LME VE DEERLENDRME lme ve Deerlendirmeyle lgili Temel

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Ölçme ve Değerlendirmeyle İlgili Temel Kavramlar -II

Ölçme Araç ve Yöntemlerin Nitelikleri zÖlçme araçlarının nitelikleri ölçme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan öncelikle hata ve hata türlerine incelenmelidir.

Ölçme Araç ve Yöntemlerin Nitelikleri zÖlçmede Hata zÖlçme sonuçlarını çeşitli şekillerde hata karışır. z. Hataların bir kısmı kontrol dışında ölçme sonuçlarına karışabilir. Bu nedenle çok iyi sanılan ölçme araçlarıyla yapılan ölçmelerde bile bir miktar hata vardır.

Ölçme Araç ve Yöntemlerin Nitelikleri zÖlçmede Hata: Ölçme sonuçlarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır. z‘‘Aynı koşullarda fakat birbirinden bağımsız olarak tekrarlanan ölçme sonuçlarından hesaplanan değer ile ölçülen özelliğin gerçek değeri arasındaki farktır (Özçelik, 1982)’’.

Ölçmede Hata z. Hata = Gözlenen ölçme sonucu – Gerçek ölçme sonucu z. Normal koşullarda ölçülen özelliğin gerçek değerini bilemeyiz bu nedenle ölçmeye ne kadar hata karıştığını da belirlememiz zorlaşmaktadır.

Hata Türleri z. Sabit hata: Ölçmeden diğerine miktarı değişmeyen hatalara denir(Turgut, 1988). z. Sabit hatalar bir ölçmeden diğerine miktarı ve yönü değişmeyen hatalardır (Başol, 2015) zÖlçme aracı ölçtüğü özelliği her ölçmede aynı miktarda fazla yada eksik ölçer.

Hata Türleri z. Sabit hata: z. Bir öğretmenin öğrencilerinin hepsine 5 puan eklemesi z. Baskülün 2 kilo fazla tartması z. Silik çıktığı için okunamayan bir soruyu sınıftaki herkesin boş bırakması nedeniyle

Hata Türleri z 2) Sistematik hata: Ölçülen büyüklüğe, ölçmeciye veya ölçme koşuluna göre miktarı değişebilen hatalardır (Turgut, 1988). z. Sistematik hata bir kural dahilinde yapılır ve bu nedenle değişim miktarı sistematiktir. Hatanın yönü pozitif veya negatif olabilir (Başol, 2015).

Hata Türleri z 2) Sistematik hata örnekler z. Sadece hiç devamsızlık yapmayan öğrencilere 5 puan eklenmesi z. Herkese sınavdan aldığı notun %10’u kadar puan eklenmesi z. Dersi dinleyenlere 5 puan eklenirken dinlemeyenlerden de 5 puan azaltılması

Hata Türleri z 3) Tesadüfi hata: Genellikle kaynakları iyi bilinmeyen hatalar olup ölçme sonuçlarına gelişigüzel karışırlar(Turgut, 1988). z. Tesadüfi hataların miktarı ve yönü bilinmez. Bu nedenle kontrol edilemezler ve güvenirliğe etki ederler.

Hata Türleri z 3) Tesadüfi hata zÖğrencilerin sınavda kopya çekmesi z. Cevap kağıtlarını okurken dikkatsiz olunması veya cevap anahtarı kullanılmaması.

Hata Türleri z. Her ölçme sonucuna mutlaka bir miktar hata karışır karışan bu hata yukarıda bahsedilen hata türlerinden herhangi biri olabileceği gibi ikisi veya hepsi de olabilir(Turgut, 1988).

Hata Türleri z. Eğitimde yapılan ölçmelerin sonuçları ölçütle karşılaştırılarak değerlendirmeler yapılmakta bu değerlendirmeler ile de bireyler hakkında karar verilmektedir. Doğru kararlar verebilmek için ölçme sonuçlarının bir dereceye kadar hatalardan arınık olması gerekmektedir. (Turgut, 1988).

Hata Türleri z Sabit ve sistematik hatalar kaynağı bilindiği ve büyük ölçüde farkında olarak yapıldığı için kontrol altına alınabilir. Ancak tesadüfi hataların kaynağı bilinmediği için kontrol edilemez ve büyük oranda güvenirliği tehdit eden hatalar tesadüfi hatlardır (Başol, 2015).

Hata Kaynakları Bu hatalar, zÖlçmeyi yapan bireyden zÖlçme aracından zÖlçmenin yapıldığı ortamdan zÖlçmenin yapıldığı bireyden kaynaklanabilir.

Hata Kaynakları zÖlçme aracından zÖlçme aracında baskı hatalarının olması, silik çıkması vb z. Soruların iç içe geçmesi ve okunmaması z. Soruların anlaşılır olmaması veya farklı açılara göre doğru cevabın farklı olması (birden fazla doğru cevabın olması)

Gerçek Puan Teorisi z. Gerçek puan teorisine göre her ölçme gerçek puan ve tesadüfi hata olmak üzere iki bileşeninin toplamına eşittir. z X = T+E Hata Gözlenen Puan Gerçek puan

Ölçmenin standart hatası zÖlçmenin standart hatası gerçek puanlar ile gözlenen puanlar arasındaki farkı gösterdiği için testin yorumlanmasında önemlidir. z Se: Standart hata, z Sx: Test puanlarının standart sapması, z rx: Testin güvenirliği olmak üzere z

Ölçmede Hata z. Standart hatayı hesapladıktan sonra test puanlarına karışan hatanın yönü bilinmediğinden bireyin gerçek puanı bir aralık olarak hesaplanır.

Ölçmede Hata Herhangi bir sınıfta sınav puanlarının gerçek ortalaması gözlenen ortalamanın; Ø % 68 olasılıkla (- , +) 1 Se aralığında Ø % 95 olasılıkla (- , +) 2 Se aralığında Ø % 99 olasılıkla da (- , +) 3 Se aralığındadır.

Ölçmede Hata zÖrnek; z. Yapılan bir sınavda öğrencilerin ortalaması 55, puanların standart sapması 6 ve testin güvenirliği 0, 75 olarak hesaplanmıştır. z. Buna göre bu sınıftaki öğrencilerin gerçek ortalamaları % 68, %95 ve %99 olasılıkla hangi aralıklardadır?

Ölçmede Hata

Ölçmede Hata Ø % 68 olasılıkla (55 -3 , 55+3) Ø (52 , 58) Ø % 95 olasılıkla (55 -2. 3 , 55+2. 3) Ø (49 , 61) Ø % 99 olasılıkla da (55 - 3. 3, 55+3. 3) Ø (46 , 64)

Ölçmede Hata zÖrnek; z. Yapılan bir sınavda öğrencilerin ortalaması 50, puanların standart sapması 7 ve testin güvenirliği 0, 91 olarak hesaplanmıştır. z. Buna göre bu sınıftaki öğrencilerin gerçek ortalamaları % 68, %95 ve %99 olasılıkla hangi aralıklardadır?

Ölçmede Hata

Ölçmede Hata Ø % 68 olasılıkla (50 -2, 1 ; 50+2, 1) Ø (57, 9 ; 52, 1) Ø % 95 olasılıkla (50 -2 x 2, 1 ; 50+2 x 2, 1) Ø (45, 8 ; 54, 2) Ø % 99 olasılıkla da (50 - 3 x 2, 1 ; 50+3 x 2, 1) Ø (43, 7 ; 56, 3)

z Güvenirlik; Ölçme sonuçlarının tesadüfi hatalardan arınıklığıdır. z Duyarlı, Tutarlı, kararlı ölçmeler yapılmasıdır.

1. 2 Güvenirlik Belirleme Yöntemleri z. Güvenirliği kestirirken korelasyon katsayısından yararlanılmaktadır. z. Güvenirlik değeri aralığındadır. z. Güvenirlik kestirmek için kullanılan yöntemler y. Birden çok uygulamaya dayalı yöntemler x. Test tekrar test yöntemi x. Paralel (eşdeğer) formlar yöntemi y. Tek uygulamaya dayalı yöntemler xİki yarı güvenirliği x. KR 20 ve KR 21

Güvenirlik Artırma Yolları Bir testin güvenirliğini nasıl artırırız

Bu Bölümde yararlanılan kaynaklar z Başol, G. (2015). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Pegem Akademi(3. Baskı), Ankara z Baykul, Y. (2000). Eğitimde ve Psikolojide Ölçme: Klasik Test teorisi ve Uygulaması. ÖSYM Yayınları, Ankara. z Özçelik, D. A. (1982). Okullarda Ölçme ve Değerlendirme. ÜSYM Yayınları, Ankara. z Tekin, H. (1991). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Yargı Yayınları(22. Baskı), Ankara.