EWALUACJA 2020 Przedmiot ewaluacji Przedmiotem ewaluacji wewntrznej jest

EWALUACJA 2020

Przedmiot ewaluacji Przedmiotem ewaluacji wewnętrznej jest zbadanie czy stopień korzystania z urządzeń mobilnych ma znamiona fonoholizmu wśród uczniów Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 151.

Cel ewaluacji Wprowadzenie działań profilaktyki uzależnienia od telefonów komórkowych wśród uczniów naszej szkoły.

Kryteria ewaluacji • Dzieci i młodzież potrafią w odpowiedni sposób korzystać z telefonów komórkowych. • Korzystanie z telefonu nie jest jedynym sposobem spędzania wolnego czasu, dostarczania sobie rozrywki u uczniów naszej szkoły. • Rodzice ustalają zasady korzystania z telefonów komórkowych, aby zapobiegać nałogowemu korzystaniu z telefonów. • Nauczyciele wykorzystują nowoczesne narzędzia komunikacji w procesie przekazywania wiedzy.

Pytania kluczowe 1. Jakie zachowania wskazują na nałogowe (natrętne) korzystanie z telefonu komórkowego? 2. Jaka jest rola rodziców i opiekunów w procesie wchodzenia w codzienne korzystanie z urządzeń mobilnych? 3. Jak w szkole wykorzystywane są media cyfrowe i nowoczesne narzędzia komunikacji z innymi i prezentacji treści w procesie przekazywania wiedzy.

Metody, techniki i narzędzia badań • Ankieta dla uczniów • Ankieta dla nauczycieli • Wywiad z pedagogiem i psychologiem szkolnym

Sposób zbierania danych Badania zostały przeprowadzone w warunkach szkolnych. Zbieranie danych miało miejsce od stycznia do lutego bieżącego roku szkolnego. Podstawę przeprowadzonych badań stanowiły ankiety skierowane do uczniów klas 4 -8 oraz nauczycieli. Badanie było prowadzone metodą ankiety internetowej. Wypełnienie kwestionariuszy online odbywało się na lekcjach informatyki. Każdy uczeń odpowiadał na pytania zawarte w kwestionariuszu samodzielnie mając do dyspozycji podłączony do Internetu komputer będący na wyposażeniu szkoły. Do ostatecznej analizy statystycznej brani byli pod uwagę jedynie ci uczniowie, którzy zakończyli wypełnianie ankiety. Kwestionariusz ankiety dla uczniów zawierał 25 pytań zamkniętych, a dla nauczycieli zbudowany był z 4 pytań otwartych.

UCZNIOWIE

Urządzenia używane do korzystania z Internetu 82. 6% 35. 4% 19. 0% komputera stacjonarnego 18. 5% laptopa tabletu telefonu komórkowego

Wiek rozpoczęcia korzystania z telefonu komórkowego 25. 1% 24. 6% 22. 6% 14. 9% 7. 2% 2. 1% 3 lata 2. 1% 5 lat 6 lat 7 lat 1. 5% 8 lat 9 lat 10 lat 11 lat

Wiek rozpoczęcia regularnego korzystania z telefonu komórkowego 24. 6% 22. 6% 11. 3% 5. 6% 4. 1% 4. 6% 1. 5% 5 lat 7 lat 8 lat 9 lat 10 lat 11 lat 12 lat 13 lat

Korzystanie z telefonu komórkowego w dni szkolne i w weekendy 46. 1% 39. 0% 14. 9% w dni robocze w weekend regularnie cały tydzień

Postrzeganie siebie jako osoby uzależnionej od telefonu komórkowego 36. 9% 26. 2% 20. 0% 13. 3% 3. 6% zdecydowanie tak raczej nie zdecydowanie trudno powiedzieć

Symptomy nałogowego korzystania z telefonów komórkowych 36. 4% 32. 3% 17. 4% Staram się mieć Często zerkam na telefon zawsze przy telefon sobie 16. 4% 14. 9% Niewyobrażam Jestem osobą, która sobie życia bez jest zawsze pod telefonu telefonem Nie pasuję do żadnego z powyższych stwierdzień

Zachowania uczniów spowodowane brakiem telefonu komórkowego 41. 0% 40. 0% 15. 9% 11. 3% Z telefonem czuje się bardziej bezpieczniej Odczuwam niepokój, gdy nie mam telefonu przy sobie 17. 4% 12. 8% Czuje się w Jestem Czuję się żle gdy Nie pasuję do centrum niezadowolony, nie mogę żadnego z wydarzeń gdy nie mogę korzystać z powyższych mam telefon korzystać nontelefonu stwierdzień przy sobie stop

Negatywne skutki korzystania z telefonu komórkowego 63. 1% 16. 4% Zdarza mi się niedosypiać, by korzystać z telefonu 18. 5% Zaniedbywanie obowiązków domowych i szkolnych 5. 1% 6. 2% Używając telefonu ograniczam kontakty z innymi Korzystając z telefonu zapominam o posiłkach Nie pasuję do żadnego z powyższych stwierdzień

Co jest powodem, że przestajesz korzystać z telefonu komórkowego 73. 3% 27. 7% 17. 4% 7. 7% potrzeba ciszy i próby spokoju ograniczenia korzystania z telefonu komórkowego 8. 7% 5. 6% uczucie chęć wyłączenia chęć Nie pasuję do przeciążenia telefonu i bycie zaprzestania żadnego z informacjami niedostępnym bycia non stop w powyższych medialnymi dla nikogo kontakcie z stwierdzień innymi ludźmi

Jak często korzystasz z telefonu komórkowego 62. 6% 29. 7% 28. 7% 14. 4% 12. 3% 7. 7% Często Korzystam z Czuję, że Chcę z korzystać Nie pasuję do korzystam z telefonu więcej telefonu, kiedy używając z telefonu coraz żadnego z telefonu, kiedy niż kiedyś wykonuję inne teledonu częściej powyższych się nudzę obowiązki marnuję zbyt stwierdzień dużo czasu

Ile godzin dziennie korzystasz z telefonu komórkowego 25. 6% 23. 6% 16. 9% 14. 9% 10. 2% 2. 6% mniej niż ok. 1 godzinę godziny dziennie ok. 2 godzin ok. 3 -4 godzin ok. 5 -6 godzin 3. 1% ok. 7 -8 więcej niż cały czas godzin 8 godzin

y aw i z ab y Gr o d ia śc yj ce ry ró w 37. 9% Sp a te at ki na i łm ió ac yj pi sm 29. 2% W z pr z a ni ka ot za so 47. 7% Sp c tu or ie tr zu sp e ni ia że k, sią k ie an pr aw U ow p ży m i h uz zl p ie da n kł a ie e, u zn yc ic kt ro n el e h św na y Cz yt w w zo pl an s Za ba Gr y ac ni dz e ur zą na Formy spędzania czasu wolnego 63. 6% 51. 3% 39. 0% 30. 3% 33. 3%

Formy spędzania czasu wolnego Korzystanie z urządzeń mobilnych włączonych do sieci internetowej jest zjawiskiem powszechnym i codziennym. Tego rodzaju zachowania są o wiele częstsze niż spotkania ze znajomymi w realu, czy realizowanie swoich pasji/hobby. Badania wskazują, że uczniowie naszej szkoły nie potwierdzają takiej opinii. 124 osoby (63, 58%) cenią sobie spotkania z przyjaciółmi; 100 badanych (51, 28%) uprawia sport (np. koszykówkę, jazdę na rowerze, pływanie, piłkę ręczną); 93 uczniów (47, 69%) preferuje zabawy na świeżym powietrzu (np. grę w piłkę nożną, zabawy na placu zabaw). Prawie co trzeci z respondentów (76 osób-38, 97%) w czasie wolnym idzie do kina, teatru oraz co trzeci uczeń (65 osób-33, 33%) wybiera spacer. 59 osób (30, 25%) wolny czas poświęca na czytanie książek, czasopism, a 57 osób (29, 23%) na gry planszowe, układanie puzzli. Gry i zabawy na laptopie, komputerze, tablecie, konsoli, telefonie preferuje 74 badanych (37, 94%) obok wymienianych trzech, czterech lub pięciu innych form spędzania czasu wolnego.

Częstotliwość świadomego i zaplanowanego spędzania czasu wolnego bez użycia mediów cyfrowych 54. 4% 35. 9% 8. 2% 1. 5% nigdy czasami często zawsze

Ocena samego siebie w postawie „always on” 68. 7% 67. 7% 59. 0% 53. 3% 41. 0% Mam wokół siebie Mam pasję, hobby Mam bliską osobą, z Mam przyjaciół i Znam wiele osób, osoby, z którymi którą zqwsze mogę na nich liczyć którym mogę chętnie spędzam porozmawiać całkowicie zaufać czas wolny

Wnioski po ankiecie uczniów Uczniowie naszej szkoły jako preferowane wskazali, że wolny czas lubią spędzać aktywnie. Są to różnego rodzaju zajęcia sportowe, artystyczne, spotkania z przyjaciółmi. Kolejną grupą odpowiedzi było częste korzystanie z komputerów, telefonów, śledząc media społecznościowe. Pokolenie „always on" to ci, którzy są „zawsze podłączeni". Lajkują, komentują, udostępniają. Pozostają w stałym kontakcie ze swoimi znajomymi, ale niekoniecznie w świecie rzeczywistym. Facebook, Instagram i Snapchat tworzą świat wirtualny, który jest równie atrakcyjny. A może nawet atrakcyjniejszy. „Always on”, to ci którzy nie znają życia bez dostępu do Internetu, smartfona czy komputera. To dzieci i młodzież, która nawet kiedy odpoczywa, czyni to w stałej obecności mediów cyfrowych i urządzeń mobilnych. Telefon komórkowy jest bardzo ważnym narzędziem do komunikacji z innymi, rozrywki, a nawet odpoczynku. Na podstawie badań trudno jednoznacznie powiedzieć, czy uczniowie naszej szkoły należą już do pokolenia „always on”. 8, 2% badanych twierdzi, że jest zawsze pod telefonem, ale pozostali respondenci nie dali jednoznacznej odpowiedzi. Poniższy wykres przedstawia niejednoznaczność, wręcz różnorodność ich wypowiedzi.

Rola Rodziców

Rola rodziców w edukacji dotyczącej korzystania z telefonów komórkowych 48. 7% 37. 4% 32. 8% 26. 7% 22. 6% W domu W szkole W miejscach publicznych Szkodliwość nadmiernego korzzystania z telefonu komórkowego Nie pasuję do żadnego z powyższych stwierdzień

Rola rodziców w edukacji dotyczącej korzystania z telefonów komórkowych Prawie 1/3 uczniów (64 osoby-32, 82%) wskazała, że ich rodzice nigdy nie rozmawiali z nimi na temat żadnych zasad korzystania z telefonu komórkowego. Jeżeli już rodzice rozmawiają ze swoimi dziećmi na wskazane powyżej tematy, to ponad 1/3 z nich (73 osoby-37, 43%) rozmawiała na temat zasad korzystania z telefonu komórkowego w domu; ponad ¼ rodziców (52 osoby-26, 66%) rozmawiała na temat zasad korzystania z telefonu komórkowego w szkole i prawie ¼ (44 osoby-22, 56%) rozmawiała na temat zasad korzystania z telefonu komórkowego w miejscach publicznych. Rodzice nie rozmawiają z własnymi dziećmi na temat zasad korzystania z telefonu komórkowego w domu, w szkole, czy w miejscach publicznych, ale jak wskazuje 70, 76% (138 osób) badanych, w ich domach panują jakieś zasady regulujące korzystanie z telefonu komórkowego. Natomiast prawie połowa uczniów (95 osób-48, 71%) wskazała, że ich rodzice rozmawiali z nimi na temat szkodliwości związanej z nadmiernym (nałogowym) korzystaniem z telefonów komórkowych.

Zasady domowe w zakresie korzystania z telefonów komórkowych 70. 8% 29. 2% tak nie

Czy Internet w Twoim telefonie jest w jakikolwiek sposób ograniczony? 55. 4% 44. 6% tak nie

Kary rodzicielskie związane z korzystaniem z telefonów komórkowych 63. 6% 36. 4% tak nie

Nagrody rodzicielskie związane z korzystaniem z telefonów komórkowych 57. 9% 42. 1% tak nie

Warunkowanie przez rodziców Zgromadzone wyniki badań pokazują, że w wachlarzu kar i nagród „wychowawczych”, stosowanym przez rodziców, stałe miejsce znalazła kara lub nagroda, związana z możliwością korzystania z urządzeń mobilnych i Internetu. Od zachowania dziecka, osiąganych wyników w nauce oraz innych sukcesów rodzice często uzależniają dostęp do Internetu oraz elektronicznych urządzeń komunikacyjnych swoim dzieciom. Ponad połowa uczniów (124 osoby-63, 58%) stwierdziła, że ich rodzice stosują wobec nich karę polegającą na ograniczeniu dostępu do telefonu komórkowego poprzez bądź to zakaz korzystania – zabranie aparatu, bądź odłączenie Internetu w telefonie komórkowym. Rodzice są bardziej skłonni do karania swoich dzieci, niż nagradzania ich, używając do tego argumentu związanego z możliwością korzystania z urządzeń mobilnych. 36, 41% (71 osób) uczniów przyznało, że ich rodzice pozwalali na korzystanie z telefonu komórkowego, Internetu częściej niż zazwyczaj w zamian za dobre sprawowanie, czy wypełnianie obowiązków domowych lub szkolnych.

Komunikowanie się w rodzinie za pomocą telefonu komórkowego 50. 8% tak 49. 2% nie

Wzmożona korzystanie z urządzeń cyfrowych, a poczucie kontroli Częstym motywem wyposażania dzieci przez rodziców w telefony komórkowe jest z jednej strony potrzeba bycia w nieustającym kontakcie, z drugiej zaś złudne poczucie kontroli własnego dziecka. W wielu sytuacjach ciągła chęć bycia w kontakcie z własnym dzieckiem powoduje przywiązanie młodej osoby do urządzenia, jakim jest telefon. Do takich sytuacji można zaliczyć te, w których rodzice, przebywając wspólnie z dziećmi „pod jednym dachem”, komunikują się z nimi za pomocą telefonu komórkowego (SMS-y, aplikacje służące do komunikacji, portale społecznościowe). Ponad połowie naszych uczniów (99 osób- 50, 76%) zdarzyło Ci się komunikować ze swoimi rodzicami za pomocą telefonu komórkowego/komputera (dzwonić, pisać sms, przebywać na portalach społecznościowych) przebywając z nimi jednocześnie w domu.

Czy mogłabyś/mógłbyś liczyć na pomoc swoich rodziców w sytuacji, gdy napotkasz w Internecie coś, co może się okazać dla Ciebie niepokojące 73. 8% 24. 1% 2. 1% tak nie wiem

Rola rodziców w edukacji cyfrowej dzieci 55. 4% 41. 5% 40. 0% 23. 6% Wiedzą do czego wykorzystuję swój telefon Wiedzą do czego wykorzytuje Internet Uczą mnie w jaki sposób korzystać z telefonu i Internetu Nie pasuję do żadnego z powyższych stwierdzień

Rola rodziców w życiu cyfrowym dzieci Prawie ¾ badanych uczniów (144 osoby-73, 84%) może liczyć na pomoc swoich rodziców w przypadku wystąpienia czegoś niepokojącego w Internecie. Ponad połowa badanych uczniów (108 osób-55, 38%) twierdzi, że rodzice są osobami, które wiedzą do czego ich dzieci zazwyczaj wykorzystują telefon. 41, 53% (81 osób) uważa, że rodzice są osobami, które wiedzą do czego ich dzieci zazwyczaj wykorzystują Internet, a 40% (78 osób) badanych wskazuje na to, że rodzice są osobami, które uczą ich jak w sposób odpowiedni korzystać z telefonu i Internetu. Prawie ¼ (46 osób-23, 58%) badanych uczniów przyznaje, że ich rodzice w ogóle nie interesują się ich życiem cyfrowym.

Na jakie tematy rodzice podejmowali rozmowy z dziećmi? 56. 4% 43. 6% 45. 1% 31. 3% 22. 1% Własna Własne Zagrożenia w prywatność w bezpieczeństwo Internecie sieci w sieci Co robię w Internecie Szkodliwość nadmiernego korzystania z telefonu Nie pasuję do żadnego z powyższych stwierdzień

Rola rodziców w życiu cyfrowym dzieci Ponad 1/5 uczniów (43 osoby-22, 05%) wskazała, że ich rodzice nigdy nie rozmawiali z nimi na żaden z powyższych tematów. Jeżeli już rodzice rozmawiają ze swoimi dziećmi na wskazane powyżej tematy, to prawie połowa z nich (89 osób-45, 64%) rozmawiała o tym, Jak dbać o własne bezpieczeństwo w sieci oraz jakie są zagrożenia związane z nieodpowiedzialnym korzystaniem z Internetu (88 osób-45, 12%). 43, 58% (85 osób) przyznaje, że rodzice rozmawiali z nimi w jaki sposób powinni chronić własną prywatność w sieci. Natomiast ponad połowa uczniów (110 osób-56, 41%) wskazała, że ich rodzice rozmawiali z nimi na temat szkodliwości związanej z nadmiernym (nałogowym) korzystaniem z telefonów komórkowych.

Pomoc ze strony dzieci w edukacji cyfrowej rodziców 46. 2% 30. 3% 16. 9% 6. 6% nigdy czasami często zawsze

Rola rodziców w życiu cyfrowym dzieci Z przeprowadzonych badań wynika, że rodzice uczniów naszej szkoły rozmawiali z nimi w jaki sposób korzystać , jak dbać o bezpieczeństwo w Internecie, o ewentualnych zagrożeniach. Rzadko natomiast interesują się czym faktycznie dzieci zajmują się w sieci. Zgromadzone wyniki badań mają bardzo dużą wartość praktyczną. Mogą posłużyć do opracowania szkolnego programu profilaktycznego dla dzieci i młodzieży, programu szkoleniowego dla rodziców oraz nauczycieli. Raport może być podstawą do inicjowania różnych dyskusji na terenie szkoły, może być przesłanką do prowadzenia oddziaływań profilaktycznych w zakresie problemu e-uzależnień.

Wnioski z ankiety dla nauczycieli 1. 100% nauczycieli korzysta z urządzeń technologicznych tj. komputery, laptopy, telefony, projektor. 2. TIK była włączona w tradycyjny sposób nauczania: • prezentacje multimedialne • multibook, e-podręczniki, platformy edukacyjne • Internet: filmy, gry, quizy, ćwiczenia, słowniki , itp. • do przygotowania i prowadzenia zajęć • do przesyłania informacji uczniom • Samokształcenie 3. Wszyscy nauczyciele korzystają z różnych narzędzi w zależności od swoich specjalizacji i indywidualnych potrzeb i możliwości. 4. Między innymi jest to związane z wyposażeniem, bazą dostępną w szkole, brakiem programów i szkoleń do korzystania z nich. 5. Aktywna praca uczniów przy użyciu TIK ma miejsce najczęściej podczas zajęć komputerowych i niektórych zajęć nauczania języka obcego.

Wnioski z ankiety dla uczniów 1. Wśród uczniów naszej szkoły w badaniu występują symptomy wskazujące na fonoholizm. Są to: • ciągła bliskość telefonu • stany emocjonalne takie jak: drażliwość, złość, niepokój, • poczucie zmęczenia 2. Pomimo, że wystąpił każdy z nich, to żaden nie był wskazany przez więcej niż 36% badanych. 3. Przeprowadzone badania wskazują, że wśród uczniów istnieje zagrożenie uzależnieniem, jednak w chwili obecnej nie możemy jednoznacznie stwierdzić, że ten problem występuje wśród uczniów SP 151.

Wnioski z ankiety dla uczniów 4. Rodzice wyposażają dzieci we własne telefony komórkowe w wieku około 8 lat. Wcześniej okazjonalnie udostępniają im swoje telefony. 5. Rodzice uczniów naszej szkoły rozmawiają z nimi w jaki sposób korzystać , jak dbać o bezpieczeństwo w Internecie. Rzadko natomiast interesują się czym faktycznie dzieci zajmują się w sieci. 6. Od zachowania dziecka, osiąganych wyników w nauce oraz innych sukcesów rodzice często uzależniają dostęp do Internetu oraz elektronicznych urządzeń komunikacyjnych swoim dzieciom ( częściej kara niż nagroda ).

Wnioski rekomendowane 1. Pokazywać ciekawe, alternatywne sposoby na spędzanie wolnego czasu 2. Angażować uczniów do wykorzystywania TIK w ramach samokształcenia 3. Uwrażliwić rodziców na potrzebę aktywnego uczestniczenia w relacjach on- line ich dzieci / rozmowa , informacja zwrotna/ 4. Uzupełnienie „Szkolnego programu profilaktycznego w module. Pozytywni- emocje, wybory” o zadania nawiązujące do e-uzależnień. Należy uświadamiać uczniów SP 151, że istnieje zjawisko uzależnienia i na czym ono polega oraz jakie niesie skutki i jak im przeciwdziałać 5. Konsekwentnie kontynuować działania zapobiegawcze ( bezpieczny Internet, szkoła bez telefonu i urządzeń mobilnych) 6. Wskazywać uczniom właściwe sposoby wykorzystania technologii informacyjnej 7. Systematyczne doposażanie w sprzęt i programy multimedialne 8. Uzupełnienie oferty szkoleniowej dla nauczycieli i jej rozszerzanie w zakresie umiejętności prowadzenie zajęć dydaktycznych w oparciu o wykorzystanie narzędzi TIK

Meta ewaluacja 1. Działania nauczycieli i uczniów zostały zweryfikowane poprzez zaistniałą sytuację- nauczania zdalnego. 2. Zarówno nauczyciele jaki i uczniowie nauczyli się korzystania i wdrożyli do codziennej pracy narzędzia TIK ( np. Zoom, Office 365, padlety) 3. e- biblio wdrażanie nowego systemu bibliotecznego

DZIĘKUJEMY Maria Batko-Kotaś Monika Czekańska-Buła Magdalena Dutkiewicz Maria Głowacka Agnieszka Pracownik Dorota Przebinda Beata Żądło Barbara Żmudzka