uit het oog uit het hart Martine Maan

  • Slides: 37
Download presentation
uit het oog. . . uit het hart

uit het oog. . . uit het hart

Martine Maan Kees Hofker Frans Witte Ole Seehausen Jacques van alphen

Martine Maan Kees Hofker Frans Witte Ole Seehausen Jacques van alphen

Instituut voor Biologie dierecologie & integratieve zoölogie Afdeling Biologie moleculaire en evolutionaire ecologie

Instituut voor Biologie dierecologie & integratieve zoölogie Afdeling Biologie moleculaire en evolutionaire ecologie

met

met

Pundamilia nyererei

Pundamilia nyererei

pundamilia

pundamilia

Cichliden zijn tropische zoetwatervissen en vormen extreem soortenrijke familie. Ze komen voor in Zuid-

Cichliden zijn tropische zoetwatervissen en vormen extreem soortenrijke familie. Ze komen voor in Zuid- en Midden. Amerika, Afrika en Azië. Ze zijn populair bij biologen maar ook bij hobbyisten, vanwege hun prachtige kleuren en bijzondere gedrag.

De drie grote meren van Oost-Afrika bevatten elk honderden soorten van deze vissen. Victoria

De drie grote meren van Oost-Afrika bevatten elk honderden soorten van deze vissen. Victoria Samen zijn dat meer soorten dan de vissen van alle meren en rivieren van Europa bij elkaar. Tanganyika Malawi

victoriameer minder dan 15. 000 jaar oud meer dan 500 soorten cichliden!

victoriameer minder dan 15. 000 jaar oud meer dan 500 soorten cichliden!

Er Ze Cichliden zijn hebben Op algenschrapers, die kunnen bijvoorbeeld manier zichkunnen goed schubbendieven,

Er Ze Cichliden zijn hebben Op algenschrapers, die kunnen bijvoorbeeld manier zichkunnen goed schubbendieven, flexibele aanpassen veelkaken, waarmeeaan ze specialisten slakkenkrakers allerlei verschillende soorten naast ecologische en voedsel elkaar kindervreters. bestaan. kunnen niches. verwerken.

Maar. . . In de stamboom van de cichliden van het Victoria- en het

Maar. . . In de stamboom van de cichliden van het Victoria- en het Malawimeer zit vaak het volgende paralelle patroon: Nauwverwante soorten hebben ongeveer dezelfde morfologie, maar verschillen spectaculair in kleur.

Dit patroon suggereert dat, naast ecologische seksuele selectie een rol speelt. We weten namelijk

Dit patroon suggereert dat, naast ecologische seksuele selectie een rol speelt. We weten namelijk dat vrouwtjes erg kieskeurig zijn bij het uitzoeken van een partner, en dat zij daarbij vooral letten op de kleuren van de mannetjes.

Wij onderzoeken de rol van seksuele selectie bij het ontstaan van twee soorten uit

Wij onderzoeken de rol van seksuele selectie bij het ontstaan van twee soorten uit het Victoriameer

Pundamilia nyererei Pundamilia pundamilia De vrouwtjes van beide soorten zijn nauwelijks te onderscheiden. Toch

Pundamilia nyererei Pundamilia pundamilia De vrouwtjes van beide soorten zijn nauwelijks te onderscheiden. Toch kiezen deze consequent voor hun eigen mannetjes, en kleur is daarbij het belangrijkste criterium.

Dit is onze hypothese over het ontstaan van deze soorten:

Dit is onze hypothese over het ontstaan van deze soorten:

Als een mannetje gezien wil worden, Het Victoriameer erg troebel. moet hij opvallendisgekleurd zijn.

Als een mannetje gezien wil worden, Het Victoriameer erg troebel. moet hij opvallendisgekleurd zijn. Tegen de groenige achtergrond van het water zijn rood en blauw het meest opvallend.

alleen de meest opvallende mannetjes blijven over

alleen de meest opvallende mannetjes blijven over

maar waarom kiezen sommige vrouwtjes voor blauw en andere voor rood ?

maar waarom kiezen sommige vrouwtjes voor blauw en andere voor rood ?

“exploitatie van de zintuigen”

“exploitatie van de zintuigen”

zijn Alscichlide aanwijzingen ogen relatief dat gevoelig er op zowel zijn binnen voor rood

zijn Alscichlide aanwijzingen ogen relatief dat gevoelig er op zowel zijn binnen voor rood soorten lichtpartner, als Voor. Ereen vrouwtje dat zoek is naar een en betekent voor de vrouwtjes gaat het ervaren. net zo. zullen tussen zij soorten eenblauw-gevoelige rood verschillen voorwerp bestaan als zeer in opvallend kleurgevoeligheid. dat een voorkeur voor rode mannetjes.

Uit observaties in de natuur weten we dat P. nyererei vrouwtjes inderdaad een voorkeur

Uit observaties in de natuur weten we dat P. nyererei vrouwtjes inderdaad een voorkeur hebben voor felrode mannetjes.

Maar we weten niet of er sprake is van “zintuiglijke exploitatie”. ? ? Dat

Maar we weten niet of er sprake is van “zintuiglijke exploitatie”. ? ? Dat onderzoeken we in een experiment.

De optomotor response test

De optomotor response test

Weeen In Om De opstelling volgen hetdonkere aquarium hetwordt gedrag kamer draait rood zit

Weeen In Om De opstelling volgen hetdonkere aquarium hetwordt gedrag kamer draait rood zit van een patroon of de blauw vismet in van verlicht. een zwarte rond camera. aquarium. en witte strepen. lichtbron camera

De vis zal het patroon volgen. Dit is de “optomotor respons”.

De vis zal het patroon volgen. Dit is de “optomotor respons”.

Door de lichtintensiteit te variëren, kunnen we bepalen waar de reactiedrempel ligt.

Door de lichtintensiteit te variëren, kunnen we bepalen waar de reactiedrempel ligt.

reactiedrempel … en Inin rood blauw Dit licht islicht scoort watscoort we. P. verwachten:

reactiedrempel … en Inin rood blauw Dit licht islicht scoort watscoort we. P. verwachten: nyererei P. pundamilia hoger.

en zó ziet het er uit……. .

en zó ziet het er uit……. .

het resultaat:

het resultaat:

reactiedrempel P. nyererei scoort hoger in rood licht, De vissen doen precies wat de

reactiedrempel P. nyererei scoort hoger in rood licht, De vissen doen precies wat de theorie voorspelt: P. pundamilia scoort hoger in blauw licht.

conclusie de verschillen in optomotor respons zijn in overeenstemming met “zintuiglijke exploitatie” P. pundamilia

conclusie de verschillen in optomotor respons zijn in overeenstemming met “zintuiglijke exploitatie” P. pundamilia is gevoeliger voor een blauwe stimulus P. nyererei is gevoeliger voor een rode stimulus

met dank aan

met dank aan

Inke van der sluijs Bas wielaard Mhoja kayeba mohammed haruna schure-beijerinck-popping fonds Lucie Burgers

Inke van der sluijs Bas wielaard Mhoja kayeba mohammed haruna schure-beijerinck-popping fonds Lucie Burgers stichting voor vergelijkend gedragsonderzoek

© Martine maan Kees hofker

© Martine maan Kees hofker

druk op een knop om de presentatie te starten

druk op een knop om de presentatie te starten