7 Hafta RETM TEKNOLOJLER VE MATERYAL GELTRME 7

7. Hafta ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

7. Bölüm 2 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

ÖĞRETİM ARAÇLARI VE ÖZELLİKLERİ Tahtalar Perdeler Datashow ve Yansıtıcılar Slaytlar ve Opak Yansıtıcılar Tepegözler Sayısal Kameralar ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

4 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

TEPEGÖZÜN TEKNİK YAPISI 1. Ayna ve objektif 2. Görüntü netlik ayar kolu 3. Rulo saydam 4. Tepegöz çalışma alanı 5. Saydamı tutucu pimler 6. Saydam (asetat) 7. Işık şalteri 8. Enerji tasarruf şalteri 9. Renk düzeltme düğmesi 10. Ampul değiştirme kolu 11. Rulo saydam hareket kolu 12. Elektrik kablosu toplama yeri 5 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Tepegöz Projektörün Eğitim Yönünden Yararları q. Yazı tahtası gibi kullanılabilir. Öğretmen bu araçta önceden hazırladığı şeffafları kullanabildiği gibi boş bir şeffafın üzerine yazarak bir taraftan da dersini anlatabilir. q. Tepegöz projektör öğretmen ve öğrencilerin tebeşir tozundan kurtulmasını sağlar. q. Bütün projektörler içinde, kullanılması en kolay olanıdır. 6 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Tepegöz Projektörün Eğitim Yönünden Yararları q Doğrudan doğruya güneş vurmayan odalara, karartmaya gerek kalmadan rahatça kullanılabilir. q Tepegöz projektörü kullanırken öğretmen, öğrencilerle daima yüze bulunacağından, sınıfın kontrolü ve öğrencilerin tepkilerinden yararlanma kolaylaşır. q Üst üste katlanabilen parçalı saydamların yapılabilmesi, konunun ilginç ve dikkati çekebilecek şekilde hareketli olarak sunulmasına olanak sağlar. 7 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Tepegözle Sunu Yaparken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar n Saydam konulduktan sonra araç çalıştırılmalıdır. n Katlamalı bir sunu yapılmıyorsa her saydam değişikliğinde araç kapatılmalıdır. n Saydamın belli kısımlarına dikkatleri toplamak için diğer kısımlar bir kağıtla kapatılmalıdır. Bunun için kapama tekniklerinden yararlanılabilir. n Görüntüde işaret edilmek istenen noktalar perde üzerinde parmakla gösterilmemeli bir kalem veya işaret çubuğu ile saydam üzerinden gösterilmelidir. n Saydamlara eller temiz ve kuru bir şekilde tutulmalıdır. 8 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Tepegözle Sunu Yaparken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar n Gösteri sırasında saydama bir şeyler eklenmek isteniyorsa üzerine ikinci bir saydam konularak bu işlem yapılmalıdır. Böylece saydamımız zarar görmemiş olur. n Tepegöz sarsılmamalı, sunu bittikten sonra lambanın soğuması için bir süre beklenmeli ondan sonra temizlik yapılıp kaldırılmalı. n Tepegöz için yedek lamba bulundurulmalıdır. Bir lamba yandığında düğmesine basılarak ikinci lamba kullanılabilir. n Görüntü perdede iken önünde durulmamalı ve önünden geçilmemelidir. 9 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Kullanılan Materyal Olarak Üstünlükleri n Saydamların hazırlanması kolay ve ekonomiktir. Öğretmenler bir çok teknik kullanarak kendi saydamlarını hazırlayabilirler. n Gazete, dergi, kitap yayınlardan resim, çizim ve yazılar alınarak güncel saydamlar hazırlanabilir. n Saydamların kolaylıkla renklendirmesi, rengin etkisinden yararlanmaya olanak verir. n Dersin-konunun akışına göre saydamları yeniden düzenlemek ve yeni saydamlar ekleyip çıkarmak mümkündür. 10 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Tepegöz Kullanımına Yönelik Öneriler q Aşırı kullanılmamalı. q Saydamlar değiştirilirken projektör açık bırakılmamalı. q Öğretmenin yüzü dinleyenlere dönük olmalı. q Yansıtılan ekran yeterince büyük olmalı. q Tepegöz saydamlarında anahtar bilgiler yer almalı. q Tepegözün yanında durulmalı, görüntü perdede iken sınıfta dolaşmak rahatsız edici olabilir. 11 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Tepegöz Kullanımına Yönelik Öneriler q Sunuya içeriği gösteren bir taslak yansıtılarak başlamak daha etkilidir. q İzleyenlerin dikkatlerini belli bir bilgiye toplamak için saydam üzerindeki diğer bilgileri kapatın. q Saydamın perdedeki görüntüsü kare biçiminde olmalı. q Perde herkesin görebileceği bir yere yerleştirilmeli. q Tepegöz çalışır durumda iken sarsılmamalı, temizlenmemeli ve taşınmamalı. 12 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

OPAK PROJEKTÖRLER n Fotoğraf, resim, kitap sayfası gibi şeffaf olmayan materyalleri ekrana yansıtmaya yarayan araca opak projektör denilmektedir. n Saydam hazırlama gibi herhangi bir hazırlık gerektirmeden her türlü opak malzemeyi yansıtabilir. Her sınıf düzeyinde kullanma avantajına sahiptir. 13 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Opak Projektörü (Episkopun) Opak Projektör Eğitim Yönünden Yararları q Kullanılması basit ve kolay öğrenilir bir araçtır. q Bozulabilecek fazla hareketli ve karmaşık parçaları yoktur. q Yeni bir materyal hazırlamak gerekmeden kullanılabilir. q Öğrencilerin hazırladığı ödevlerin sınıfça paylaşılmasında kullanılabilir. q Coğrafya, tarih derslerinde küçük harita, şekil ve şemaların yansıtılarak incelenmesinde etkin bir araçtır. q Uygulanan testler üzerinde ortak tartışma yapılmasında kullanılabilir. 14 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Opak Projektörü (Episkopun) Eğitim Yönünden Yararları q Saydam olmayan her türlü resim ve fotoğraflarla yazılı, çizili ve basılı materyalin, sınıf topluluğu tarafından gözlenmesini sağlar. Özellikle kitaplardaki resim ve şemaların sınıfça incelenmesinde çok yararlıdır. q Metal para, bitki yaprakları, pul, böcek türleri gibi ayrıntıları zor seçilen küçük üç boyutlu cisimler opak projektörlerle incelenebilir. q Saydam olmayan her türlü resim, çizim ve şemanın büyütülerek başka bir yüzeye çizilip levha ya da tablo haline getirilmesinde yardımcı araçtır. 15 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Opak Projektörün Eğitim Yönünden Sınırlılıkları q Çok iyi karartılmış bir odada kullanılabilir. q Çok parlak fotoğraf ve resimler, ışığı parlak bir şekilde yansıttığından çoğu zaman opak projektörle iyi görünmez. q İyi karartılmış bir oda gerektiğinden, gösteri sırasında öğrencilerin not tutması imkansızdır. q Lambası pahalıdır. Çabuk ısındığından kolay kesilebilir. Sarsılmaması gerekir. 16 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

SLAYT PROJEKTÖR VE SLAYTLAR q. Slaytların ekrana yansıtılmasına yarayan araca slayt projektörü denir. q. Slaytlar(diya) 35 mm'lik kameralarla çekilmiş renkli ya da renksiz filmlerin pozitif olarak banyo edilmiş ve kesilerek 5 x 5 cm'lik mukavva ya da plâstik çerçevelere yerleştirilmesiyle oluşan sunum amaçlı materyallerdir. 17 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Slayt Projektör Slaytların Hazırlanışı q. Fotoğrafçılık bilgisi gerektirse de kolayca hazırlanabilirler. 35 mm’lik bir fotoğraf makinesine takılan slayt pozu ile çekimler yapılır. Fotoğrafçıda banyo yapılarak makasla tek kesilir ve çerçevelere yerleştirilir. q. Kitap, dergi, broşür ve materyallerde yer alan resimler, fotoğraflar veya tarihi değeri olan pul, para gibi nesneler de bir fotoğrafçıya götürülerek slaytları hazırlatılabilir. *Uzun kemik *Kısa kemik * Yassı kemik 18 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Slayt Projektör Slaytların Hazırlanışı 3 2 q. Sunu sırasında görüntünün ters olmaması için slaytlar kızağa doğru sıralanmalıdır. Bunun için “başparmak yöntemi” kullanılır. Buna göre slaytları başparmakla tutuğumuz yere bir etiket üzerinde sıra numarası verilebilir. Bunlar kızağa aynı yönde konulmak suretiyle de görüntünün ters olması önlenmiş olur. *Uzun kemik *Kısa kemik * Yassı kemik 19 1

Slayt Projektör Slaytların Eğitim Yönünden Yararları q Bir sürecin aşamalar halinde öğretilmesi olanağını verir. q Küçük cisimlerin büyütülerek doğal renkleriyle incelenmesi olanağını verir. q Kullanılması kolay ders araçlarıdır. q Bir slayt serisi, 35 mm'lik bir fotoğraf makinesi (kamera) ile ona uygun film sağlayabilen herkes tarafından kolayca hazırlanabilir. q Pahalı araçlar değildir. q Hafif, taşınması ve saklanması kolay araçlardır. 20

Slaytların Eğitim Yönünden Yararları q. Bir slayt serisinde resimlerin sırası istenildiği gibi değiştirilebilir. q. Hem bireysel olarak hem de kalabalık guruplarca kullanılmaya elverişli araçlardır. qİstenildiğinde çoğaltılması kolaydır. q. Yansıtma zamanı, öğrencilerin algı hızına ve öğretmenin kullandığı öğretme yöntemine göre kolaylıkla ayarlanabilir. q. Az karartılmış bir odada gösterilebilir, bu da öğrencilerin, gösteri sırasında not tutmalarına olanak verir. 21 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Slaytların Eğitim Yönünden Sınırlılıkları q Bir slayt serisinin hazırlanması bilgi ve beceri isteyen ve zaman alıcı bir işlemdir. q Kullanılması sırasında odanın karartılması az da olsa gereklidir. q Slayt projektörü kullanırken, öğrencilerle göze gelme imkanı yoktur; ilginç şeyler gösterilmezse öğrencilerin kontrolü zorlaşabilir. q Kullanış sırasında ışıkların zaman açılıp kapanması öğrenmenin devamlılığına zarar verebilir. 22 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

DATASHOW CİHAZI ÆDatashow tepegözle birlikte kullanılır. Datashow saydam özellikli bir LCD ekrana (likit kristal ekran) sahiptir. Bu özelliği nedeniyle tepegözün üzerine konulan bir saydam gibi, görüntüsü tepegözle perdeye yansıtılabilir. ÆBilgisayar, video, kameradaki görüntüler bu yolla büyütülerek yansıtılabilir. 23 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

PROJEKSİYON CİHAZI o Projektör ise daha yüksek görüntü kalitesine sahiptir. Bu cihaz görüntüyü datashowda olduğu gibi tepegöze gerek kalmadan yapabilme özelliğine sahiptir. Bilgisayar, video, kamera, VCD, DVD, TV araçlarındaki görüntüyü yansıtabilir. o Projeksiyon cihazı, datashowa göre daha kullanışlı ve yüksek kalitede görüntü sunan bir araç olmasına karşın daha pahalı bir araçtır. ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

PROJEKSİYON CİHAZI u. Okullarda giderek yaygınlaşmaktadır. Bilgisayarda hazırlanan her türlü sunumu yansıtma özelliğinden dolayı oldukça kullanışlı bir araçtır. Yansıtma özelliğine göre iki türü vardır. u Normal Projeksiyon: Projeksiyon cihazı ya tavana monte edilmiştir veya yansıtılacak yüzeyin önündedir. u Ters Projeksiyon: Bu sistemde projeksiyon cihazı yansıtılacak yüzeyin arkasındadır. Bunu yapabilmek için cihazın ters projeksiyon özelliğini desteklemesi veya sadece bu özelliğe sahip olması gerekir. Çünkü izleyenlerin görüntüyü düz görmeleri için perdenin arkasına görüntünün ters yansıtılması (bir yazının aynadaki ters görüntüsü gibi) gerekir. 25 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Yararları v Öğrenci ve öğretmen arasında v v v göz iletişimini sağlar. Dikkat çeker ve ilgiyi sürekli kılar. Daha ayrıntılı ve kaliteli materyalin önceden hazırlanmasına imkan sağlar. Kullanımı kolaydır. Bireysel ve grup öğretimi için kullanılabilir. Bilgisayara bağlı iken yazı tahtası yerine kullanılabilir. Değişiklikler kolayca yapılabildiğinden bilgilerin ve materyallerin güncel kalması sağlanabilir. Sınırlılıkları v Daha iyi görüntü elde etmek için ortamın az da olsa karartılması gerekir. v Pahalı olduğu için satın alınması güç bir araçtır. v Datashow ile kullanılacak tepegözün güçlü bir ışığa sahip olması gerekir. v Sunuları yönetmede bilgisayar bilgi ve becerisi gerektirir. ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Dijital Fotoğraf Makinesi Dijital Fotoğraf Makineleri ve Kameralar n Dijital fotoğraf makinesi veya kameralarla çekilen fotoğrafları kolayca bilgisayara aktarılabilir. Fotoğrafları anında görme, kötü çekimleri silme veya üzerinde değişiklik yapma imkânı vardır. Filmler bir diskette, hafızada veya akıllı kartta saklanabilir. n Doğa resimleri, tarihi eserlerin ve yerlerin resimleri, sergiler vb. fotoğraf makineleri ile çekilerek sınıfa getirilebilir. Dijital fotoğraf makineleri ile gerektiğinde video çekim yapılabilir. Sınıf içinden görüntüler alınabilir. 27 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Dijital Fotoğraf Makineleri ve Kameralar n Okulda yapılan bir etkinlik kamera ve balğı olduğu kapalı devre bir televizyon sistemi sayesinde naklen sınıflarda izlenebilir. n Deney, tiyatro, gezi gibi etkinlikler yanında; rastlanması çok sık olmayan heyelan, sel, yangın, trafik kazaları, ay ve güneş tutulması, gibi olaylar, yeri geldiğinde sınıf ortamında izlenmek üzere kamera ile çekilerek CD’ lere kaydedilebilir. Bu kayıtlar bilgisayar ortamına aktarılabilir, sunu hazırlamada bu resim ya da videolar kullanabilir. 28 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Dijital Fotoğraf Makinesi ve Kameraların Avantajları ÆResim saklama kapasitesi çok yüksektir. ÆYakınlaştırma özelliği vardır. ÆKullanımı kolaydır. ÆHareketli çekim yapabilirler. ÆÇekimleri bilgisayara aktarma ve direkt CD’ lere kaydetme özelliğine sahip olanları vardır. ÆBir slayt makinesi olarak televizyon veya projeksiyon makinesine takılarak kullanılabilir. 29 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Teknolojik Araçların Birlikte Kullanımı KAMERA DVD-VCD PROJEKSİYON Televizyon Bilgisayar VİDEO Fotoğraf Makinesi 30 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Perdeler Tepegöz, slayt, opak projektör, projeksiyon gibi yansıtıcıların görüntülerinin yansıtılmasında perdeler kullanılır. Perdedeki görüntü kare veya dikdörtgen şeklinde olmalıdır. Yansıtıcı perdeye yaklaştırıldıkça görüntü küçülür ve netlik artarken; uzaklaştırıldıkça da görüntü büyür, netlik bozulur. Çok uzaklaştırılırsa görüntü perdenin dışına çıkabilir. Perde yerleştirilirken ışığın doğrudan perdeye gelmemesi, perdenin loş bir yerde olması gerekir. 31 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Perdeler Perde, izleyicileri rahatlıkla görebileceği bir yere konulmalı, tepegözün konulduğu yerden daha yüksekte olmalı, perdenin alt kenarı yerden 1. 5 metre kadar yüksek olmalıdır. En yakın izleyicinin perdeye uzaklığı perdede oluşacak görüntü yüksekliğinin iki katından az olmamalı, en uzak mesafede oturacak izleyicinin perdeye uzaklığı ise perdedeki görüntü yüksekliğinin altı katından fazla olmamalıdır(Yalın, 2002: 136). 32 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Perdeler n Portatif perdeler: Değişik mekanlardaki uygulamalarda kullanılabilecek, taşınması kolay, kurulumu basit modellerdir. n Duvar perdeleri: Sürekli aynı mekanda yapılan toplantı veya sunumlarda kullanılan, duvara veya tavana monte edilmiş perdelerdir. n Motorlu perdeler: Açma ve kapama işlemini elektrikli bir motorla yapan, konferans ve toplantı salonlarına prestij kazandıracak kullanışlı modellerdir. 33 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

EĞİTSEL AMAÇLI TAHTALAR Yazı Tahtası v. Her eğitim kurumunda bulunan herkes tarafından çok eskiden beri bilinen ucuz bir eğitim aracıdır. Eğitimcileri arasında kara tahta olarak bilinir. Neredeyse eğitim tarihi kadar eski bir geçmişe sahiptir. Bugüne kadar gelişen hiçbir teknoloji tahtayı sınıftan çıkartamamış, sadece kalitesinde bir değişiklik yapabilmiştir. v. Sunta ya da kontraplak koyu renkli mat bir boyayla boyanarak kolayca bir yazı tahtası yapılabilir. Sıkıştırılmış cam tozundan yapılanları daha kaliteli olanlarıdır. 34 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

EĞİTSEL AMAÇLI TAHTALAR Yazı Tahtası v. Etkin yarar sağlanabilmesi için kullanılışının iyi planlanması gerekir. v. Tebeşir kullanıldığı için tozlu kirli ve sağlığa zararlı bir araçtır. v. Gıcırdayan bir tebeşir öğrenciyi rahatsız eder. Yeşil boyalı tahtada sarı renk tebeşir, siyah boyalı tahtada beyaz tebeşir kullanılmalıdır. 35 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

EĞİTSEL AMAÇLI TAHTALAR

Beyaz Yazı Tahtası n Yazı tahtasının en zorlu çalışmalara uygun, emayeden üretilmiş beyaz yüzeyli olanları son zamanlarda kara tahtanın yerini almaya başlamıştır. Bu tahtalar çizilmeye karşı son derece dirençli, mıknatıs tutan ve kuru silgi ile silinen yüzeylidir. Döner ve kanatlı olmak üzere değişik biçimde kullanım avantajına sahip olanları vardır. Şekil: Döner beyaz tahta Şekil: Kanatlı beyaz tahta ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Yazı Tahtalarının Eğitim Yönünden Yararları v Tebeşir tahtası sunulan konunun ana hatlarını özet şeklinde vermede, yeni kelime ve terimleri sunmada, bir süreç ya da yöntemin basamaklarını sıralamada, önerileri sıralamada, soruları ve cevapları yazmada kullanılır. Yazı Tahtalarının Sınırlılıkları q. Kullanılması zor bir araçtır, bu konuda bilgi ve eğitim gereklidir. q. Tebeşir tahtaları tozlu, kirli, sağlığa zararlıdır. qÖğretmen tahtayı kullanırken öğrencilere arkasını dönmeye mecburdur. Bu nedenle iletişim kopukluğu olabilir. qÖğretmen sık öğrencilerin görüşünü engeller. q. Yazılıp, çizilenleri saklamak imkansızdır. ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Yazı Tahtalarının Dikkat Edilecek Hususlar v Öğretmen tahtayı nasıl kullanacağını önceden planlamalıdır. v Yazı ve çizimler sınıfın her yanından görülebilmelidir. v Tahtaya çok şey doldurulmamalıdır. v Tahtadaki o an için gereksiz şeyler silinmeli, iş bitince tahta temiz bırakılmalıdır. Devamlı olarak okunması gereken bilgiler yazı tahtasına yazılmamalıdır. v Yazılacak yazılar okunaklı ve düzgün olmalıdır. v Dersin sonunda mutlaka tahta temizlenmelidir. Tahtayı silmede el, parmak kullanılmamalıdır, silgi kullanılmalıdır. Tebeşir tozundan korunmak için temizleme üsten aşağıya doğru silgiyi çekerek yapılmalıdır. v Tahtanın kullanımına sol üstten başlanılmalıdır. 39 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

n Tahtanın ikiye, üçe bölünerek kullanılması tahtadakini defterlere yazan öğrencilere kolaylık sağlar. Yeni bir şey yazmak için tahtanın tamamının silinmesine gerek kalmaz. n Fazla zaman alacak çizimler dersten önce çizilmeli ve üzerleri kapatılmalıdır. Kanatlı ve dönerli beyaz tahtalar bu tür çizimler için daha uygundur. n Yazı ve çizimlerde önemli yerlere renkli tebeşir kullanarak dikkat çekilmelidir. Ancak üçten fazla renk kullanmaktan kaçınılmalıdır. n Öğretmen dersi sunarken tahtanın önünü kapatmamalı, işaret çubuğu kullanılmalıdır. n Yazı tahtasının yerden alt kenara kadar yüksekliği; Birinci sınıflarda 65 cm, İkinci ve Üçüncü sınıflarda 70 cm, Dördüncü sınıflarda 75 cm, Beşinci sınıflarda 80 cm olmalıdır ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Bülten Tahtaları n Bülten tahtaları ilköğretimin ilk sınıflarından yükseköğretime kadar geniş bir kullanıma sahiptir. Okul dışındaki diğer kurumlarda da kullanımı olan bir araçtır. n Bu tahtalar çeşitli malzemeden yapılabilir. Straforların (beyaz köpük) üzerine bir kumaş bez çekilmesi ve çerçevelenmesi ile yapılanları en kullanışlılarıdır. Hem diğerlerine göre daha hafiftirler hem de üzerine toplu iğne ile her çalışma kolayca tutturulabilir. 41 n ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

n Hazırlanan bülten tahtaları sınıfın genişliğine göre hazırlanır. Konulacak yer tespit edilerek ölçüm yapılır. Gerektiğinde iki tane de yapılabilir. Sınıfta öğrencilerin kullanabilecekleri yükseklikte uygun bir yere asılır. Ayrıca okulun koridorlarında uygun yerlerde genel konuların işlenme ve duyuruların yapılmasında kullanılmak üzere asılabilirler. n Bülten tahtası öğretmenler ve öğrenciler tarafından çok amaçlı kullanılır. Bu tahtalar, ünite köşesi, etkinlikler, resim, yazı, şiir, haberler, duyurular gibi bölümlere ayrılabilir. Başlıklar altında yapılan etkinlikler buraya asılır. Öğrencilerin konuları ile ilgili çalışmaları, raporlar, yazı ve resimler, gazete kupürleri, özetler, duyurular buraya asılır. ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Bülten Tahtasının Eğitim Yönünden Yararları n Öğrencilerin çalışmalarını sergilemek için kullanıldığında motive edici bir araçtır. n Bitirilmiş konuların veya çalışmaların özetini vermede kullanışlıdır. n Tek nüsha materyalleri, numuneleri sergilemekte kullanılabilir. n Öğrencilerin bir konuya ilgisini çekmek amacıyla sergi, konferans, panel, bilimsel toplantı vb. afişleri buraya asılabilir. n Ders zamanı diliminde öğrencilere verilemeyen konular ve diğer detaylar burada verilerek dersi tamamlamak amacıyla bu araçtan yararlanılabilir. n Öğrencilerin projelerini burada sunmalarını sağlar. 43 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Bülten tahtasını Kullanmada Dikkat Edilecek Hususlar n Mutlaka mesajı alacak kimselerin çoklukla gelip geçtiği bir yere ve göz seviyesine yerleştirilmesidir. n Dikkati çekmeyi kolaylaştırmak için her türlü resim, çizim ve yazı teknikleriyle fon renkleri tasarım ilke ve kurallarına uygun olarak kullanılmalıdır n Bülten tahtası her defasında sade ve açık olarak tertiplenmiş ve bir bakışta göze çarpan tek bir mesajı kapsamalıdır. n Öğretmen bülten tahtasının düzenlenmesinde öğrencilere rehberlik yapmalıdır. 44 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

n Buraya yerleştirilen konu ile ilgili bilgi ve resimler seviyeye ve amaca uygun olmalı, n Ünite değiştiğinde, bülten tahtası güncelleşmeli, n Buraya asılan yazı, resim, vb. üç dört gün kalmalı ve incelendikten sonra, kaldırılarak dosyalanmalı, n Günlük olaylar, çevre ilgili haberler burada yer almalıdır. n Tahtanın yerden yüksekliği öğrencilerin rahatlıkla okuyabileceği yükseklikte olmalıdır. ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

DÖNER LEVHA Döner levha, öğretmen tarafından mukavva veya tahtadan da kolayca hazırlanabilir. Basılmamış gazete kağıdı, kartonlar veya üçüncü hamur kağıt levhalar döner levhanın sayfalarını meydana getirir. Sayfalar istendiği zaman çıkarılıp tekrar yerine takılabilir. 46 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Döner Levhanın Eğitim Yönünden Yararları q Yapılması ve kullanılması kolay bir araçtır. q Dersten önce hazırlandığı gibi, ders sırasında yazı tahtası olarak da kullanılabilir. q Bir sürecin basamaklarını göstermede veya küçük, küçük aşamalara ayrılmış bir konuyu açıklamada çok yaygındır. q Her türlü resimlere yazı ve çizim tekniğinin kullanılmasına uygundur. q Hazırlanmış materyal saklanırsa daha sonra da kullanılabilir. q Hafif olduğundan sınıfın her alanına taşınabilir. Grup öğretimi yapılabilir. 47 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Kullanımında dikkat edilecek hususlar q Yazı ve çizim materyali olarak keçe uçlu kalemler kullanılır. Üç-dört renkten fazla kullanılmamalıdır. q Kullanırken levhanın önüne geçilmemelidir. q Her sayfa dersin bir aşamasını basit, kolay, anlaşılır göstermelidir. q Harfler en az 4 cm. büyüklüğünde olmalı, çizimler öğrencilerin görebileceği şekilde olmalıdır. 48 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Kullanımında dikkat edilecek hususlar q Özet için sayfalar yeni baştan çevrilmemeli, özet son sayfada yapılmalıdır. q Her bir levhanın öğretmene dönük yüzüne ön yüzü ile ilgili hatırlatıcı bilgilere, örneklere, ezberde tutulması zor rakam ve kavramlara, öğrencilere sorulacak sorulara vb. yer verilmeli, anlatım sırasında arasıra buraya bakılarak gerekli açıklamalar yapılmalıdır. 49 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Akıllı Tahta (Smartboard) q Akıllı tahtalar bilgisayar ve sunu cihazına bağlı olarak kullanılırlar. Bilgisayar ekranındaki görüntü projeksiyonla tahtaya yansıtılır, özel bir kalemle veya parmakla bu görüntü tahta üzerinden yönetilebilir. Öğrencilere interaktifetkileşimli bir öğrenme sağlar. 50 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Akıllı Tahta (Smartboard) q Tahta üzerinde güncel konular sınıf ortamına getirilebilir, bunlar üzerinde tartışma yapılabilir, açıklayıcı notlar alınabilir, değişiklikler yapılabilir ve bunlar kaydedilebilir. İnternet üzerinden öğrencilerin mail adreslerine gönderilebilir veya veri depolama cihazlarına aktarılabilir. q Öğretmen ve öğrencilerin yerlerinden kalkmadan masalarındaki bilgisayar sistemi ile tahtaya yazı yazabilirler. Yazılan yazılar hafızaya kaydedilebilir, gerektiğinde tek bir tuşla geri getirilebilir. 51 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Özellikleri: q Dokunmatik ekran üzerinde parmakla mouse işlevlerini gerçekleştirme imkanı, q Tahta üzerinde yazılan el yazısını bilgisayar karakterine çevirme özelliği, q Tüm ses ve konuşmaları kaydedebilme (bilgisayar hoparlörü ve mikrofunu aracılığıyla), Windows Media Player ile izleyebilme imkanı. q Data ve ses kaydedebilme (bilgisayar hoparlörü ve mikrofunu aracılığıyla), tekrar dinleyebilme, q Video görüntüsü üzerine yazı yazma/çizme imkanı q Standart şablonları kullanabilme veya kendi şablonunu yaratabilme imkanı q Çalışmaları pdf, html veya jpeg uzantılı dosya olarak kaydedebilme, q Dijital mürekkep - Dijital mürekkeple uygulamaların, web sitelerinin ve videoların üzerine yazı yazma özellikleri vardır. 52 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Radyo q Radyo kulağa hitap eden bir kitle iletişim aracıdır. Uzaktan eğitim aracı olarak radyo, başta ABD olmak üzere, İngiltere, Çin, Fransa, Almanya, Japonya, Türkiye gibi pek çok ülkede kullanılmaktadır. Uzaktan eğitim amaçlı radyo programları basılı araç ve gereçlerle desteklenerek bir dereceye kadar etkileşim sağlanmaya çalışılmaktadır. q Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü hazırladığı programlarla Açıköğretim lisesi ve Açık İlköğretim Okulu derslerini radyo ve televizyondan yayınlamaktadır. Okul radyosu, okul saati gibi programlarla çocuklara yönelik yayınlar yapılmaktadır. Günün belli saatlerinde de hedef kitlelere yönelik eğitici programlar yayınlanmaktadır. q Radyonun sınıf içinde kullanımı pek yaygın değildir. Göze ve kulağa hitap eden diğer teknolojilerin gelişmesi, radyo programları yayın saatleri ile ders saatlerinin birbirine uymaması, anında etkileşimli olmaması, radyonun sınıf içi kullanımını azaltmıştır. Radyo programları ses kasetlerine veya CD’lere kaydedilerek daha sonra dinlenebilmektedir. 53 ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Pikap n Pikap, plaklar üzerine kaydedilmiş ses sinyallerini okumaya yarayan kaynak cihazdır. Plak üzerine, üretim aşamasında aktarılmış olan göz ile görülemeyecek kadar ufak girinti- çıkıntılar okunarak ses sinyali üretilmektedir. n Plakların üzerindeki sesin silinememesi, yeni kayıtların yapılamaması, plakların kolay bozulması ve ses kalitesinin yüksek olmaması önemli sınırlıklarıdır. Teyp ve kasetlerin ortaya çıkışından sonra önemini kaybetmişlerdir. ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME 54

Teyp ve kasetler q Plaklardan daha kullanışlı araçlardır. Öğrencilerin kendi seslerini kaydetme ve dinlemesi, radyo yayınlarını kaydetmesi, kayıtların istenildiğinde silinebilmesi önemli avantajlarıdır. CD’lerin yüksek kapasiteye sahip olmaları, ses kalitesinin daha iyi olması, gerektiğinde çoğaltılabilmeleri önemli avantajlarıdır. q. Teyp ve kasetler, CD’lerin otaya çıkışıyla biraz nitelik değiştirmiş, CD çalan teypler ortaya çıkmıştır. Cd’lerin ses kalitesi, kapasite yüksekliği, çoğaltılma, silinebilme ve tekrar kayıt yapma gibi imkanlar sağlaması kullanımlarını yaygınlaştırmıştır. q. CD player ve en son olarak da dijital ses kayıt yapan cihazların (Mp 3 Player) ortaya çıkmasından sonra teypler ve kasetler kullanımdan çekilmeye başlamıştır. ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME 55

Mp 3 Player n Ses ve görüntü kayıt etme, radyo özelliği olan bu cihazlar aynı zamanda da taşınabilir bellek olarak da kullanılabilmektedir. Son derece kullanışlı olması, taşınabilme kolaylığı, ses ve görüntü kaydetme ve silme özelliği, 2 GB aşan kapasiteye sahip olmaları Mp 3’lerin bugün için en önemli avantajlarıdır. n Bilgisayarlarla entegre olabilme özellikleri nedeniyle eğitimde veri kaydetme, taşıma, ses ve görüntüyü aktarma özelliğine sahip olmasıyla yaygın kullanım avantajları sağlamaktadır. ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL GELİŞTİRME

Televizyon U Görüntü ve ses ileten bir araçtır. Televizyonun geleneksel kullanımı tek yönlüdür. Bu nedenle geri bildirimi bulunmamaktadır. İzleyiciler pasif durumda kendilerine verilmekte olanı izlemek zorundadır. U Televizyon etkin bir uzaktan eğitim aracı olarak kullanılmaktadır. Görsel işitsel filmler, televizyon sayesinde sınıf ortamına taşınabilmektedir. U Milli Eğitim Bakanlığı, Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğünün hazırlamış olduğu Açıköğretim Lisesi ve Açık İlköğretim Okulu dersleri yayınlanmaktadır. Öğrenme özürü olanlara ve eve bağımlı insanlara televizyon eğitim imkanı sunmaktadır. U Bakanlığın öğretmenlere yönelik hizmet içi eğitim çalışmalarında televizyondan yararlanılmaktadır. 57

Televizyon U Televizyon yayınları cd’lere kaydedilebilmekte ve daha sonra izlenebilmektedir. U Çok yakın bir gelecekte televizyon internet bağlantısı olan bir cihaz halini alacaktır. U Bugün için televizyonun eğitimde en yaygın kullanım alanı “kapalı Devre Televizyon” dur. 58

Kapalı Devre Televizyon n Kapalı devre televizyon; Televizyon yayını dışında eğitim, öğretim, güvenlik ve turizm gibi belirli amaçlar için bir bina dahilinde veya birbiri ile ilişkili binalar grubunda kullanılan kablo televizyonu demektir. n Okul içinde kapalı devre televizyon, video, Videodisc veya bir yayın odasından kablo ya da mikro dalga bağlantısıyla sınıflarda bulunan televizyonlara yapılır. Canlı yayın için bir kamera gereklidir. n Kapalı devre televizyon sisteminde öğrenciler kendi programlarını yapabilmekte ve yayınlayabilmektedir. Okulda yapılan açık oturum, panel, sempozyum, münazaralar, tiyatro, yarışma, konferans ve törenler naklen yayınlanabilmektedir. Öğrenciler için yararlı yerli yabancı özel kanalların yayını da yapılabilmektedir. 59

Etkileşimli-İnteraktif Televizyon(e. TV) n Etkileşimli televizyon bir tür bilgisayarlaştırılmış televizyondur. Bu teknoloji, televizyonu tek yönlü kullanımdan çift yönlü kullanıma çevirerek önemli bir sınırlılığını ortadan kaldırmıştır. n e. TV’nin dünyada ticari amaçla kullanımı çok gelişmiştir. Etkileşimli televizyon ile bankacılık işlemi yapabilir, e-mektup alıp gönderebilir, oyun kanallarında oyun oynayabilirsiniz. Neredeyse aklınıza gelen hemen her şey e. TV ile yapılabilmektedir. n Belgesel izlerken bir konuda ek bilgi gereksiniminizi karşılayabilirsiniz. Turizm merkezlerini tanıtan bir programı izlerken rezervasyon yaptırabilir, ya da futbol maçının tamamını kale arkası kamerasından izleyebilirsiniz. n Dijital televizyonun gelişmesiyle televizyonun gösterdiğini değil istediği programı izlenebilecek, programlara katılabilecektir. 60

Teleteks n Uzaktaki bir veri tabanında depolanmış metin ve grafik türü verilerin televizyon aracılığı ile izleyicilere ulaştırılmasını sağlayan bir sistemdir. Bilgiler değişik kategorilere ayrılarak düzenlenmiştir. Her kategorinin ve altında yer alan bilgilerin numaraları vardır. Bu numaralar yazılarak bilginin yer aldığı veri tabanına ulaşılır. n Teleteks yayınların televizyonla çok geniş kitlelere ve en az maliyetle ulaşma avantajı vardır. Verilerin sürekli güncelleştirilebilmesi izleyicilere önemli bir avantaj sağlamaktadır. Teleteks genel olarak borsa, haberler, hava durumu, istatistik gibi alanlarda kullanılmaktadır. TRT de Telegün adıyla yayın yapmaktadır. 61

Video n Videolar hem ses hem de görüntüyü manyetik bir şerit üzerine kaydeden ve gösteren cihazlardır. Video uygun olmayan saatlerde yayınlanan televizyon programlarının kaydedilmesi düşüncesinden doğmuştur. Videolarda ilk kullanılan kasetler teyp kasetlerine benzemektedir. n Video eğitim öğretimde etkin olarak kullanılmaktadır. Mili Eğitim Bakanlığı ders konuları için özel filmler çekerek video kasetler hazırlamış ve öğretmenlerin hizmetine sunmuştur. n Video hem yüze hem de bireysel eğitimde kullanılabilen bir araçtır. Özellikle dil öğretiminde etkin kullanım avantajına sahiptir. n Gelişen teknolojiler sayesinde videoların yerini VCD ve DVD playerler (Videodisc) almıştır. Bu cihazlarla Cd’ler üzerinde her türlü görsel ve işitsel unsurlar kaydedilebilmekte ve gösterilebilmektedir. Yalnız oynatıcı özelliği olanlar, hem kaydetme hem de gösterme özelliği olanlara göre daha ekonomiktir. 62

Video Kullanımının Yararları n Hem bireysel hem de grupla öğretim imkanı sağlar. n Mikro öğretim uygulamalarında video etkindir. n Hem görsel hem de işitsel öğrenmeyi sağlar. n Öğrenmeyi zaman ve mekana bağlı olmaktan kurtarır. 63

Etkileşimli Video n Etkileşimli video, televizyon ve bilgisayar destekli eğitimin özelliklerini kullanarak çoklu ortam yaratan bir sistemdir. Bu sistemde kullanıcılara, bir takım görüntüler bilgisayarın kontrolü ile sunulmaktadır. Kullanıcılar yalnızca görüntüleri izlemek ve sesleri dinlemekle kalmayıp etken yanıtlar da verebilmektedir. n Önceden kaydedilerek hazırlanmış video gerecindeki görüntüyü ekrana taşıyarak klavye ve mouse ile programa müdahale etme imkanı verir. Programla öğrenci arasında bir etkileşim vardır. Sunum hızı, görüntüleri seçme ve düzeni yönlendirmeye imkan verir. Öğretimi bireyselleştirmesine katkı sağlar. 64

Etkileşimli Videonun Yararları n Bireyin kendi hızında ve bireysel gereksinimlerine n n n uygun öğrenmesine imkan verir. İyi hazırlanmış yazılımlarla bireyler aktif hale getirerek öğrenci katılımını sağlar. Öğrenci ve öğretmenlere farklı konu ve uygulamalarla zengin bir seçenek sunar. Öğrenilenler istenildiği kadar tekrar edilebilir. Konunu özelliğine göre hareketli, hareketsiz, ses, resim, müzik, grafik gibi çoklu bilgi sağlar. Videodisklerdeki görüntü ve ses oldukça yüksek kalitededir. Ayrıca dayanıklı ve uzun ömürlüdürler. 65

Eğitim Yönünden Sınırlılıkları n Kaliteli eğitim yazılımı hazırlamadaki yetersizlikler, n Videodisk üretiminin pahalı oluşu, n Videodisklerdeki bilgilerin değiştirilmemesi, n önemli sınırlılıklarıdır. 66

Video Konferans n Video konferans, birbirlerinden uzakta olan kişi veya grupların, telekomünikasyon ağı (ISDN-IP) ve video teknolojisi yoluyla, kameralar ve mikrofonlar kullanarak karşılıklı ya da grup olarak gerçek zamanlı(senkron) ve yüze görüşmelerini sağlayan bir iletişim sistemidir. Video konferansta aynı anda ikiden fazla nokta birbiriyle görüşebilir. Tam bir etkileşimin olabilmesi için her iki tarafta da video kameralar ve mikrofonlar bulunması gerekir. n Bugün bir çok organizasyon bu yolla sahip oldukları bilgileri paylaşmaktadırlar. Ülke geneline dağılmış bir çok şirket iş toplantılarını, kalite izleme çalışmalarını ve personelin hizmet içi eğitimini video konferans sistemiyle yapmaktadır. Yapılan uygulamalar, şirketlerin eğitim maliyetlerinde %30 ile %70 arasında değişen oranlarda tasarruf sağladığını göstermiştir. 67

n Yüz yüze eğitime alternatif olarak gelişen video konferans sistemiyle eğitime alternatif bir iletişim sistemi gelişmektedir. Bu sistemle bir merkezde bulunan bir öğretmenle dünyanın değişik yerlerinde bulunan öğrencilere gerçek zamanlı ulaşılabilmektedir. n Teknolojilerdeki bütün bu gelişmeler eğitimde bir çok yöntem değişikliğini beraberinde getirecektir. Örneğin, Yakın gelecekte internet siteleri, yazı, fotoğraf, video, canlı yayın, ses ve etkileşimin hepsinin iç içe kullanıldığı siteler olacak. Bu sayede gerçeğine çok yakın ortamlar sunacak. n Örneğin bir caddede dolaşmak, bir vitrindeki yazıya bakmak, bir okulun koridorlarında dolaşmak veya sınıfında oturmak bizde gerçeğine yakın izlenimler oluşturacaktır.

Ders Kitapları ve Yardımcı Ders Kitapları

Ders Kitaplarının Fiziksel Özellikleri n Ders Kitaplarının Ebadı ve Ağırlığı n Cilt Malzemeleri, Kapak ve Dayanıklılık n Kitapta Kullanılan Kâğıt n Yazı Tipi n Yazı Boyutu

Ders Kitabında Yer Alması Gereken Bölümler n İçerikle ilgili olmayan öğeler: Atatürk portresi, istiklal marşı, bayrak, gençliğe hitabe, kitaba ait kimlik bilgileri kitaplarda olması gereken içerikle ilgili olmayan bölümlerdir. n İçerikle İlgili öğeler: İçindekiler, ünite konuları, hedef ifadeleri, dizin, önsöz, kronoloji, sözlük, kaynaklar, semboller, tablo ve şekiller listesi, alıştırmalar, hazırlık çalışmaları, ara sorular, ünite sonu değerlendirme soruları, özet, proje gibi öğeler ders kitaplarında olduğu görülmektedir.

Ders Kitaplarında Görsel ve İçerik Tasarımı n n n n n Konuya uygunluk sağlanmalıdır. Tasarım öğelerine ve ilkelerine uygun düzenlenmelidir. Yeterli oranda öğeye yer verilmelidir. Görsel öğeler ve yazılı öğelerde ipuçları kullanılmalıdır. Gelişim özelliklerine uygun olarak düzenlenmelidir. Öğrencilerden olumlu psikolojik tepkiler alacak şekilde düzenlenmelidir. Amaca uygun zihinsel tepkiler için gerekli önlemler alınmalıdır. Görsel araçların altında açıklamalara yer verilmelidir. Sayfa düzenine dikkat edilmelidir.

İÇERİK TASARIMI: n Listeleme:

İÇERİK TASARIMI n Konu ağı

İÇERİK TASARIMI n Hiyerarşi

İÇERİK TASARIMI n Doğrusal Dizin

İÇERİK TASARIMI n Dallanmış Ağaç

İÇERİK TASARIMI n Nedensel Zincir

Ders Kitaplarında Bilimsel Doğruluk n Ders kitapları içerisindeki bilimsel bilgileri uygun bir anlatımla vermelidir. n Bilimsel bilginin sunulmasında sebep-sonuç ilişkisinin ortaya konulması öğrencilerin anlamlı öğrenmelerine yardımcı olacaktır. n Ders kitaplarında sunulan bilgiler ilgili konu alanında üretilmiş son bilgiler olmasına dikkat edilmelidir

Ders Kitaplarındaki Hatalar: n Bilgi hataları: daha çok kavram hataları, hatalı genellemeler, geçerliğini kaybetmiş bilgilerin sunulması şeklinde olmaktadır. n Anlatım hataları: Çok boyutlu olayların tek boyuta indirgenerek sunulması, önceki bilgilerle çelişkili olması, gereksiz bilgilerin sunulması ve kişisel görüşlerin ders kitaplarında bilimsel bilgi olarak sunulması şeklinde olmaktadır.

Öğretmen Kılavuz Kitabı n Öğretim programının uygulanmasında öğretim etkinliklerinin seçilmesi ve düzenlenmesinde öğretmene rehberlik amaçlı hazırlanmış kaynaklardır. n Öğrencilerin, ders kitabı ve öğrenci çalışma kitaplarından nasıl yararlanmaları gerektiği konusunda öğretmene yardımcıdır. n Öğretmen kılavuz kitapları, öğretim etkinliklerini oluşturmada öğretmenin günlük ders planı yapması için harcadığı zamanı ortadan kaldırmıştır.

Öğrenci Çalışma Kitabı n Derslerde yaptırılan etkinliklerin çeşitlendirilmesi, öğrenilenlerin derinleştirilmesi ve bazen de öğrenilenler hakkında bireyin kendini değerlendirmesi amaçlarıyla düzenlenmiş yazılı kaynaklardır. n Öğretmen kılavuz kitabına bağlı olarak, ders sürecinde öğretmenin yönergeleri ile öğrencilerce bireysel öğrenmeye yönlendirme amacıyla kullanılır.

Dergiler n Düzenli aralıklarla yayımlanan, belirli ya da birkaç alana ilişkin haber, inceleme, araştırma, deneme ve eleştiri türü yazıları resimleyerek işleyen basılı dokümanlara dergi denir. n Özellikle ilköğretim düzeyindeki öğrenciler için görsellik alt yapısında, güncel bilgileri paylaşmak ve ders kitaplarındaki bilgilere ek olarak gerekli ayrıntıları öğrenme fırsatı sağlayan önemli bir materyaldir.

Gazete Kupürleri (Kesikleri) n Güncel yenilik, olaylar gibi haber içerikli bilgiler öğrencilerin dikkatini çeker. n Bu tür bilgiler öğrencilerin ilgi duyduğu alanlarda ise daha derinleştirici öğrenmelere temel oluşturabilir. n Bu amaçla öğretmenler, öncelikle bu tür belgelerden kendileri örnekler sınıfa getirebilir.