Inspiratiedag Kinderopvang Kind en Gezin Academie Samen innoveren

Inspiratiedag Kinderopvang , Kind en Gezin Academie Samen innoveren en professionaliseren op de werkvloer Pedagogische ondersteuning binnen een competent systeem Dr. Jan Peeters VBJK Universiteit Gent

Evolutie Professionaliteit in de Kinderopvang • 1970: diploma verplicht • 1980_ 2007: spiraal van deprofessionalisering : grote uitbreiding in ko zonder kwalificatievereisten o 1980 -1985: Diploma verliest aan belang (onthaalouders) o 1986 -1999: Competentieverhoging door bijscholing en korte opleidingen o 1997: vernieuwing opleiding kinderzorg-7 de Jaar o 2000 tot 2007: Deprofessionalisering groepsopvang o 2002: CVO Begeleider KO • 2008 -2015: coherente aanpak: beleid, onderzoek, onderwijs, kinderopvangorganisaties o Onderzoeken: belang van coaching (Vlaams 2008, Europees, 2011, 2015) o Beleid: -Kwalificatie op agenda: nieuw decreet 2014 -Pedagogische en Taalondersteuners (PTO): 33 FTE coachen (2014) o Opleiding: PJK (2011 -2014) o Modellen voor pedagogische begeleiding (2013)

Coherente aanpak om neerwaartse spiraal te doorbreken van 2008 tot nu Onderzoek/ onderwijs Modellen voor begeleiding/coaching beleidsmaatregelen

Samen innoveren en professionaliseren op de werkvloer: doel van de studiedag Peer learning activiteit: Nieuwe pedagogische begeleiders en ervaren coachen samen brengen en van elkaar laten leren

Literatuuroverzicht (Co. Re, 2011; Lazzari et al. , 2013) • Brede consensus tussen onderzoekers en internationale organisaties (OECD, UNICEF, EU), dat de kwaliteit van voorschoolse voorzieningen en uiteindelijk de resultaten voor de kinderen en de gezinnen en vooral voor zij die in kansarmoede leven, afhankelijk is van goed opgeleid, ervaren en competent personeel. • De inhoud van de in-service training is belangrijk (OECD, 2006): link met praktijk • Losse en kortdurende vormingen zullen de pedagogische praktijk niet verbeteren (Fukkink & Lont, 2007)

Wanneer werkt innoveren en professionaliseren op de werkvloer? (Peeters, 2008; Co. Re, 2011: case study Pistoia - Gent) • Ondersteuning door pedagogisch coach tijdens kindvrije momenten: door reflecteren op praktijksituaties -Eigenaarschap van de verandering ligt bij kindbegeleiders - Ondersteund door competent systeem • pedagogische praktijk verbetert

(Co. Re, 2011, Peeters, De KINDBEGELEIDER Bel Kimpe, 2015 Competent systeem TEAM / KINDEROPVANGINSTELLING KINDEROPVANGORGANISATIE KIND & GEZIN /BELEID INTERNATIONALE NETWERKEN INTERNATIONALE ORGANISATIES d

Condities voor innovatie en professionaliseren Oop de ND ERZ OEK werkvloer(Co. Re, 2011) Competente praktijk veronderstelt competente ondersteuningsystemen Belang pedagogisch coach die reflectie op praktijk stimuleert om tot kwaliteitsvolle praktijk te komen Belang van het democratisch samenwerken tussen verschillende beroepsgroepen Heruitvinden van de permanente vorming

Impact van permanent leren op de pedagogische kwaliteit en de ontwikkeling van kinderen (Onderzoek in opdracht van Eurofound: Peeters et al. , 2015) • Systematisch literatuur onderzoek naar effect van permanent leren (CPD) • Onderzoek van alle wetenschappelijke literatuur in Europa (19. 000 studies) • 70 tal studies weerhouden

Impact van permanent leren op de pedagogische kwaliteit en de ontwikkeling van kinderen ( Eurofound: Peeters et al. , 2015) Pedagogisch medewerkers zijn in staat om de praktijk te verbeteren als ze de kans krijgen om te leren in groepen waarin gereflecteerd wordt op de praktijk en waarbij een pedagogisch coach dit proces ondersteunt vanuit een wetenschappelijk onderbouwd pedagogisch raamwerk.

GEVONDEN EFFECTEN - KWANTITATIEVE STUDIES IMPACT VAN PERMANENT LEREN 4 studies KORTDUREND

GEVONDEN EFFECTEN - KWANTITATIEVE STUDIES IMPACT VAN PERMANENT LEREN 5 studies t o 1 t Lezi ngen of work shop s r a a j 2 LANGDUREND Continue ped Reflectie agogische be geleiding op de werkvl oer in groep

GEVONDEN EFFECTEN - KWALITATIEVE STUDIES IMPACT VAN PERMANENT LEREN 30 studies

Welke vormen van permanente leren zijn effectief? (Eurofound: Peeters et al. , 2015) Kindbgeleiders actief betrekken bij het proces van verbetering van de pedagogische kwaliteit binnen het kinderdagverblijf. Effectieve interventies om de kwaliteit te verbeteren zijn gericht op het leren in de praktijk en dit in dialoog met collega’s en ouders. Pedagogisch coach begeleidt sessies op kindvrije momenten. Effectieve permanente training vertrekt van een coherent pedagogisch raamwerk, dat gebaseerd is op degelijk onderzoek en dat inspeelt op lokale noden.

1. EFFECTEN OP COMPETENTIES VAN KINDERBEGELEIDERS • Verhoogd zelfvertrouwen • Verhoogde competenties om over praktijk te reflecteren • Nieuwe invulling geven aan hun professionele identiteit • Vernieuwde inzichten over hoe kinderen leren en hun omgeving beleven • Meer positieve attitudes naar ouders • Betere planning en evaluatie vaardigheden

2. EFFECTEN OP DE PEDAGOGISCHE KWALITEIT 1. Curriculumontwikkeling, implementatie en innovatie 2. Inter-professionele samenwerking en ouderbetrokkenheid

2. EFFECTEN OP DE PEDAGOGISCHE KWALITEIT 1. Curriculumontwikkeling, implementatie en innovatie Effecten: • Meer responsieve opvoedingsstrategieën die het leren van de kinderen verbeteren (SQW, 2012; Peeters, 1993; Joplin, 2013) • Meer pedagogische praktijken die het actorschap van de kinderen (agency) ondersteunen (Rönnerman, 2003 & 2008; Wood and Bennett, 2000) • Verbetering van de opvoedingsstrategieën: meer geïntegreerde pedagogische benadering (Blenkin & Hutchin, 1998; Mc. Millan 2012)

2. EFFECTEN OP DE PEDAGOGISCHE KWALITEIT 2. Inter-professionele samenwerking en ouderbetrokkenheid Effecten: • Beter teamwork: meer openheid om ervaringen te delen en samen te reflecteren (vb SQW, 2012; Bleach, 2013; Vujičić, 2008; Van Keulen, 2010; Craveiro, 2007) • Betere samenwerking met ouders (vb. Hayes et al, 2013; Rönnerman, 2003; Share, 2011) • Meer en betere netwerken met externe professionals (vb. Ang, 2012; Bleach, 2013)

Voorwaarden opdat coaching de praktijk verbetert (Eurofound: Peeters et al. , 2015) A. Inspiratie/methodieken: - Pedagogisch documenteren (Sheridan, 2013; Picchio, 2012) - Systematische cyclus van planning, actie, observatie, reflectie (Sheridan, 2013; Bleach, 2013) - Portfolio’s (Vonta et al. , 2007)

Voorwaarden opdat coaching de praktijk verbetert ( Eurofound: Peeters et al. , 2015) A. Inspiratie/methodieken: - Pedagogisch documenteren (Sheridan, 2013; Picchio, 2012) - Systematische cyclus van planning, actie, observatie, reflectie (Sheridan, 2013; Bleach, 2013) - Portfolio’s (Vonta et al. , 2007) B. Actieve betrokkenheid van medewerkers: - Actie-onderzoek (Wood & Bennett, 2000; Johansson, 2007; Lino, 2005; Oliveira-Formosinho, 2010) - Begeleiders als ‘actors of change’ (Peeters & Vandenbroeck, 2011; Rönnerman, 2003 & 2008; Blenkin & Hutchin, 1998)

Voorwaarden opdat coaching de praktijk verbetert ( Eurofound: Peeters et al. , 2015) A. Inspiratie/methodieken: - Pedagogisch documenteren (Sheridan, 2013; Picchio, 2012) - Systematische cyclus van planning, actie, observatie, reflectie (Sheridan, 2013; Bleach, 2013) - Portfolio’s (Vonta et al. , 2007) B. Actieve betrokkenheid van medewerkers: - Actie-onderzoek (Wood & Bennett, 2000; Johansson, 2007; Lino, 2005; Oliveira-Formosinho, 2010) - Begeleiders als ‘actors of change’ (Peeters & Vandenbroeck, 2011; Rönnerman, 2003 & 2008; Blenkin & Hutchin, 1998) C. Coaching, supervisie en feedback: (Mc. Millan, 2012; Rönnerman, 2003; Vonta et al. , 2007)

Voorwaarden opdat coaching de praktijk verbetert ( Eurofound: Peeters et al. , 2015) D. Mogelijkheden tot reflectie: (Wood & Bennett, 2000; Rönnerman, 2003; Peter & Hodgson, 2007; Menmuir & Christie, 1999; Picchio, 2012)

Voorwaarden opdat coaching de praktijk verbetert ( Eurofound: Peeters et al. , 2014) D. Mogelijkheden tot reflectie: (Wood & Bennett, 2000; Rönnerman, 2003; Peter & Hodgson, 2007; Menmuir & Christie, 1999; Picchio, 2012) E. De hele voorziening betrekken: (Sheridan, 2013; Cardoso, 2012)

Voorwaarden opdat coaching de praktijk verbetert (Onderzoek in opdracht van Eurofound: Peeters et al. , 2014) Conclusie A. Een methodische aanpak van coaching B. Actieve betrokkenheid van medewerkers C. Supervisie en feedback D. Mogelijkheden tot reflectie E. De hele voorziening betrekken

Meer lezen: Peeters, J. , Lazzari, A. , Cameron, C. , Budginaite, I. , Hauari H. , Peleman, B. , Siarova, H. (2015). Early Childhood Care: working conditions, training and quality-A systematic review. Dublin: Eurofound Lazarri, A. , Peeters, J. , Vandenbroeck, M. (2013). The early years workforce: A review of European research and good practices on working with children from poor and migrant families. Background paper for the Transatlantic Forum on Inclusive Early Years in New York, 10 -12 th of July 2013 Peeters, J. (2012). De neerwaartse spiraal doorbroken : de professionaliteitsdiscussie in de kinderopvang. In: Van Leeuwen, K. & Van Crombrugge, H. eds. Gezinnen in soorten. Leuven: Garant. Kinderen in Europa. (2015) extra nummer Opvang en opvoeding van jonge kinderen: werkomstandigheden, permanent leren en kwaliteit van voorzieningen. Een systematisch literatuuronderzoek .