktyki ewaluacyjne - ewaluacje ukierunkowane na rozwój - szkolenia i konsultacje w zakresie ewaluacji - zbudowanie sieci ewaluacji - platforma ewaluacyjna oparta o ICT (portal poświęcony ewaluacji) - ewaluacje końcowe - sondaże ewaluacyjne - zasoby do przeprowadzania ewaluacji pilotażowych - ocena lokalnego systemu ewaluacji itd.

ZDOBYWANIE DANYCH I SYSTEM UDZIELANIA INFORMACJI ZWROTNEJ Dane do ewaluacji Rada Ewaluacyjna Środowisko -Instrumenty do przeprowadzenia ewaluacji (kwestionariusze, samo-ocena, przykłady najlepszych praktyk) - dostarczanie danych - przetwarzanie danych - tworzenie informacji zwrotnej i porównanie z przykładami najlepszych praktyk Informacja zwrotna z ewaluacji Dostawca usług oświatowych

WSPARCIE DLA DOSTAWCÓW USŁUG OŚWIATOWYCH (PRZYKŁAD) Zadania: • wspieranie dostawców usług oświatowych w procesie ewaluacji Rada Ewaluacji Oświaty Działania: 1 Platforma oparta o ICT (portal) 2 Modele, metody i kroki w procesie ewaluacji 3 Proces ewaluacji i jego wyniki 4 Kształcenie i szkolenia dla nauczycieli i kierowników seminaria 5 Pilotaże 6 System informacji zwrotnej i działań następne w procesie ewaluacji 7 Integracja samo-ewaluacji i ewaluacji krajowej 8 Proces ewaluacji dopasowany do potrzeb poszczególnych dostawców 7. Przykłady najlepszych praktyk z kraju i zagranicy 8 Działania w sieci Cele: - promocja skuteczności procesu ewaluacji - wspieranie procesu nauczania i jego poprawa - wspieranie dostawców i szkół w ich rozwoju - ulepszenie systemu rozpowszechniania przykładów dobrej praktyki - wzmocnić współpracę pomiędzy różnymi zaangażowanymi stronami Potrzeby dostawców, szkół i nauczycieli: • różne podejścia, modele, metody, kroki i wskażniki dla samo-ewaluacji • standardy jakości, wskażniki i kryteria dl dostawców i szkół • środki do przeprowadzenia ewaluacji • rozpowszechnianie przykładów najlepszych praktyk • system informacji zwrotnej z procesu ewaluacji • system działań następujących po procesie ewaluacji Räisänen 2006 • ewaluacja. Anu zewnętrzna – system audytów • działania w sieci – zarządzanie siecią

Podsumowanie § Celem ostatecznym jest sytuacja, w której wyniki ewaluacji kształtują politykę oświatową, wpływają na podejmowane decyzje, planowanie, rozwój i określanie celów na poziomie centralnym, regionalnym, lokalnym i instytucjonalnym(zarządzanie oparte o dowody/ zarządzanie wiedzą) § Ewaluacja jest procesem niezależnym, w którym czynnie uczestniczy i który współtworzy sieć ekspertów § Ewaluacja promuje wzrost jakości usług oświatowych (system zapewniania jakości i aspekt rozwojowy) Prezentacja dla III Kongresu Zarządzania Oświatą OSKKO, 22 -24. 09. 2008, www. oskko. edu. pl/kongres/

§ System ewaluacji zewnętrznej wspiera procesy ewaluacji lokalnej przez tworzenie bazy ekspertów w tej dziedzinie, sieci różnych tradycji ewaluacji, modeli, metod, kryteriów i wskażników jak również sieci informacji. § Ewaluacja jest procesem skutecznym (wpływ, wyniki działania następujace)

Jak zmierzać w nowym kierunku? Jeżeli zamierzamy zmienić system ewaluacji, powinniśmy pamiętać, że: § Poprzedni system ewaluacji będzie się opierał nowemu systemowi (uprawnienia do przeprowadzania ewaluacji) § Prawdziwy proces zmian jest długotrwały i delikatny § Prawowitość nowego systemu zdobywa się ciężką pracą i wysokim poziomem biegłości w danej dziedzinie (nowy system będzie testowany prawdziwe wyniki dla klienta) § Akceptacja społeczna jest bardzo istotna w procesie zmian (wzajemne zaufanie pomiędzy partnerami w sieci procesu Prezentacja dla III Kongresu Zarządzania Oświatą ewaluacji) OSKKO, 22 -24. 09. 2008, www. oskko. edu. pl/kongres/