HASTANIN GENEL DEERLENDRLMES DER ve EKLERNN DEERLENDRLMES Sunu

HASTANIN GENEL DEĞERLENDİRİLMESİ DERİ ve EKLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Sunu Planı A. HASTANIN GENEL DEĞERLENDİRİLMESİ 1. Genel Değerlendirme İçeriği 2. Yaşam Bulguları 3. Ağrı 4. Antropometrik Ölçümler 2

A. HASTANIN GENEL DEĞERLENDİRİLMESİ 3

1. Genel Değerlendirme İçeriği • Genel değerlendirme, hasta ile ilk karşılaşıldığında başlar. • Hasta sağlık hikayesinin alınması ya da fiziksel muayeneye hazırlanması esnasında genel görünüş ve davranış açısından değerlendirilir. 4

Genel Değerlendirmede Hastanın Görünümü Hakkında Değerlendirilecek Özellikler • • • Yaş Cinsiyet Bilinç durumu Yüz hatları Vücut yapısı • Vücudun duruş biçimi • Yürüyüş biçimi • Vücut hareketleri • Vücut kokusu 5

Değerlendirme Kapsamında Hastanın Psikolojik Durum ile İlgili Gözlenebilecek Noktalar • • • Temiz ve bakımlı olma durumu Giyim biçimi Duygulanım durumu ve davranış biçimi Konuşma biçimi Sıkıntı ifadesi 6

2. Yaşam Bulguları • Hemşire fiziksel muayeneye yaşam bulgularını ölçerek başlar. • Yaşamsal bulgular organizmada birçok sistem hakkında bilgi verir. • Fiziksel muayene esnasında yaşam bulgularında değişme olabileceği düşünülerek yaşam bulguları fizik muayene öncesi ölçülmelidir. • Bir diğer yaklaşım ise vücut sıcaklığı ve kan basıncının fizik muayene öncesi, nabız ve solunumun ise sistem muayenesinde ölçülmesidir. 7

3. Ağrı • Ağrı bireyi sağlık davranışı aramaya yönelten durumların başında gelir. • Ayrıca ağrı hastalıkların teşhis edilmesinde rol oynarken; ağrının niteliği, yayılımı, süresi, şiddeti gibi özellikleri de tanı konulmasını kolaylaştırır. 8

• Ağrı karmaşık ve subjektif bir deneyim olduğu için, ağrı değerlendirmesinde hastaların ifadeleri esas alınır ve bu ifadeler en güvenilir göstergedir. • Hastaya ağrısının olup olmadığını sormak ve ağrının yalnızca varlığını ya da yokluğunu belirlemek ağrı değerlendirmesi için yeterli değildir. 9

Ağrının tam olarak değerlendirilmesi için ağrının; • Nedeni • Başlangıcı • Şiddeti • Süresi • Sıklığı • Tipi • Lokalizasyonu • Ağrıyı arttıran ve azaltan faktörler Belirlenmelidir. 10

• Ağrıya ilişkin subjektif veriler edinildikten sonra «tek boyutlu» ya da «çok boyutlu» bir ölçek ile objektif olarak değerlendirilmelidir. 11

12

13

Tek Boyutlu Ölçekler • Sayısal Ağrı Şiddeti Ölçeği 14

Görsel Kıyaslama Ölçekleri 15

Sözel Tanımlama Ölçeği 16

• Tek boyutlu ölçekler yalnızca ağrının şiddetini değerlendirmesi sebebiyle kapsamlı bir değerlendirme sağlamaz. • Fakat hastalar ve hemşireler tarafından anlaşılması kolaydır. 17

18

Çok Boyutlu Ölçekler 19

Davranışsal Ağrı Skalası 20

4. Antropometrik Ölçümler • Vücut Ağırlığı ve Boy Uzunluğu - Fizik muayene öncesinde vücut ağırlığı ve boy uzunluğunun belirlenmesi gerekmektedir. - Ölçüm yapılmadan önce vücut ağırlığı ve boyunun uzunluğu sorulmalıdır. - Hastadan öğrenilen değerler ile ölçüm 21

• Eğer değerler arasında çok fark var ise; 1. Bireyin beden imajına ilişkin bir sorunu olabilir. 2. Birey kısa zamanda diliminde fazla kilo aldığını ya da kaybettiğini göstermesidir ****Hastanın 6 aydan daha az bir sürede vücut ağırlığının % 10’undan fazlasını kaybetmesi klinik açıdan önemli bir durumdur. 22

• Vücut ağırlığı, hastaya uygulanan bazı tedavilerin etkinliğini değerlendirmek amacıyla kullanılan bir ölçüttür. • Ör: diüretik tedavisinin etkinliği vücut ağırlığı ile değerlendirilmelidir. Bu tarz bir takipte hasta; - Her gün - Aynı saatte - Aynı kıyafet ile - Aynı tartıda - Tercihen kahvaltıdan önce tartılmalıdır. 23

• Vücut yapısı kemik, eklem ve iskelet genişliğinden oluşmaktadır. • Vücut yapısını belirlemenin en basit yöntemlerinden biri el bileği çevresinin ölçümüdür. • Bu yöntemde; sağ el bileğinin en dar noktası mezura ile ölçülür. • Ölçüm için radyus ve ulnanın styloid çıkıntılarının hemen distali kullanılır. 24

• Vücut yapısını objektif değerlendirmek için «r» değeri hesaplanmalıdır. • r= boy uzunluğu (cm) el bileği çevresi (cm) 25

Vücut yapısı Erkek Kadın Küçük r>40 r>10. 9 Orta r=9. 6 -10. 4 r=9. 9 -10. 9 İri r<9. 6 r<9. 9 26

• Vücut ağırlığı beslenme durumunun bir göstergesidir. • Ancak bireyin beslenme durumunun yalnızca vücut ağırlığı ile değerlendirilmesi yeterli değildir. • Çünkü vücut ağırlığı vücuttaki toplam yağ, protein, su ve minerallerin toplamını gösterir. • Bu nedenle ödem varlığı, asit ya da sıvı birikimi gibi durumlarda vücuttaki yağ ve doku kaybı gizlenebilir. 27

• Vücut yapısını değerlendirmede kullanılan başka bir ölçüt ise beden kitle indeksinin değerlendirilmesidir. • Beden kitle indeksi değeri, hem şişmanlığın hem de protein-enerji dengesinin ve malnütrisyonun 28

Beden Kitle İndeksi Formülü • Beden Kitle İndeksi (BKİ)= Ağırlık (kg) Boy 2 (cm 2 ) 29

30

• 1. Görgülü RS. Hemşireler için Fiziksel Muayene Yöntemleri. İstanbul Tıp Kitapevi, İstanbul, 2014. • 2. Enç N. Sağlık Tanılaması ve Fiziksel Muayene. Nobel tıp Kitapevi, İstanbul, 2015. • 3. Eti Aslan F. Sağlığın Değerlendirilmesi. Acıbadem Üniversitesi Yayını. İstanbul, 2015. • 4. Aştı TA, Karadağ A. Klinik Uygulama Becerileri ve Yöntemleri. Nobel Kitabevi, Özyurt Matbaacılık, İstanbul, 2011. 31