ZEL RETIM YNTEMLERI 8 SNF 5 NITE 8

ÖZEL ÖĞRETIM YÖNTEMLERI

8. SıNıF 5. ÜNITE 8. 5. 1. 2. Bitkilerde besin üretiminde fotosentezin önemini kavrar ve fotosentezin nasıl gerçekleştiğini açıklar.

1. GIRIŞ AŞAMASı ÖRNEK OLAY Nergis ile annesi bir çiçekçi dükkanına girmiştir. Annesi satıcıya çiçeklerin bakımı ile alakalı sorular sorarken Nergis de çiçek bölümünü gezmeye başlar. Çiçeklerin adlarını incelerken kendi adında bir çiçek görür. Nergis’in çok ilgisini çeker nergis çiçeği. Annesinden bu çiçeği almasını ister. Eve döndüklerinde Nergis çiçeği odasına götürür. Ailesi ile 2 haftalık bir tatilden sonra eve dönerler. Nergis çiçeğini çok merak eder ve hızlıca odasına girer. Çiçeğini görünce çok üzülür Nergis. Çünkü çiçeği solmuştur.

Çiçek neden solmuştur ? Işığın bir etkisi var mıdır ? Suyun bir etkisi var mıdır ?

Besin Piramidinin en alt kısmında kimler bulunuyor ? Yandaki canlılar nasıl besleniyorlar sizce ?

Bir besin zincirinin ilk halkasının bitkiler olduğunu öğrendik. Bitkiler neden fotosentez yapar?

2. KEŞFETME Etkinlik 1 DENEY: Bitkilerin de ihtiyaçları vardır. KAZANDIRILACAK DAVRANIŞ: Bitkilerin susuz, güneşsiz, havasız yaşayamadığını gösterme ARAÇ VE GEREÇLER: Üç tane saksı bitkisi UYGULAMA : Etiketlerimizi saksılarımıza yapıştıralım. Her birini harflendirelim. A saksısındaki bitkinin bütün yapraklarına vazelin sürelim. B saksısına iki hafta süreyle hiç su vermeyelim. C saksısına ise normal bir bitkiye nasıl bakıyorsak öyle bakalım. 2, 5, 10 ve 14. gündeki değişimleri kaydedelim.

İlk Gün

Yaklaşık 7 -10 gün

14 – 20 gün

Resimlerdeki değişimleri göz önünde bulundurarak hava, su ve ışık etkenlerine göre bitkileri yorumlayınız.

DENEY SONUÇLARı A Kontrol grubu: normal bakım(ışık, yaprak normal) + su B Vazelinli bitki: ışık + su C Normal bitki : ışık + susuz A: Yeni filizler oluşmuş. Çiçek açmış. Gayet sağlıklı yaprakları var. B: Yapraklar oldukça incelmiş, saydamlaşmış. Neredeyse ışık yaprağın arkasından görünüyor. Sarıya dönük yeşil bir renk almış. Yeşil renginin azalmasından yapraklardaki klorofilin azaldığını anlayabiliriz. Klorofilin azalması demek bitkinin fotosentezi daha az yapması demektir. Ve dolayısı ile bitkinin yeterince beslenmediği anlamına gelir. Besin üretemediği anlamına gelir. O halde havasız kalmak bir bitki için önemli bir sorun diyebiriz. C: Su verilmedi. Yapraklar iyice solmuş durumda. Yapraklar yumuşamaya ve çürümeye başlamış. Demek ki bitkinin suya ihtiyacı çok fazla diyebiliriz.

ETKINLIK 2 DENEYİN AMACI : Fotosentezin gerçekleşmesinde karbondioksitin etkisini ve fotosentez sonucu açığa çıkan maddeleri saptamak. KULLANILAN MALZEMELER: Elodea veya herhangi bir akvaryum bitkisi, beher, cam huni, plastik boru, kıskaç, karbondioksitli su (gazoz veya soda), tıpalı huni. DENEYİN YAPILIŞI, ANALİZİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ: 1. Elodea veya herhangi bir akvaryum bitkisi su ile doldurulmuş beher içerisine konularak üzeri cam huni ile kapatılır (Şekil 4. 1). 2. Huninin dışarıda kalan ucuna lastik boru geçirilerek ucu kıskaç ile sıkıştırılır. Sonra huni biraz yukarıya kaldırılarak ışık alan yere bırakılır (Şekil 4. 2). 3. Bir süre sonra hava kabarcıklarının çıktığı görülür. Çıkan bu gazın ne olduğunu öğrenebilmek için vanayı veya kıskacı açarak yanan bir kibriti veya çakmağı huninin üst kısmına tutunuz (Şekil 4. 3). 4. Sonra deney düzeneğini eski haline getirerek (kıskacı kapatıp), beherdeki suya karbondioksitli su (soda) ilave ediniz. Bir süre bekledikten sonra gözlemlerinizi yazınız

1)SIZCE ORTAMA NEDEN SODA KOYDUK ? 2)ACABA ÇıKAN GAZ O 2 MI YOKSA CO 2 GAZı Mı ?

DENEY SONUCU Işık ve kaloriferden gelen ısının etkisiyle fotosentez hızlanmıştır. Yani O 2 çıkışı hızlanmıştır. Acaba çıkan gaz O 2 mi yoksa CO 2 gazı mı ? Fotosentez sırasında çıkan gaz balon jojede birikmiştir. Bu gaz CO 2 olsaydı boruyu açtığımızda alev sönerdi. Oysa alev kuvvetlendi. Demek ki çıkan gaz oksijendi.

SONUÇ https: //www. youtube. co m/watch? v=8 hd. Hf. IGx. O _I

3. AÇıKLAMA Bitkiler de beslenir. Onların da enerjiye ihtiyaçları vardır. Bitkiler ihtiyaçları olan enerjiyi kendi ürettikleri besinlerden karşılar.

Bitkilerin yeşil renkli kısımlarında kloroplastlar bulunur. Bitkilerin özellikle yapraklarında daha çok bulunur. Besin üretiminden sorumlu organeldir. İçinde bulunan ve bitkiye yeşil rengi veren klorofil ise fotosentezde rol oynayan önemli bir moleküldür. Kloroplastlarda topraktaki su ile havadaki karbondioksit kullanılarak Güneş ışığı altında basit şeker (glikoz) ve oksijen oluşması sağlanır. Bu olaya fotosentez adı verilir.

Fotosentezde, bitkiler kökleriyle topraktan su, yapraklarıyla havadan karbondioksidi alırlar. Yapraklarında, Güneş ışığı yardımıyla su ve karbondioksidi birleş- tirerek besin ve oksijen üretirler. Bitkilerin fotosentez yapabilmeleri için sadece Güneş ışığı gerekmez. Bitkiler yapay ışıkta da fotosentez yapabilirler.

Bitkiler ürettikleri besinlerden enerji elde eder ancak bu besinlerin hepsini kullanamaz. Bitkiler fazla gelen besinleri besin deposu olan meyve, yaprak, kök gibi organlarında depo eder. Örneğin mısır bitkisi fotosentezle besin ve oksijen üretir. Ürettiği oksijeni havaya verirken besinlerin bir kısmını kendisine enerji sağlamak için kullanır. Ürettiği besinlerin faz - lasını da mısır koçanında bulunan tanelerde nişasta denilen bir tür karbonhidrata dönüştürerek depolar.

4. DERINLEŞTIRME Etkinlik : Bitkilerin fotosentez yapıp yapmadıklarını basit bir deneyle anlayabilirsiniz. Bunun için bitki yaprağına iyot çözeltisi damlatmanız yeterlidir. Çünkü iyot, nişastanın ayıracıdır ve nişastanın bulunduğu bölgeyi mavi – mor renge boyar. Fotosentez sonucu oluşan glikoz molekülleri birleştirilerek nişastaya dönüştürülür. Bu nişasta, bitkilerin yapısında depolanır. Bundan dolayı bitkilerde ışık alan yapraklara iyot çözeltisi damlatırsanız yaprağın mavi – mor renge dönüştüğünü gözlemlersiniz.

DRAMA: https: //ww w. youtube. com/watch ? v=RGPLlf YS 38 w

Oyunumuzdan da yola çıkarak fotosentezin nasıl gerçekleştiğini gördük. Fotosentezin denklemini kim yazmak ister ?

FOTOSENTEZI GÜNLÜK HAYATıMıZDA NEYE YADA HANGI OLAYA BENZETEBILIRIZ SIZCE ?

Fotosenteze günlük hayattan örnek verir misiniz ? Fotosentezin faydaları nelerdir ? Fotosentez hayatımız için çok önemlidir. Bu olaya sadece besin ve oksijen olarak bakmamak gerekir. Tekstilde kullanılan pamuk; inşaatlarda, mobilyacılıkta, kâğıt üretiminde kullanılan kereste; sıvı yağlar (bitkisel yağlar); ilaç ham maddeleri ve birçok baharatlar bitkilerden elde edilir. Fotosentez olmasaydı ne olurdu ? Günümüzde kullanılan petrol, kömür, doğal gaz gibi fosil yakıtların kaynağı da geçmişte yaşamış, fotosentez yapan canlılar tarafından tutulan Güneş enerjisidir. Her türlü yakıtın yanmasıyla karbondioksit oluşur. Eğer bu karbondioksidin tamamı atmosferde kalsaydı sıcaklık yükselir ve canlıların yaşamı tehlikeye girerdi. Fotosentez olayında karbondioksidin kullanılması bu olumsuz etkiyi azaltmaktadır

POWTOON https: //www. youtube. com/watch? v= K-a. CYSL 7 c. MQ