Jak efektywnie realizowa Wewntrzszkolny System Doradztwa Zawodowego Aneta

„Jak efektywnie realizować Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego? ” Aneta Żurek Sylwia Kurcab zurek@womczest. edu. pl kurcab@womczest. edu. pl

Kierunki realizacji polityki oświatowej państwa ogłoszone przez Ministra Edukacji Narodowej w roku szkolnym 2013/2014 1. Wspieranie rozwoju dziecka młodszego w związku z obniżeniem wieku realizacji obowiązku szkolnego 2. Podniesienie jakości kształcenia w szkołach ponadgimnazjalnych 3. Działania szkoły na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa uczniów 4. Kształcenie uczniów niepełnosprawnych w szkołach ogólnodostępnych 2

Za poradnictwo zawodowe w Polsce odpowiadają: • Minister Edukacji Narodowej za całość działań z zakresu orientacji i poradnictwa zawodowego w stosunku do dzieci i młodzieży, realizowanych za pomocą poradni psychologiczno – pedagogicznych i szkół • Minister Pracy i Polityki Społecznej za poradnictwo zawodowe dla osób dorosłych z wykorzystaniem w tym celu jednostek publicznej służby zatrudnienia

Główne tezy: § Cały proces edukacji służy kształtowaniu aspiracji życiowych ucznia, kształtuje samoocenę możliwości intelektualnych, zainteresowań, zdolności, cech charakteru są to niezbędne elementy trafnego wyboru zawodu i kształcenia

Główne tezy: § Orientacja zawodowa, doradztwo zawodowe to zadanie dla każdego nauczyciela - przybliżenie uczniom zawodów i specjalności, które wiążą się z prowadzonym przez niego przedmiotem, gdyż w ramach każdego przedmiotu można znaleźć i wyeksponować treści związane z wyborem zawodu - kształtowanie umiejętności ponadzawodowych, czyli pożądanych niezależnie od stanowiska pracy, od dziedziny aktywności zawodowej, które warunkują atrakcyjność zawodową pracownika

Główne tezy: • Przy realizacji zadań z zakresu orientacji szkolnej i zawodowej niezbędna jest współpraca z rodzicami

Główne tezy: § Działania z zakresu orientacji zawodowej powinny mieć charakter spójnych, skoordynowanych, długofalowych działań nauczycieli i szkoły jako całości niezależnie od przedmiotów czy poziomu nauczania

Zadania poradnictwa zawodowego w resorcie edukacji regulują obecnie następujące akty prawne:

Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U z 2004 r. , nr 256, poz. 2572, z późniejszymi zmianami) • (art. 1, pkt 14) • Zobowiązuje placówki oświatowe do „przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia” • Zadanie to jest realizowane poprzez doradców zawodowych lub innych specjalistów zatrudnionych w różnorodnych placówkach systemu oświaty – szkołach, poradniach psychologiczno-pedagogicznych etc. • Są to różne formy pomocy grupowej, bądź konsultacje indywidualne (dla uczniów, rodziców, nauczycieli)

Pozostałe akty prawne regulujące funkcjonowanie poradnictwa zawodowego w systemie edukacji to: • Rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznych przedszkoli oraz publicznych szkół • Rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologicznopedagogicznych • Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach

Na poziomie centralnym realizacją zadań z zakresu poradnictwa zawodowego zajmuje się: • Wydział Poradnictwa Zawodowego Krajowego Ośrodka Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej (KOWEZi. U) • Organem prowadzącym KOWEZi. U jest Ministerstwo Edukacji Narodowej

W projektowanym przez MEN modelu możemy wyróżnić: • Edukację przedszkolną – wczesna obserwacja i ocena dojrzałości, gotowości szkolnej; • Szkołę podstawową – miejsce rozpoznania specyficznych trudności w nauce, uzdolnień i predyspozycji uczniów oraz udzielania im indywidualnego wsparcia • Szkołę gimnazjalną i ponadgimnazjalną – jako miejsce przygotowujące do wyboru ścieżki edukacyjnej i zawodowej, zapewniające dostęp do informacji, doradztwa i poradnictwa zawodowego.

Zmiany zakładają, że: • szkoła gimnazjalna i ponadgimnazjalna będą miejscem przygotowującym do wyboru ścieżki edukacyjnej i zawodowej oraz będą zapewniać dostęp do informacji i doradztwa edukacyjno-zawodowego, • należy zapewnić młodzieży przygotowanie się do wyboru dalszego kształcenia i zawodu, • należy wspierać nauczycieli w planowaniu i realizacji zadań z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego, co jest szczególnie istotne dla uczniów gimnazjów, w których nie zatrudnia się doradcy zawodowego

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach • § 5. 1. Pomoc psychologiczno-pedagogiczną organizuje dyrektor przedszkola, szkoły i placówki 2. Pomocy psychologiczno-pedagogicznej w przedszkolu, szkole i placówce udzielają uczniom nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych oraz specjaliści wykonujący w przedszkolu, szkole i placówce zadania z zakresu pomocy psychologicznopedagogicznej, w szczególności psycholodzy, pedagodzy, logopedzi, doradcy zawodowi i terapeuci pedagogiczni, zwani dalej „specjalistami”

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach • • • § 7. 1. W szkole pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana w trakcie bieżącej pracy z uczniem oraz w formie: 1) klas terapeutycznych; 2) zajęć rozwijających uzdolnienia; 3) zajęć dydaktyczno-wyrównawczych; 4) zajęć specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych, socjoterapeutycznych oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym; • 5) zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniem kształcenia i kariery zawodowej – w przypadku uczniów gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych; • • 6) warsztatów; 7) porad i konsultacji.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach • § 17. Zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz z planowaniem kształcenia i kariery zawodowej organizuje się w celu wspomagania odpowiednio uczniów lub słuchaczy w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych, przy wykorzystaniu aktywnych metod pracy. • Zajęcia prowadzą nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych i specjaliści.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach • § 19. 2. Nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych oraz specjaliści w przedszkolu, szkole i placówce prowadzą w szczególności: • 1) w przedszkolu – obserwację pedagogiczną zakończoną analizą i oceną gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna); • 2) w szkole – obserwację pedagogiczną, w trakcie bieżącej pracy z uczniami, mającą na celu rozpoznanie u uczniów: a) trudności w uczeniu się, w tym – w przypadku uczniów klas I–III szkoły podstawowej – ryzyka wystąpienia specyficznych trudności w uczeniu się, lub b) szczególnych uzdolnień; • 3) w gimnazjum i szkole ponadgimnazjalnej – doradztwo edukacyjnozawodowe.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach § 25. 1. Do zadań doradcy zawodowego należy w szczególności: 1) systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na informacje edukacyjne i zawodowe oraz pomoc w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej; 2) gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia; 3) prowadzenie zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniem kształcenia i kariery zawodowej; 4) koordynowanie działalności informacyjnodoradczej prowadzonej przez szkołę i placówkę; 5) współpraca z innymi nauczycielami w tworzeniu i zapewnieniu ciągłości działań w zakresie doradztwa edukacyjno- -zawodowego; 6) wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w udzielaniu pomocy psychologicznopedagogicznej.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach • § 25. 2. W przypadku braku doradcy zawodowego w szkole lub placówce, dyrektor szkoły lub placówki wyznacza nauczyciela, wychowawcę grupy wychowawczej lub specjalistę planującego i realizującego zadania z zakresu doradztwa edukacyjno zawodowego.

Doradztwo zawodowe nie istnieje bez współpracy z instytucjami Stowarzyszenia i pracodawcy ORE Biblioteki pedagogiczne Koweziu wojewódzkie i powiatowe ośrodki doskonalenia Uczelnie wyższe

Współpraca poradni ze szkołami i placówkami: • Może być prowadzona jako: - Instruktaże i szkolenia warsztatowe Grupy wsparcia dla nauczycieli Udział w pracach zespołu (uczeń z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego) Konstruowanie propozycji zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniem kształcenia i kariery zawodowej Indywidualne porady dla uczniów i rodziców

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 13 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologicznopedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych • § 8. 1. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana bezpośrednio dzieciom i młodzieży oraz rodzicom polega w szczególności na: • 1) prowadzeniu terapii dzieci i młodzieży oraz ich rodzin; • 2) udzielaniu wsparcia dzieciom i młodzieży wymagającym pomocy psychologiczno-pedagogicznej lub pomocy w wyborze kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniu kształcenia i kariery zawodowej; • 3) udzielaniu pomocy rodzicom w rozpoznawaniu i rozwijaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz indywidualnych możliwości psychofizycznych dzieci i młodzieży oraz w rozwiązywaniu problemów edukacyjnych i wychowawczych.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 1 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologicznopedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych • § 9. 1. Realizowanie przez poradnie zadań, o których mowa w § 2 pkt 3, polega w szczególności na: • 1) udzielaniu nauczycielom, wychowawcom grup wychowawczych lub specjalistom, o których mowa w § 5 ust. 2, pomocy w: a) rozpoznawaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dzieci i młodzieży, w tym w rozpoznawaniu ryzyka wystąpienia specyficznych trudności w uczeniu się u uczniów klas I–III szkoły podstawowej, b) planowaniu i realizacji zadań z zakresu doradztwa edukacyjnozawodowego, c) rozwijaniu zainteresowań i uzdolnień uczniów;

Zmiany zakładają, że: • szkoła gimnazjalna i ponadgimnazjalna będą miejscem przygotowującym do wyboru ścieżki edukacyjnej i zawodowej oraz będą zapewniać dostęp do informacji i doradztwa edukacyjno-zawodowego, • należy zapewnić młodzieży przygotowanie się do wyboru dalszego kształcenia i zawodu, • należy wspierać nauczycieli w planowaniu i realizacji zadań z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego, co jest szczególnie istotne dla uczniów gimnazjów, w których nie zatrudnia się doradcy zawodowego.

Doradztwo edukacyjno - zawodowe, a uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi: • Odpowiednie wykorzystanie potencjału ucznia z uwzględnieniem jego indywidualnych potrzeb (korekta deficytów lub rozwijanie ponadprzeciętnych zdolności); • Kształtowanie odpowiednich relacji społecznych; • Uwzględnienie przeciwskazań zdrowotnych do wykonywania zawodu;

Współpraca nauczycieli przez instytucje wsparcia zewnętrznego: • Rozporządzenie MEN z dnia 13 lutego 2013 w sprawie działania poradni psychologiczno pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych Wskazuje: pomoc w wyborze kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniu kształcenia i kariery zawodowej jako jeden z trzech podstawowych zadań poradni (§ 1 ust. 1 i § 8 ust 1 pkt 2) Obok pomocy udzielanej bezpośrednio uczniom jej zadaniem jest wspieranie nauczycieli przedszkoli, szkół i placówek w planowaniu i realizacji zadań z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego. Obok pomocy udzielanej bezpośrednio uczniom: Poradnie psychologiczno-pedagogiczne udzielają, we współpracy z placówkami doskonalenia nauczycieli, wsparcia merytorycznego nauczycielom, wychowawcom grup wychowawczych, oraz specjalistom udzielającym pomocy psychologiczno-pedagogicznej w przedszkolach, szkołach i placówkach.

Kompleksowe wsparcie z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego polega na: - zdiagnozowaniu indywidualnych potrzeb konkretnego ucznia przez doradcę zawodowego, - zaplanowaniu przez zespół potrzebnych oddziaływań i wdrażaniu ich na co dzień przez nauczycieli, specjalistów i wychowawców na prowadzonych aktywnymi metodami obowiązkowych i dodatkowych zajęciach

Wewnątrzszkolny system doradztwa (WSD) • „Wewnątrzszkolny system doradztwa jest to ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu przygotowania uczniów do wyboru zawodu, poziomu i kierunku kształcenia. System powinien określać: role i zadania nauczycieli w ramach rocznego planu działań, czas i miejsce realizacji zadań, oczekiwane efekty metody pracy”. (wg. A. Łukaszewicz, szkolny doradca zawodowy, KOWEZi. U 2003).

WSD Aby przygotować uczniów do podejmowania racjonalnych decyzji edukacyjno - zawodowych nauczyciele powinni znać czynniki trafnego wyboru zawodu : ü Poznaj siebie ü Poznaj zawody ü Poznaj ścieżki edukacyjne

PODSUMOWANIE: • Realizacja zadań z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego jest obowiązkiem szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. • Jeśli w szkole nie ma doradcy zawodowego, dyrektor wyznacza nauczyciela, który będzie pełnił taką funkcję. • Szkoła może korzystać ze wsparcia doradcy zatrudnionego poza szkołą. • Doradca zatrudniony w szkole jest członkiem zespołu (uczeń z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego) Doradca zatrudniony w poradni może uczestniczyć w posiedzeniach zespołu na wniosek dyrektora. • Zadania zespołu są również zadaniami doradcy. • Doradca lub nauczyciel realizujący zadania doradcy współpracuje z nauczycielami i rodzicami.

Czym jest doradztwo? Jest to proces uczenia się jak należy radzić sobie z kierunkiem kształcenia wyborem zawodu brakiem zatrudnienia Doradztwo nie jest psychoterapią, udzielaniem wskazówek czy rozmową kwalifikacyjną. 31

KRYTERIA KONSTRUOWANIA CELÓW DORADCZYCH CELEM DORADCY JEST: • DOBRO OSOBY • WYMAGANIA RYNKU PRACY CAŁOŻYCIOWE UCZENIE SIĘ • • wspieranie jednostek samodzielnych, wewnątrzsterownych, samodzielnie definiujących swoje cele i priorytety, rozpoznawanie postaw uczniów oraz ich kompetencji w zakresie uczenia się, wskazywanie osobistych zasobów w celu urzeczywistnienia zmian , następnie podejmowanie świadomych decyzji, kompetencje kluczowe 32

Uczenie się przez całe życie Zdefiniowano osiem zasadniczych kompetencji, które maja zapewnić osobista samorealizację oraz podnieś wiedzę w społeczeństwie opartym na wiedzy: • porozumiewanie się w języku ojczystym, • porozumiewanie się w językach obcych, • kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo – techniczne, • kompetencje informatyczne, • umiejętność uczenia się, • kompetencje społeczne i obywatelskie, • inicjatywność i przedsiębiorczość, • świadomość i ekspresja kulturalna Europejskie ramy kluczowych kompetencji w zakresie uczenia się przez całe życie(Dz. U. L 394 z 30. 12. 2006) 33

Radzący się jednostka charakteryzująca się pewnymi trudnościami w regulowaniu swoich stosunków ze światem zewnętrznym lub ze sobą samym, ma ona obniżoną umiejętność samodzielnego wyjścia z określonej sytuacji życiowej, dla niej trudnej, nowej lub niepewnej, nie umiejąca samodzielnie poradzić sobie , poszukuje pomocy i współpracuje z doradcą w celu rozwiązywania problemu. 34

Różnorodność zachowań w sytuacji doradczej zależy od: tożsamości samego doradcy, od poziomu wzajemnego zaufania; społecznej rangi problemu, dotychczasowych sukcesów i porażek ponoszonych w rozwiązywaniu problemu; • od sposobu postrzegania poradnictwa jako formy pomocy przez samych uczestników współdziałania; • od wielu innych czynników natury psychologicznej, kulturowej, społecznej. • •

Modele działalności doradców • Dyrektywny ekspert i informator • Partnerski konsultant • Spolegliwy opiekun, lesferysta

Trzy rodzaje doradztwa Poradnictwo dyrektywne Poradnictwo liberalne Poradnictwo dialogowe • instrumentalne sterowanie radzącym się przez doradcę (w tej koncepcji – behawioralnej - radzący się może być uznany za przedmiot poradnictwa) • (dyrektywny ekspert i informator ) • polega na zapewnieniu przez doradcę radzącemu się (podmiotowi) poczucia bezpieczeństwa w samodzielnym dochodzeniu do zmian, poprzez korzystanie z zabiegów stymulujących rozwój jego „wewnętrznej” świadomości i zwiększanie odwagi bycia dorosłym. • (spolegliwego opiekuna i lesferysty ) • jest wspólnym rozwiązywaniem problemu w partnerskim dialogu doradcy i radzącego się – dialogu opartym na refleksyjnej analizie sytuacji, niejednokrotnie ujawniającej źródła opresji i ograniczeń, dotykających obu partnerów oraz na dochodzeniu do konsensusu i zbliżenia stanowisk. • (partnerski konsultant) 37

Środki działania w poradnictwie Doradcy używają najczęściej narzędzi psychologicznych, pedagogicznych, socjologicznych – kwestionariuszy ankiet czy wywiadu, testów, inwentarzy, skal ocen oraz urządzeń technicznych do pomiaru różnych sprawności.

Szkolne doradztwo zawodowe ych n l zko es c o Pr pos i ych n l zko ie w : s ego agan w o yci pom ż nu celu a l o p cy na d zaznajamianie any mają w praktyczne so ów, o t z trudnościami los dróg zawodowych. podejmowaniu decyzji przez dostarczanie przydatnej wiedzy 39

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach § 25. 1. Do zadań doradcy zawodowego należy w szczególności: 1) systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na informacje edukacyjne i zawodowe oraz pomoc w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej; 2) gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia; 3) prowadzenie zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniem kształcenia i kariery zawodowej; 4) koordynowanie działalności informacyjno-doradczej prowadzonej przez szkołę i placówkę; 5) współpraca z innymi nauczycielami w tworzeniu i zapewnieniu ciągłości działań w zakresie doradztwa edukacyjno-zawodowego; 6) wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej. 2. W przypadku braku doradcy zawodowego w szkole lub placówce, dyrektor szkoły lub placówki wyznacza nauczyciela, wychowawcę grupy wychowawczej lub specjalistę planującego i realizującego zadania z zakresu doradztwa edukacyjno--zawodowego. 40

Gimnazjum Szkoła podstawowa Cele doradcze to: • uczynienie z klasy szkolnej miejsca pracy • uczenie i wzmacnianie efektywnych nawyków pracy • pomoc uczniom w zrozumieniu możliwości zawodowego zastosowania treści z rożnych przedmiotów • wykorzystywanie lokalnych zasobów w celu podkreślania znaczenia pracy i roli rożnych zawodów • wzmacnianie świadomości istnienia zróżnicowanego świata pracy i zawodów • redukowanie uprzedzeń i stereotypów dotyczących pracy i aktywności zawodowej. Podstawowe cele doradztwa zawodowego to: • analizowanie rożnych możliwości kariery zawodowej • rozpoznawanie uzdolnień, zainteresowań i wartości związanych z pracą • zachęcanie do doświadczania pracy zastanawianie się nad wyborami zawodowymi. Szkoły ponadgimnazjalne • • • Rosalska M. Warsztat diagnostyczny doradcy zawodowego Przewodnik dla nauczyciela i doradcy, Warszawa, 2012 wzmacnianie myślenia o karierze zawodowej w perspektywie procesu podejmowania decyzji, rozwijanie umiejętności planowania kolejnych etapów nauki, pracy, życia; rozszerzenie perspektywy na to, co jest po ukończeniu szkoły, wskazywanie na szerokie spektrum możliwych dróg i wyborów, poszerzanie opcji wyborów, wskazywanie dróg alternatywnych; kształtowanie proaktywnych postaw wobec zmiany; 41

Kształtowanie nawyków S. Covey wyróżnił ich 7: 1. Bądź kowalem swojego losu. Weź odpowiedzialność za swoje życie 2. Zaczynając coś określ sobie cel działania. Określ cele, które chcesz osiągnąć Najpierw najważniejsze. Zajmuj się w pierwszej kolejności sprawami, które są najważniejsze. 4. Przyjmij strategię wygrana – wygrana. Załóż, ze każdy może odnieść sukces. 5. Staraj się najpierw zrozumieć, potem być zrozumianym. Słuchaj uważnie, co inni mają do powiedzenia. 6. Dąż do synergii. Współpracując z innymi, osiągniesz więcej. 7. Pamiętaj o ostrzeniu piły. Dbaj o siebie. Rosalska M. Warsztat diagnostyczny doradcy zawodowego Przewodnik dla nauczyciela i doradcy, Warszawa, 2012 42

Zadania szkolnego doradcy zawodowego Udostępnianie aktualnych materiałów dotyczących informacji edukacyjnych i zawodowych oraz źródeł informacji na temat: rynku pracy, • trendów rozwojowych w świecie zawodów i zatrudnienia, • możliwości wykorzystania posiadanych uzdolnień na rynku pracy • instytucji i organizacji wspierających funkcjonowanie osób niepełnosprawnych • programów edukacyjnych funkcjonujących w Unii Europejskiej, • porównywalności dyplomów i certyfikatów zawodowych. Udzielanie indywidualnych porad edukacyjnych i zawodowych uczniom i ich rodzicom. Prowadzenie grupowych zajęć aktywizujących, przygotowujących uczniów Do świadomego planowania kariery i podjęcia roli zawodowej. Kierowanie, w sprawach trudnych, do specjalistów: doradców zawodowych w poradniach psychologiczno-pedagogicznych i urzędach pracy, lekarzy itp. 43

Zadania szkolnego doradcy zawodowego Koordynowanie działalności informacyjno – doradczej szkoły. Wspieranie rodziców i nauczycieli w działaniach doradczych poprzez organizowanie spotkań szkoleniowo-informacyjnych, udostępnianie im informacji i materiałów do pracy z uczniami itp. . • realizacji zadań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej, zawartych w programie wychowawczym szkoły. • Systematyczne podnoszenie własnych kwalifikacji. • Wzbogacanie warsztatu pracy o nowoczesne środki przekazu informacji (internet, CD, wideo itp. ) oraz udostępnianie ich osobom zainteresowanym. • Współpraca z instytucjami wspierającymi wewnątrzszkolny system doradztwa: kuratoria oświaty, centra informacji i planowania kariery zawodowej, poradnie psychologiczno – pedagogiczne, powiatowe urzędy pracy, wojewódzkie komendy OHP, zakłady doskonalenia zawodowego, izby rzemieślnicze i małej przedsiębiorczości, organizacje zrzeszające pracodawców itp. • • 44

Strategia planowania, czyli jak zaplanować karierę zawodową? Tworząc strategię planowania, zacznij od szczerej refleksji nad samym sobą. Ustal cel: co chciałbyś osiągnąć w życiu, kim chciałbyś być, co jest dla Ciebie najważniejszą rzeczą, Wartości: określ to, co jest dla Ciebie najważniejsze, jakie wartości wyznajesz, jakimi zasadami kierujesz się w życiu zainteresowania: jakie są Twoje zainteresowania… umiejętności: jakie umiejętności posiadasz… kompetencje: jakie wykształcenie posiadasz i w jakiej dziedzinie… środowisko pracy: co Cię motywuje do pracy, czy jesteś gotowy podróżować, czy lubisz ryzyko itp…

Wyznaczanie i realizacja celu Wyznacz sobie konkretne cele, które chcesz osiągnąć; możesz wykorzystać technikę SMART, czyli cel powinien być: S (specific) - jasno określony, konkretny M (measurable) - mierzalny, byś mógł sprawdzić, na ile go osiągnąłeś A (ambitious) - ambitny, lecz leżący w granicach Twoich możliwości R (realistic) - realistyczny, czyli możliwy do osiągnięcia T (timed) - określony w czasie wyznacz kolejno, co musisz zrobić by te cele osiągnąć - zaplanuj w czasie ich realizację spośród swoich umiejętności i kompetencji wybierz te, które mogą być ważne w przyszłej pracy zawodowej, do każdej z nich podaj przykłady z życia (ze szkoły, pracy, działalności studenckiej, charytatywnej) zastanów się, które z umiejętności powinieneś rozwinąć i udoskonalić, by znaleźć wymarzoną pracę ustal jakie są Twoje zalety, umiejętności i czynniki zewnętrzne, które będą Ci sprzyjać w czasie realizacji ustal jakie są Twoje wady, słabości , które będą stać na przeszkodzie i co zrobisz by je pokonać.

Najnowsze informacje z oferty RODN „WOM” zapewnicie sobie Państwo zamawiając naszego NEWSLETTERA. Zapraszamy także do dzielenia się swoim dorobkiem zawodowym w ramach „przykładów dobrych praktyk”. www. womczest. edu. pl

Bibliografia Kamińska H. , Łukaszewicz A. : Plany zawodowe młodzieży. „Nowa Edukacja Zawodowa”, 2001, nr 5 -6. Szkolny doradca zawodowy, KOWEZi. U Warszawa, marzec 2003 Rosalska M. Warsztat diagnostyczny doradcy zawodowego Przewodnik dla nauczyciela i doradcy, Warszawa, 2012 http: //www. pracainfo. com. pl/pl/artykul/pokaz/45 48