ANATOM r Gr MAHMUT YARAN ANATOM HIC MORTUI

ANATOMİ Öğr. Gör. MAHMUT YARAN

ANATOMİ “HIC MORTUI VIVENTES EDUCANT; BURADA ÖLÜLER DİRİLERİ EĞİTİR”

ANATOMİ NEDİR? l Anatomi: Yunanca (grekçede) kesip, parçalara ayırmak anlamındadır – – Ana: içinden, baştan sona Tome: kesip, parçalara ayırmak l LATİNCE; DISSECTION l Başarılı bir sağlıkçı olmanın en önemli koşullarından biri, iyi bir anatomi bilgisine sahip olmaktır.

Niye Anatomi? l Anatomi bilgisinden yoksun hekimler köstebeğe benzerler. l Belirsizlikler içinde – karanlıkta- çalışan elleri ile birçok mezarlar yaratırlar. l Ya bizzzz? ?

ANATOMİ l l Anatomi en eski temel tıp bilimidir. Resmi olarak ilk defa M. Ö. 500 yılında Mısır’da çalışıldı Daha sonra M. Ö. 460 - 377 yıllarında tıbbın babası ve Anatomi’nin bulucusu olarak kabul edilen Hippocrates tarafından Yunanistan’da çalışıldı l Hippocrates, Anatomi ile ilgili bir kaç kitap yazmıştır

ANATOMİ l l Başka bir Yunanlı doktor ve bilim adamı Aristotle, komperativ anatomi ve gelişimsel anatomi (embriyoloji) üzerine çalışmalar yapmış ve ilk defa “kesip ayırma, parçalama” anlamına gelen Anatomi terimini kullanmıştır Bu terim, Latince “dissecare, dissectio” kelimesi ile eş anlamlıdır

ANATOMİ l Galen isimli araştırmacı hayvanlar üzerinde anatomik çalışmalar yapmış, l Leonardo da Vinci de yaptığı anatomik çalışmaları resimlemiştir

ANATOMİ

ANATOMİ l 16. yy. ’da Andreas Vesalius (1514 -1564) çok sayıda kadavra diseke ederek, insan vücudunu incelemiş ve 28 yaşında iken “De fabrica corporis humani” denilen bir kitap yazmıştır

ANATOMİ l Anatomi’de yaptığı önemli çalışmaları nedeniyle Vesalius, Anatomi’nin babası olarak kabul edilmektedir

ANATOMİ l l Türkler’de ilk defa Hekim Şanizade Mehmet Ataullah Efendi 1816 yılında Teşrih (Anatomi) isimli bir kitap yazmıştır Türkiye’de modern Anatomi’nin kurucusu ise Mazhar paşadır l Bundan sonra Ord. Prof. Dr. Nurettin Ali Berkol ve sonrada Ord. Prof. Dr. Zeki Zeren’in ülkemizde Anatomi’nin gelişmesine büyük katkıları olmuştur

ANATOMİ l Anatomi eğitiminde esas materyal cadaver’dir

ANATOMİ l Cadaver (caro + data + vermis); “solucana verilecek et” anlamına gelir

ANATOMİ l Vücudun normal şekil ve yapısı ile vücudu oluşturan organları ve bu organlar arasındaki fonksiyonel ilişkiyi inceleyen bilim dalıdır l l Ana + Tome denilen iki kelimenin birleşmesinden oluşan Anatomi Yunanca’dır Kelime anlamı; içinden kesme, parçalamadır.

ANATOMİK TERİMLER l l NEDEN ÖNEMLİ? ? ? NASIL OLUŞTURULDU? ? * l Anatomi’deki tüm tarifler, anatomik pozisyona göre yapılır

ANATOMİK POZİSYON l Kişi ayakta ve dik, üst ekstremiteleri yanlarda, ayaklar bitişik, avuç içleri, yüz ve gözler karşıya bakar durumdadır l Bütün anatomik tarifler, bu pozisyondaki bir insanın vücudundan geçen hayali düzlemlerle ilişkisine göre yapılır

ANATOMİ

ANATOMİ- GENEL TERİMLER l l l Ala Annulus halka Anterior Apex Arcus : Kanat : Küçük l l l : Ön : Tepe : Kemer, yay l Area : Alan, saha Arter : Atardamar Articulatio : Eklem Assendens: Çıkan

ANATOMİ l l l Basalis : Taban ile ilgili Basis : Taban Brachium : Kol Brevis : Kısa Bulbus : Soğan, Soğan şeklindeki l l l Canalis : Boru, Kanal Capsula : Kapsül Capsularis : Kapsülle ilgili Caput : Baş Cauda : Kuyruk Caudalis : Kuyruğa ait

l l l Caudatus Cavum Centralis ilgili Centrum Cerebellaris ilgili Cerebellum : Kuyruklu : Boşluk : Merkez ile l l : Merkez : Beyincik ile l l : Beyincik Cerebrum Cervicalis Circulus Collateralis bulunan Columna Comitans : Beyin : Boyun ile ilgili : Daire, Halka : Yan tarafta : Sütun, kolon : Eşlik

l l l Commissura: Birleşme yeri Constrictor: Büzen, bir araya getiren Conus : Koni, Koni şeklinde Cornu : Boynuz Corpus : Vücut, Gövde l l l Cortex : Kabuk, dış tabaka Corticalis : Kabuk ile ilgili Cranialis : Baş ile ilgili Cranium : Baş Crus : Bacak Cutenous : Deri ile ilgili

l l l l Decussatio : Çapraz Descendens : İnen Dexter(dextra): Sağ Dilatator : Genişleten Distalis : Gövdeden uzakta, Alt uç Dorsal : Sırt tarafı Dorsalis : Sırt tarafına ait l l Efferent : Dışarıya götüren Extansor : Gerici, geren Externa : Hacmin dışı External : Dışta bulunan

l l l l Facialis Facies Fissura Flexor Foramen Fossa Hendek Fossula : Yüze ait : Yüz, dış yüz : Yarık : Bükücü : Delik : Çukur, : Küçük Çukur l l l Ganglion düğümü Genu Hiatus : Düğüm, sinir : Diz, Köşe : Yarık

l l l Incisura : Çentik Inferior : Daha altta bulunan Infra : Bir oluşumun altında bulunan Inter : Arasında Intermedius : İki oluşumun arasında bulunan Internal : Hacmin içi, içeride bulunan l l l Lateral : Dış yan Lateralis : Dış yana ait Ligamentum : Bağ Linea : Çizgi Longitudinalis: Uzunlamasına Longus : Uzun

l l l l Magnus : Büyük Margo : Kenar Medial : İç yan, İç taraf Medialis : İç tarafa ait Median : Orta hat, ortada olan Musculus : Kas Musculi : Kaslar l l l Nervus Nevri Nucleus Os Ossa : Sinirler : Çekirdek : Kemikler

l l l l Palmaris Pars Bölüm Plantar ait Plexus Posterior bulunan Profund : El ayasına ait : Kısım, Parça, l l l : Ayak tabanına : Ağ, Örgü : Arkada l l l : Derin Profundus : Derinde bulunan Proksimal : Üst uç Proksimalis : Üst uca ait, başlangıç yerine daha yakın olan Radix : Kök Ramus : Dal Retro : Arkasında, gerisinde

l l l Sagital : Önden arkaya veya arkadan öne doğru Sinister (Sinistra): Sol Sulcus : Oluk Superficial : Yüzeyel Superficialis : Yüzeyelde olan Superior : Üst, Daha üstte bulunan l l Transvers : Sağdan sola veya soldan sağa Triangularis : Üç köşeli Trigonum : Üçgen Truncus : Gövde

l l l Vagus: Serseri, başıboş Ven: Toplardamar Ventral: Karın tarafı Ventralis: Karın tarafı ile ilgili Vertical: Dikey, Yukarıdan aşağı Visceralis : İç organlarla ilgili

l Genel terimler dışında kullanılan anatomik terimlerin bazıları hareket bildiren terimler, eksen bildiren terimler ve düzlem bildiren terimler olarak sınıflandırılabilir. l Vücut hareketleri belli eksenleri etrafında belli düzlemler içinde yapılır.

HAREKET BİLDİREN TERİMLER l l Fleksiyon: Bükülme, vücut kısımları arasındaki açının daralması Ekstansiyon: Gerilme, vücut kısımları arasındaki açının genişlemesi Abduksiyon: Orta hattan uzaklaşma Adduksiyon: Orta hatta yaklaşma

l l Rotasyon: Dönme Pronasyon: Lateralden mediale (içe) dönme Supinasyon: Medialden laterale (dışa) dönme Sirkümdiksiyon: Bir nokta etrafında dairesel dönme

l l Eversiyon: Ayak tabanının dışa dönmesi Inversiyon: Ayak tabanının içe dönmesi

l l Oppozisyon: El başparmağının küçük parmağa yaklaşması Repozisyon: El başparmağının veya diğer parmakların birbirinden uzaklaşması

EKSEN BİLDİREN TERİMLER l l l Vertikal Eksen: Oluşumu uzunlamasına dikey kat eden eksen Transvers Eksen: Sağdan sola veya soldan sağa uzanan eksen Sagital Eksen: Önden arkaya veya arkadan öne uzanan eksen

DÜZLEM BİLDİREN TERİMLER l l l Horizontal (Transvers ) Düzlem: Yere paralel düzlemdir. Vücudu alt ve üst olmak üzere iki parçaya böler. Sagital Düzlem: Önden arkaya veya arkadan öne ve yere dik olan düzlemdir. Vücudu sağ ve sol olmak üzere iki parçaya böler. Frontal (coronal) Düzlem: Sağdan sola veya soldan sağa, yere ve sagital düzleme dik olan düzlemdir. Vücudu ön ve arka olmak üzere ikiye ayırır.

l l l Horizontal (Transvers ) Düzlem: Yere paralel düzlemdir. Vücudu alt ve üst olmak üzere iki parçaya böler. Sagital Düzlem: Önden arkaya veya arkadan öne ve yere dik olan düzlemdir. Vücudu sağ ve sol olmak üzere iki parçaya böler. Frontal (coronal) Düzlem: Sağdan sola veya soldan sağa, yere ve sagital düzleme dik olan düzlemdir. Vücudu ön ve arka olmak üzere ikiye ayırır.

l BU DERSTEN KAÇMAK LAZIM AMA NASIL?