ARALING PANLIPUNAN III ARALIN 10 PAMANA NG SINAUNANG

ARALING PANLIPUNAN III ARALIN 10 PAMANA NG SINAUNANG KABIHASNAN

MGA LAYUNIN SA PAG-AARAL NG PAMANA NG SINAUNANG KABIHASNAN

1. NAIISA-ISA ANG MGA PAMANA NG SINAUNANG KABIHASNAN SA DAIGDIG. 2. NAIPALILIWANAG KUNG PAANO PINAYAMAN NG SINAUNANG KABIHASNAN ANG KULTURA NG DAIGDIG. 3. NAPAHAHALAGAHAN ANG MGA AMBAG NG MGA SINAUNANG TAO SA KABIHASNAN NG DAIGDIG. 4. NATUTUKOY SA MAPA NG DAIGDIG ANG MGA POOK NA PINAGMULAN NG SINAUNANG KABIHASNAN. 5. NAIPAPAHAYAG ANG PAGHANGA SA MGA AMBAG SA DAIGDIG NG MGA SINAUNANG KABIHASNAN SA PAMAMAGITAN NG PAG-GAWA NG SCRAPBOOK NG MGA LARAWAN.

PANIMULA

umusbong sa daigdig ay nag-iwan ng kanilang mga pamana sa sangkatauhan. Ang mga ito ay nagpakita ng kadakilaan, husay at talento ng mga sinaunang tao sa iba’t ibang larangan at aspekto. Hindi natin napapansin subalit ang ilang mga bagay na ating ginagamit sa pangaraw-araw ay maaaring nag-ugat sa malayong nakaraan. Gayundin ang kasaysayan ng iba’t ibang kaisipan, pilosopiya at relihiyon sa kasalukuyang panahon ay maaaring tuntunin sa mga sinaunang kabihasnang ito.

NOON GFTG KABIHASNANG MESOPOTAMIA NGAYON

MESOPOTAMIA “ANG LUNDAYAN NG KABIHASNAN”

Tinawag itong lundayan ng kabihasnan sapagkat dito naitatag ang pinakauna at pinakamatandang pamayanan ng daigdig kung saan makikilala ang katayuan at antas ng pamumuhay ng mga mamamayan na nakatira rito. Dito din nag-ugat ang pinakamatandang relihiyon bagamat marami nang nagsisulputang doktrina’t relihiyon sa pagdaan ng panahon.

Ang mga pangkat ng mga taong nanirahan dito ay nag-iwan ng mga pamanang nagpapakita ng kanilang pagkamalikhain at kahusayan sa iba’t ibang bagay.

MGA KAGAMITANG NAIMBENTO NG MGA SUMERIAN

GULONG

LAYAG

ARARO

BANGKA

CUNEIFOR M

Ang cuneiform ay ang kauna-unahang sistematikong paraan ng pagsusulat sa buong daigdig na nalinang/nilinang ng mga Sumer. Ito ay nagbigay daan sa pag-usbong ng iba pang modelo ng pag-sulat matapos ng imbensiyong ito.

BEHISTUN ROCK

Natuklasan ni Henry Rawlinson noong 1847 ang Behistun Rock na nagsilbing susi upang maunawaan ng mga dalubhasa ang mga nakasulat sa mga naiwang luwad na lapida ng mga taga. Mesopotamia.

Henry Rawlinson

Behistun Rock

Aspektong Arkitektural ng Mesopotamia

ZIGGURAT

Ang ziggurat ay ang estraktura kung saan pinaparangalan at sinasamba ang diyos o patron ng isang lungsod.

CHONGHA ZANBIL ZIGGURAT

CHONGHA ZANBIL ZIGGURAT TERRACES

UR ZIGGURAT

BABEL(ZIGGURAT)

Pinaniniwalaang Tower of Babel na mababasa sa bibliya ay isang ziggurat. Mababasa sa mga libro ng Mga Hari, Daniel at Hosea ang patungkol sa kung paanong paraan ito itinayo, ang kagamitan ng lugar na ito at ang pagpapabagsak sa Tower of Babel.

LITERATURA NG MESOPOTAMIA

EPIC OF GILGAMESH

EPIC OF GILGAMESH Itinuturing ito bilang kaunaunahang akdang pampanitikan sa buong daigdig. Isa itong kwento ni Haring Gilgamesh ng lungsod-estado ng Uruk sa Sumerian noong ikatlong siglo B. C. E. Isa sa mga kabanata ng epikong ito ay kahalintulad ng “The Great Flood” ng bibliya.

Ang “Great Flood” o tinatawag ding “The Flood of Noah and the Ark” ay mababasa at matatagpuan sa ika-6 hanggang ika-9 na kabanata ng Genesis sa Bibliya.

Ang “The Great Flood” sa Bibliya

EPIC OF GILGAMESH NA NAKAUKIT SA CUNEIFORM

ANG EPIC OF GILGAMESH NA NAKA-MANUSKRIPTO

IBA PANG MAHAHALAGANG AMBAG NG MGA TAGA-MESOPOTAMIA

WATER CLOCK- isang kalendaryong nakabatay sa siklo ng buwan

Pag-gawa ng unang mapa.

Pag-gawa ng kagamitan at sandata gamit ang tanso

SEXAGESIMAL SYSTEM-matandang sistema ng matika ng Sumerian kung saan ang pagbibilang ay nakabatay sa 60.

Nagpaunlad ng mga kaisipan ukol sa astronomiya.

KAUNA-UNAHANG BATAS NA NAISULAT SA DAIGDIG “CODE OF HAMMURABI”

Ang katipunan ng mga batas ni Hammurabi ay isang napakahalagang ambag. Ito ay naglalaman ng 282 batas na pumapaksa sa halos lahat na aspekto ng araw-araw na buhay sa Mesopotamia. May mga batas na nagkakaloob ng proteksyon sa mga mamimili, may mga batas ukol sa kasal at pamilya. Nakapaloob dito ang tanyag na kaisipang “an eye for an eye, a tooth for a tooth.

CODE OF HAMMURABI(CUNEIFORM)

Ang parusa ay hindi patas sa parehong krimen. Mas mabigat ang ipinapataw sa karaniwang mamamayan kung ihahambing sa isang mula sa mataas na uri ng lipunan.

KABIHASNANG UMUSBONG MALAPIT SA MESOPOTAMIA

HITTITE-gumamit ng iron sa kanilang mga sandata.

LYDIAN-gumamit ng barya sa pakikipagkalan (lydian coin)

PHOENICIAN-nakapaglinang ng isang makabagong paraan ng ng pagsulat ng alpabeto o “phonetic alphabet”. (phoenetic alphabet)

Hebrew-pinasimulan ang monotheism o pagsamba sa iisang diyos. (Hebrew Bible Scroll)

Imperyong Persianipinalaganap ang relihiyong Zoroastrianism ni Zaratihustra (mananampalatay ng Zoroastrianism)

KABIHASNANG INDUS

PAMAYANANG INDUS - Kinakilala bilang kaunaunahang sumailalim sa “urban city planning” o pagpaplanong panlungsod.

Mohenjo Daro at Harappa -matatandang lungsod kung saan ang mga kalasada ay nakaayos ng parang nagsasalubong na guhit o “grid pattern”.

Mohenjo daro • Click to edit Master text styles – Second level • Third level – Fourth level » Fifth level

HARAPPA • Click to edit Master text styles – Second level • Third level – Fourth level » Fifth level

Sanitasyon ng Pamayanang Indus

1. ) Gumagamit sila ng sewerage system. 2. ) Gumagamit sila ng paagusan o drainage.

Ang Mga Taga-Indus -mahusay at wasto ang kaalaman hinggil sa pagtataya at pagsusukat ng haba, bigat at oras -pinaniniwalaang sila ay isa sa mga kauna-unahang taong nakaimbento ng isang sistemang pamantayan ukol sa bigat at sukat