ANATOM ALT EXTREMTE KEMKLER r Gr Mahmut YARAN

ANATOMİ ALT EXTREMİTE KEMİKLERİ Öğr. Gör. Mahmut YARAN

ALT EXTREMİTE KEMİKLERİ OS COXA OS FEMUR OS TIBIA OS FIBULA OSSA TARSI OSSA METATARSI OSSA DIGITORUM

OS COXA OS İLİUM OS İSCHİUM OS PUBİS

PELVİS (OS COXA+OS SACRUM) Her bir os coxae, os ilium, os ischium ve os pubis’in birleşmesi ile oluşur. Ancak çocuklarda görülebilen bu üç bölüm, 14 – 16 yaşlarında kaynaşarak tek bir kemik halini alır.

Os coxae’ler axial iskeleti alt extremite kemiklerine bağlarlar. Bu sayede vücut ağırlığı alt extremiteye aktarılır. Os coxae’ler birbiri ile symphysis pubica, os sacrum’la art. sacroiliaca’lar, os femoris’lerle de art. coxae’ler yolu ile bağlanır.

Corpus ossis ilii ve ala ossis ilii olmak üzere iki bölümü vardır. Ala ossis ilii yassı ve geniş olup, büyük pelvisi yan taraflardan sınırlar.

Ala ossis ilii’nin üst kenarına crista iliaca denilir. Crista iliaca’nın ön ucundaki çıkıntıya, spina iliaca anterior superior (SİAS) (1) ve bunun biraz altındaki çıkıntıya ise spina iliaca anterior inferior (SİAİ) (2)

Crista iliaca’nın arka ucundaki çıkıntıya, spina iliaca posterior superior (SİPS) ve bunun hemen altındaki çıkıntıyada spina iliaca posterior inferior (SİPİ) denilir

OS İSCHİUM: Os coxae’nin arka ve alt kısmını oluşturan L şeklinde bir kemiktir. OS PUBİS: Kalça kemiğinin ön bölümünü oluşturur.

ACETABULUM: Os coxae’nın dış yüzünde üç kemiğin birleşmesiyle oluşmuş eklem çukurudur. Üst kısmını ilium, alt kısmını ischium ve ortasını pubis oluşturur. Çukurun içinde facies lunata adlı yarımay şeklinde eklem yüzü vardır. Çukurun ortasındaki eklem yüzü olmayan sahaya fossa acetabuli adı verilir. Alt kenardaki çentiğe ise incisura acetabuli denir.

FORAMEN OBTURATUM: Acetabulumun ön –alt kısmında bulunan büyük deliktir. Bu delik canlıda membrana obturatoria adlı zarla kapatılır.

OS FEMUR Vücudun en uzun ve en kuvvetli kemiğidir. Genellikle vücut uzunluğunun ¼’ü kadardır. İki ucu bir gövdesi vardır. Extremitas proximalis denilen üst ucunda, caput femoris, collum femoris, trochanter major ve trochanter minor bulunur.

Anterior posterior

Caput femoris, canlıda büyük kısmı eklem kıkırdağı ile örtülü bir küre şeklindedir. Başı gövdeye bağlayan dar bölüme collum femoris denilir. Boyun ile gövde arasında şahıslar arasında biraz değişmekle beraber, ortalama 120 -130 o lik bir açı bulunur. Bu açıya femoral inklinasyon açısı denilir.

Üst ucun, dış tarafında bulunan büyük çıkıntıya trochanter major, bunun arka-alt tarafında bulunan küçük çıkıntıya ise trochanter minor denilir.

Femur’un alt ucundaki büyük kitlelere condylus lateralis ve condylus medialis adı verilir. Kondillerin ön yüzüne facies patellaris denilir ve buraya patella oturur. Kondillerin arka tarafında, fossa intercondylaris denilen bir çukur bulunur.

Kondillerin dış yüzlerindeki kabarık kısımlara epicondylus lateralis ve epicondylus medialis denilir.

Lateral medial

Patella M. quadriceps femoris’in tendonu içinde bulunan patella, vücudun en büyük sesamoid kemiğidir. Tepesi aşağıda, tabanı yukarıda ters dönmüş üçgen şeklindedir.

Anterior posterior

TİBİA Vücudun femur’dan sonra en uzun kemiği olup, bacağın iç tarafında yer alır. İki uca ve bir de gövdeye ayrılarak incelenir. Üst uç oldukça kalın olup, femur’un alt ucu ile eklem yapan condylus lateralis ve condylus medialis’ten oluşur.

Anterior posterior

Tibia’nın üst ucunun ön yüzünde lig. patellae’nin tutunduğu tuberositas tibiae bulunur. Tibia’nın alt ucuna extremitas distalis denilir.

Lateral medial

Alt ucun iç tarafında distale doğru olan çıkıntıya, malleolus medialis adı verilir. Piramit şeklinde olan malleus medialis’in medial yüzü hemen deri altında bulunur. Bunun lateral yüzündeki facies articularis malleoli medialis hafif konkav olup talus ile eklem yapar. Alt ucun dış yan yüzünde de fibula’nın alt ucu ile eklemleşen incisura fibularis adlı çentik vardır.

Proximal distal

FİBULA Bacağın dış ve arka tarafında bulunan uzun ve ince bir kemiktir. Tibia’nın condylus lateralis’i ile eklem yapar ve diz ekleminin yapısına katılmaz. Diğer uzun kemiklerde olduğu gibi fibula da, iki uç ve bir gövdeye ayrılarak incelenir.

Anterior posterior

Distal Fibula’nın geniş alt ucuna malleolus lateralis denilir. Facies articularis malleoli denilen iç yüzü talus’un dış yüzü ile eklem yapar. proximal

Fibula’nın üst ucuna caput fibulae, hemen altındaki dar bölümede collum fibulae denir. Caput’un iç yüzünde tibia ile eklem yapan facies articularis capitis fibulae vardır.

OSSA PEDİS (AYAK KEMİKLERİ) Ayak iskeleti 26 kemikten oluşur ve ossa tarsi, ossa metatarsi ve ossa digitorum olmak üzere üç bölüme ayrılır.

OSSA TARSİ Ayak bileğinde 7 adet kemik (ossa tarsi) bulunur. Bunlardan talus ile calcaneus proksimal sırada, os cuneiforme mediale, intermedium, laterale ve os cuboideum distal sırada bulunur. Ayak bileğinin medial tarafında ve iki sıra arasında da os naviculare bulunur

OSSA METATARSİ Metatarsal bölgede 5 adet metatarsal kemik bulunur. Ayak tarağını oluşturan bu kemikler medialden laterale doğru büyüyen rakamlarla (I-V) belirlenir. Bu kemiklerin proksimal ucuna basis metatarsalis, orta kısmına corpus metatarsale, distal ucuna caput metatarsale denilir. İkinci os metatarsale, metatarsal kemiklerin en uzunudur.

OSSA DİGİTORUM El parmak kemiklerine benzer şekilde başparmakta iki, diğerlerinde ise üçer adet olmak üzere toplam 14 falanks bulunur. Eldekilere oranla daha kısadırlar ve özellikle 1. falankslar yan taraflardan biraz basıktırlar.

ALT EXTREMİTE KEMİKLER (TEKRAR)