AKRAN ZORBALII RETMEN SUNUMU OKUL ZORBALII NEDEN BYLE

AKRAN ZORBALIĞI ÖĞRETMEN SUNUMU

OKUL ZORBALIĞI

NEDEN BÖYLE BİR ÇALIŞMA?

Zorbalık Nedir? Ne Değildir?

Zorbalık Nedir? Bir kişi zaman içerisinde tekrarlanan bir şekilde bir grubun ya da kişinin olumsuz davranışlarına maruz kaldığında ve kendini savunmada güçlük yaşadığında zorbalığa uğruyor demektir (Olweus, 1993).

Saldırganlık, Şiddet ve Zorbalık Saldırganlık Zorbalık Şiddet Fiziksel İçerikli Zorbalık

Zorbalığın Ayırt Edici Özellikleri • Kasıtlı olarak zarar verme amacı güden saldırgan davranışlar olması, • Süreklilik özelliği taşıması, • Zorba ve kurban arasında güç dengesinin eşit olmaması, • Tek kişi veya grup tarafından uygulanması, • Savunmasız olan bir kişiye ya da gruba karşı yapılması.

YENİDEN DÜŞÜNELİM? ?

ZORBALIK TÜRLERİ • Aktif/Doğrudan Zorbalık (fiziksel ve sözel saldırı davranışları) • Pasif/Dolaylı Zorbalık (kasıtlı yalnız bırakma, sosyal ortamlardan yalıtım) • Siber Zorbalık

ZORBACA DAVRANIŞ BİÇİMLERİ Davranış Kategorileri Endişe Edilmesi Gereken Davranışlar Ciddiyetle Endişelenilmesi Gereken Davranışlar Fiziksel İtme Dürtme Vurma Tükürme Tekmeleme Silahla Tehdit Etme Mala Zarar Verme Hırsızlık Sözel Alay Etme İsim Takma Kötü Bakma Sataşma Telefonla Korkutma Ait Kimliğiyle, Cinsel Eğilimleriyle Alay Etme Başkasını Tehlikeli İşlere Cesaretlendirme Mala Karşı Sözel Tehdit Oluşturma(çalmakla Kırmakta Tehdit Etme Vb) Sözel Olarak Şiddet Tehdidi Oluşturmak Ve Başkasının Bedenine Zarar Vermesini Dayatmak Baskı Kurma Haraç Alma Kine Kışkırtma Irkçı, Cinsiyet Ayrımcı Yalıtım Diğerlerinin Suçlamasını Sağlamak Toplum Sosyal Yalıtım Dedikodu Yayma Utandırma Diğer Öğrencilerin Ona Aptalmış Gibi Bakmasını Sağlama, Önünde Küçük Düşürme Kötü Niyetli Söylentiler Yayma Hakkında Söylenti Yayma Gruptan Dışlama

ZORBALIK: TARAFLARI OLAN BİR SORUN • Zorbalar • Mağdurlar • Hem zorba hem de mağdur olanlar • Seyirciler

Zorbalık Olaylarına Karışan Öğrenciler ve Özellikleri • Zorbalar: Kendilerinden daha güçsüz olan öğrencilere zorbaca davrananlar. • Mağdurlar: Kendilerinden daha güçlü öğrencilerin zorbalıklarına uğrayanlar. • Hem zorba hem de mağdur olanlar: Zaman zorbalık yapan, bazen de başkalarının zorbalığına uğrayanlar. • Seyirciler: Sadece pasif olarak akran zorbalığına tanık olmayan aynı zamanda zorbalıkta aktif rol oynayan gruptur.

ZORBA VE MAĞDURLARIN ÖZELLİKLERİ

ZORBA VE MAĞDURLARIN ÖZELLİKLERİ Zorbaların Başlıca Özellikleri; Dürtülerini kontrol edememek (tepkisellik, kolay öfkelenme gibi) Empati becerisinin düşük olması Problem çözme becerilerinin zayıf olması Mağdurların Başlıca Özellikleri • Hayır diyememe Sosyal beceri konusunda zayıflık

BİREYSEL RİSK FAKTÖRLERİ (ZORBA) • Akran, ebeveyn , öğretmen gibi yetişkinlere de saldırganlık, • Şiddete karşı olumlu tutum, • Düşük otokontrol düzeyi, • Duyguları fark edememe ve düşük empati düzeyi, • Tepkisel davranışlara eğilim, • Şiddet araçlarını daha fazla kullanma, • Yetersiz sosyal ilişki,

AİLE RİSK FAKTÖRLERİ (ZORBA) • Sıcak ve ilgiden yoksun olumsuz duygusal tutumlar, • Çocuğun saldırgan davranışına karşı duyarsızlık, • Disiplin yöntemi olarak sözel veya fiziksel şiddet kullanma, • Ebeveyn ile özellikle anne ile çatışma, • Dışlayıcı ve kuralsız ebeveyn tutumu, • Parçalanmış aileler,

OKUL RİSK FAKTÖRLERİ (ZORBA) • Okul büyüklüğü • Okul disiplin uygulamalarında tutarsızlık • Olumsuz öğretmen davranışları • Okul kaynaklarının paylaşımında eşitsizlik • Okulun olumlu akran ilişkilerini destekleyememesi • Olumsuz okul iklimi

KİŞİSEL RİSK FAKTÖRLERİ (MAĞDUR/KURBAN) • Yetersiz sosyal ilişki • Kendini ifade becerisine ilişkin güçlükler • Başarıya yönelik becerilerde, kişiler arası becerilerde, sosyal becerilerde ve fiziksel yetenek alanlarında güçlükler • Mağdurların problemin kaynağı olarak kendi zayıflıklarını görmeleri

AİLE RİSK FAKTÖRLERİ (MAĞDUR/KURBAN) • Aşırı koruyucu anne baba tutumları - «bağımlılık» • Çocuklarının problem çözme becerilerini desteklemeyen/fırsat tanımayan aile yaklaşımları • Düşük ebeveyn takibi • Çatışmalı aile yapısı • Çocuğa yönelik yüksek beklenti

SEYİRCİLER

SEYİRCİLER

SİBER ZORBALIK

ZORBALIK DAVRANIŞININ SONUÇLARI NELER OLABİLİR? Kurban Açısından

ZORBALIK DAVRANIŞININ SONUÇLARI NELER OLABİLİR? Zorba Açısından

ZORBALIK DAVRANIŞININ SONUÇLARI NELER OLABİLİR? Seyirciler Açısından

OKULLARDA ZORBALIKLA MÜCADELE NEDEN ÖNEMLİDİR?

ZORBALIKLA MÜCADELEDE BÜTÜNCÜL OKUL YAKLAŞIMI. . «Bizim okulumuzda zorbalığa izin verilmez ve zorbalığı sona erdirmek için her şeyi yapacağız. »

ZORBALIKLA MÜCADELEDE… ÖNLEME MÜDAHALE ETMEDURDURMA İYİLEŞTİRME

YETİŞKİNLERDE DEĞİŞİM ANA HEDEF

BÜTÜNCÜL OKUL YAKLAŞIMINDA YETİŞKİN ROLLERİ SICAKLIK TUTARLILIK SEVGİ OLUMLU CEZA DOĞRU ROL MODEL NETLİK

OKULUMUZDA YAPILACAK ÇALIŞMALAR A. İdareci, öğretmen, okul personeli ve veli eğitimleri, B. Sınıflar düzeyinde hazırlanmış etkinlikler, C. Okul geneline yayılmış etkinlikler, D. Bireysel görüşmeler.

ZORBALIĞI… KABUL ET!… FARKINDA OL!!. . . ENGELLE!!!. . .

İFADE ET!. . . ZORBALIKTA… BİLDİR!!. . . YARDIM ET!!!. . .

NELER YAPABİLİRİZ?

İLK ADIM: DEĞİŞİM….

DEĞİŞİM İÇİN YAPABİLECEKLERİMİZ • Şiddete sıfır tolerans tanıyın. • Öğrencilerimizde farklılıklara tolerans kültürü geliştirin. • Öğrencilerinizle birlikte uyulması gereken kuralları belirleyin. • Ödül ve yaptırımları belirleyin. • Başkalarına saygılı olmayı teşvik edin. • Güvenli bir sınıf ortamı yaratın. • Öğrencilerinizin size olan güvenlerini koruyun. • Uyarı işaretlerine karşı tetikte olun.

DEĞİŞİM İÇİN YAPABİLECEKLERİMİZ • Okul yönetimini bilgilendirin. • Şiddet riskini azaltıcı okul politikalarına destek olun. • Şiddet karşıtı programlara destek olun. • Model olun. • Akademik başarıyı arttırın. • Karakter gelişimine önem verin. • Şiddeti ciddiye alın. • Riskli mekanları kontrol edin.

DEĞİŞİM İÇİN YAPABİLECEKLERİMİZ • Riskli zamanlarda daha çok dikkatli olun. • Cezadan çok ödüle yer verin. • Rekabetçi eğitim yerine işbirliği ile öğrenmeye önem verin. • Sınıf yönetiminde öğrencilerinizle işbirliği yapın. • Öğrencilerinizin sosyal ve arkadaşlık becerilerini geliştirmelerine yardım edin. • Şikayetleri ciddiye alın.

DEĞİŞİM İÇİN YAPABİLECEKLERİMİZ • Değerlendirme yapın. • Şiddete karışanlar ile tanıklık edenlere zaman geçirmeden yardım sunun. • Şiddete karışan çocukların ailelerini mutlaka bilgilendirin ve sorunu çözmek için onları da sürece katın. • Öğrencileri şiddet ve zorbalık konusunda bilgilendirin. • Sorunları görmezlikten gelmeyin.

DEĞİŞİM İÇİN YAPABİLECEKLERİMİZ • Zorbalık olaylarına duyarlı olun. • Öğrencilerinizi tanıyın. • Öğrencilerin birbirleri hakkında olumlu şeyler yazmalarına dayalı egzersizler yapın. • Velileri tanıyın ve onlarla işbirliği yapın. • Zorbalığı teşvik edici davranışlardan kaçının. • Önyargılardan uzak durun. • Doğrudan gözlenemeyen zorbalığa dikkat edin.

DEĞİŞİM İÇİN YAPABİLECEKLERİMİZ • Şaka ile zorbalık arasındaki farkı ayırt edin. • Zorbalık karşıtı etkinlikler düzenleyin. • Öğrencilerinizi şiddete uğradıklarında ne yapmaları gerektiği konusunda bilgilendirin. • Alt sınıftaki öğrencileri üst sınıftaki öğrencilerden koruyun. • Pasif izleyicileri uyarın. • Müdahale edin. • Çatışma çözme ve öfke kontrolü becerilerinizi geliştirin ve bunları öğrencilerinize öğretin.

DEĞİŞİM İÇİN YAPABİLECEKLERİMİZ • Öğrencilerinizi şiddet veya suç konusunda tanık olduklarını anlatmaları için cesaretlendirin. • Öğrencilerinize şiddet ve şiddetin nasıl önlenebileceğine ilişkin önerilerini sorun. • Şiddete uğrayan ve zarar gören öğrencilerinizi dikkatle dinleyin. • Şiddeti önlemek amacıyla gerçekleştirdiğiniz uygulamaların etkililiğini düzenli olarak değerlendirin

Akran Zorbalığını Önleme Programı dokümanlarıyla ilgili Çankaya Rehberlik ve Araştırma Merkezini takip edebilirsiniz. Web - cankayaram. meb. k 12. tr Twitter - @cankayaram 06