Zorg vastgoed en good governance zorgvastgoed het huurrecht

Zorg, vastgoed en good governance zorgvastgoed & het huurrecht Pieter van Namen

Wat komt er aan de orde? • • ‘huur’, waar hebben we het over? combinatie zorg – woonruimte regels woonruimteverhuur samenwerking tussen zorginstelling en verhuurder

Huur…? De zorginstelling verstrekt gebruik woonruimte aan een cliënt. De cliënt betaalt daarvoor een vergoeding. Het bieden van woonruimte tegen een vergoeding wordt al snel aangemerkt als een huurovereenkomst (woonruimte), zelfs als partijen zelf niet spreken over huur. Dé essentialia zijn ‘gebruik’ en ‘tegenprestatie’. Ruim opvatten. Rechter kijkt naar de feiten en de bedoeling van partijen. Niet de naam van het contract is bepalend maar de inhoud.

…of toch niet? • combinatie zorg en verstrekking woonruimte: gemengde overeenkomst • rechtspraak: als het zorgelement overheerst, is het huurrecht niet van toepassing

Zorg & wonen gecombineerd • praktijkvoorbeelden: – woonbegeleidingsovereenkomst – serviceflat

Zorg & wonen gecombineerd • huur- en zorgovereenkomst, maar toch geen huurbescherming? • contractueel goed vastleggen, o. a. met ‘koppelbeding’: - huurovereenkomst en zorgovereenkomst zijn onlosmakelijk verbonden en/of huurovereenkomst eindigt zodra de zorgovereenkomst eindigt en/of cliënt is verplicht zorg exclusief af te nemen van bepaalde zorginstelling • breng afspraken ook in praktijk!

Het is huur. Wat nu? verschillende regels voor verschillende objecten regels verschillen, verschillende mate huurbescherming relatie zorginstelling - cliënt: woonruimtehuur relatie zorginstelling - vastgoedeigenaar: bedrijfsruimtehuur • woonruimtehuur: grote mate aan huurbescherming en huurprijsbescherming • •

Regels woonruimteverhuurbescherming: huur geldt in beginsel voor onbepaalde tijd opzegging huur door verhuurder lastig, maar mogelijk op grond van dringend eigen gebruik medehuurder en onderhuurder hebben rechten huurprijsbescherming: huurprijs vrij overeen te komen, maar… toetsing aanvangshuurprijs regels koppelen huurprijs aan kwaliteit van de woning: het woningwaarderingstelsel huurprijsverhoging sterk gereguleerd

Samenwerking zorgorganisatie & verhuurder • samenwerkingsmodel A: – zorginstelling huurt complex, woonruimte wordt onderverhuurd • samenwerkingsmodel B: – verhuurder verhuurt woonruimte – zorginstelling verleent zorg

Samenwerking zorgorganisatie & verhuurder • model A, complicaties: – welke huurregels gelden? – Hoge Raad: voor hoofdhuur- en onderhuur dienen dezelfde regels te gelden. Hoofdhuur volgt onderhuur – casus Zusterflat – casus complex begeleid wonen

Samenwerking Zorgorganisatie & verhuurder • risico’s: - verschil huurprijs hoofdhuur – woonunits - langlopende huurovereenkomst - voortzettingsrecht onderhuurder

Vragen? ? ? ?

Zorg, vastgoed en good governance in de zorg Folkert Hiemstra

onderwerpen • • wettelijk toezicht op goed bestuur Zorgbrede Governance Code 2017 rol IGZ en NZA wetsvoorstel bestuur en toezicht rechtspersonen

wettelijk toezichtkader • • Wet toelating zorginstellingen (WTZi) Uitvoeringsbesluit WTZi Wet kwaliteit, klachten en geschillen in de zorg (voorheen Kwaliteitswet) Wet Marktordening Gezondheidszorg Jeugdwet Wet medezeggenschap cliënten in de zorg Accreditatie zorgbestuurders Wet normering topinkomens

wettelijk toezichtkader • • verplichting toezichthoudend orgaan onafhankelijkheid toezichthouder duidelijke toedeling van verantwoordelijkheden eisen aan bedrijfsvoering, wijze van declareren (DBC’s, etc. ) transparantie (t. o. v. patiënten, personeel, etc. ) verplichte cliëntenraad bindende voordracht cliëntenraad lid Rv. T, enquêterecht

zorgbrede governancecode • aanbevelingen commissie Health Care Governance in 2000 • eerste zorgbrede governancecode in 2005 – aanpassing in 2010 • nieuwe zorgbrede governancecode per 1 januari 2017 – alle leden van de betrokken brancheorganisaties Bo. Z (Acti. Z, GGZ Nederland, NFU, NVZ, VGN) – inzet: zoveel mogelijk naleving door zorgaanbieders die geen lid zijn van de brancheorganisaties – verantwoordelijkheid Raad van Bestuur en Raad van Toezicht voor integrale toepassing – aanspreekcultuur leden onderling

zorgbrede governancecode • • • Governancecommissie Gezondheidszorg: oordeelt over juiste toepassing: staat open voor alle belanghebbenden publicatie uitspraak op website Scheidsgerecht Gezondheidszorg brancheorganisatie neemt oordeel Governancecommissie over >> overleg, evt. schorsing of royement Governance innovatie- en adviescommissie advies governance vraagstukken monitoren ontwikkeling governance verspreiden best practices Niet naleven: geen contract!

zorgbrede governancecode • principal based in plaats van rule based • voorkomen ‘afvinkgedrag’ • afwijken is geen optie: ‘pas toe en leg uit’ of ‘pas toe’

de zeven principes 1. maatschappelijke doelstelling en legitimatie is het bieden van goede zorg aan cliënten 2. Rv. B en Rv. T hanteren waarden en normen passend bij maatschappelijke positie zorginstelling 3. voorwaarden en waarborgen voor adequate invloed belanghebbenden 4. Rv. B en Rv. T ieder vanuit eigen rol verantwoordelijk voor governance 5. Rv. B bestuurt gericht op maatschappelijke doelstelling 6. Rv. T houdt toezicht vanuit maatschappelijke doelstelling 7. Rv. B en Rv. T ontwikkelen permanent hun professionaliteit en deskundigheid

zorgbrede governancecode 2. Rv. B en Rv. T hanteren waarden en normen passend bij maatschappelijke positie zorginstelling - integriteit open aanspreekcultuur, leren van fouten organiseren en benutten van tegenspraak schijn van belangenverstrengeling voorkomen uitdragen van deze normen!

zorgbrede governancecode 4. verantwoordelijkheid Rv. B en Rv. T voor governance en naleving van de code – afbakening verantwoordelijkheden Rv. B en Rv. T, geen overname van verantwoordelijkheden – verantwoording over wijze van invulling principes en bepalingen van de code – schriftelijke regeling over handelen met conflicten tussen Rv. T en Rv. B – commissie van wijzen en/of mediation NB: regels zijn ruim geformuleerd, maar dit ontslaat u niet van verantwoordelijkheid!

IGZ en NZa • taak IGZ: toetsen kwaliteit en veiligheid kijkt ook naar governance • taak NZa: toetsen betaalbaarheid en toegankelijkheid kijkt formeel dus niet naar goed bestuur? • bevoegdheden IGZ: – bestuursgesprek – verscherpt toezicht – aanwijsbevoegdheid § verplichting om verbetermaatregelen te nemen § ingrijpen in samenstelling bestuur

IGZ en NZa • gezamenlijk kader: ‘toezicht op goed bestuur’ • juridische status niet helder! • veel overeenkomsten met Governancecode

Wetsvoorstel bestuur en toezicht rechtspersonen niet alleen voor zorginstellingen, maar alle stichtingen, verenigingen, cooperaties, etc. - wettelijke grondslag voor instellen Rv. T voor stichting en vereniging uniforme regeling tegenstrijdig belang one tier board mogelijk voor stichtingen, verenigingen, co-operatie en OWM persoonlijke aansprakelijkheid in faillissement voor bestuurders en toezichthouders ook voor verenigingen en niet-commerciële stichtingen

Vragen?