Przetwarzanie sensoryczne Terapia zajciowa Occupational Therapy Service Cele

Przetwarzanie sensoryczne Terapia zajęciowa (Occupational Therapy Service)

Cele sesji • Wzrost pewności w rozpoznawaniu i spełnianiu potrzeb sensorycznych swojego dziecka • Poznawanie innych rodziców oraz wymiana poglądów • Dzielenie się pomysłami dotyczącymi strategii, narzędzi oraz przydatnych lektur/stron internetowych • Możliwość zadawania pytań • Możliwość rozwiązywania indywidulanych problemów

Słuch Smak Wzrok Zapach Dotyk

Propriocepcja (świadomość ciała) Równowaga (balans)

Zadaniem mózgu jest: Po pierwsze – zapewnić bezpieczeństwo! Po drugie – uczyć się Aby to osiągnąć, mózg potrzebuje wielu różnych informacji sensorycznych.

Typowy rozwój neurologiczny dziecka

Co czujesz? Przez 2 minuty zastanów się, co zauważasz w swoim środowisku za pomocą 7 układów sensorycznych

Normalna reakcja sensoryczna Ośrodek przetwarzania bodźców • © zdjęcie powielone • za zgodą ośrodka terapeutycznego Zbędne bodźce sensoryczne Właściwa reakcja motoryczna /behawioralna Bodźce sensoryczne

Zbyt mała ilość przetwarzanych informacji sensorycznych Mózg wysyła ciału sygnały, aby poszukać dodatkowych informacji Ośrodek przetwarzania Punkt kontrolny

Zbyt duża ilość napływających informacji sensorycznych Brain sends messages to body to fight or flight Mózg wysyła ciału sygnał: „walka albo ucieczka” Ośrodek przetwarzania „nieczynny” Punkt kontrolny

Wysoki stopień pobudzenia Spokój, pobudzenie, stan „normalny” Niski stopień pobudzenia

Wysoki stopień pobudzenia Spokój, pobudzenie, stan „normalny” Niski stopień pobudzenia

Praktyczne ćwiczenie Lista kontrolna preferencji sensorycznych dla dorosłych

Co mogę zrobić?

Gdzie jest moje ciało? (Propriocepcja) Zbyt mała reaktywność • Słaba świadomość ciała • Trudności w dostosowaniu siły

Co mogę zrobić? Przygotuj się • • Korzystaj z ćwiczeń stwarzających opór Stosuj bodźce o charakterze dużego nacisku Bądź kreatywny • Urozmaić ćwiczenia poprzez dodanie obciążenia Zauważ, co robi Twoje Dziecko, poszukując bodźców.

Jak się poruszamy… (układ westybularny) Nadmierna reaktywność • Strach przed oderwaniem się od ziemi • Trudności w zmianie kierunku i prędkości Zbyt mała reaktywność • „ciągle w ruchu” / dążenie do ruchu • Trudności z siedzeniem na miejscu • Niezgrabne ruchy

Co mogę zrobić? Przygotuj się • Ustal harmonogram i zajęcia w przerwie od ruchu • Poznaj sygnały, które przekazuje Ci dziecko – „Potrzebuję ruchu!” Bądź kreatywny • • • Pozwól na różne pozycje podczas wykonywania zadań Wprowadź elementy ruchu w pozycji siedzącej Zachęć do odkrywania nowych możliwości ruchowych, zapewniając wsparcie – pamiętaj o środkach bezpieczeństwa i nadmiernej stymulacji

Co dotykamy/czujemy Nadmierna reaktywność • Trudności w staniu blisko innych osób • Niechęć do pewnych ubrań/metek ze względu na sposób odczuwania ich kontaktu z ciałem • Ekstremalna reakcja na lekki dotyk Zbyt mała reaktywność • Stała potrzeba dotykania rzeczy • Unikanie zabaw, w których można się pobrudzić • Nadmierna wrażliwość na temperaturę / ból • Lubi mieć zabawki, kamienie, plastelinę w kieszeniach • Jest rozkojarzony(a), kiedy nie może niczego obracać w dłoniach • Nie rejestruje temperatury / bólu

Przygotuj się • Co mogę zrobić? Zabieranie ze sobą zabawek, którymi można obracać w dłoniach • Wybieranie własnych ubrań przez dziecko • Ustawianie się w szeregu, wyznaczanie własnego miejsca do stania • Wybieranie bodźców z silnym naciskiem Bądź kreatywny • Wywrócanie skarpet na drugą stronę, odzież bezszwowa • Usuwanie metek • Ściśle przylegające ubrania, unikanie długich / krótkich rękawów, spodenek, czapek, rękawiczek

Co słyszymy… Zbyta mała reaktywność: • Nie reaguje, kiedy wymawiasz jego/jej imię • • Nadmierna reaktywność: • • • Trzyma dłonie przy uszach. Nie lubi głośnych, nagłych dźwięków. Słyszy to, czego inni nie słyszą. Trudności z filtrowaniem: głośne środowisko uznaje za niekomfortowe i trudne do koncentracji. Trudności w rozróżnianiu dźwięków podczas uczenia się nowych słów Potrzebuje mówić głośno, aby było „w sam raz”

Przygotuj się • • Co mogę zrobić? Słuchawki, czapki z nausznikami, kaptur, słuchawki na uszy itp. Ostrzeż swoje dziecko, zanim znajdziecie się w głośnym środowisku. Wybierz miejsce, które jest mniej głośne, np. cichszą restaurację. Być może Twoje dziecko będzie musiało opuścić głośne otoczenie. Unikaj mówienia do swojego dziecka z innego pokoju. Najpierw przyciągnij jego uwagę, a potem komunikuj się werbalnie. Bądź kreatywny • Stwórz strefę ciszy w swoim domu • Podczas odrabiania prac domowych, spożywania posiłków czy rozmów wyłącz radio, telewizję i inne źródła dźwięku • Słuchanie muzyki przez słuchawki

Co widzimy… Nadmierna reaktywność: • narzeka na jasne światło, promienie słoneczne wpadające przez okno itp. • zostaje wewnątrz • zmęczenie oczu • wzrokowe rozkojarzenie • trudności z czytaniem czarnej czcionki na białej kartce papieru Zbyt mała reaktywność: • trudności w znajdowaniu rzeczy wśród wielu innych

Co mogę zrobić? Przygotuj się • Spuść zasłonę w oknach samochodowych • Okulary przeciwsłoneczne, nakrycia głowy dozwolone zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz • Kontrola intensywności światła w domu – za pomocą ściemniacza Bądź kreatywny • • • Eksperymentuj z kolorowymi kartkami papieru i różnymi stopniami kontrastu do czytania/ pisania Znajdź sposób na zasłanianie linii tekstu podczas czytania Gry typu „Gdzie jest Wally”? Gra „Kims game”, gry polegające na spostrzeganiu różnic

Jakie smaki poznajemy… Nadmierna reaktywność • Dieta bez wyrazistych smaków • Wybredność w jedzeniu • Spożywanie ograniczonych porcji • Łatwe odruchy wymiotne • Trudności z myciem zębów Zbyt mała reaktywność • Lubi ostre smaki • Żuje, ssie, liże niejadalne rzeczy • Trudności w koordynacji ruchów ust

Co mogę zrobić? Przygotuj się • Stopniowe podejście przy wprowadzaniu nowego jedzenia • Ćwiczenia z zakresu głębokiego nacisku • Proponuj gry, które zwiększają świadomość ust Bądź kreatywny • • Używaj rzeczy do ssania odpowiednich dla danego wieku Używaj słomek w grach, w których występuje ssanie i dmuchanie Wypróbuj kruchego jedzenia w celu zwiększenia proprioceptywnej świadomości szczęki Eksperymentuj z różnymi konsystencjami pożywienia

Co wąchamy…. Nadmierna reaktywność • może być przytłoczony(a) przez niektóre zapachy • może dokładnie wąchać jedzenie przed spożyciem Zbyt mała reaktywność • Nie zauważa ostrych bądź nietypowych zapachów • Wącha różne rzeczy Ścisły związek z emocjonalnymi doświadczeniami i pamięcią

Co mogę zrobić? Przygotuj się • Bądź detektywem! • Ogranicz ostre zapachy w domu – odświeżacze powietrza, środki do sprzątania itd. Bądź kreatywny • przez cały dzień miej dostępny ulubiony zapach swojego dziecka • przyjmij stopniowe podejście, starając się zmienić negatywne skojarzenia w pozytywne

Podumowanie kwestionariusza sensorycznego Treapia Zajęciowa dla Dzieci (Children’s Occupational Therapy Service) Sunflower Centre, Perth Royal Infirmary WYNIKI SENSORYCZNEJ LISTY KONTROLNEJ – (dla domu) IMIĘ I NAZWISKO DZIECKA: Lesley Gibson 2012 DATA URODZENIA/ NUMER CHI: WYPEŁNIł(A): IMIĘ I NAZWISKO TERAPEUTY: KIM TA OSOBA JEST DLA DZIECKA: DATE: WZROK 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 SŁUCH DOTYK ZAPACH/SMAK ŚWIADOMOŚĆ CIAŁA RÓWNOWAGA/ BALANS

Narzędzie rozwiązywania problemów Problem Wzrok Słuch Zapach Nakładające się czynniki: Smak 1. Co można zrobić: 2. 3. 4. 5. 6. Dotyk Propriocepcja Równowaga

Problem Napady złości po wejściu do supermarketu Wzrok Słuch Zapach Muzyka Skrzypiący wózek Jasne światła Głośniki Dźwięki kasy Wzory Szeleszczące Za dużo różnych rzeczy opakowania Nakładające się czynniki: Smak Dotyk Delikatesy Jedzenie Piekarnia Sklep rybny Sprzątanie Propriocepcja Ocieranie się o ludzi Założone ubrania Świadomość Temperatura ciała Dotykanie koszyka Świadomość Opakowania spożywcze przestrzeni Co można zrobić: 1. 2. 3. 4. 5. Równowaga Balans Sięganie Schylanie się

Uwagi końcowe • Pamiętaj o dwóch głównych funkcjach mózgu: po pierwsze - zapewnić bezpieczeństwo po drugie - uczyć się • Dziecko będzie radziło sobie lepiej, mając pewien stopień kontroli w różnych sytuacjach

Użyteczne źródła informacji: Trochę lektury

Użyteczne strony internetowe • Sensory direct www. sensorydirect. com • Rompa www. rompa. com • Allardyce www. allardycehealthcare. co. uk

Jak mogę spełnić potrzeby sensoryczne mojego dziecka Moje pomysły to. .