LETM FAKLTES HALKLA LKLER VE TANITIM LETM PSKOLOJS

İLETİŞİM FAKÜLTESİ HALKLA İLİŞKİLER VE TANITIM İLETİŞİM PSİKOLOJİSİ Doç. Dr. Nursel BOLAT

ALGILAMA ÇERÇEVESİ • İletişimde bulunurken, iletişimin konusunu ve iletişimin içinde yer aldığı durumla ilgili ne gibi iç ve dış algı etkenlerinin bulunduğunu bilmekte yarar vardır. • Mesajı oluştururken, onun anlaşılması için gereken algısal çerçeve, çoğu kez örtük bir biçimde vardır. • Eğer bu algısal çerçevenin, hedef biriminbelleği tarafından sağlandığı biliniyorsa, bilineni yeniden söylememek için, gönderilen mesajda, algısal çerçeveyi oluşturan öğelerden hiç söz edilmez.

• Mevcut algısal çerçeve içinde mesaj geliştirilir. • Hedef birimin yorumda kullanacağı çerçevenin, onun belleği tarafından sağlanmadığı sanılıyorsa, o zaman, algısal çerçeve mesajın kendisi içinde açık ve seçik bir biçimde verilir.

• Ortak bir algısal çerçeve yokken mesaj olduğu gibi gönderilirse, kişi kendi yaşam ve deneyimine uygun düşen bir algısal çerçeveye göre mesajıalır ve yorumlar. • Ortak bir algılama çerçevesinden yoksun olduğundan, aynı mesaj, farklı kimselerce, farklı biçimlerde yorumlanır.

İletişim • Benimle Başlar Her düşünce, her jest, kas gerginliği, duygu, midenin gaz yapması, burunu kaşıma, saçı karıştırma, hımlayarak melodimırıldanma, dil sürçmesi, baş ağrıması gibi her şeyin şu anda olup bitenlerle anlamlı bir ilişkisi vardır.

• Eğer bedenimin bana söylediklerini anlarsam, en derin duygularımı bilirim ve ne yapacağıma o zaman karar verebilirim. . . • Kendimi tam anlamıyla kendim yönetebilirim. tanıyorsam, yaşamımı • Bu bilinç olmadan, çoğu tarafından yönetiliyorum. . . kez dış etkenler • Verimsiz, üzücü, karışıkbir zihinle ve istemediğim bir biçimde. . . -- (Amerikalı klinik psikolog Schutz, 1975. )

• Gülerken Göbeği Oynamayan Adamdan Kork! • Çin atasözü duygu ve düşüncelerini süzgeçten geçirmeden ifade edebilen çocuk, nasıl oluyor da, büyüyünce duygu ve düşüncelerini denetledikten sonra değiştirerek ifade eden bir kimse haline dönüşüyor?

BENLİK BİLİNCİNİZ BİÇİMLENDİ? NASIL • Ünlü eleştirmen George Herbert Mead, Sosyal Bir Nesne Olarak Benlik başlığını taşıyan makalesinde bu konuda şöyle der: --Benlik, iletişim süreci içinde oluşanbir kavramdır. • Ancak iletişim içinde insan kendi içinden çıkıp, sanki diğerlerinin gözüyle kendine bakabilmektedir. • Sadece kendine değil, başkalarına da başkalarının gözüyle bakabilmeyi öğrenir. • Böylece bu etikileşim ağı içinde benlik ortaya çıkmaya başlar.

• Benliği toplumsal yaşantının dışında düşünmek olanağı yoktur. • Toplumsal yaşantının olmadığı; yani iletişim olmayan yerde, benlik bilincinin oluşacağını düşünemeyiz. • Benlik bir kez oluştuktan sonra; bireyler uzun yalnızlık sürelerine dayanabilirler. • Çünkü birey bir kullanabilir. arkadaş olarak kendini

• Benlik oluştuktan sonra kişi, diğerleriyle olduğu gibi, kendisiyle de iletişim kurabilir. • Kendisiyle kurulan iletişim sonsuza dek sürmez, mutlaka bir süre sonra bu iletişimin başkalarıyla kurulan toplumsal iletişim biçimine dönüşmesi gerekir. • Yoksa kişilerde akıl hastalığı belirtileri ortaya çıkar. (Mead, 1970. )

• I gibi, yetişkinleri de olumsuz yönde etkiler. • Psikoloji bilimi tarihinin önemliisimlerinden olan William James, 20. yüzyılın başlarında kendilik konusuyla ilgili olarak şöyle der: --Bir insanaverilecek en korkunç ceza, onun varlığını kabul etmemektir.

• Örneğin, varsayalım ki, bırakılıyor ve o toplumun farkedilmiyor. bir insan topluma hiçbir üyesi tarafından • Bu kişi bir yere girdiğinde hiç kimse kafasını kaldırıp bakmıyor, cevap vermiyor, yaptığı hiçbir işe aldırmıyor, kısacası, sanki o hiç yokmuş gibi davranıyor. . .

• Bu durumda olan ve çaresizlik ortaya bedensel işkenceler oranla bir iç kişinin içinde çıkacaktır bile böyle rahatlığı öyle bir kızgınlık ki, en vahşice bir duruma gibi görülecektir. • Çünkü bedensel işkence yapan, kötülük yaparsa yapsın, yine de varlığımızı kabul ediyor demektir ne kadar bizim

• • • Çocuklar kolay inanan varlıklardır. Bu mesajlara anında inanırlar. Kendileri konusunda bilgi sahibi olabilecekleri başka hiçbir kaynak olmadığından, özellikle başlangıçta, tümüyle aile içinde duydukları sözlere dayanırlar. • Böylece çocuk çevrede duydukları sözler yoluyla kendisiyle ilişkili bir resim, bir imaj oluşturmaya başlar.

• Bunlar: Bir yaşına temeli oluşmuştur. geldiğinde benlik bilincinin • Dört, beş yaşına geldiğinde ise, kendisi hakkında o denli tutarlı ve güçlü bir kanı -iyi ya da kötü-geliştirmiştir ki, bu, ömür boyu sürer. • Bu kanıyı değiştirmek artık zordur.

• İşte kişinin kendisi hakkındaki benlik bilinci adı verilir. • Benlik bilinci, sürekli farkında olunan bir yargı değildir; genellikle bilinçaltında bulunur ve etkisini algılama, düşünme ve davranışlarda gösterir. bu yargıya,

ÇOCUK NE YAŞIYORSA ONU ÖĞRENİR • Eğer bir çocuk sürekli eleştirilmişse, Kınama ve ayıplamayı öğrenir. • Eğer bir çocuk kin ortamında büyümüşse, Kavga etmeyi öğrenir. • Eğer bir çocuk alay edilip aşağılanmışsa, Sıkılıp, utanmayı öğrenir.

• Eğer bir çocuk sürekli utanç duygusuyla eğitilmişse, Kendini suçlamayı öğrenir. • Eğer bir çocuk hoşgörüyle yetiştirilmişse, Sabırlı olmayı öğrenir. • Eğer bir çocuk desteklenip, yüreklendirilmişse, Kendine güven duymayı öğrenir.

• Eğer bir çocuk övülmüş ve beğenilmişse, Takdir etmeyiöğrenir. • Eğer bir çocuk hakkına saygı gösterilerek büyütülmüşse, Adil olmayıöğrenir. • Eğer bir çocuk güven ortamı içinde yetişmişse, İnançlı olmayıöğrenir. • Eğer bir çocuk kabul ve onay görmüşse Kendini sevmeyi öğrenir. • Eğer bir çocuk aile içinde dostluk ve arkadaşlık görmüşse, Bu dünyada mutlu olmayı öğrenir.

• Kaynakça: Cüceloğlu, Doğan, Yeniden İnsana, Remzi Kitapevi.