I PRAWO PODATKOWE ZAGADNIENIA OGLNE Rok akademicki 2018

  • Slides: 49
Download presentation
+ I. PRAWO PODATKOWE ZAGADNIENIA OGÓLNE Rok akademicki 2018 -2019 Wykład z Prawa podatkowego

+ I. PRAWO PODATKOWE ZAGADNIENIA OGÓLNE Rok akademicki 2018 -2019 Wykład z Prawa podatkowego

+ 2 1. Pojęcie podatku n Podatek – aspekt ekonomiczny i prawny n Podatek

+ 2 1. Pojęcie podatku n Podatek – aspekt ekonomiczny i prawny n Podatek a danina pieniężne przymusowe nieodpłatne ponoszone na rzecz związków publicznoprawnych Podatek to świadczenie wynikające z ustawy bezzwrotne Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. 2

+ a. Pojęcie podatku – cechy stałe Cecha stała podatku ustawowa regulacja podatku tylko

+ a. Pojęcie podatku – cechy stałe Cecha stała podatku ustawowa regulacja podatku tylko ustawa, zgodnie z art. 84 i 217 Konstytucji RP, jest aktem prawnym, którym może być wprowadzony obowiązek płacenia podatków świadczenie pieniężne realizacja zobowiązań podatkowych następuje poprzez przeniesienie własności znaków pieniężnych świadczenie przymusowe realizacja zabezpieczona jest możliwością zastosowania środków egzekucyjnych przewidzianych w stosownych ustawach świadczenie bezzwrotne zapłacony podatek nie jest podatnikowi zwracany świadczenie nieodpłatne świadczenie, którego uiszczenie uprawnia podatnika do jakichkolwiek żądań kierowanych do państwa lub samorządu świadczenie na rzecz podmiotów publicznoprawnych przywilej pobierania podatków przynależy do Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego ( w chwili obecnej – tylko gmin) Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. 3 3

+ 4 b. Podatek a danina publiczna n Nie ma definicji daniny publicznej, chociaż

+ 4 b. Podatek a danina publiczna n Nie ma definicji daniny publicznej, chociaż pojęcie występuje w art. 217 Konstytucji ( „nakładanie podatków, innych danin publicznych”) n Środki publiczne -Dochody publiczne : podatki, składki, opłaty, dopłaty n Niepodatkowe należności budżetowe (wpłaty z zysku jednoosobowych spółek Skarbu Państwa, NBP, kary i sankcje pieniężne, (zwrócone dotacje, wpłaty nadwyżek środków agencji wykonawczych i samorządowych zakładów budżetowych) Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r.

+ 5 c. Podatek – opłata – dopłata podatek • świadczenie nieodpłatne opłata •

+ 5 c. Podatek – opłata – dopłata podatek • świadczenie nieodpłatne opłata • świadczenie odpłatne np. opłata za wydanie zezwolenia; koncesji dopłata • świadczenie ponoszone przez określony podmiot jako udział w kosztach urządzeń państwowych (opłata melioracyjna, adiacencka, planistyczna) Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. 5

+ 6 d. Podatek a składka ubezpieczeniowa n Składka – świadczenie odpłatne PODATEK Opłacanie

+ 6 d. Podatek a składka ubezpieczeniowa n Składka – świadczenie odpłatne PODATEK Opłacanie podatku nie wiąże się z powstaniem jakichkolwiek roszczeń po stronie podatnika Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. SKŁADKA UBEZPIECZENIOWA Opłacanie składek wiąże się z uzyskaniem prawa do świadczeń emerytalnych, zdrowotnych lub rentowych 6

+ 7 e. Podatek a cło n Świadczenie pieniężne o charakterze daninowym, którego nałożenie

+ 7 e. Podatek a cło n Świadczenie pieniężne o charakterze daninowym, którego nałożenie jest związane z faktem przywozu, wywozu lub przewozu przez obszar państwa (unii celnej) n Główny cel – regulacja obrotu towarowego, n Cła mają odrębną od podatków regulacje, a przede wszystkim: - Unijny Kodeks Celny - ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 952/2013. z dnia 9 października 2013 r. ustanawiające unijny kodeks celny. - ustawa z dnia 19. 03. 2004 r. – Prawo celne (t. j. Dz. U. z 2015 r. , poz. 858) Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r.

+ 8 2. Cechy zmienne podatku n Konstrukcja wewnętrzna podatku – cechy zmienne podatku

+ 8 2. Cechy zmienne podatku n Konstrukcja wewnętrzna podatku – cechy zmienne podatku Podmiot podatku Tryb i warunki płatności Ulgi i zwolnienia Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. Przedmiot podatku Podstawa opodatkowania Stawki podatkowe 8

+ 9 a. Podmiot podatku Kto i komu płaci podatek? Podmiot podatku – każda

+ 9 a. Podmiot podatku Kto i komu płaci podatek? Podmiot podatku – każda ze stron stosunku podatkowego podatnik podmiot bierny Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. związek publicznoprawny podmiot czynny 9

+ 10 o Podatnik Osoba fizyczna, osoba prawna, Podatnik w sensie jednostka formalnym- organizacyjna

+ 10 o Podatnik Osoba fizyczna, osoba prawna, Podatnik w sensie jednostka formalnym- organizacyjna podatnik, który nieposiadająca ponosi osobowości prawnej, ekonomicznego podlegająca na mocy ciężaru podatku ustaw podatkowych (VAT, akcyza) obowiązkowi podatkowemu Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. Ustawy podatkowe mogą ustanowić podatnikami inne podmioty (np. podatkowa grupa kapitałowa) 10

+ 11 o Podmioty bierne Inne podmioty bierne płatnik inkasent następca prawny osoba trzecia

+ 11 o Podmioty bierne Inne podmioty bierne płatnik inkasent następca prawny osoba trzecia przedstawiciel podatkowy Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. 11

+ 12 o Podmiot czynny – Organy podatkowe Państwowe organy podatkowe - naczelnik urzędu

+ 12 o Podmiot czynny – Organy podatkowe Państwowe organy podatkowe - naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego- skarbowego – I instancja - dyrektor izby administracji skarbowej, minister finansów, szef krajowej administracji skarbowej, dyrektor krajowej informacji skarbowej Samorządowe organy podatkowe - wójt, burmistrz, prezydent - samorządowe kolegium odwoławcze Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r.

+ 13 o Stosunek podatkowoprawny n Stosunek podatkowoprawny – stosunek zachodzący pomiędzy podmiotem czynnym

+ 13 o Stosunek podatkowoprawny n Stosunek podatkowoprawny – stosunek zachodzący pomiędzy podmiotem czynnym (organem podatkowym) a podmiotem biernym (podatnikiem) na podstawie ustaw podatkowych n Stosunek materialnoprawny n Stosunek proceduralny Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r.

+ 14 b. Przedmiot podatku n Od czego płaci się podatek? Definicja • Przedmiotem

+ 14 b. Przedmiot podatku n Od czego płaci się podatek? Definicja • Przedmiotem podatku jest stan faktyczny lub prawny, z wystąpieniem którego ustawa łączy obowiązek podatkowy Np. dokonanie dostawy towaru opodatkowanej VAT; uzyskanie dochodu (przychodu) Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. 14

+ 15 Podatkowoprawny stan faktyczny n Jest określony w normie podatkowej Podatkowy stan faktyczny

+ 15 Podatkowoprawny stan faktyczny n Jest określony w normie podatkowej Podatkowy stan faktyczny 1 Przedmiot podatku np. osiągnięcie dochodu, przychodu, straty Podatkowy stan faktyczny 2 Przedmiot podatku Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. np. nabycie własności nieruchomości, zawarcie umowy pożyczki 15

+ n 16 c. Podstawa opodatkowania Do czego odnosi się stawki podatkowe? ilościowo lub

+ n 16 c. Podstawa opodatkowania Do czego odnosi się stawki podatkowe? ilościowo lub wartościowo ujęty przedmiot opodatkowania n Podstawa opodatkowania, a podstawa obliczenia podatku Podstawa obliczenia podatku konkretna wielkość, przyjęta przez organ podatkowy w decyzji wymierzającej podatek lub przez podatnika zobowiązanego do samodzielnego obliczenia podatku w deklaracji, uwzględniająca wszystkie odliczenia i pomniejszenia podstawy opodatkowania Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. 16

+ 17 d. Stawki podatkowe n Taryfa podatkowa - skala podatkowa - stawka Stawki

+ 17 d. Stawki podatkowe n Taryfa podatkowa - skala podatkowa - stawka Stawki ze względu na formę • kwotowe • procentowe • mieszane Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. Z punktu widzenia stosunku stawki do podstawy opodatkowania wyróżnia się: • stawki proporcjonalne • stawki progresywne (progresja globalna lub skokowa oraz progresja szczeblowa – ciągła) • stawki regresywne (stawka rośnie a zmniejsza się podstawa) • stawki degresywne (stawki zmniejszają się wraz ze zmniejszaniem podstawy) 17

+ n 18 e. Preferencje podatkowe Ulgi - zwolnienia - wyłączenie Ulga ulgi podatkowe

+ n 18 e. Preferencje podatkowe Ulgi - zwolnienia - wyłączenie Ulga ulgi podatkowe nie dotyczą bezpośrednio podmiotu lub przedmiotu podatku (co charakteryzuje zwolnienia), ale innych elementów konstrukcji podatku, tj. podstawy opodatkowania, stawek podatkowych i kwoty podatku Zwolnienie wyłączenie z zakresu podmiotowego danego podatku pewnej kategorii podmiotów (zwolnienie podmiotowe) lub z przedmiotu danego podatku pewnej kategorii sytuacji faktycznych lub prawnych (zwolnienia przedmiotowe) Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. Wyłączenie w przypadku wyłączenia, obowiązek podatkowy w ogóle nie obciąża danego podmiotu lub przedmiotu 18

+ 19 Zwolnienie – ulga - wyłączenie n Zwolnienie, a wyłączenie zakres opodatkowania wyłączenie

+ 19 Zwolnienie – ulga - wyłączenie n Zwolnienie, a wyłączenie zakres opodatkowania wyłączenie zwolnienie Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. 19

+ n 20 f. Tryb i warunki płatności Kiedy, jak i gdzie trzeba zapłacić

+ n 20 f. Tryb i warunki płatności Kiedy, jak i gdzie trzeba zapłacić podatek? ustawowo określone reguły obowiązujące podatnika przy płaceniu podatku, dotyczące terminu jego uiszczenia, sposobu i formy zapłaty oraz miejsca jego uiszczenia Termin • termin uiszczenia podatku wynosi 14 dni przy podatkach powstających w drodze doręczenia decyzji ustalającej podatek lub jest określony kalendarzowo – przy podatkach powstających z mocy prawa. Forma • uzależniona od rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności Miejsce • miejscem zapłaty podatku jest właściwy rzeczowo i miejscowo organ podatkowy Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. 20

+ 21 3. Funkcje podatków n Funkcje podatków fiskalna redystrybucyjna stymulacyjna Copyright by Katedra

+ 21 3. Funkcje podatków n Funkcje podatków fiskalna redystrybucyjna stymulacyjna Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. 21

+ n 22 4. Klasyfikacje podatków ze względu na: Przedmiot opodatkowania Sposób ustalenia podstawy

+ n 22 4. Klasyfikacje podatków ze względu na: Przedmiot opodatkowania Sposób ustalenia podstawy opodatkowania dochodowe jednostkowe majątkowe od wartości Stosunek do źródła opodatkowania bezpośrednie konsumpcyjne – od wydatków Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. 22

+ 23 4. Klasyfikacje podatków c. d. Rodzaj działalności prowadzonej przez podatnika Podział wpływów

+ 23 4. Klasyfikacje podatków c. d. Rodzaj działalności prowadzonej przez podatnika Podział wpływów z podatków między poszczególne budżety Związane z prowadzeniem działalności gospodarczej Stanowiące dochód budżetu państwa pozostałe Stanowiące dochód j. s. t. Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r.

+ 24 5. System podatkowy n. System podatkowy całokształt podatków istniejących w danym miejscu

+ 24 5. System podatkowy n. System podatkowy całokształt podatków istniejących w danym miejscu i czasie System historyczny • system podatkowy ukształtowany w określonych warunkach społeczno-gospodarczych Racjonalny system podatkowy • pewien teoretycznie skonstruowany wzór systemu idealnego, do którego powinien dążyć ustawodawca, zmieniając obowiązujący w danym kraju system podatkowy Nie jest systemem podatkowym zespół przepisów unijnych regulujących problematykę podatkową !!! Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. 24

+ 25 6. Prawo podatkowe n System prawa podatkowego Prawo podatkowe – ogół norm

+ 25 6. Prawo podatkowe n System prawa podatkowego Prawo podatkowe – ogół norm prawnych regulujących funkcjonowanie systemu podatkowego materialne prawo podatkowe proceduralne prawo podatkowe Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. ustrojowe prawo podatkowe 25

+ 26 a. Ogólne i szczegółowe prawo podatkowe Prawo podatkowe ogólne (normy prawne odnoszące

+ 26 a. Ogólne i szczegółowe prawo podatkowe Prawo podatkowe ogólne (normy prawne odnoszące się do wszystkich lub większości podatków tworzących system podatkowy) Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. szczegółowe (normy prawne regulujące konstrukcję poszczególnych podatków) 26

+ n 27 b. Prawo podatkowe jako odrębna gałąź prawa Prawo podatkowe – charakterystyka

+ n 27 b. Prawo podatkowe jako odrębna gałąź prawa Prawo podatkowe – charakterystyka Cechy prawa podatkowego jako samodzielnej gałęzi prawa: • • administracyjnoprawna metoda regulacji– polegająca na nierównorzędności podmiotów wyodrębnienie merytoryczne- polegające na je szczególnym przedmiocie unormowań, budowie norm, cechach stosunków społecznych regulowanych przez te normy, sposobie regulacji tych stosunków, celach, w jakim zostały ustanowione specyficzne zasady wykładni oraz wyodrębnienie w sferze stosowania wyodrębnienie legislacyjne – polegające na umiejscowieniu norm prawa podatkowego w odrębnych aktach prawnych, szczególny jest także tryb ich tworzenia i wprowadzania w życie Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. 27

+ 28 c. Źródła prawa podatkowego konstytucja ustawy ratyfikowane umowy międzynarodowe rozporządzenia – akty

+ 28 c. Źródła prawa podatkowego konstytucja ustawy ratyfikowane umowy międzynarodowe rozporządzenia – akty prawa miejscowego Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. 28

+ 29 o Konstytucja Regulacje konstytucyjne odnoszące się do systemu podatkowego n podstawa prawna

+ 29 o Konstytucja Regulacje konstytucyjne odnoszące się do systemu podatkowego n podstawa prawna opodatkowania (art. 84) n określenie istotnych elementów konstrukcji podatku, które muszą być uregulowane w ustawie (art. 217) n wprowadzenie specyficznego trybu uchwalania ustaw podatkowych (art. 123) n kompetencje organów samorządowych do tworzenia prawa podatkowego (w ograniczonym zakresie) (art. 168) Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r.

+ 30 o Konstytucja Zasady prawa podatkowego wynikające z konstytucji n nakładanie podatków odbywa

+ 30 o Konstytucja Zasady prawa podatkowego wynikające z konstytucji n nakładanie podatków odbywa się wyłącznie w drodze ustawy, a więc przez parlament (zasada nullum tributum sine lege); n najważniejsze elementy podatku muszą być określone w ustawie; n projekty ustaw podatkowych nie mogą być traktowane jako pilne, a przez to uchwalane według „przyspieszonego” trybu; n prawo jednostek samorządu terytorialnego do ustalania wysokości podatków i opłat samorządowych Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r.

+ 31 o Ustawa – podstawowe źródło prawa podatkowego n Źródła prawa podatkowego -

+ 31 o Ustawa – podstawowe źródło prawa podatkowego n Źródła prawa podatkowego - ustawy Ustawa jako źródło prawa podatkowego • zasadnicze źródło prawa podatkowego; • wszystkie istotne elementy konstrukcji podatku muszą być określone w ustawie; Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r.

+ 32 o Międzynarodowe i Unijne Źródła Prawa Podatkowego n Źródła prawa podatkowego –

+ 32 o Międzynarodowe i Unijne Źródła Prawa Podatkowego n Źródła prawa podatkowego – normy prawa międzynarodowego i unijnego międzynarodowe prawo podatkowe Ratyfikowane umowy międzynarodowe i konwencje Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. akty prawa unijnego prawo pierwotne (traktaty) oraz prawo wtórne (rozporządzenia, dyrektywy) 32

+ 33 o Międzynarodowe Prawo Podatkowe n Ratyfikowane umowy międzynarodowe i konwencje n Umowy

+ 33 o Międzynarodowe Prawo Podatkowe n Ratyfikowane umowy międzynarodowe i konwencje n Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania – dwustronne i wielostronne. Polska zawarła ok. 90 takich umów n Umowy te są oparte o wzorzec zawarty w Modelowej Konwencji OECD w sprawie podatku od dochodu i majątku (wzór umowy i komentarz, który nie jest źródłem prawa) n Umowy o wymianie informacji pomiędzy państwami – np. FATCA z USA Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r.

+ 34 o Międzynarodowe Prawo Podatkowe n Konwencje – wielostronne umowy międzynarodowe dotyczące np.

+ 34 o Międzynarodowe Prawo Podatkowe n Konwencje – wielostronne umowy międzynarodowe dotyczące np. : - konwencja o wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych sporządzoną w Strasburgu 25 stycznia 1988 r. - Konwencja wiedeńska z 1961 r. o stosunkach dyplomatycznych - konwencja wiedeńska z 1993 r. o stosunkach konsularnych - Wielostronna konwencja (w skrócie z ang. MLI) podpisana przez Polskę 7 czerwca 2017 r. jest umową międzynarodową wypracowaną w ramach projektu BEPS (Base Erosion and Profit Shifting) prowadzonego przez OECD i G 20. Inicjatywa BEPS ma na celu przeciwdziałanie agresywnemu planowaniu podatkowemu, którego skutkiem jest sztuczne zmniejszanie podstaw opodatkowania oraz przesuwanie dochodów do krajów, gdzie podlegają one niższym stawkom lub w ogóle nie są opodatkowane. Ma ona doprowadzić do opodatkowywania dochodów w krajach, gdzie prowadzona jest rzeczywista działalność generująca dochody. Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r.

+ 35 o Unijne Prawo Podatkowe n Traktaty – prawo pierwotne n Prawo wtórne

+ 35 o Unijne Prawo Podatkowe n Traktaty – prawo pierwotne n Prawo wtórne – wiążące (rozporządzenia, dyrektywy i decyzje) oraz niewiążące (zalecenia i opinie) n Orzecznictwo TSUE – w praktyce ma moc wiążących precedensów ale formalnie jest źródłem prawa n Harmonizacja prawa podatkowego w ramach Unii Europejskiej - harmonizacja podatków pośrednich - harmonizacja podatków bezpośrednich Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r.

+ o Źródła prawa podatkowego - 36 rozporządzenia wydawane przez upoważnione ustawowo organy w

+ o Źródła prawa podatkowego - 36 rozporządzenia wydawane przez upoważnione ustawowo organy w celu wykonania ustaw podatkowych ich celem jest szczegółowe unormowanie kwestii wskazanych w ustawie na podstawie stosownych wytycznych tam zawartych największe znaczenie w prawie podatkowym mają rozporządzenia wydawane przez ministra finansów Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. 36

+ n 37 o Akty prawa miejscowego Źródła prawa podatkowego – akty prawa miejscowego

+ n 37 o Akty prawa miejscowego Źródła prawa podatkowego – akty prawa miejscowego Największe znaczenie dla lokalnego prawa podatkowego obok ustaw mają uchwały rad gmin, które regulują niektóre elementy konstrukcyjne podatku np. stawki Zdecydowanie mniejsze znaczenie mają uchwały sejmiku województwa (przenoszenie gmin do innych okręgów podatkowych na potrzeby podatku rolnego) Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. MIEJSCOWE PRAWO PODATKOWE 37

+ 38 Nie stanowią źródeł prawa podatkowego orzecznictwo sądowe, w tym Trybunału Sprawiedliwości UE;

+ 38 Nie stanowią źródeł prawa podatkowego orzecznictwo sądowe, w tym Trybunału Sprawiedliwości UE; ogólne i indywidualne interpretacje prawa podatkowego oraz objaśnienia; pisma, okólniki i wyjaśnienia Ministra Finansów; Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. 38

+ 39 7. Zasady podatkowe n Zasady podatkowe > postulaty doktryny skierowane do twórców

+ 39 7. Zasady podatkowe n Zasady podatkowe > postulaty doktryny skierowane do twórców systemu podatkowego, określające, jak powinien on być zbudowany, aby optymalnie realizował swoje zadania Zasady prawa podatkowego – dyrektywy interpretacyjne II stopnia Zasady prawa podatkowego wynikające: - bezpośrednio z aktu normatywnego - sformułowane w doktrynie - wynikające z orzecznictwa sądowego Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. 39

+ 40 a. Zasady podatkowe a zasady prawa podatkowego Zasady podatkowe zasady - postulaty

+ 40 a. Zasady podatkowe a zasady prawa podatkowego Zasady podatkowe zasady - postulaty zasady prawa podatkowego Zasady normatywne, doktrynalne, orzecznicze Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. 40

+ b. Zasady podatkowe Autorzy zasad podatkowych 41 Główne założenia – zasady podatkowe Adam

+ b. Zasady podatkowe Autorzy zasad podatkowych 41 Główne założenia – zasady podatkowe Adam Smith – II poł. XVIII w. -równość, pewność, dogodność, taniość opodatkowania; -proporcjonalne opodatkowanie dochodu Adolf Wagner – II poł. XIX w. -oddziaływanie państwa na procesy gospodarcze za pomocą systemu podatkowego; - wyróżniał cztery grupy zasad: społeczne, fiskalne, gospodarcze, techniczne -Progresywne opodatkowanie dochodu Roman Rybarski – I poł. XX w. -autor wyodrębniał zasady skarbowe i ekonomiczne; - zasada sprawiedliwości podatkowej współczesna doktryna prawa podatkowego m. in. Andrzej Gomułowicz 1. zasady techniki podatkowej 2. ekonomiczne zasady opodatkowania 3. zasady przerzucalności podatków 4. zasady etyki opodatkowania Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r. 41

+ 42 o Ogólne zasady prawa podatkowego zasada legalizmu – organy podatkowe działają na

+ 42 o Ogólne zasady prawa podatkowego zasada legalizmu – organy podatkowe działają na podstawie przepisów prawa zasada wyważania interesu podatnika i interesu publicznego – stosowanie prawa z uwzględnieniem ochrony praw podatnika, ale i dobra publicznego zasada zaufania – organy podatkowe działają w sposób budzący zaufanie, m. in. nie wykorzystują niewiedzy, braku doświadczenia i błędów podatnika zasada współdziałania – współpraca podatnika z organem podatkowym w zakresie wynikającym z przepisów zakaz nadużywania prawa – niedopuszczalność działania sprzecznego z celem przepisów prawa podatkowego Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r.

+ 43 o Ogólne zasady prawa podatkowego c. d. zasada proporcjonalności – podejmowanie przez

+ 43 o Ogólne zasady prawa podatkowego c. d. zasada proporcjonalności – podejmowanie przez organy podatkowe środków współmiernych do celu ustaw, zakaz sięgania do metod, które nie są niezbędne z uwagi na ten cel zasada ugodowego załatwiania spraw – dążenie do załatwienia sprawy w porozumieniu z podatnikiem, z wykorzystaniem konsultacji i mediacji - uzupełnienie procesowej zasady przekonywania zasada pragmatyzmu – zwolnienie organów z obowiązku działań nieracjonalnych ekonomicznie; możliwość odstąpienia od czynności wymaganej przez przepis, ale związanej z kosztami niewspółmiernymi do rezultatu, z zastrzeżeniem, że nie ogranicza to praw podatnika ani też nie prowadzi do nałożenia na niego obowiązków Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r.

+ 44 o Ogólne zasady prawa podatkowego c. d. zasada ograniczonego stosowania analogii –

+ 44 o Ogólne zasady prawa podatkowego c. d. zasada ograniczonego stosowania analogii – w razie stwierdzenia luki prawnej możliwość rozszerzenia zakresu stosowania normy na zbliżone stany faktyczne tymi normami nieobjęte; zakaz ustanawiania/poszerzania obowiązków lub ograniczania uprawnień podatników w drodze analogii nakaz stosowania przepisów uchylonych dla oceny zdarzeń, które miały miejsce pod ich rządami – nakaz stosowania przepisów, które w momencie orzekania są już uchylone, do oceny zdarzeń, które miały miejsce pod ich rządami (chyba że przepis przejściowy stanowi inaczej) zasada rozstrzygania wątpliwości prawnych na korzyść podatnika – nieprzenoszenie na podatnika negatywnych konsekwencji nieprecyzyjnych ustaw Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r.

+ 45 8. Ewolucja polskiego systemu podatkowego n 1989 r. – podatek dochodowy od

+ 45 8. Ewolucja polskiego systemu podatkowego n 1989 r. – podatek dochodowy od osób prawnych, który nie różnicował podatników sektorowo. Po raz pierwszystkie osoby prawne były opodatkowane jednym podatkiem n 1991 r. – wydzielenie podatków stanowiących dochód budżetu gminy; - ustawa o kontroli skarbowej - wprowadzono podatek leśny (zastąpiony ustawą z 2002 r. ) i podatek od gier (zastąpiony ustawą z 2009 r. o grach hazardowych) n 1992 r. reforma opodatkowania dochodu Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r.

+ 46 8. Ewolucja polskiego systemu podatkowego n 1993 r. reforma opodatkowania obrotu –

+ 46 8. Ewolucja polskiego systemu podatkowego n 1993 r. reforma opodatkowania obrotu – podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy n 1995 r. ustawa o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników n 1996 r. – ustawa o doradztwie podatkowym; - ustawa o urzędach i izbach skarbowych zastąpiona ustawą z marca 2017 r. o Krajowej Administracji Skarbowej n 1997 r. – ustawa – Ordynacja podatkowa n 1998 r. – Ustawa o ryczałtach podatkowych Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r.

+ 47 8. Ewolucja polskiego systemu podatkowego n 2000 r. – Nowa ustawa o

+ 47 8. Ewolucja polskiego systemu podatkowego n 2000 r. – Nowa ustawa o opłacie skarbowej (zastąpioną ustawą z 2006 r. ) i nowa ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych n 2004 r. Nowa ustawa o podatku o towarów i usług i nowa ustawa o podatku akcyzowym (zastąpiona ustawą z 2008 r. obowiązującą do dziś) n 2006 r. Podatek tonażowy n 2009 r. – podatek od gier w nowej ustawie o grach hazardowych n 2012 r. – ustawa o podatku od wydobycia niektórych kopalin Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r.

+ 48 8. Ewolucja polskiego systemu podatkowego n 2015 r. ustawa o specjalnym podatku

+ 48 8. Ewolucja polskiego systemu podatkowego n 2015 r. ustawa o specjalnym podatku węglowodorowym n 2016 r. Podatek bankowy i zawieszony podatek handlowy n 2016 r. Podatek okrętowy – ryczałt zamiast PIT lub CIT dla budujących i remontujących statki n 2017 r. ustawa o Krajowej Administracji Skarbowej n 2017 – podatek minimalny od nieruchomości komercyjnych n Nie ma nowych ustaw regulujących: - podatek od spadków i darowizn – 1983 r. - podatek rolny – 1984 r. Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r.

+ 49 8. Ewolucja polskiego systemu podatkowego n Uporządkowanie ogólnego prawa podatkowego w formie

+ 49 8. Ewolucja polskiego systemu podatkowego n Uporządkowanie ogólnego prawa podatkowego w formie nowej ordynacji podatkowej n Zmiany zasad opodatkowania dochodu (podatek od dochodów z działalności gospodarczej i od dochodów osobistych oraz opodatkowanie rolnictwa) n Zmiany zasad opodatkowania majątku nieruchomego – wprowadzenie podatku od wartości nieruchomości (podatek katastralny) Copyright by Katedra Prawa Podatkowego W. P. Uw. B 2017 r.