PRAWO KONKURENCJI w sektorze motoryzacyjnym dr Dariusz Aziewicz
- Slides: 62
PRAWO KONKURENCJI w sektorze motoryzacyjnym dr Dariusz Aziewicz, radca prawny Seminarium Szkoleniowe - Stowarzyszenie Prawników Rynku Motoryzacyjnego 14 listopada 2018 r. / Warszawa, Hotel Airport
Agenda 1. Wstęp 2. Porozumienia ograniczające konkurencję § Porozumienia horyzontalne § Porozumienia wertykalne 3. Nadużywanie pozycji dominującej 4. Wybrane aspekty proceduralne 14 listopada 2018 r.
Najważniejsze akty prawne - Polska § Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów § Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 marca 2011 r. w sprawie wyłączenia niektórych rodzajów porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję § Ustawa z 21 kwietnia 2017 r. o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji 14 listopada 2018 r.
Najważniejsze akty prawne - UE § Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (art. 101 i 102) § rozporządzenie Komisji nr 330/2010 w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do kategorii porozumień wertykalnych i praktyk uzgodnionych (rozporządzenie blokowe) § rozporządzenie Komisji nr 461/2010 w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do kategorii porozumień wertykalnych i praktyk uzgodnionych w sektorze pojazdów silnikowych (rozporządzenie motoryzacyjne) 14 listopada 2018 r.
Sankcje za naruszenie prawa konkurencji do 10 % rocznego obrotu przedsiębiorcy do 2 mln PLN dla osoby zarządzającej Roszczenia odszkodowawcze (!) Sankcje karne (zmowa przetargowa) 14 listopada 2018 r.
Kartele w sektorze motoryzacyjnym § systemy hamulcowe (UE - 2018) – kara 75 mln EUR § świece zapłonowe (UE - 2018) – kara 76 mln EUR § kondensatory (UE - 2018) – kara 254 mln EUR § ciężarówki (UE - 2016/7) – kara 3, 7 mld EUR § producenci i dealerzy kilku marek (ESP) – kara 171 mln EUR § dealerzy kilku marek (ESP) – kara 41 mln EUR § Mercedes-Benz i dealerzy (ENG) – 2, 8 mln funtów 14 listopada 2018 r.
Co obecnie dzieje się na rynku? § Aktywność Prezesa UOKi. K: § przeszukania w siedzibach dealerów ciężarówek (postępowanie dotyczy sprzedaży pojazdów i części zamiennych) § Aktywność Komisji Europejskiej: § postępowanie w sprawie kartelu BMW/Dalmier/VW group 14 listopada 2018 r.
Porozumienia ograniczające konkurencję 14 listopada 2018 r.
Art. 101 TFUE Zakaz porozumień które: zapobiegają, ograniczają lub zakłócają konkurencję 14 listopada 2018 r. mogą wpływać na handel między państwami członkowskimi UE
Art. 6 UOKi. K Zakaz porozumień które: których celem lub skutkiem jest eliminacja, ograniczenie lub naruszenie konkurencji 14 listopada 2018 r.
Umowy Uzgodnione praktyki Decyzje związków przedsiębiorców 14 listopada 2018 r.
Porozumienia - definicja istnienie zgodnej woli (ang. concurrence of wills) do działania, które jest antykonkurencyjne 14 listopada 2018 r.
Porozumienia ograniczające konkurencję Dwóch lub więcej niezależnych przedsiębiorców 14 listopada 2018 r. Zgodna wola stron Antykonkurencyjny cel lub skutek
Porozumienia ograniczające konkurencję Ustne Pisemne Porozumienie Oficjalne 14 listopada 2018 r. Nieoficjalne
Uzgodnione praktyki Wszelkie formy nieformalnej świadomej koordynacji zachowań przedsiębiorców § nie jest konieczne wyrażenie wspólnej woli (formalnej zgody) wprost § Prezes UOKi. K kieruje się dowodami pośrednimi (poszlakami) 14 listopada 2018 r.
Uzgodnione praktyki - przykład Lider sieci dystrybutorów wysyła do uczestników sieci pismo, w którym wzywa do powstrzymania sprzedaży towarów konkretnej spółce – dealerzy, bez informacji zwrotnej, podporządkowują się temu wezwaniu. (wyrok SOKi. K z 7. 11. 2005, XVII Ama 24/04) 14 listopada 2018 r.
Uzgodnione praktyki – przykład dowodu z decyzji UOKi. K Treść wiadomości e-mail: […] błagam, opamiętaj się, to już jest 27% poniżej ceny sugerowanej, już aż huczy od skarg na Ciebie. [pisownia oryg. ]. (Decyzja Prezesa UOKi. K nr DOK-6/2013) 14 listopada 2018 r.
Uzgodnione praktyki – przykład dowodu z decyzji UOKi. K Treść wiadomości e-mail: Ty chyba czytasz w moich myślach; -) Dałem im właśnie do zrozumienia wysyłając każdemu oddzielnego maila z informacją, żeby przekazywali treść zawartą w tym mailu ustnie. Ponadto każdemu wysłałem SMS-a z podobną informacją. […]. (Decyzja Prezesa UOKi. K nr DOK-6/2013) 14 listopada 2018 r.
Uzgodnione praktyki – wymiana informacji Wymiana informacji konkurencyjnie wrażliwych może być uznana za niedozwolone porozumienie Zmniejsza „niepewność” zachowań rynkowych antykonkurencyjny competition) 14 listopada 2018 r. skutek porozumienia (tzw. chilling
Porozumienia ograniczające konkurencję uzgodniona praktyka 14 listopada 2018 r. niezależne zachowania rynkowe
Spotkania branżowe § Kontakty pomiędzy konkurentami nie są zakazane § Stowarzyszenia branżowe działają prokonkurencyjnie Zakazana jest wymiana informacji wrażliwych lub zawieranie niedozwolonych porozumień 14 listopada 2018 r.
Spotkania branżowe – podstawowe zasady ostrożności § Uzgodnienie agendy spotkania (także wyeliminowanie tematów wrażliwych z prawnikiem), § Protokołowanie spotkań § Obecność prawnika § Zakończenie spotkania w antykonkurencyjnych tematów 14 listopada 2018 r. przypadku pojawienia się
Zastosowanie porozumienia Porozumienie którego celem jest ograniczenie konkurencji nie musi być stosowane w praktyce 14 listopada 2018 r.
Porozumienia ograniczające konkurencję Horyzontalne (kartele) Wertykalne • pomiędzy konkurentami (dealerami/producentami) • np. ustalanie cen, ustalanie szczegółów oferowanych usług, podział rynku • pomiędzy przedsiębiorcami na różnym szczeblu obrotu (np. producent – dealer/warsztat) • np. ustalanie sztywnych lub minimalnych cen odsprzedaży 14 listopada 2018 r.
Porozumienia hub-and-spoke Porozumienie przez pośrednika Brak bezpośredniego kontaktu między przedsiębiorcami 14 listopada 2018 r. Dostawca, konsultant, stowarzyszenie branżowe
Rodzaje zakazanych porozumień Ustalanie cen i warunków sprzedaży Kontrolowanie postępu technologicznego Zmowy przetargowe 14 listopada 2018 r. Podział rynku zakupu/zbytu Kontrolowanie produkcji/zbytu Dyskryminacja Ograniczanie dostępu/eliminacja z rynku Wiązanie produktów
Porozumienia horyzontalne (np. pomiędzy dealerami/warsztatami) 14 listopada 2018 r.
Ustalanie cen Ceny sprzedaży Ceny zakupu Ostrzeżenia dotyczące podniesienia cen Elementy cen (rabaty/marże) Sposoby kalkulacji cen/marż Uzgadnianie stanowisk negocjacyjnych 14 listopada 2018 r.
Ustalanie cen – Truck Cartel Ustalanie i podwyższanie sztywnych fabrycznych cen ciężarówek powyżej 6 ton, od 1997 do 2011 r. Sposób ustalania cen: § spotkania kadry menadżerskiej wyższego stopnia § spotkania branżowe § targi § rozmowy telefoniczne Liczne postępowania odszkodowawcze na terenie całego EOG (!) 14 listopada 2018 r.
Ustalanie cen – kartele dealerów samochodów § Kartel dealerów Toyoty, Hyundai oraz Opla – ustalanie cen sprzedaży samochodów w Madrycie i Galicji - 2013 rok § Kartel 95 dealerów Volkswagena, Audi, oraz SEATA – ustalanie cen sprzedaży oraz wymiana informacji poufnych w Hiszpanii – 2015 rok 14 listopada 2018 r.
Ograniczanie produkcji zbytu Informacje dotyczące zasobów Informacje dotyczące ilości/dostępności produktów Wstrzymanie sprzedaży produktów Ograniczanie usług Ograniczanie postępu technicznego inwestycji 14 listopada 2018 r. Ograniczanie wolumenu sprzedaży
Podział rynku zbytu Podział rynku zakupu Podział kanałów sprzedaży Podział geograficzny Podział produktowy Podział grup konsumentów 14 listopada 2018 r.
Podział rynku – sektor motoryzacyjny § Kartel producentów szyb samochodowych • podział terytorialny i podział odbiorców na terenie EOG w latach 1998 - 2003 § Kartel dealerów Mercedes-Benz • terytorialny podział rynku sprzedaży samochodów w Wielkiej Brytanii i wymiana informacji sensytywnych (2013) 14 listopada 2018 r.
Kolektywna dyskryminacja Uzgodnienie przez uczestników porozumienia, że w stosunkach handlowych z określonymi podmiotami (np. Warsztat A) będą stosować bardziej uciążliwe (mniej korzystne) warunki, niż w przypadku gdy kontrahentem będą inne podmioty (Warsztat B) podobna sytuacja rynkowa warsztatów niejednakowe warunki płatności za towar, warunki gwarancyjne 14 listopada 2018 r. obciążenie opłatami stosowanie zróżnicowanych obniżek cenowych
Ograniczanie dostępu do rynku Ograniczanie dostępu lub przedsiębiorców nieobjętych kolektywny bojkot eliminacja z porozumieniem, rynku tzw. Przykład: § Bojkot przez stowarzyszenie branżowe Danii i dealerów samochodowych, portalu internetowego oferującego szybki dostęp do napraw samochodów (2014) 14 listopada 2018 r.
Zmowy przetargowe Uzgadnianie ofert, elementów ofert, zamiaru przystąpienia lub nieprzystąpienia do przetargu Przykład: § Zmowa przetargowa dealerów Volkswagena: SD Autocentrs, Ripo Autocentrs, Moller Auto Krasta, Moller Auto Ventspils, Moller Auto Latvia, na Łotwie (2015) m. in. wzajemne informowanie się o planach przystąpienia do przetargów i rezygnacji z przetargów 14 listopada 2018 r.
Porozumienia wertykalne (producent – dealer/producent-warsztat) 14 listopada 2018 r.
Wyłączenie blokowe udział nabywcy i jego grupy kapitałowej, w rynku właściwym nie przekracza 30% udział dostawcy i jego grupy kapitałowej, w rynku właściwym nie przekracza 30% Powyżej 30% – konieczna indywidualna analiza rynku 14 listopada 2018 r.
Bezwzględnie zakazane ustalanie minimalnych lub sztywnych ceny odsprzedaży ograniczanie terytorium lub kręgu klientów 14 listopada 2018 r.
Ustalanie cen odsprzedaży Przykłady z rynku motoryzacyjnego: § Decyzja w duńskiego organu ochrony konkurencji w sprawie Variant A/S • ustalanie minimalnych cen odsprzedaży traktorów (2015) § Decyzja duńskiego organu ochrony konkurencji w sprawie Opel Danmark A/S • ustalanie sztywnych cen odsprzedaży samochodów poleasingowych (2016) 14 listopada 2018 r.
Dystrybucja selektywna - dealerska § Kryteria doboru dystrybutora - powiązane z charakterem produktu i możliwe do zweryfikowania § Możliwe dodatkowe kryteria ilościowe – ilość dealerów na danym terytorium lub wymóg minimalnej wielkości sprzedaży § Ograniczenie sprzedaży nieuprawnionym dystrybutorom (!) § Sprzedawany samochód jest własnością dealera 14 listopada 2018 r.
Bezwzględnie zakazane - dystrybucja selektywna zakaz wzajemnych dostaw między dystrybutorami zakaz prowadzenia sprzedaży użytkownikom ostatecznym* *z wyjątkiem ograniczenia sprzedaży w lokalach niespełniających kryteriów określonych w porozumieniu wertykalnym będącym podstawą utworzenia systemu dystrybucji selektywnej 14 listopada 2018 r.
Zakaz sprzedaży przez internet - dystrybucja selektywna Sprzedaż online towarów luksusowych poprzez platformy nienależące do systemu dystrybucji selektywnej tych towarów, w ramach której dostawca nie ma możliwości kontrolowania warunków sprzedaży swych towarów, stwarza ryzyko pogorszenia prezentacji owych towarów w Internecie, co może negatywnie wpłynąć na ich luksusowy wizerunek, a więc i na sam ich charakter (Wyrok TSUE w sprawie Coty C-230/16) 14 listopada 2018 r.
Zakaz sprzedaży przez internet - dystrybucja selektywna § Decyzja francuskiego organu ds. konkurencji z 24 października 2018 r. , w sprawie Stihl Nie można ograniczyć odsprzedaży produktów w ten sposób, że muszą one zostać dostarczone bezpośrednio przez dystrybutora (dotyczy sprzedaży online) § Decyzja brytyjskiego Trybunału Apelacyjnego Konkurencji z 7 września 2018 r. , w sprawie Ping ds. Niezgodne z prawem konkurencji jest ograniczenia dystrybutorom możliwości sprzedaży przez Internet. 14 listopada 2018 r.
Sprzedaż samochodów spółkom leasingowym - dystrybucja selektywna § Uniemożliwienie sprzedaży przez dealerów? § Spółka leasingowa czy nieautoryzowany sprzedawca? § Czy spółka odsprzedaje samochody jako nowe? § Wymóg przeanalizowania ogólnych warunków leasingu 14 listopada 2018 r.
Klauzule wyłączności zobowiązania wyłącznego zakupu — nabywca zobowiązuje się kupować towary objęte porozumieniem wertykalnym wyłącznie od jednego dostawcy (single branding) zobowiązania wyłącznej dostawy — dostawca zobowiązuje się sprzedawać towary objęte porozumieniem wyłącznie jednemu nabywcy, a nabywca zobowiązuje się do korzystania lub odsprzedaży tych towarów w sposób określony przez dostawcę Wyłącznie blokowe lub analiza otoczenia konkurencyjnego 14 listopada 2018 r.
Zakaz konkurowania – max 5 lat wyłączenie uprawnień nabywcy do wytwarzania, zakupu, sprzedaży lub odsprzedaży towarów substytucyjnych do towarów objętych porozumieniem wertykalnym zobowiązanie nabywcy do dokonywania u określonego dostawcy lub przedsiębiorców przez niego wskazanych ponad 80% swoich wszystkich zakupów towarów objętych porozumieniem wertykalnym i towarów substytucyjnych Wyłącznie blokowe lub analiza otoczenia konkurencyjnego 14 listopada 2018 r.
Aspekty dotyczące rynku części zamiennych Dostęp niezależnych warsztatów do informacji technicznych dotyczących napraw/konserwacji 14 listopada 2018 r. Nadużywanie gwarancji
Aspekty dotyczące rynku części zamiennych Decyzja łotewskiego organu ochrony konkurencji w sprawie KIA (2014) § przeprowadzanie wszystkich napraw pokrytych gwarancją w salonach KIA i przeglądów nie § używanie jedynie oryginalnych części zamiennych także w naprawach i przeglądach niepokrytych gwarancją lub utrata gwarancji 14 listopada 2018 r.
Bezwzględnie zakazane - dystrybucja selektywna ograniczenie sprzedaży części zamiennych przez dystrybutora niezależnym warsztatom 14 listopada 2018 r.
Bezwzględnie zakazane ograniczanie prawa dostawcy do sprzedaży komponentów objętych porozumieniem wertykalnym — jako części zamiennych — ostatecznym użytkownikom, zakładom naprawczym lub innym usługodawcom, którym nabywca nie powierzył napraw lub serwisowania towarów wyprodukowanych z użyciem tych komponentów zakaz wzajemnych dostaw między dystrybutorami ograniczanie uzgodnione pomiędzy dostawcą a producentem – możliwości sprzedaży przez dostawcę części zamiennych autoryzowanym lub niezależnym dystrybutorom/ warsztatom/ ostatecznym użytkownikom 14 listopada 2018 r.
Umowa agencyjna § Pełnomocnictwo do negocjowania lub zawierania umów na rzecz innej osoby (dającego zlecenie) § Brak ryzyka finansowego lub handlowego agenta, brak prawa własności § Strategia handlowa dającego zlecenie Ograniczenie terytorium/klientów/cen/wyłączność? 14 listopada 2018 r.
Nadużywanie pozycji dominującej 14 listopada 2018 r.
Pozycja dominująca Możliwość zapobiegania skutecznej konkurencji na rynku właściwym przez zdolność do działania w znacznym zakresie niezależnie od konkurentów, kontrahentów oraz konsumentów Domniemanie: udział w rynku właściwym > 40% w szczególności – rynek części zamiennych i napraw samochodów (!) 14 listopada 2018 r.
Nadużycie pozycji dominującej • Narzucanie nieuczciwych cen, (w tym cen nadmiernie wygórowanych albo rażąco niskich, odległych terminów płatności lub innych warunków zakupu albo sprzedaży towarów) • Ograniczenie produkcji, zbytu lub postępu technicznego • Stosowanie w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji (dyskryminacja) 14 listopada 2018 r.
Nadużycie pozycji dominującej § Wiązanie produktów § Narzucanie przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów, przynoszących mu nieuzasadnione korzyści § Podział rynku 14 listopada 2018 r.
Wybrane aspekty prawa ochrony konkurencji 14 listopada 2018 r.
Wybrane aspekty prawa ochrony konkurencji • Każdy może zgłosić Prezesowi Urzędu na piśmie zawiadomienie dotyczące podejrzenia stosowania praktyk ograniczających konkurencję wraz z uzasadnieniem • Program dla anonimowych sygnalistów uruchomiony przez Prezesa UOKi. K (anonimowy telefon, anonimowy e-mail) • Program leniency 14 listopada 2018 r.
Program Leniency Program łagodzenia kar – możliwe całkowite odstąpienie lub istotne obniżenie kary w przypadku dobrowolnego poinformowania Prezesa UOKi. K o porozumieniu § Zarówno osoby prawne jak i osoby fizyczne § Przykłady: • Kartel cementowy: Lafarge Cement – 0 PLN, a Grupa Ożarów, Cemex Polska, Dyckerhoff Polska oraz Cementownia Warta – 10% obrotów (w sumie 411 mln PLN). • Kartel producentów ciężarówek: MAN – 0 EUR, a DAF – 10% obrotu (752 679 000 EUR) 14 listopada 2018 r.
Prywatnoprawne dochodzenie roszczeń (1) Ustawa z 21 kwietnia 2017 r. o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji • Domniemanie, że naruszenie przepisów UOKK wyrządza szkodę - ciężar dowodu po stronie sprawcy • Szkodą może być nadmierna konsumentów za towar cena płacona • Solidarna odpowiedzialność sprawców naruszenia 14 listopada 2018 r. przez
Prywatnoprawne dochodzenie roszczeń (2) § Procedura wyjawienia środków dowodowych § Dla udowodnienia szkody nie jest konieczna decyzja organu antymonopolowego stwierdzająca naruszenie prawa konkurencji § Terminy przedawnienia 14 listopada 2018 r.
Dane kontaktowe dr Dariusz Aziewicz Radca prawny, Associate dariusz. aziewicz@krklegal. pl +48 518 522 200
- Krklegal
- Badanie konkurencji
- Z jakich konkurencji składa się dziesięciobój
- Kobieca dyscyplina lekkoatletyczna rozgrywana przez 2 dni
- Modele konkurencji rynkowej
- Badanie wpływu konkurencji na masę korzeni rzodkiewki
- Modele konkurencji rynkowej
- Model konkurencji monopolistycznej
- Elektronika plan modelowy
- Falowniki zasada działania
- Dariusz nieć
- Dariusz łobejko
- Dariusz chmielewski warszawa
- Dariusz fabicki
- Dr dariusz nowak
- Dariusz kessel
- Dariusz felcenloben
- Dariusz walczak md
- Dariusz caban
- Dariusz wardowski
- Dariusz chojecki
- Dariusz żebiełowicz
- Dariusz budrowski łomża
- Cultics
- Prawo ziemi
- Przegroda budowlana
- Prawo rzymskie
- Związki amfiprotyczne
- Prawo yerkesa dodsona
- Metoda różniczki zupełnej
- Prawo autorskie w szkole
- Niepewność pomiaru
- Prawo paschena
- Prawo coulomba wzór
- "podpisie elektronicznym"
- Prawo ohma definicja
- Prawo hooke'a zadania
- Prawo
- Prawo yerkesa dodsona
- Masz prawo do skutecznej ochrony przyrody
- Zastosowanie prasy hydraulicznej w życiu codziennym
- Definicja prawa ohma
- Prawo responsywne
- Zwierciado
- Dzieła multimedialne prawo autorskie
- Prawo snella
- Nauka prawo.stronazen. pl
- Do odizolowanego od otoczenia kondensatora płaskiego
- Prawo powszechnego ciążenia
- Joanna orda
- Prawo ohma memy
- Punkt izobestyczny
- Prawo stalosci skladu
- Przyspieszenie grawitacyjne
- Pierwsze prawo mendla to
- Nechusztan
- Zmiana energii wewnętrznej w przemianie izochorycznej
- Prawo rzeczowe definicja
- Prawo newtona
- Prawo yerkesa dodsona
- Wyznaczanie stałej naczynka konduktometrycznego
- Kingston na jachcie
- Prawo odbicia