HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIN DE EDUCACIN HEZKUNTZA LEGEMARKOA ZUZENDARITZAKIDEENTZAKO

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN HEZKUNTZA: LEGE-MARKOA ZUZENDARITZA-KIDEENTZAKO PRESTAKUNTZA: SAIO JURIDIKOA HEZKUNTZA IKUSKARITZA & BERRITZEGUNE NAGUSIA (2021 eko martxoaren 25 a) 1 PJMA 2021

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN 1. ARAUEN ANTOLAKETA, SAILKAPENA ETA HIERARKIA JURIDIKOA. 2

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN HEZKUNTZATIK HARAGOKO NAZIOARTEKO LEGE-MARKOA HEZKUNTZATIK HARAGOKO EAE MAILAKO LEGE-MARKOA ESTATU MAILAKO HEZKUNTZAKO LEGE-MARKOA EB MAILAKO HEZKUNTZAKO LEGE-MARKOA HEZKUNTZATIK HARAGOKO ESTATU MAILAKO LEGE-MARKOA HEZKUNTZATIK HARAGOKO EB MAILAKO LEGE-MARKOA MAILA GUZTIETAKO BESTELAKO LEGE, ARAU, JARRAIBIDE, EBAZPEN, ITUN, ZUZENTARAU EDOTA HITZARMEN BATZUK NAZIOARTEKO HEZKUNTZAKO LEGE-MARKOA EAE MAILAKO HEZKUNTZAKO LEGE-MARKOA LEGE-MARKO UGARI, ERAGIN-EREMU ETA MAILA ASKOTARIKOAK. ARAUTEGIEN 3

FUNTSEZKO ESKUBIDEAK HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN CURRICULUM KODE ZIBILA KODE PENALA NAZIOARTEKO HITZARMENAK INGURUGIROA ETA ERAIKUNTZA ESTATUTUA PROZEDURA ADMINISTRATIBOA HEZKUNTZA BERDINTASUNA KONSTITUZIOA LAN-BALDINTZAK SEGURTASUNA ETA OSASUNA HAURREN ETA NERABEEN BABESA FUNTZIO PUBLIKOA TITULAZIOAK DATU PERTSONALAK ESKUBIDE ZIBILAK 4

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN Maila eta eragin-eremu ezberdinetako horiez guztiez gain, arauen arteko sailkapen edota hierarkia juridikoa: LEGE ORGANIKOAK ERREGE LEGE-DEKRETUAK ERREGE DEKRETUAK LEGEAK DEKRETUAK AGINDUAK Ebazpenak Jarraibideak Jardun-Protokoloak Orientabideak BOE / EHAA-BOPV LEGE-MARKOA ZERBITZU JURIDIKOAK ADMINISTRAZIO PUBLIKOAK PROZEDURA ADMINISTRATIBOA BERARIAZKO JAKINARAZPENAK 5

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN Horietan guztietan finkatzen dira herritarron funtsezko eskubideak: pertsonalak, kolektiboak, sozialak, zibilak, politikoak, sindikalak, juridikoak, kulturalak, linguistikoak, digitalak, ingurumenekoak, osasunekoak… Hainbatetan, horien xedapen zein oinarrizko printzipio eta balio batzuek eragin zuzena izan dezakete hezkuntza eremuan, ikastetxeen antolakuntzan edota haien eguneroko funtzionamenduaren alor jakin batzuetan. DESCARTES: DUDA METÓDICA KONPLEXUTASUN HANDIA! ZALANTZA UGARI! 6

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN ORDUAN… IRAKASLEAK ETA ZUZENDARIAK, ABOKATUAK OTE? EZ, NOSKI! HEZKUNTZA SAILA: JARRAIBIDEAK, EBAZPENAK, GIDAK, LAGUNTZA-MATERIALAK, PROTOKOLOAK, BERRITZEGUNEAK, WEB-GUNEA… HEZKUNTZA IKUSKARITZA, ETA ZERBITZU JURIDIKOAK! HEZKUNTZA IKUSKARITZAREN LEGEZKO FUNTZIOAK (LOE-LOMLOE, 151. atala): “Velar por el cumplimiento en los centros educativos de las leyes, reglamentos y demás disposiciones vigentes que afecten al sistema educativo. Velar por el cumplimiento y aplicación de los principios y valores recogidos en ellas. Asesorar, orientar e informar a los distintos sectores de la comunidad educativa en el ejercicio de sus derechos y en el cumplimiento de sus obligaciones”. 7

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN GINEBRAKO ADIERAZPENA (NS, 1924): adingabeei berariazko babesa bermatu behar zaie NAZIOARTEKO HEZKUNTZAKO LEGE-MARKOA GIZA ESKUBIDEEN DEKLARAZIO UNIBERTSALA (NB, 1948) HEZKUNTZATIK HARAGOKO EB MAILAKO LEGE-MARKOA ESKUBIDE EKONOMIKO, SOZIAL ETA KULTURALEI BURUZKO NAZIOARTEKO ITUNA (NB, 1966 -1976) ESKUBIDE SOZIAL ETA POLITIKOEN NAZIOARTEKO ITUNA (NB, 1966 -1976) HAURREN ESKUBIDEEN DEKLARAZIOA (NB, 1959): EB MAILAKO HEZKUNTZAKO LEGE-MARKOA haurraren interes HEZKUNTZATIK HARAGOKO NAZIOARTEKO LEGE-MARKOA gorenaren oinarrizko printzipioa HAURREN ESKUBIDEEI BURUZKO KONBENTZIOA (EBE, 1989): haurra ez da babesaren objektua, babestu behar zaizkion eskubideen subjektua baizik HAURREN ESKUBIDEEN KARTA EUROPARRA (EB, 1992): haurraren eskubideen bermeak, haurraren defendatzaileen figura, haurren eskubide berriak 8

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN LODE (1985): hezkuntza eskubideak, hezkuntzaren xedeak, eskubideak (ikasleak eta familiak, irakasleak), ikasketen programazio orokorra, parte-hartze eta gobernu organoak, itunak… LOGSE (1990): hezkuntzaren xedeak, ikasketen egituraketa, derrigorrezko hezkuntza-tarteak (unibertsaltasuna eta doakotasuna), irakasleen prestakuntza, irakasleen funtzioak, irakasle-kidegoak, aukera-berdintasuna, administrazioen arteko elkar-ardura… ESTATU MAILAKO HEZKUNTZAKO LEGE-MARKOA LOPEGCE (1995): eskola komunitateko kideen parte hartzea, ikastetxeen autonomia pedagogikoa, eskola kontseilua, zuzendaritza taldea, irakasleen klaustroa, hezkuntza ikuskaritza, ikasleen onarpena, hezkuntza premia bereziak… 276/2007 ERREGE DEKRETUA: irakasleen kidegoetarako sarbidea, praktika-aldia. LOE (2006) + LOMCE (2013) + LOMLOE (2020): hezkuntzaren oinarriak eta xedeak, oinarrizko hezkuntza, ikasketen antolakuntza (etapak, mailak, ikasgaiak), ikasleen ebaluazioa eta promozioa, tituluak, ekitatea (ikasleen onarpena, aniztasuna, berariazko programak), irakasleak (funtzioak, prestakuntza), ikastetxeak (tipologia, planifikazioa, autonomia), parte hartze eta gobernu organo kolegiatuak (osaketa, eskumenak), zuzendaritza taldea (hautaketa, ahalmenak), sistemaren ebaluazioa, hezkuntza ikuskaritza, administrazio publikoen arteko lankidetza, erlijioa, eskola egutegia, datu pertsonalak, gizon-emakumeen arteko berdintasuna… CURRICULUM: ERREGE DEKRETUAK ETAPAKA 132/2010 ERREGE DEKRETUA: ikastetxeen gutxieneko baldintzak, espazioak, instalazioak, irakasleen titulazio-betekizunak… ESPAINIAKO KONSTITUZIOA (1978): funtsezko eskubideak, askatasuna, berdintasuna. ERREGE LEGE-DEKRETUA 5/2015 (EBEP): eskubideak eta betebeharrak, oinarrizko lan-baldintzak, jokabide kodea, diziplina-errejimena. HEZKUNTZATIK HARAGOKO ESTATU MAILAKO LEGE-MARKOA 39/2015 LEGEA: prozedura administratiboa (eskubideak, interesatua, arauak eta epeak, arrazoitu beharra, gorago jotzea… 40/2015 LEGEA: administrazio publikoen araubide juridikoa (organo kolegiatuak, erantzukizuna, funtzionamendu digitala…) KODE ZIBILA (1889): guraso banatuak, “patria potestad” eta eskumenak, adingabetasuna, erantzukizun zibila + KODE PENALA 1/1996 LEGE ORGANIKOA: adingabeen babes juridikoa, haurren interes gorena, berehalako arreta, neurri hezitzaileak, balizko urraketak salatu beharra, entzuna izateko eskubidea 5/2000 LEGE ORGANIKOA: adingabeen erantzukizun juridikoa, familia zein eskolako zuzenketak, 12 urte: erantzukizunik ez, 14 urte: bide penalik ez, zaintzaileen erantzukizun subsidiarioa, proportzionaltasuna, gutxieneko esku-hartzea …eta beste asko: ezgaitasuna eta menpetasuna, gizon-emakumeen berdintasuna, datu pertsonalen babesa, LOLS, lan segurtasuna eta 9 osasuna, genero indarkeria, tabakoa eta alkohola, imigrazioa, ingurugiroa, LGTBIQ+…

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN DE LOS DERECHOS FUNDAMENTALES Y DE LAS LIBERTADES PÚBLICAS: Artículo 14. Igualdad ante la ley, no discriminación por circunstancias personales o sociales. Artículo 15. Vida, integridad física y moral. Artículo 16. Libertad ideológica y religiosa, aconfesionalidad del estado. Artículo 17. Libertad y seguridad. Artículo 18. Honor, intimidad y propia imagen , inviolabilidad del domicilio, secreto de las comunicaciones. Artículo 19. Elegir libremente residencia. Artículo 20. Libertad de expresión*, libertad de cátedra*, derecho a la información veraz. Artículo 21. Derecho de reunión y asociación. Artículo 22. Participación. Artículo 23. Tutela judicial y derecho a la defensa. Artículo 24. Tipicidad delito y presunción de inocencia. Artículo 27. EDUCACIÓN: 1. Todos tienen el derecho a la educación. Se reconoce la libertad de enseñanza. 2. La educación tendrá por objeto el pleno desarrollo de la personalidad humana en el respeto a los principios democráticos de convivencia y a los derechos y libertades fundamentales. 3. Los poderes públicos garantizan el derecho delos padres para que sus hijos reciban la formación religiosa y moral de acuerdo con sus propias convicciones. 4. La enseñanza básica es obligatoria y gratuita. 5. Los poderes públicos garantizan el derecho de todos a la educación, mediante una programación general de la enseñanza, con participación efectiva de todos los sectores afectados, y la creación de centros docentes. 6. Se reconoce a las personas físicas y jurídicas la libertad de creación de centros docentes, dentro del respeto a los principios constitucionales. 7. Los profesores, los padres y, en su caso, los alumnos intervendrán en el control y gestión de todos los centros sostenidos por la Administración con fondos públicos, en los términos que la ley establezca. 8. Los poderes públicos inspeccionarán y homologarán el sistema educativo para garantizar el cumplimiento de las leyes. 9. Los poderes públicos ayudarán a los centros docentes que reúnan los requisitos que la ley establezca. Artículo 28. Sindicación y huelga. Artículo 29. Petición individual y colectiva. 10

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK Artículo 3. Las normas se interpretarán según el sentido propio de sus palabras, en relación con el contexto, los antecedentes históricos y legislativos, y la realidad social del tiempo en que han de ser aplicadas, atendiendo fundamentalmente al espíritu y finalidad de aquéllas. Artículo 1902. El que por acción u omisión causa daño a otro, interviniendo culpa o negligencia, está obligado a reparar el daño causado. Artículo 1903. La obligación que impone el artículo anterior es exigible, no sólo por los actos u omisiones propios, sino por los de aquellas personas de quienes se debe responder. Los padres son responsables de los daños causados por los hijos que se encuentren bajo su guarda. Los tutores lo son de los perjuicios causados por los menores o incapacitados que están bajo su autoridad y habitan en su compañía. Las personas o entidades que sean titulares de un centro docente de enseñanza no superior responderán por los daños y perjuicios que causen sus alumnos menores de edad durante los períodos de tiempo en que los mismos se hallen bajo el control o vigilancia del profesorado del centro, desarrollando actividades escolares o extraescolares y complementarias. La responsabilidad de que trata este artículo cesará cuando las personas en él mencionadas prueben que emplearon toda la diligencia de un buen padre de familia para prevenir el daño. Artículo 1904. El que paga el daño causado por sus dependientes puede repercutir de éstos lo que hubiese satisfecho. Cuando se trate de centros docentes de enseñanza no superior, sus titulares podrán exigir de los profesores las cantidades satisfechas, si hubiesen incurrido en dolo o culpa grave en el ejercicio de sus funciones que fuesen causa del daño. ONDORIOZKO ERANTZUKIZUN MOTAK: “IN VIGILANDO”, “IN ELIGENDO”, “IN ORGANIZANDO”, (“IN EDUCANDO”). 11

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN ORGANO KOLEGIATUAK OOG, KLAUSTROA, BATZORDE PEDAGOGIKOA, ZIKLOETAKO KOORDINAZIO-TALDEAK, DEPARTAMENTU DIDAKTIKOAK. . . ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK LEGE MARKOA: HELBURUA: ONDORIOAK: BAZKIDEAK: DEIALDIA: QUORUM: BOZKA: Osaketa, funtzioak eta eskumenak: LODE, LOE-(LOMCE)-LOMLOE eta EEPL. Antolaketa funtzionamendua: 39 eta 40/2015 Lege Organikoak. Hausnarketa, eztabaida eta bozketaren bidez, erabaki kolegiatuak hartzea, betiere organo kolegiatu bakoitzaren legezko ahalmenen barruan. Erabaki kolegiatuak banakako iritzien gainetik daude. Modu zuzenean harturiko erabakiak lotesleak eta bete beharrekoak dira. Berezkoak: OOGn, zuzendaria, ikasketa burua, idazkaria (botorik ez). Klaustroan, ikastetxeko irakasle guztiak. Izendatuak: udaleko ordezkaria, guraso elkarte nagusiko bat (OOG). Hautatuak: irakasle, guraso, AZP eta ikasleen ordezkariak (OOG). Idazkariak igortzen du zuzendariaren aginduz. Ohikoa/ezohikoa, data eta ordua, gai zerrenda, eztabaidarako dokumentuak (eranskinak). Irakasleak derrigorrez bertaratu ala ohiko moduan justifikatu (OOG, Klaustroa eta besteak). Lehendakaria, idazkaria eta bazkideen erdia ezinbestez. Quorum nahikorik gabe, ez dago erabakitzerik. Akta: ezinbestekoa, erabakiak eta botazioen emaitzak. Nork berea, sekretua*, ezin delegatu. Zuzendaria, ikasketa burua eta udal ordezkaria: abstentziorik ez. Gai zerrendako asuntoak, besterik ezin da jorratu ala bozkatu. “Norberak lekarkeena” atalean ezin da botaziorik egin: eskaerak, iradokizunak, proposamenak edo galde-erantzunak baino ez dira. Lehendakaria: kalitate-botoa (derrigorrez gehiengo absolutua legez behar denean). Goikoa bete ezean, hartutako erabakiak bertan behera geratzen dira. Akta beti (kopiarik ez: interesatu batek idatziz eskatuta, idazkariak eginiko akordioei buruzko agiria). 12

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN LOMCE 2013 2006 LOMLOE 2020 13

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN EAE MAILAKO HEZKUNTZAKO LEGE-MARKOA EUSKAL ESKOLA PUBLIKOAREN 1/1993 LEGEA: printzipioak eta helburuak (3. atala), hezkuntza ikuskaritza (25. atala), laguntza-zerbitzuak (26. atala), pedagogia, antolakuntza eta kudeaketa autonomia = IHP (IUP + urteko memoria), ICP, AJA, kudeaketa plana (28. atala), OOG (31. atala), zuzendaria eta bere lege-ahalmenak (33. -34. atalak), klaustroa (35. atala), zuzendaritza taldea (36. atala), ikasleen eta familien parte hartzea (38. atala), ikasketaburua (41. atala), idazkaria (42. atala)… 2/1993 LEGEA: EAEko unibertsitatez kanpoko irakasleen kidegoak. EAEko CURRICULUM DEKRETUAK (HEZIBERRI 2020): Haur Hezkuntza, Oinarrizko Hezkuntza (LH + DBH), Batxilergoa, Lanbide Heziketa… + EBALUAZIO AGINDUAK + EBALUAZIO DIAGNOSTIKOAREN AGINDUA 201/2008 DEKRETUA: ikasleen eskubideak eta betebeharrak, gaitasunak, jokabide okerrak zuzentzea. 118/1998 DEKRETUA (HPB): normalizazioa, integrazioa (inklusibitatea), jatorrizko ezberdintasunen konpentsazioa, familiaren partehartzea eta erabaki-ahalmena, erakundeen arteko lankidetza, arreta goiztiarra, berehalako neurriak, egokitzapenak, irakasle guztien ardura. 1/2013 LEGEA: bizialdi osoko ikaskuntza + Lanbide Heziketa/Helduen Hezkuntza/Araubide bereziko ikasketen arloetako berariazko araudia. 185/2010 DEKRETUA: irakasle funtzionarioen lan-baldintzak + bestelako langileen lan-hitzarmenak: lan-legepekoak, administraziokoak, atezainak, garbitzaileak… 76/2008 DEKRETUA eta 77/2008 DEKRETUA: ikastetxe publikoen eraikinak eta instalazioen erabilera. …eta beste batzuk: ordezkapenen araudia, LPZak, eskola egutegiak eta ordutegiak, larrialdiak eta segurtasuna, osasun-arreta ikastetxeetan, ibilgailuak eskola-eremuan… EUSKAL FUNTZIO PUBLIKOAREN 6/1989 LEGEA: egitura, antolaketa, egoera administratiboak, sarbidea, lan-baldintzak, euskararen erabilera… 73. atala: eginkizunak | 75. atala: erantzukizunak | 82 -90 atalak: diziplina-errejimena (hutsegiteak eta zigorrak). EUSKARAREN ERABILPENA ARAUTZEKO 10/1982 LEGEA: herritarren eskubideak, administrazio-dokumentu elebidunak, euskara irakaskuntzan… HAUR ETA NERABEEN BABESERAKO 3/2005 LEGEA: adingabeen eskubideak, hezkuntza eremua, babesgabetasuna, arriskua, jazarpena, abusua. HEZKUNTZATIK HARAGOKO EAE MAILAKO LEGE-MARKOA …eta beste batzuk: EAEko aurrekontuak, datu pertsonalak eta irudia, 230/2011 Dekretua (BALORA), transexualen eskubideen 14/2012 Legea… 14

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN 2. HAURREN ETA NERABEEN BABESA. ESKUBIDEAK ETA BETEBEHARRAK. FAMILIEN ESKUBIDEAK. 15

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK HAURREN ETA NERABEEN BABESARAKO 3/2005 LEGEAREN OINARRIZKO PRINTZIPIOAK: § EAEko herritar, enplegatu publiko zein erakunde guztien betebeharra. § Haurren eta nerabeen interes gorena, beste edozein interes legezkoren gainetik. § Prebentzioa eta behar izatekotan berehalako arreta. § Haurren eta nerabeen eskubideen urraketa salatu beharra. § Erakunde publikoen arteko derrigorrezko elkarlana. § Haurren eta nerabeen iritzia entzun eta kontuan hartzea. § Informazioaren isilpekotasuna eta konfidentzialtasuna. HAURREN ETA NERABEEN OINARRIZKO ESKUBIDEAK: 10. artikulua – Ohorerako, intimitaterako eta bakoitzaren irudirako eskubidea. 11. artikulua – Nortasunerako eskubidea. 12. artikulua – Informazioa eskuratzeko eskubidea. 13. artikulua – Askatasun ideologikorako eskubidea. 14. artikulua – Parte hartzeko, elkartzeko eta batzartzeko eskubidea. 15. artikulua – Adierazpen-askatasunerako eskubidea. 16. artikulua – Esateko dutena entzun dakien eskubidea. 17. artikulua – Nork bere eskubideak defendatzeko eskubidea: Herri-administrazioen jarduera lehentasunezkoa izango da zantzurik txikiena izan orduko. 16

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN HEZKUNTZARAKO ETA HEZKUNTZA ZERBITZUAK JASOTZEKO ESKUBIDEA: ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK 24. artikulua – Administrazioak hezkuntzaren arloan jarduteko printzipioak: 1. Hezkuntza-prozesua beraien eboluzio-egoerari egokitzea. 2. Irakaskuntza-zentroen hezkuntza eta curriculum proiektuetan honako gai hauek sartzea: balioen hezkuntza eta aniztasunaren errespetua, hezkuntza ez sexista, ingurumena eta garapen iraunkorra. . . 3. Aukera-berdintasuna errespetatzea eta sustatzea. 4. Hezkuntza-prozesuan parte hartzea. 5. Gurasoek eskola-hezkuntzan parte hartzeko eta jarraipena egiteko eskubidea errespetatu eta sustatzea. 6. Absentismoa eragozteko ekintzei heltzea, tokiko administrazioekin eta familiekin elkarlanean arituz. 7. Hezkuntza-beharrizan bereziak dituzten ikasleek lehentasuna bermatzea. 8. Hezkuntza-zentroetan arrisku-egoerak prebenitzeko programak garatzea: osasuna, tratu txarrak eta abusu-egoerak, kontsumoa, nortasunaren garapen askea, sexualitatea eta afektibotasuna. . . 9. Edozein jazarpen eta indarkeria egoera antzemateari eta zuzentzeari lehentasuna ematea. . 25. artikulua – Erakundeen arteko lankidetza eta norbanakoen lankidetza: absentismoa, babesgabetasuna, arrisku egoerak. . . ADMINISTRAZIOAREN BABESA ARRISKU ETA BABESGABEZIA EGOERETAN: 48. artikulua – Administrazio-jardunaren printzipio eta irizpide gidariak. Herri-administrazioek, beren eskumenen esparruan, haur eta nerabeei babes soziala eta juridikoa eskainiko diete, honako printzipio hauei jarraituz: a. Jarduketa guztietan, haur eta nerabeen interes gorenak eta haien eskubideen babesak eta eskubide horien garapenaren bermeak beste edozein interes bidezkoren gainetik duten lehentasuna errespetatuko da. b. Prebentzio-ekintzei emango zaie lehentasuna. 17

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK ARRISKU ETA BABESGABEZIA EGOERETAN JARDUTEA: 50. artikulua – Agintarien eta herritarren betebeharrak. Bai agintariek eta zerbitzu publikoek bai herritarrek, batez ere lanbidea edo betetzen duten eginkizuna tarteko haur edo nerabe bat arrisku edo babesgabezia egoera batean egon daitekeela ikusten dutenek, haur edo nerabeari laguntza berehala eskaintzeko betebeharra dute, eta, beren eskumenean badago, jarduteko, edo bestela, eskumena duten agintariei edo haien agente gertukoenei jakinarazteko; orobat, adingabearen legezko ordezkariei jakinarazi behar dizkiete egitateak, edo, beharrezkoa bada, ministerio fiskalari ere bai. ARRISKU-EGOERETAN JARDUTEKO JARRAIBIDEAK: 51. artikulua – Arrisku-egoeraren kontzeptua. Arrisku-egoerak dira haurraren edo nerabearen garapen pertsonal edo sozialari kalte egin diezaioketen egoerak, babesgabeziatzat jo ezin daitezkeenak. Arrisku-egoera agertuko da, gizartearen, familiaren edo adingabearen beraren gorabeheren ondorioz, adingabearen garapena eta ongizatea mugatuta edo kaltetuta gertatzen badira. Betiere egoera hori babesgabetasun-egoera bilakatzeko bezain larria ez bada edo haurra edo nerabea familia-gunetik bereizteko adinakoa. BABESGABEZIA-EGOERETAN JARDUTEKO JARRAIBIDEAK: 56. artikulua – Babesgabezia-egoeraren kontzeptua. Kode Zibilaren 172. 1 artikuluan ezarritakoaren arabera, babesgabezia-egoera dagoela joko da egitez hala gertatzen denean arrazoi hauetako bat tarteko: adingabeen zaintzari buruz legeek ezartzen dituzten babes-eginbeharrak ez betetzeagatik edo eginbehar horien egikaritza ezinezko nahiz desegoki izateagatik, adingabeei ez zaienean ematen nahitaezko duten laguntza moral edo materiala. ESKUMENAK: 103. artikulua – Eskumen orokorrak. Lege hau aplikatzeko egin beharreko jarduketa publikoak eta arau-garapenak Eusko Jaurlaritzak, foru-diputazioek eta udalek egingo dituzte, bakoitzak bere eskumenen arabera, osasunean, hezkuntzan, gizarte-zerbitzuetan, kulturan, hirigintzan, herritarren segurtasunean, barne-merkataritzan, kontsumitzaileen eta erabiltzaileen defentsan, publizitatean edo beste arlo batzuetan. 18

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK ARAU HAUSTE ETA ZEHAPEN ADMINISTRATIBOAK: 111. artikulua – Arau-hauste arinak: Haurren eta nerabeen eskubideen araudia ez betetzea, betiere kalte larririk eragiten ez bazaie. Haien beharrizanei dagozkien tratamendua eta arreta ez eskaintzea, betiere kalterik eragiten ez bazaie. 112. artikulua – Arau-hauste larriak: Haurren eta nerabeen eskubideen araudia ez betetzea, baldin eta horrela kalte larriak eragiten bazaizkie. Zerbitzuetan haien beharrizanei dagozkien tratamendua eta arreta ez eskaintzea, betiere kalteak eragiten bazaizkie. Dagokion administrazioari ez jakinaraztea haur edo nerabe bat arriskuan edo babesgabezian egon daitekeela, Babesa emateko eskumena duen herri-administrazioak hartutako erabakiak ez betetzea. Haur eta nerabeak babesten aritzen diren profesionalek ez betetzea datu pertsonalak isilpean edukitzeko betebeharra. 113. artikulua – Arau-hauste oso larriak: Aurreko artikuluan zehaztutakoak, baldin eta jokabide horiekin kalte konponezina edo konpontzeko zaila eragiten bazaie haurren eta nerabeen eskubideei. 115. artikulua – Erantzukizuna: Arau-hausteen administrazio-erantzukizuna arau-haustea egiten duen pertsona fisiko edo juridikoari egotziko zaio, eta, solidarioki, jagoteko betebeharra hautsi duelako erantzule den erakunde, zentro edo zerbitzuaren titularrari halako hausterik izan bada. 19

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK 2019 -2020 IKASTURTEAREN ANTOLAKUNTZA: HEZKUNTZAKO SAILBURUORDEAREN EBAZPENA OINARRIZKO HEZKUNTZAREN CURRICULUMAREN 236/2015 DEKRETUA 27. Artikulua. Irakasle-taldea. 4. – Irakasleek zuzendaritza-organoei jakinarazi behar diete emakumeen eta neska-mutilen aurkako indarkeria-zantzu oro. Halaber, ikastetxeetako titularrek eta langileek adingabeen babesaren arloan eskumena duten herri-administrazioei edo, hala behar duenean, ministerio fiskalari edo epaileari jakinarazi behar dizkiete haurrenganako tratu txarrak, haurren babesgabetasuna edo arrisku-egoerak, bai eta halakoetan esku-hartzeak eraginkorrak eta kalitatezkoak izateko datu guztiak ere; orobat, elkarlanean aritu behar dute horrelako egoerak eragozteko eta konpontzeko, betiere adingabeen lehentasunezko interesak kontuan hartuta. 20

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN IKASLEEN ESKUBIDEAK ETA BETEBEHARREN 201/2008 DEKRETUA LEGE OINARRIAK: ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK § Aurreko araudi guztia: adingabetasuna, haurraren interes gorena, eskubideen babesa, neurrien helburu hezitzailea, zaintzaileen ardura…. § Curriculumaren 236/2015 Dekretua (eta besteak): elkarbizitzarako konpetentzia, izaten ikasteko konpetentzia. FUNTSEZKO KONTZEPTUA: DIZIPLINATIK BIZIKIDETZARA 160/1994 DEKRETUA, EAEko UNBETSITATEAZ KANPOKO IKASLEEN ESKUBIDE ETA BETEBEHARRENA. IV. ATALBURUA: DIZIPLINA-ARAUBIDEA. ARAU-HAUSTEEN TIPIFIKAZIOA: arinak, larriak eta oso larriak JARDUNBIDE-BERMEAK, PRESKRIPZIOA ETA INDARGABETZEA ZIGORRAK HELBURU ZIGORTZAILEA CURRICULUM DEKRETU BERRIAK: Ikasleek garatu beharreko oinarrizko gaitasunak 201/2008 DEKRETUA: Ikasleen eskubideak eta betebeharrak HELBURU HEZITZAILEA “Dekretu honen helburua da ikasleek beren eskubideak baliatzen eta beren betebeharrak betetzen ikasi behar duten bizikidetza-esparrua arautzea, gizartean eskubide osoko herritar gisa integra daitezen. Alde batetik, bizikidetza positiboki bultzatzean datza. Bestetik, aurreko Dekretuan arautu den faltak zuzentzeko prozesua «gizarte eta hiritar gaitasuna» eskuratzeko funtsezko tresna bilakatzea lortu nahi da. Aipatu berri dugun gaitasuna, bidenabar, eskolako curriculumek dakarten oinarrizko gaitasunetako bat da. Izan ere, jakina da ikasleek bestelako oinarrizko gaitasunetan hainbat gabezia izan ditzaketela, eta ikastetxeak gabezia horiek kontuan hartu behar dituztela, zuzentzeko. Era berean, jokabide-arloan gabeziak izan ditzakete, eta gabezia horiek helburu berarekin, espiritu berarekin eta, ahal dela, metodo berarekin zuzendu behar dira, hain zuzen ere, jokabide-arloan atzemandako gabeziei 21 modurik egokienean erantzuteko jardueren bitartez”.

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN 236/2015 DEKRETUA, OINARRIZKO HEZKUNTZAREN CURRICULUMARENA ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK ELKARBIZITZARAKO KONPETENTZIA: pertsonen arteko, taldeko eta komunitateko egoeretan elkarrekikotasunez parte hartzea, eta norberari aitortutako eskubideak eta betebeharrak besteri aitortzea, norberaren zein guztion ongirako. IZATEN IKASTEKO KONPETENTZIA: Bizitzan zehar agertzen diren sentimendu, pentsamendu eta ekintza pertsonalez gogoeta egitea eta haiek sendotzea edo egokitzea, haien gaineko balorazioaren arabera, bere burua etengabe hobetuz pertsona osorik garatzeko. ESKUBIDEAK 6. Artikulua. Hezkuntza integrala izateko eskubidea. IKASLEEN ESKUBIDEAK ETA BETEBEHARREN 7. Artikulua. Ikasle adingabeen eskubidea arreta berehala jasotzeko. 8. Artikulua. Ikastetxeak babesteko ikasle adingabeek duten eskubidea. 201/2008 DEKRETUA 9. Artikulua. Errendimendu akademikoaren balioespen objektiboa izateko eskubidea. 10. Artikulua. Eskola- eta lanbide-orientaziorako eskubidea. BETEBEHARRAK 11. Artikulua. Osotasun, nortasun eta duintasun pertsonaleko eskubidea. 12. Artikulua. Kontzientzia-askatasunerako eskubidea. 21. Artikulua. Ikasteko betebeharra. 13. Artikulua. Ikastetxeetan biltzeko eskubidea. 22. Artikulua. Prestakuntza-jardueretan parte hartzeko betebeharra. 14. Artikulua. Adierazpen-askatasunerako eskubidea ikastetxeetan. 23. Artikulua. Bertaratzeko betebeharra. 15. Artikulua. Ikasleek elkartzeko duten eskubidea. 24. Artikulua. Bizikidetza errazteko betebeharra. 16. Artikulua. Parte hartzeko eskubidea. 25. Artikulua. Norberaren kontzientzia-askatasuna errespetatzeko betebeharra. 17. Artikulua. Informazioa erabiltzeko eskubidea. 26. Artikulua. Eskola arauak errespetatzeko betebeharra. 18. Artikulua. Aukera-berdintasunerako eskubidea. 27. Artikulua. Instalazioak errespetatzeko betebeharra. 19. Artikulua. Gizarte-babeserako eskubidea. 22

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN ARGIBIDE ESANGURATSU BATZUK: ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK IKASLEEN BETEBEHARRAK EZ BETETZEKO JOKABIDE GUZTIAK LEHENBAILEHEN ZUZENDU BEHARKO DIRA NEURRI EGOKIAREN BITARTEZ. (3. 2) NEURRI ZUZENTZAILEEK HELBURU HEZIGARRIA IZANGO DUTE. HEZKUNTZA-JARDUNAREN BAITAN BETEKO DIRA, GIZARTE- ETA HERRITARTASUN NAHIZ AUTONOMIA ETA EKIMEN PERTSONALAREN OINARRIZKO GAITASUNAK LORTZEN LAGUNTZEKO. (3. 3) NEURRI ZUZENTZAILEAK PROPORTZIONALTASUNAREN ETA GUTXIENEKO ESKU-HARTZEAREN PRINTZIPIOAK KONTUAN IZANDA EZARRIKO DIRA, ETA ADISKIDETZEAREN ETA KALTE-ORDAINAREN BIDEZ IRTENBIDEA LORTZEARI EMANGO ZAIO LEHENTASUNA. (3. 4) DEKRETU HONEK TIPIFIKATU GABEKO JOKABIDEEI NEURRI ZUZENTZAILEAK APLIKATZEKO DEBEKUA. (4. ) JOKABIDEAK ZUZENTZEKO PROZEDURAK IKASTETXEEN PRAKTIKAN INTEGRATU BEHARKO DIRA HEZKUNTZAKO BESTE BALIABIDE BAT IZANGO BALIRA BEZALA. BIZIKIDETZARAKO PLANEAN JASO BEHARKO DITZUTE JOKABIDEAK ZUZENTZEKO PROZEDURAK. AGIRI HORRETAN, GATAZKAK MODU BAKETSUAN EBAZTEKO, ADISKIDETZEKO ETA KALTEA ORDAINTZEKO BITARTEKOTZA-PROZEDURAK JASO BEHARKO DIRA, BAITA BIZIKIDETZARAKO HEZKUNTZA-KONPROMISOAK. (5. 1) IKASLEAREN ADINARI EGOKITZAPENA. (29. ) IKASTETXEKO IRAKASLE GUZTIEK ESKUMENA DUTE IKASLEEN JOKABIDE DESEGOKIAK BEREHALA ZUZENTZEKO. IRAKASLE GUZTIEK ESKUMENA DUTE HAIEN AURREAN BIZIKIDETZAREN KONTRAKOA DEN EDO BIZIKIDETZAN KALTE LARRIAK ERAGITEN DITUEN JOKABIDEA GERTATZEN DEN UNEAN: BERTAN IKASLEARI ERRIETA EGITEKO ALA ZUZENDARIA EDO IKASKETABURUARENGANA BIDERATZEKO. (50. ) ZUZENDARIA DA BIZIKIDETZAREN KONTRAKOAK DIREN EDOTA BIZIKIDETZAN KALTE LARRIAK ERAGITEN DITUZTEN JOKABIDEAK ZUZENTZEKO ESKUMENA DUEN ORGANOA. (50. 3) ORDEZKARITZA ORGANO GORENA EDO ESKOLA KONTSEILUA DA DEKRETU HONEK EZARTZEN DITUEN MUGETAN ZUZENDARIAK HARTU DITUEN ERABAKIAK BERRIKUSTEKO ESKUMENA DUEN ORGANOA (50. 4) …EDO HORRETARAKO ERATUTAKO OOGko EDO EKko BATZORDEA. (66. 2) 23

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK Eskola bizimoduan eragin zuzena edo ez zuzena duten jokabideak. Eskola-orduetan Ikastetxean Kanpo eta ekintza osagarrietan Eskola-garraioan Jangelan Ikastetxetik at Hezkuntza-komunitateko kideengan eragin zuzena duten jokabideak. NEURRI ZUZENTZAILEEN APLIKAZIOAN PROPORTZIONALTASUNA (41. ): Erantzukizuna gutxiagotzen duten inguruabarrak: Erantzukizuna handitzen duten inguruabarrak: - Berehala onartzea jokabidea desegokia izan dela. - Aurretiaz neurri zuzentzaileak jaso ez izana. - Jendaurrean barkamena eskatzea. - Materialari kalteak eragin bazaizkio, eskola ordutik kanpo konpontzea edo horren konpromisoa. - Hain kalte larria eragiteko asmorik izan ez duela erakustea. - Eraso fisiko kasuan, kalte edo lesiorik ez eragitea. - Hauen aurkako jokabidea: adinez txikiak, minusbaliatuak, ahalmen fisiko txikiagokoak, ikastetxera etorri berriak; edo nagusikeriaz jokatu izana. - Kaltea nahita egina izatea. - Kaltea apropos egitea edo aldez aurretik prestatu izana. - Taldean jardutera bultzatu edo akuilatu izana. - Eskola-arloko ordezkaritza-kargua gehiegikeriaz baliatzea. IKASLEEN JOKABIDEAK ZUZENTZEKO BIDE ALTERNATIBOAK (37. artikuluaren kasuetan izan ezik: ikastetxe-aldaketa): § Prozedura hasi baino lehen, ikasleak borondatez onartzen ditu ezarritako neurriak. (43. ) § Adiskidetzea dela medio etenaldia. Publikoki barkamena eskatzea eta kaltetuak onartzea. (44. ) § Kalte kasuetan, konpontzea edo ordaintzea, eta kaltetuak onartzea. Prozeduraren etenaldia. (45. ) § Familia inguruan eginiko zuzenketa zuzendariak eta kaltetuak onartzea. Prozeduraren etenaldia. (46. ) § Neurri zuzentzaileak jarri eta gero, zuzendariak suspenditzea edo arintzea portaera aldaketa nabarmena delako, eta kaltetuak onartu duelako. (47. ) § Bizikidetzarako konpromiso hezitzaileak sinatzea. Prozesuaren edozein momentutan. (47. )

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN 3. IKASTETXEEN ANTOLAKUNTZA ETA KUDEAKETA: IRAKASLEAK, ORGANO KOLEGIATUAK, ZUZENDARITZA-TALDEA, PLANIFIKAZIOA, PROZEDURA ADMINISTRATIBOA… 25

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA LOE 2006 INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK IRAKASLEAK Artículo 91. Funciones del profesorado. 1. Las funciones del profesorado son, entre otras, las siguientes: a) La programación y la enseñanza de las áreas, materias y módulos y ámbitos curriculares que tengan encomendados. b) La evaluación del proceso de aprendizaje del alumnado, así como la evaluación de los procesos de enseñanza. c) La tutoría de los alumnos, la dirección y la orientación de su aprendizaje y el apoyo en su proceso educativo, en colaboración con las familias. d) La orientación educativa, académica y profesional de los alumnos, en colaboración, en su caso, con los servicios o departamentos especializados. e) La atención al desarrollo intelectual, afectivo, psicomotriz, social y moral del alumnado. f) La promoción, organización y participación en las actividades complementarias, dentro o fuera del recinto educativo, programadas por los centros. g) La contribución a que las actividades del centro se desarrollen en un clima de respeto, de tolerancia, de participación y de libertad para fomentar en los alumnos los valores de la ciudadanía democrática. h) La información periódica a las familias sobre el proceso de aprendizaje de sus hijos e hijas, así como la orientación para su cooperación en el mismo. i) La coordinación de las actividades docentes, de gestión y de dirección que les sean encomendadas. j) La participación en la actividad general del centro. k) La participación en los planes de evaluación que determinen las Administraciones educativas o los propios centros. l) La investigación, la experimentación y la mejora continua de los procesos de enseñanza correspondiente. 2. Los profesores realizarán las funciones expresadas en el apartado anterior bajo el principio de colaboración y trabajo en equipo. Artículo 102. Formación permanente. 1. La formación permanente constituye un derecho y una obligación de todo el profesorado y una responsabilidad de las Administraciones educativas y de los propios centros. (*) LOMLOEren ondoriozko aldaketak 26

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN 236/2015 DEKRETUA, OINARRIZKO HEZKUNTZAREN CURRICULUMARENA ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK 30. artikulua. Langileen prestakuntza eta ebaluazioa. 2. – Euskal hezkuntza-sistemako irakasleek konpetentzien profil egokia eduki behar dute, ezin hobeto ekin ahal izateko beren egitekoei: a) b) Ikasleek pentsatzen eta ikasten ikasteko, komunikatzen ikasteko, besteekin bizitzen ikasteko, izaten ikasteko eta egiten nahiz ekiten ikasteko prozedurak irakastea. ezaugarriak eta oinarrizko konpetentziak, zeharkakoak zein diziplinazkoak. Ikaskuntzac) irakaskuntza-prozesuak eta ikertzea, berriztatzea, garatzea ebaluatzea, eta gogoeta eginez irakasle-taldeen haien eta praktikari buruz eta prestakuntza-sareei buruz. d) Ikaslearengan ikasteko grina piztea, eta, familiarekin elkarlanean, haren bizitza-proiektuaren eraikuntzan orientazioa ematea. e) Proposamen didaktikoak ikasle bakoitzaren premietara egokitzea eta doitzea. 27

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA LOE 2006 INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK ORGANO KOLEGIATUAK Artículo 127. Competencias del Consejo Escolar. a) Aprobar y evaluar los proyectos y las normas. b) Aprobar y evaluar la programación general anual del centro. c) Conocer las candidaturas a la dirección y los proyectos de dirección presentados. d) Participar en la selección del director o directora del centro. Ser informado del nombramiento de los demás miembros del equipo directivo. Previo acuerdo de sus miembros por mayoría de dos tercios, proponer la revocación del nombramiento del director o directora. e) Decidir Informar sobre la admisión de alumnos y alumnas. f) Impulsar la adopción y seguimiento de medidas educativas que fomenten el reconocimiento y protección de los derechos de la infancia. g) Proponer medidas e iniciativas que favorezcan los estilos de vida saludable, la convivencia en el centro, la igualdad efectiva entre hombres y mujeres, la no discriminación, la prevención del acoso escolar y de la violencia de género, la resolución pacífica de conflictos en todos los ámbitos de la vida personal, familiar y social. h) Conocer las conductas contrarias a la convivencia y la aplicación de las medidas educativas, de mediación y correctoras, velando por que se ajusten a la normativa vigente. Cuando las medidas correctoras adoptadas por el director o directora correspondan a conductas del alumnado que perjudiquen gravemente la convivencia del centro, el Consejo Escolar, a instancia de padres, madres o tutores legales o, en su caso, del alumnado, podrá revisar la decisión adoptada y proponer, en su caso, las medidas oportunas. i) Promover progresivamente la conservación y renovación de las instalaciones y equipo escolar para la mejora de la calidad y la sostenibilidad y aprobar la obtención de recursos complementarios de acuerdo con lo establecido en el artículo 122. 3. j) Fijar Informar las directrices para la colaboración, con fines educativos y culturales, con las Administraciones locales, con otros centros, entidades y organismos. k) Analizar y valorar el funcionamiento general del centro, la evolución del rendimiento escolar y los resultados de las evaluaciones internas y externas. l) Elaborar propuestas e informes sobre el funcionamiento del centro y la mejora de la calidad de la gestión. m) Aprobar el proyecto de presupuesto del centro. n) Cualesquiera otras atribuidas por la Administración educativa. 28

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN Artículo 129. Competencias del Claustro de profesores: a) Formular al equipo directivo y al Consejo Escolar propuestas para la elaboración de los proyectos del centro y de la programación general anual. b) Aprobar y evaluar la concreción del currículo y todos los aspectos educativos de los proyectos y de la programación general anual. c) Fijar los criterios referentes a la orientación, tutoría, evaluación y recuperación de los alumnos. d) Promover iniciativas en el ámbito de la experimentación y de la investigación pedagógica y en la formación del profesorado del centro. e) Elegir sus representantes en el Consejo Escolar del centro y participar en la selección del director en los términos establecidos. f) Conocer las candidaturas a la dirección y los proyectos de dirección presentados por los candidatos. g) Analizar y valorar el funcionamiento general del centro, la evolución del rendimiento escolar y los resultados de las evaluaciones internas y externas. h) Informar las normas de organización y funcionamiento del centro. i) Conocer la resolución de conflictos disciplinarios y la imposición de sanciones. j) Proponer medidas e iniciativas que favorezcan la convivencia en el centro. k) Cualesquiera otras atribuidas por la Administración educativa o por las respectivas normas de organización y funcionamiento. ZUZENDARITZA TALDEA Artículo 131. El equipo directivo. 1. La dirección de los centros educativos ha de conjugar la responsabilidad institucional de la gestión del centro como organización, la gestión administrativa, la gestión de recursos y el liderazgo y dinamización pedagógica, desde un enfoque colaborativo, buscando el equilibrio entre tareas administrativas y pedagógicas. 2. El equipo directivo, órgano ejecutivo de gobierno de los centros públicos, estará integrado por el director o directora, el o la jefe de estudios, el secretario o secretaria y cuantos determinen las Administraciones educativas. 3. El equipo directivo trabajará de forma coordinada en el desempeño de sus funciones, conforme a las instrucciones del director o directora y las funciones específicas legalmente establecidas. 4. El director o directora, previa comunicación al Claustro de profesores y al Consejo Escolar, formulará propuesta de nombramiento y cese a la Administración educativa de los cargos de jefe de estudios y secretario o secretaria de entre el profesorado con destino en dicho centro. 5. Todos los miembros del equipo directivo cesarán en sus funciones al término de su mandato o cuando se produzca el cese del director o directora. 6. Las administraciones educativas favorecerán el ejercicio de la función directiva en los centros docentes, mediante la adopción de medidas que permitan mejorar la actuación de los equipos directivos en relación con el personal y los recursos materiales y mediante la organización de programas y cursos 29 de formación.

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK ZUZENDARITZA TALDEA Artículo 132. Competencias del director o directora. a) Ostentar la representación del centro. b) Dirigir y coordinar todas las actividades del centro, sin perjuicio de las competencias atribuidas al Claustro del profesorado y al Consejo Escolar. c) Ejercer la dirección pedagógica, promover la innovación educativa e impulsar planes dentro del proyecto educativo del centro. d) Garantizar el cumplimiento de las leyes y demás disposiciones vigentes. e) Ejercer la jefatura de todo el personal adscrito al centro. f) Favorecer la convivencia en el centro, la mediación en la resolución de conflictos e imponer las medidas correctoras disciplinarias que correspondan a alumnos y alumnas. g) Impulsar la colaboración con las familias, instituciones y organismos en relación con el entorno, y fomentar un clima escolar que favorezca una formación integral. h) Impulsar las evaluaciones internas del centro y colaborar en las evaluaciones externas y en la evaluación del profesorado. i) Convocar y presidir los actos académicos y las sesiones del Consejo Escolar y del Claustro del profesorado y ejecutar los acuerdos adoptados. j) Realizar las contrataciones de obras, servicios y suministros, autorizar los gastos, ordenar los pagos y visar las certificaciones y documentos oficiales del centro. k) Proponer a la Administración educativa el nombramiento y cese de los miembros del equipo directivo, previa información al Claustro y al Consejo Escolar. l) Promover experimentaciones, innovaciones pedagógicas, programas educativos, planes de trabajo, formas de organización, normas de convivencia, ampliación del calendario escolar o del horario lectivo de áreas o materias, de acuerdo con lo recogido en el artículo 120. 4. m) Fomentar la cualificación y formación del equipo docente, así como la investigación, la experimentación y la innovación educativa en el centro. n) Diseñar la planificación y organización docente del centro, recogida en la programación general anual. ñ) Cualesquiera otras encomendadas por la Administración educativa. l) Aprobar los proyectos y las normas. m) Aprobar la programación general anual del centro, sin perjuicio de las competencias del Claustro, en relación con la planificación y organización docente. n) Decidir sobre la admisión de alumnos y alumnas, con sujeción a lo establecido legalmente. ñ) Aprobar la obtención de recursos complementarios de acuerdo con lo establecido en el artículo 122. 3. o) Fijar las directrices para la colaboración, con fines educativos y culturales, con las Administraciones locales, con otros centros, entidades y organismos. 30

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK HEZKUNTZA IKUSKARITZA Artículo 151. Funciones de la inspección educativa. a) Supervisar, evaluar y controlar, desde el punto de vista pedagógico y organizativo, el funcionamiento de los centros educativos, así como sus proyectos y programas que desarrollen, con respeto al marco de autonomía que esta Ley ampara. b) Supervisar la práctica docente, la función directiva y colaborar en su mejora continua. c) Participar en la evaluación del sistema educativo y de los elementos que lo integran. d) Velar por el cumplimiento en los centros educativos de las leyes, reglamentos y demás disposiciones vigentes que afecten al sistema educativo. e) Velar por el cumplimiento y aplicación de los principios y valores recogidos en esta Ley, incluidos los destinados a fomentar la igualdad real entre hombres y mujeres. f) Asesorar, orientar e informar a los distintos sectores de la comunidad educativa en el ejercicio de sus derechos y en el cumplimiento de sus obligaciones. g) Emitir los informes solicitados por las Administraciones educativas respectivas o que se deriven del conocimiento de la realidad propio de la inspección educativa, a través de los cauces reglamentarios. h) Orientar a los equipos directivos en la adopción y seguimiento de medidas que favorezcan la convivencia, la participación de la comunidad educativa y la resolución de conflictos, impulsando y participando, cuando fuese necesario, en los procesos de mediación. h) Cualesquiera otras atribuidas por las Administraciones educativas, dentro del ámbito de sus competencias. 31

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK HEZKUNTZA IKUSKARITZA Artículo 153. Atribuciones de los inspectores. a) Conocer, supervisar y observar todas las actividades que se realicen en los centros, tanto públicos como privados, a los cuales tendrán libre acceso. b) Examinar y comprobar la documentación académica, pedagógica y administrativa de los centros. c) Recibir de los restantes funcionarios y responsables de los centros y servicios educativos, públicos y privados, la necesaria colaboración para el desarrollo de sus actividades, para cuyo ejercicio los inspectores tendrán la consideración de autoridad pública. d) Participar en las reuniones de los órganos colegiados o de coordinación docente de los centros, respetando el ejercicio de la autonomía que la Ley les reconoce, así como formar parte de comisiones, juntas y tribunales, cuando así se determine. e) Elevar informes y hacer requerimientos cuando se detecten incumplimientos en la aplicación de la normativa, y levantar actas, ya sea por iniciativa propia o a instancias de la autoridad administrativa correspondiente. f) Cualesquiera otras atribuidas por las Administraciones educativas, dentro del ámbito de sus competencias. Artículo 153 bis. Principios de actuación de la inspección educativa. a) Respeto a los derechos fundamentales y las libertades públicas, defensa del interés común y los valores democráticos y evitación de cualquier conducta que pueda generar discriminación por razón de origen, género, orientación sexual, religión opinión o cualquier otra circunstancia personal o social. b) Profesionalidad e independencia de criterio técnico. c) Imparcialidad y eficiencia en la consecución de los objetivos fijados. d) Transparencia en cuanto a los fines de sus actuaciones, los instrumentos y las técnicas utilizados. 32

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN REAL DECRETO LEGISLATIVO 5/2015: ESTATUTO BÁSICO DEL EMPLEADO PÚBLICO ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK Artículo 52. Deberes de los empleados públicos. Código de Conducta. Los empleados públicos deberán desempeñar con diligencia las tareas que tengan asignadas y velar por los intereses generales con sujeción y observancia de la Constitución y del resto del ordenamiento jurídico, y deberán actuar con arreglo a los siguientes principios: objetividad, integridad, neutralidad, responsabilidad, imparcialidad, confidencialidad, dedicación al servicio público, transparencia, ejemplaridad, austeridad, accesibilidad, eficacia, honradez, promoción del entorno cultural y medioambiental, y respeto a la igualdad entre mujeres y hombres, que inspiran el Código de Conducta de los empleados públicos configurado por los principios éticos y de conducta regulados en los artículos siguientes. Los principios y reglas establecidos en este capítulo informarán la interpretación y aplicación del régimen disciplinario de los empleados públicos. Artículo 53. Principios éticos. Artículo 54. Principios de conducta. Respeto del ordenamiento jurídico. Lealtad y buena fe con la Administración. Respeto de los derechos fundamentales y libertades públicas. Abstención en asuntos en los que tengan interés personal. No aceptación de trato de favor o privilegio. Actuación bajo los principios de eficacia, economía y eficiencia. Dedicación al servicio público. Secreto, discreción y confidencialidad. Trato respetuoso a ciudadanos, superiores y compañeros. Obediencia a órdenes e instrucciones de superiores. Facilitar a los ciudadanos el ejercicio de sus derechos. Administración austera de recursos y no en beneficio propio. Rechazar regalos, favores o servicios ventajosos. Conservación y custodia de la documentación. Actualización de su formación y cualificación. Garantizar al ciudadano la atención en su lengua (oficial). + Eskubideak eta betebeharrak, sarbidea, egoera administratiboak, egitura, lanpostuen hornidura… 33

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK EUSKAL ESKOLA PUBLIKOAREN 1/1993 LEGEA 28. 1 atala: Euskal Eskola Publikoko ikastetxeen autonomia ondorengo tresnak onartu eta burutzean gauzatzen da: Ikastetxearen Hezkuntza Proiektua (IHP), Ikastetxearen Ikasketa Proiektua (ICP) eta Antolakuntza eta Jardueraren Araudia (AJA). 28. 2 atala: Aurrekoaren zehaztapenak onartu beharreko Ikastetxearen Urteko Planaren (IUP) ondorengo ataletan azalduko dira: irakaskuntza jardueren egitaraua, prestakuntza jarduerak, eskolaz kanpokoak eta osagarrizkoen egitaraua, eta urteko kudeaketa egitaraua. 29. 2 atala: Nolanahi ere, antolakuntza eta jardueraren araudian ondorengoak zehaztu beharko dira: ikastetxearen egitura, elkarbizitza-arauak eta ikasketen ebaluazioen kontrako ikasleen erreklamazioetarako bidea, 16. 3 atalean jasotakoaren arabera. 30. 1 atala: Batzar-organoak: Ordezkaritza Organo Gorena, Klaustroa, zuzendaritza taldea, gurasoen batzarra eta ikasleen partaidetzarako ezarritako organoa. Bakar-organoak: zuzendaria, ikasketa burua, idazkaria eta, hala balegokio, administratzailea. 31. atala. OOGren eskumenak. * 34. atala. Zuzendariaren ahalmenak. ** 35. atala. Klaustroaren funtzioak. * * LOE-(LOMCE)-LOMLOE ikusi. ** LOE-(LOMCE)-LOMLOE + 3/2008 Legea, ekainaren 18 koa, Euskal Eskola Publikoari buruzko Legea bigarrenez aldatzekoa: zuzendaria ikastetxearen kudeaketa orokor eta jardueraren arduraduna da, irakas-jarduerarena bereziki. 34

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN 35

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN 36. atala. Zuzendaritza taldearen eginkizunak: § Ikastetxearen zuzendaritza eta koordinaziorako irizpideak, baita erabakiak hartzerakoan zuzendariari laguntzea. § Ikastetxearen planifikazio dokumentuak eta proiektuak gauzatzea, OOGk onar ditzan. § Aurreko proiektuak koordinatzea eta horien betetze-mailaren berri OOGri ematea, urteko memoria onar dezan. § Irakasle taldeak antolatzea eta irakasleak beren jardueretara atxikitzeko irizpideak erabakitzea ikasturte bakoitzaren hasieran. 41. atala. Ikasketa-buruaren funtzioak: § Irakaskuntzako jarduerak koordinatzea. § Ordutegiak egitea eta betetzen direla zaintzea. § Irakasle bakoitzari gela bat edo gehiago izendatzea. 42. atala. Idazkariaren funtzioak: § Organo kolegiatuen batzarretarako gai-zerrenda eta deialdiak prestatzea. § Aktak, espedienteak eta ikastetxearen dokumentazioa zaintzea. § Erabakiak, hitzarmenak, liburuak eta agiriak egiaztatzea, zuzendariaren oniritziaz. 48. 2 atala: Irakasle-talde guztiak, maila guztietan, eta irakaslegoa ikastetxearen hezkuntza- eta ikasketa-proiektuei loturik egongo dira. Horiei men egitearen barruan, eskolako iharduerak lantzeko eta programatzeko nahiz bakoitzak bere arloko iharduera-egitarauak aurrera eramateko egoki eritzitako erabakiak hartu ahal izango dituzte. Hartzen dituzten erabaki horiek ikastetxeko irakasle-klaustroak eta ordezkaritza-organo gorenak berraztertu ahal izango dituzte, zeinek bere aginpideen esparruan. 36

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN EUSKAL FUNTZIO PUBLIKOAREN 6/1989 LEGEA: 73. Atala. Funtzionariek eginkizun hauek dituzte: ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK § betebeharretan aritzean indarrean dauden legeak betetzea, § izendatuak dituzten betebeharrak ongi burutu eta guztien interesak inpartzial eta objetiboki zerbitzea, § nagusiekiko errespetoa eta horiek emandako oharrak betetzea, § beren lankideekiko eta menpekoekiko lankidetza eta horiekiko harremanetan behar den bezalako errespetoa, hauei lanak egin eta eginbeharrak betetzea erraztuz, § Administraziora jotzen dutenekiko tratu egokia, Administrazioaren aurrean egin behar dituzten izapideak kudeatzeko laguntzarik oparoena eskainiz, § beren egitekoak direla eta, ezagutu ditzaketen gaiak doakien neurrian isilpean gordetzea eta, bereziki, legez isilpeko edo erreserbatutzat aldarrikaturiko gaiei dagozkienetan, § Administrazioak bere zerbitzuko langilegoarentzako jarri ditzan baliabideez baliatuz, profesional mailan goreneko gaitasuna lortzen ahalegintzea, § ezarrita dauden lanorduak eta ordutegia zorrotz betetzea, § nagusiak, lankideak edo menpekoak hor ez izatea gerta baledi, zerbitzuak ongi jarrai dezan ahaleginak egitea. 75. Atala. Eman zaizkien eginbeharren erantzukizuna izango dute funtzionariek, agintari ierarkikoei legokiekeenaren kaltetan gabe, horiei zerbitzuan nabaritu ditzaketen akatsen berri eman beharko bait diete beti. LOMLOE: Disposición adicional cuadragésima octava. Cambio de las funciones del personal docente. Los funcionarios docentes que muestren una manifiesta falta de condiciones para ocupar un puesto docente o una notoria falta de rendimiento que no comporte inhibición, podrán ser removidos de su puesto de trabajo y realizar otras tareas que no requieran atención directa con el alumnado. La remoción ha de ser consecuencia de un expediente contradictorio que finalice con una evaluación negativa realizada por la inspección educativa. 37

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN 82. Atala. Funtzionariek dituzten eginbeharrak eta eginkizunak ez betetzea hutsegite izango da eta lege honetan ohartematen diren zigorrak ezartzea ekarriko du. Hutsegiteak oso larri, larri eta arinetan sailkatzen dira. ADIBIDE ESANGURATSU BATZUK ERREGE LEGE-DEKRETUA 5/2015 (EBEP): Artículo 95. Faltas disciplinarias muy graves. EUSKAL FUNTZIO PUBLIKOAREN 6/1989 LEGEA: LEGEA 83. Atala. Hutsegite oso larriak: § Konstituzioarekiko edo Autonomi Estatutuarekiko zintzotasunik eza § Bereizkeriarik ekar dezakeen edozein ekintza, §Zerbitzua uztea § Legez kontrako erabakiak edo akordioak hartzea, § Emandako lanak albora utziz, etekinik eza nabaria izatea, § Politika mailako alderdi-gabetasun edo menpekotasunik eza haustea, § Elkartuezinei buruzko arauak ez betetzea, § Herri-askatasunez eta sindikatu-eskubideez baliatzeari oztopoak jartzea, § Grebarako eskubidea nahi bezala erabiltzeari eragoztea, § Legez argi eta garbi debekatua dutenek grebetan parte hartzea, § Greba-garaian, beharrezko zerbitzuak bete beharra izan eta ez betetzea, § Pentsakera, ideiak eta eritziak nahi bezala azaltzeari mugak jartzea § Urtebeteren barruan hiru hutsegite larri egin dituelako, zigortua izatea. § Sekretu profesionala haustea eta isilpekotasuna ez gordetzea § § § 84. Atala. Hutsegite larriak: § Agintarien aginduak ez betetzea. § Errespetu falta larriak. § Legez kontrako erabakiak hartzea. § Prozedurak eta epeak ez betetzea. Zerbitzuari eragiten dion errendimendurik eza. Lan ordutegia ez betetzea (10 ordu hilean). Agintekeria. Bajei buruzko araudia ez errespetatzea. Behar bezala justifikatu gabe, lanpostutik aldentzea. 85. Atala. Hutsegite arinak: § Lan-ordutegia ez errespetatzea (larria ez denean). § Justifikaziorik gabe, egun batez lanera ez joatea. § Errespetu falta txikia agintari, lankide, menpeko edota hiritarrekin. § Zabarkeria, nagikeria edota atzerapena egitekoetan. § Eginkizunak ez betetzea (larria edo oso larria ez denean). 86. Atala. Hutsegite eta zigorrak mailakatzeko irizpideak: asmoa, zerbitzuan sortutako nahasmena, administrazioari/administratuei eragindako kaltea, errepikapena, esku-hartze maila. 87. Atala. Zigorrak. 38

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN 4. ONDORIOZ… 39

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN A ZE NOLAKO KORAPILOA! EZINEZKO DUGU HAU GUZTIA! HAU BURUHAUSTEA! ZELAKO NAHASTE HANDIA! BAI, BAINA EZ HORRENBESTEKOA!. . . LASAI! 40

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN TAN LANB IDE H EZKIK E EN U HELD TAKO I KAST ETXE BA TERA TU ETAN AKO TXEE E T S IKA KET HEZI BIGARREN HEZ KUNTZAKO IN AN FIZIALET O A L O K S E O K HIZKUNTZA MU SIKA KON TSE STITUTUETAN RBA TOR IOET AN 41

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN IKASTETXEKO PLANGINTZA ETA ANTOLAKETARAKO DOKUMENTUAK: IHP, ICP, Hizkuntza Proiektua, Kudeaketa Proiektua, IUP, Urteko Memoria, AJA, Bizikidetza Plana. Heldu eta bete beharrekoak dira legez. IRAKASLEEN ANTOLAKETA: Ikastaldeak, ordutegiak, arloak eta bestelako arduren banaketa zuzendaritza taldeari dagokio (ikasketa burua), betiere legedia, hezkuntza kalitatea eta ezarritako irizpide pedagogikoei helduz. IKASLEEN ANTOLAKETA: Ordutegiak, eskolaz kanpokoak eta osagarrizkoak, HPBei erantzuteko neurriak… antolatzea zuzendaritza taldeari dagokio (ikasketa burua), betiere legediari helduz. EBALUAZIOA: Gutxienezko helburuak eta edukiak nahiz ebaluazio irizpideak ICP eta programazio didaktikoetan jaso eta jakitera eman behar dira ikasturtearen hasieran, erreklamazioetarako prozedura AJAn zehaztu behar da. IRAKASLEEN PRESTAKUNTZA: Ikastetxeko prestakuntza plana hobekuntza planari lotua, IUPn jaso eta bete beharrekoa. BESTELAKO BATZUK: Ikastetxeen erabilera, lan-segurtasuna eta osasuna, tabakoa eta alkohola, obrak, ibilgailuak, ikasleen osasun-arreta ikastetxeetan, botikina, datu pertsonalen babesa eta konfidentzialtasuna, adingabeen irudien grabaketa kudeaketa… Aurreko araudi osoan oinarrituz, legeen bilduma eta zehaztapen praktikoa ikastetxeetako eguneroko ohiko kontuetarako. 42

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN Ikastetxeen dokumentuak 43

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN 44

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA IKASTETXEEN PLANIFIKAZIORAKO GIDAK INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN 45

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA BIZIKIDETZA EREMURAKO GIDAK INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN 46

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA …eta beste laguntza-material, gida, dokumentu-eredu eta argibide ugari! DATU PERTSONALEN BABESA ADINGABEEN BABESARAKO GIDAK INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN 47

HEZKUNTZAKO IKUSKARITZA INKLUSIBITATEA, HPB ETA BESTELAKO BATZUK INSPECCIÓN DE EDUCACIÓN …eta beste laguntza-material pedagogiko asko! 48

49

MILA ESKER ZUEN GAURKO ARRETAGATIK! …eta, batez ere, ZUEN EGUNEROKO LANA, KONPROMISOA ETA ERANTZUKIZUN PROFESIONALAGATIK! 50 PJMA 2021