Wstp Prowadzca mgr Diana Szwejser diana szwejseruwr edu

Wstęp Prowadząca: mgr Diana Szwejser diana. szwejser@uwr. edu. pl

Cele postępowania administracyjnego 1. Zapewnienie dochodzenia praw i interesów obywateli chronionych przez prawo. 2. Interesy te by były chronione muszą pozostawać w zgodzie z interesem publicznym (społecznym).

Relacje interes indywidualny a interes publiczny: 1. Pokrywania Interes indywidualny Interes publiczny 2. Interes indywidualny społecznie obojętny 3. Kolizja interesów Interes indywidualny x Interes publiczny

Co robić w przypadku kolizji interesów? 1. Można przyznać prymat interesowi ogólnemu, pod warunkiem, że: - Organ wskaże o jaki interes chodzi - Wykaże, ż ten interes jest ważny i zasługuje na uwzględnienie, a nawet więcej, że należy ograniczyć interes indywidualny na jego rzecz. - Takie przedłożenie podlega kontroli zarówno sądowej jak i instancyjnej Wyrok SN z dnia 18 listopada 1993 r. , III ARN 49/93, OSNCP 1994, nr 9, poz. 181.

Zakres obowiązywania ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego • Art. 1 k. p. a Kodeks postępowania administracyjnego normuje postępowanie: 1) przed organami administracji publicznej w należących do właściwości tych organów sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych/załatwianych milcząco; 2) przed innymi organami państwowymi oraz przed innymi podmiotami, gdy są one

Podmiotowy zakres obowiązywania kodeksu - Organy administracji publicznej: 1. Ministrowie 2. Centralne organy administracji rządowej 3. Wojewodowie 4. Działające w ich lub we własnym imieniu inne terenowe organy administracji rządowej (zespolonej i niezespolonej) 5. Organy jednostek samorządu terytorialnegonie tylko wójt, burmistrz, prezydent, starosta, marszałek. Także zarząd, rada czy komisja

Organ administracji publicznej Elementy świadczące o tym, że mamy do czynienia z organem administracji publicznej: 1. Wyodrębnienie organizacyjne 2. Działanie w imieniu państwa 3. Umocowanie do stosowania środków władczych 4. Działanie w zakresie przyznanych kompetencji Patrz. E. Ochendowski, Prawo Administracyjne. Część ogólna, Toruń 2004 Jak odnosi się ta definicja organu administracji publicznej do

Organ a urząd ? Organ to podmiot o określonych cechach Urząd to zespół osób i środków technicznych stanowiących aparat pomocniczy organu

Przedmiotowy zakres obowiązywania kodeksu 1. Administracyjne postępowanie ogólne 2. Uproszczone postępowanie o charakterze administracyjnym (nie ogólne) prowadzone w toku czynności materialno-technicznej wydania zaświadczenia 3. Postępowanie w sprawie sporów o właściwość między organami administracji publicznej 4. Postępowanie uproszczone w sprawach petycji, skarg i wniosków

Sprawa indywidualna • Jest przedmiotem postępowania administracyjnego ogólnego • Rozstrzygana w formie decyzji administracyjnej • Może wystąpić tylko wtedy, gdy przepisy o prawach lub obowiązkach jednostki stanowią pośrednio- tzn. że musi nastąpić konkretyzacja indywidualnych praw lub obowiązków. Wówczas powstają skutki w sferze faktów lub prawa (przepis ich bezpośrednio nie stwierdza

Konkluzja • Kiedy zastosować przepisy o postępowaniu administracyjnym ogólnym: 1. Postępowanie prowadzi organ administracji publicznej 2. Sprawa należy do jego właściwości 3. Sprawa ma charakter indywidualny 4. Sprawę można rozstrzygnąć w formie decyzji (uwaga- nie ma znaczenia nazwa np. koncesja, zezwolenie- ważne by nazwa oznaczała ważne i jednostronne

Uproszczone postępowanie administracyjne Dział VII k. p. a. Zaświadczenie: 1. Dokument urzędowo potwierdzający fakty lub stan prawny 2. Wydawany osobie uprawnionej Postępowanie to ma charakter administracyjny ponieważ: 1. Prowadzą je organy administracji publicznej 2. Ma charakter czynności materialno-

Rozstrzyganie sporów o właściwość - zakres 1. K. p. a. nie określa czynności podejmowanych w tych sprawach. 2. Wskazuje zaś na organy uprawnione do ich rozstrzygania oraz w pewnych rodzajach spraw - sąd administracyjny 3. Rozpatrywane w przypadku sporu pozytywnego, na wniosek legitymowanego podmiotu

Postępowanie w sprawie skarg i wniosków- zakres Dział VIII Toczy się przed: 1. Organami państwowymi 2. Organami jednostek samorządu terytorialnego- art. 5 § 1 pkt. 6 3. Organami organizacji społecznychorganizacje zawodowe, samorządowe, spółdzielcze i inne organizacje społeczne- art. 5 § 1 pkt. 5 Postępowanie powinno obejmować jak

Wyłączenia Przepisów k. p. a. nie stosuje się do: 1) postępowania w sprawach karnych skarbowych; 2) spraw uregulowanych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm. ), z wyjątkiem przepisów działów IV, V i VIII (prokurator oraz w sprawie skarg i wniosków) § 2. Przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się również do postępowania w sprawach:

Immunitet • K. p. a daje pierwszeństwo porządku prawnego międzynarodowego przed prawem krajowym. W praktyce oznacza to korzystanie z pośrednictwa Ministerstwa Spraw Zagranicznych w podejmowaniu czynności postępowania administracyjnego w stosunku do osób posiadających immunitety. Wyłączają one bowiem osoby posiadające immunitet dyplomatyczny i konsularny w całości lub w określonym zakresie spod jurysdykcji

System zasad obowiązujących w postępowaniu administracyjnym • Różni autorzy wymieniają i klasyfikują różnie zasady. Większość przyjmuje, że wyartykułowane są w przepisach art. 6 -16 k. p. a. • Mianem zasad ogólnych określa się przewodnie reguły postępowania uznane za takie przez ustawodawcę (Janowicz, Postępowanie administracyjne). • Do ich cech należy to, że obowiązują we wszystkich stadiach postępowania oraz należy

Klasyfikacja zasad w doktrynie prawa administracyjnego • Ze względu na znaczenie w stosowaniu prawa przez organy administracji publicznej: 1. Zasady idei stosowania prawa: a) Pierwotne - Praworządności działania organu i dbałości o praworządne działalnie stron i uczestników postępowania- art. 6 - Prawdy obiektywnej- art. 7 - Uwzględniania w postępowaniu i załatwianiu spraw interesu społecznego i słusznego interesu

Klasyfikacja zasad

Zasada praworządności • Odnosi się do art. 7 Konstytucji RP – „organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa” • Organy administracji publicznej dla swoich działań muszą mieć podstawę w przepisach prawa, i to przepisach powszechnie obowiązujących. • Organ działa na podstawie prawa, jeżeli; - Ma zdolność prawną do prowadzenia postępowania w danej sprawie;

Praworządność w stosowaniu prawa obejmuje 4 następujące po sobie procesy: 1 etap Sądowe stosowanie prawa – J. Wróblewski, Warszawa 1972, s. 52

Zasada praworządności c. d. • Organ stoi na straży praworządności tj. dba, ażeby tylko legalnymi środkami dochodzić do wyjaśnienia sprawy z zachowaniem przewidzianych prawem procesowych uprawnień i obowiązków wszystkich uczestników postępowania • Zasada ta sprowadza się również do stwierdzenia, że organy wyższego stopnia mają kompetencję do sprawowania nadzoru nad przestrzeganiem prawa przez organ

Zasada ogólna prawdy obiektywnej • Art. 7 k. p. a. • Naczelna zasada postępowania, nie tylko administracyjnego. Jej funkcja sprowadzanie się do nałożenia na organ obowiązku skrupulatnego zbadania wszystkich okoliczności faktycznych danej sprawy, aby w ten sposób stworzyć jej rzeczywisty obraz i uzyskać podstawę do trafnego zastosowania przepisu – Dawidowicz, Ogólne postępowanie administracyjne, s. 108 • Organ nie może ograniczać się tylko do zaangażowania w dowodzeniu (lub jego braku)

Zasada uwzględniania w postępowaniu i załatwianiu spraw interesu społecznego i słusznego interesu jednostki • Art. 7 k. p. a. • Z tej zasady formułuje się dyrektywy interpretacyjne zarówno dla procedury jak i prawa materialnego. Przepisy prawa materialnego wyznaczają bowiem treść rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej, a z zasady tej można wyprowadzić wniosek, że niedopuszczalne jest uzupełnienie wykładni językowej wykładnią funkcjonalną, co prowadziłoby do przyznania nowych

• Takie podejście do wyważania pierwszeństwa interesu jednego nad drugim ma przede wszystkim znaczeniu przy uznaniowej decyzyjności organu. NSA w orzeczeniu z dnia 11 czerwca 1981 r. , SA 820/81, ONSA 1981, nr 1, poz. 57 stwierdził, że przy załatwieniu sprawy na zasadzie uznania administracyjnego należy zaspokoić interes jednostki, gdy nie pozostaje on w wyraźnej kolizji z wymaganiami interesu publicznego.

Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu • Art. 10 k. p. a. • Jest to realizacja konstytucyjnego prawa do procesu, która wyraża się w obowiązku organu zapewnienia stronie możliwości wzięcia udziału we wszystkich czynnościach postępowania. Przyznanie prawa do procesu stronie pozwala jej na obronę jej interesu prawnego. • Drugim obowiązkiem wynikającym z tej zasady jest zagwarantowanie stronie przed wydaniem

Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu c. d. • Prawo strony do czynnego udziału w każdym stadium postępowania oraz prawo do wypowiadania się co do zebranych materiałów i dowodów może pozostawać w kolizji z prawem ochrony informacji niejawnych. W zbiegu z takimi informacjami, prawo strony pozostaje ograniczone – art. 74 § 1 k. p. a. • Wyjątki od zasady czynnego udziału- art. 10 § 2 k. p. a. :

Zasad budzenia zaufania obywateli do państwa • Art. 8 k. p. a. • Odnosi się do pogłębiania zaufania obywateli do organów. Realizacja zasady poprzez instytucję przestrzegania reguł postępowania przyjętych w k. p. a, uwzględnianie słusznego interesu w sprawie, nie przyznając prymatu interesowi społecznemu. Zasada ta obejmuje swym zakresem także poszanowanie reguł kultury administrowania, np. odpowiednie pomieszczenia do przyjmowania interesantów,

Zasada dwuinstancyjności postępowania • Art. 15 k. p. a. • Potwierdzenie i rozszerzenie konstytucyjnego prawa do zaskarżania orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji. • Przyznaje ona stronom prawo do dwukrotnego rozpatrzenia i rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej. • Wyraża się poprzez instytucję odwołania – od decyzji nieostatecznej. Jest to klasyczna koncepcja oparta na dewolutywności

Zasada dwuinstancyjności postępowania c. d. • Naruszenie prawa do dwukrotnego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy jest rażącym naruszeniem prawa. • Zasada ta może być ograniczona przez przepisy ustrojowe i materialnoprawne - np. art. 34 ust. 2 ustawy z 4 września 1997 r. o działaniach administracji rządowej (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r, poz. 743 ze zm), art. 186 ust. 3 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne, art. 207 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie

Zasada trwałości decyzji administracyjnej • Art. . 16 § 1 k. p. a • Dotyczy decyzji ostatecznych, czyli takich, które nie zostały zaskarżone w określonym trybie, albo od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Decyzje ostateczne obowiązują tak długo, dopóki nie zostaną uchylone lub zmienione przez nową decyzję opartą na odpowiednim przepisie prawadomniemanie mocy obowiązującej decyzji. • Decyzje ostateczne są chronione w ten sposób,

Zasada sądowej kontroli decyzji administracyjnych • Art. 16 § 2 k. p. a • Zasada wypływa z art. 2 Konstytucji, w myśl którego Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawa, a zatem państwem gwarantującym jednostce prawo do sądu. • Do sądu może być skierowana decyzja w celu jej weryfikacji z powodu ich niezgodności z prawem. Sąd administracyjny dokonuje kontroli zgodności z prawem (nie jest to

Zasada przekonywania • Art. 11 k. p. a • Reguła ta jest realizowana poprzez stosowanie instytucji postępowania administracyjnego. Powinna ona być w świadomości organu we wszystkich czynnościach postępowania. • Przekonywanie opiera się na wyjaśnieniu stronie zasadności przesłanek rozstrzygnięcia, uzasadnienie decyzji w ten sposób, by strona sama i dobrowolnie wykonała nałożony na nią obowiązek. Zasada przekonywania ma również

Zasada przekonywania • Zasada przekonywania powinna mieć zastosowanie również do ugodowego załatwienia spraw stron o spornych interesach. Wiąże się to z nakłonieniem jednostki do znalezienia kompromisu, pójścia na ugodę, tak by decyzja była przyjęta i zrealizowana dobrowolnie.

Zasada udzielania informacji faktycznej i prawnej stronom oraz niezbędnej informacji prawnej stornom i uczestnikom postępowania • art. 9 k. p. a. • Zasada ta ma dwa aspekty: - Pierwszy dotyczy obowiązku organu udzielania informacji o okoliczności faktycznych i prawnych. Organ powinien udzielać tych informacji z urzędu (bierność stanowi naruszenie prawa- możliwość uchylenia decyzji), prawo przysługuje stronom we wszystkich stadiach postępowania. Dotyczy ono zarówno informowania o stanie faktycznym założonym w

Zasada udzielania informacji faktycznej i prawnej stronom oraz niezbędnej informacji prawnej stornom i uczestnikom postępowania - Drugim obowiązkiem organu jest czuwanie nad tym, aby strony i uczestnicy postępowania nie ponieśli szkody z powodu nieznajomości prawa. W tym też celu organ powinien udzielać niezbędnych informacji i wskazówek. Przejawia się to w informowaniu o negatywnych skutkach podejmowanych czynności bądź o skutkach bierności. - Obowiązek ten pod względem podmiotowym jest szerszy niż wynikający ze zdania

Zasada ugodowego załatwiania spraw o spornych interesach stron • Art. 13 k. p. a. • Ugoda stanowi formę rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej, która powoduje zażegnanie sporu na drodze wzajemnych ustępstw i kompromisów. • Z zasady wynika obowiązek organu administracji publicznej podejmowania czynności skłaniających do zawarcia ugody, np. informowanie o możliwości zawarcia ugody, walorów takiego załatwienia sprawy przez

Zasada szybkości i prostoty postępowania • Art. 12 k. p. a. • Szybkość oznacza rozstrzygnięcie sprawy administracyjnej w najkrótszym możliwym czasie. Nie jest to jednak cel sam w sobie, ważna bowiem jest dokładność i wielostronność podejmowanych czynności. Przekroczenie czasu na rozpoznanie sprawy powoduje, że organ pozostaje w zwłoce, ewentualnie można mu zarzucić przewlekłe prowadzenie postępowania. Prawo do szybkiego, w rozsądnym terminie

Zasada pisemności • art. 14 k. p. a • Obowiązek zachowania formy pisemnej lub formy dokumentu elektronicznego – dotyczy całości postępowania, nie tylko formy decyzji czy ugody –np. protokoły, zeznania świadków, odebranie opinii biegłych • Dokument elektroniczny to według przepisów ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, stanowiący odrębną całość znaczeniową zbiór

Na co jeszcze warto zwrócić uwagę? Nowela z 2017 r. wprowadziła nowe zasady: Art. 7 a – rozstrzyganie wątpliwości prawnych na korzyść strony Czy jest taka sama dyrektywa co do wątpliwości faktycznych ujęta w k. p. a. ? Proszę się zastanowić po lekturze przepisów ustawy Art. 7 b współdziałanie organów adm publicznej Art. 14 a – ocena działania urzędów