MENS EN MILIEU Relatie mens en milieu Toevoegen
- Slides: 50
MENS EN MILIEU Relatie mens en milieu • Toevoegen elementen ------ vervuiling • Onttrekking elementen ------ uitputting • Verandering elementen ------ aantasting
ENORME BEVOLKINGSTOENAME
GEVOLGEN • • MACHINES Chemische Industrie Ruilverkaveling landbouw, grote bedrijven Bio-industrie Infrastructuur Recreanten Verkeerslawaai
VOEDSELPRODUCTIE MENS • Meer bemesting noodzakelijk • Uitgebreidere bodembewerking • Bescherming tegen ziekten en plagen
ENKELE PROBLEMEN HUIDIGE LANDBOUW • Uitspoeling: mineralen naar diepere lagen • Kunstmest: alleen mineralen, vooral nitraat (stikstofhoudend) en fosfaat • Geen stalmest: maakt bodem luchtiger • Monocultuur: meer efficientie, grotere kans op plagen, vraat, plantenziekten, bestrijdingsmiddelen nodig
CHEMISCHE BESTRIJDING • Pesticiden algemene naam • Insecticiden tegen insecten • Herbiciden tegen omkruid
VOORDELEN -- NADELEN • Voordelen: effectief, goedkoop • Nadelen: - Niet soortspecifiek - Snelle resistentie dus snel resistente populatie - Persistent worden zeer langzaam afgebroken worden doorgegeven in voedselketen opslag in vetweefsel accumulatie, vooral predatoren
ANDERE GEVAARLIJKE STOFFEN EN GEVOLGEN • Zware metalen zoals koper, lood, zink, kwik, aluminium en cadmium • Pcb’s (polychloorbifenylen) koelvloeistoffen in electrische apparaten dus ook accumulatie in voedselketens • Deels uitspoeling in grondwater en dus drinkwater
BIOLOGISCHE BESTRIJDING • • • Natuurlijke vijanden gebruiken Lokken met geuren of geluiden Onvruchtbaar maken dieren (insecten) Vruchtwisseling (wisselteelt) toepassen Veredeling gewassen Recombinant-DNA-techniek bij planten Recombinant-DNA-techniek bij dieren Kunstmatige inseminatie (KI) In Vitro Fertilisatie
NATUURLIJKE VIJANDEN • Witte vliegen Sluipwespen
GEUREN/GELUIDEN • • Lokken met geuren of geluiden Feromonen oftewel seks-lokstoffen Daarna doden of onvruchtbaar maken Een feromoon is een chemische boodschapper die boodschappen overbrengt tussen individuen van eenzelfde soort. Voor signalen tussen verschillende soorten zijn er allelochemicaliën. • Het bekendste voorbeeld is waarschijnlijk dat van een groep vrouwen die gedurende een paar maanden bij elkaar in huis woont. Hun menstruatiecycli stemmen zich op elkaar af, waardoor alle vrouwen uiteindelijk tegelijk menstrueren. • Bij dieren werken feromonen sterker. Een mottenmannetje bijvoorbeeld kan de feromonen van een mottenvrouwtje dat een mijl van hem verwijderd is nog ruiken. Hij zal dan alle bezigheden staken, om met het vrouwtje te paren.
VRUCHTWISSELING • Nooit 2 jaar achtereen hetzelfde gewas • Ziekteverwekkers verdwijnen daardoor uit de bodem • Bijvoorbeeld: • Aardappelmoeheid • Aaltjes (wormpjes in bodem) • Phytoftora (bepaalde schimmel) • Coloradokevers
VRUCHTWISSELING
AARDAPPELCYSTENAALTJES EN COLORADOKEVERS
VEREDELING GEWASSEN
RECOMBINANT-DNA-TECHNIEK
RECOMBINANT-DNA-TECHNIEK • Voedingsgewasen resistent maken voor ziekten en plagen • Bijv. Resistentiegenen van tabaksplanten inbrengen in tomaten tegen schimmelvorming (Fusarium) • Schade aan katoen, komkommer, tomaat, aardappel, mais, banaan en meloen
RECOMBINAT-DNA-TECHNIEK BIJ DIEREN: STIER HERMAN • Resistentie-gen ingebracht tegen uier-ontsteking • Gevolg: minder melkproductieverlies
KUNSTMATIGE INSEMINATIE
IN VITRO FERTILISATIE GUNSTIGE KRUISING IN LABORATORIUM INBRENGEN IN NORMALE KOE
BIO-INDUSTRIE • Krachtvoer - energierijk - juiste mineralen (Nitraat + Phosfaat) - geneesmiddelen - (groei)hormonen
INTENSIEVE VEEHOUDERIJ
INTENSIEVE VEEHOUDERIJ • • • Meeste bedrijven weinig grond Veel dieren Schaalvergroting Voer gekocht bij veevoerbedrijven Grondstoffen daarvoor belangrijk deel uit buitenland (90 %) • Onnatuurlijke leefomgeving (bv roosters) • Legbatterijen • Mestoverschot: vervoerskosten, afnemers moeilijk te vinden, op eigen grond – uitspoeling
BIOLOGISCHE LANDBOUW • • Milieu wordt ontzien Levert gezonde en smakelijke producten Geen kunstmest Precieze bemesting Geen chemische bestrijdingsmiddelen Geen monoculturen Vruchtwisseling toepassen Ziekte-resistente gewassen kiezen
BIOLOGISCHE LANDBOUW • • • Gezonde bodemstructuur (stalmest) Gezond bodemleven Plagen bestrijden met natuurlijke vijanden Ruimte voor dieren Geneesmiddelen alleen in uiterste noodzaak • Geen (groei)hormonen
DE LUCHT • Luchtvervuiling door: - Industrie - Electriciteitscentrales - Verkeer • Emissie (uitstoot) van: - Zwaveldioxide (SO 2) - Stikstofoxide (NOX) • Door verbranding van: fossiele brandstoffen zoals: steenkool, aardolie, benzine
WAT GEBEURT ER HIERDOOR? • Samen met zwaveldioxide en stikstofoxiden ontstaat: zure regen (= natte zuurdepositie) • Deel van deze stoffen slaat onveranderd neer • In bodem ontstaan H 2 SO 4 (zwavelzuur) • En HNO 3 (salpeterzuur)
GEVOLGEN VERZURING • IN BODEM KOMEN MINERALEN VRIJ EN SPOELEN UIT • GIFTIGE METALEN LOSSEN OP, DAARDOOR HOGE CONCENTRATIE IN GRONDWATER • BESCHADIGING WORTELHAREN • BESCHADIGING HUIDMONDJES • REMMING FOTOSYNTHESE • MINDER WEERSTAND BIJ PLANTEN • IN MEREN EN VENNEN GEEN/WEINIG LEVEN MEER • AANTASTING GEBOUWEN EN BEELDHOUWWERKEN
GEVOLGEN VERZURING Bron: Rijkswaterstaat 2003/2004
ANDERE EMISSIES • Vluchtige koolwaterstoffen • Koolstofmono-oxide • Door bovenstaande 2 factoren ozonvorming: - daardoor aantasting longweefsel bij mens en dier - remming groei planten door bladbeschadiging • Emissie giftige gassen • Bio-industrie o. a. door mestoverschot, ammoniak - uit ammoniak samen met SO 2 ontstaat ammoniumsulfaat - nitrificerende bacterien in bodem zetten ammoniumsulfaat om in nitraat en salpeterzuur - gevolg: verzuring van de bodem
Broeikaseffect • • Broeikaseffect = normaal (afb. Boek) Bedoeld wordt: VERSTERKT broeikaseffect Warmtestraling wordt extra tegengehouden • Oorzaken: Broeikasgassen zoals • Koolstofdioxide, waterdamp, methaan • Gevolgen? : zie boek
broeikaseffect
Gat in de ozonlaag • • • Ozonlaag absorbeert UV-straling Bij aantasting ozonlaag? Meer UV-straling op aarde Dit kan DNA veranderen (mutaties) Gevolg kan zijn: huidkanker Oorzaken aantasting ozonlaag: Chloorfluorkoolwaterstoffen (cfk’s) Als koelmiddel in koel- en vrieskisten, Als blaasmiddel bij vervaardiging piepschuim, schuimplastic en isolatiematerialen • Als drijfgassen in spuitbussen • CFK’s worden voor dit alles niet meer gebruikt
Ozonlaag vooral dunner boven Zuidpool
Het water: eutrofiering en waterbloei 1 • Zelfreinigend vermogen water (= mineralisatie) • Verwerking organische stoffen tot anorganische stoffen • Producenten gebruiken dit weer voor opbouw organische stoffen • Mestoverschotten = overbemesting • Gevolg: eutrofiering
Het water: eutrofiering en waterbloei 2 • • • • Regen spoelt teveel mest weg Komt in sloten Afbraak hiervan: toename fosfaten en nitraten Ook via grondwater komt mest en dus mineralen in oppervlaktewater Dit heet Eutrofiering of Vermesting Water te voedselrijk oftewel eutroof Sterke algengroei daardoor Waterbloei ontstaat = groene kleur water Daardoor troebel water Minder licht voor fotosynthese (0 nder)waterplanten Minder zicht voor vissen zoals snoeken Ook stinkend water Lees tekst boek een paar keer door + zie schema boek
Vervuiling water • • Bijv: chemische afvalstoffen zoals Zware metalen: cadmium, lood, zink, kwik Is giftig materiaal in kleine concentraties Niet afbreekbaar in meeste gevallen Ophoping in voedselkringloop Ophoping in voedselketens = accumulatie Vooral predatoren (top voedselketens) sterven of geven stoffen door via moedermelk en eieren • Minder en ook zwakkere nakomelingen • Veel sterfgevallen
Bodem • • • Oorspronkelijk zwerfbouw in verleden Nu veelal ontbossing Overbeweiding Erosie Humuslaag waait en/of spoelt weg Kaalkap door: Vraag naar brandhout, hardhout Vraag naar biobrandstoffen Vraag naar akkers Uitbreiding steden Etc. Gevolgen? ? ?
Ontbossing Kaart: http: //www. globalchange. umich. edu
Gewoon wat voorbeelden gevolgen
- Diagrama conceptual
- Een relatie is hard werken
- Wouter bouwman relatie
- Ipostazele psihicului uman
- Van riessen relatie
- Nevrogli
- Relatiile dintre vietuitoare
- Erd voorbeeld
- Kenmerken goede relatie
- Hanneke van balen
- Diagrama conceptuala
- Milieu hospitalier
- Intern milieu
- Intern milieu
- Vocab unit 10
- Jennifer abbas
- Milieu
- Milieu enrichi
- Milieu humide
- Mon premier est au milieu de la figure
- Inrs
- Conclusion de milieu de culture
- Milieu bcye
- Traduction
- Milieu hospitalier
- Intern milieu
- Prefazione rougon macquart
- Circuit du linge propre et sale en milieu hospitalier
- Krismis van map jacobs milieu
- Gradient de concentration
- Milieu hospitalier
- Postmaterielles milieu
- Onychomycose candidosique
- Werken in een therapeutisch milieu
- Hugh et leifson
- Schéma du circuit du linge hospitalier
- Milieu hospitalier
- Postmodern milieu
- Vibrion
- Homme du milieu
- Boks bant methode
- Zuur milieu redox
- Question semi ouverte
- Traction trans osseuse
- Ltube8
- Milieu dobell laidlaw
- Milieu urée indole
- Translucide
- Milieu dobell laidlaw
- Milieu hospitalier
- Elimination des dechets en milieu hospitalier