Thema 4 Mens en Milieu Optimale Productie 1

Thema 4 Mens en Milieu

Optimale Productie (1) • Gebruik van Mest (Kunst en Stal) – Uitspoeling door het oogsten van gewassen – Door mest weer toevoegen van mineralen • Bodembewerking – Betere bodem voor groei planten – Meer zuurstof in de bodem • Bescherming tegen ziekten – Chemische bestrijding – Biologische bestrijding

Optimale Productie (2) • Verandering erfelijke eigenschappen – Veredeling – Recombinant DNA – Kunstmatige Inseminatie – In Vitrofertilisatie • Betere voeding – Krachtvoer met energierijke stoffen, mineralen, geneesmiddelen en hormonen

Gangbare Akkerbouw • Monocultuur met daardoor hoge kans op Plagen • De Grond raakt uitgeput • Gebruik Chemische bestrijdingsmiddelen • • Niet selectief Resistentie Accumulatie Vervuiling Oppervlaktewater

Accumulatie Het percentage gifstoffen in de biomassa van een schakel wordt steeds hoger. Hoe hoger een dier in de voedselketen staat, hoe hoger het percentage gifstoffen in dat dier.

Intensieve Veehouderij • • Ook wel bio-industrie genoemd Veel dieren op weinig grond Mestoverschot Voer voor dieren wordt gekocht

Gangbare Tuinbouw • Glastuinbouw – Hoog energieverbruik – Veel chemische bestrijdingsmiddelen

Biologische Landbouw • Milieuvriendelijk – Geen monocultuur – Vruchtwisseling – Geen kunstmest – Bestrijding met natuurlijke vijanden – Geen intensieve veeteelt: scharreldieren

Verzuring • Oorzaken: – Het verkeer stoot zwaveldioxide en stikstofoxide uit. Hierdoor ontstaan zwavelzuur en salpeterzuur, een deel hiervan komt met de regen naar beneden (zure regen) – Bio-industrie stoot ammoniakgas uit. • Gevolgen: – Uitspoeling van de grond – Beschadiging planten (wortelharen, fotosynthese en gevoeligheid voor ziektes) – Dode meren – Beschadiging beeldhouwwerken

Vermesting • Veel mineralen in het water, voedselrijk water • Zelfreinigend vermogen – Reducenten breken organische stoffen af, hierdoor komen mineralen vrij • Waterbloei • Veel algen daardoor wordt het water troebel Algen Watervlooien Brasem Snoek

Afvalverwerken • • • Gescheiden inzamelen Recycling Hergebruiken Composteren Verbranden Storten

Oefenvragen • In een meertje is het water helemaal groen en troebel. Een gevolg is dat veel soorten waterplanten zich minder goed ontwikkelen en sterven. Dit geldt vooral voor waterplanten die zich geheel onder het water bevinden. – Leg uit waardoor deze waterplanten zich minder goed ontwikkelen en sterven.

• In de afbeelding zijn de voedselrelaties tussen een aantal organismen in de zee weergegeven. Door lozing van industrieel komt er afvalwater in het zeewater. In welk van de genoemde dieren zal per gram lichaamsgewicht de grootste hoeveelheid zware metalen worden aangetroffen? Pinquïns Vissen Garnalen Wormen Plantaardig Plankton

Thema 6 Gaswisseling

Gaswisseling • Koudbloedig Warmbloedig • Celmembraan, Kieuwen, de Huid en Longen – Afhankelijk van de bouw van het organisme

Verbranding Glucose + Zuurstof Water + Koolstofdioxide + Energie • Glucose is de brandstof • Water en Koolstofdioxide zijn de verbrandingsproducten

Ademhalen • Neusademhaling Mondademhaling – Lucht wordt via de neus verwarmd – De Lucht wordt via de neus gezuiverd – Via de neus wordt de lucht vochtig gemaakt – Lucht wordt door de neus gekeurd

Ademhalen Slikken Verslikken Huig staat open Huig sluit neusholte af Huig staat open Stortklepje staat open Strotklepje sluit luchtpijp af Strotklepje staat open Lucht stroomt van de neusholte naar de luchtpijp en omgekeerd Voedsel kan van de mondholte in de slokdarm komen Voedsel gaat van de mondholte de neusholte en de luchtpijp in

Ademhaling bij de mens • http: //www. bioplek. org/animaties/longen/ad emhalingsspieren. html

Oefenvraag • Twee erlenmeyers zijn gevuld met wat kalkwater. Via een slangetje wordt gedurende enkele minuten in- en uitgeademd. Bij inademen komt de lucht door erlenmeyer 1 en bij uitademen door erlenmeyer 2. De pijlen geven de richting van de lucht weer. In welke erlenmeyer wordt het kalkwater het eerste troebel, leg het antwoord uit.

Kalkwater 1 2