Podatek dochodowy od osb fizycznych 2019 Niniejsze opracowanie

Podatek dochodowy od osób fizycznych 2019 ( Niniejsze opracowanie przygotowane zostało na podstawie m. in. : meritum podatki 2014, 2015, 2016, 2017, 2018 ABC Wolters Kluwer business Warszawa 2014/2015/2016 /2017 r. Prawo podatkowe pod red. P. Smoleń C. H. BECK 2015 oraz materiałów dydaktycznych Pana dr Piotra Pomorskiego dostępnych na www. kul. pl )

Uwagi wprowadzające: • Opodatkowanie dochodu ( przychodu) polskich podatników - osób fizycznych zasadniczo uregulowane zostało w dwóch podstawowych aktach prawnych: 1) Ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz 2) Ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne Przepisy pierwszej z nich stanowią podstawową formę opodatkowania tym podatkiem. Natomiast drugiej wprowadzają uproszczone zryczałtowane formy opodatkowania przychodów osób fizycznych : Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Kartę podatkową Zryczałtowany podatek dochodowy od osób duchownych

• USTAWA Z DNIA 26 LIPCA 1991 R. O PODATKU DOCHODOWYM OD OSÓB FIZYCZNYCH (Dz. U. z 2012 r. poz. 361)

!Kategorie dochodów (przychodów) niepodlegających opodatkowaniem u. p. d. o. f. 1. Przychody wyłączone z opodatkowania ( art. 2 ust 1 u. p. d. o. f. ) 2. Dochody zwolnione od tego podatku (art. 21 ust 1, 52, 52 a, 52 c, 52 d i 52 e u. p. d. o. f. ) 3. Dochody, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku (art. 22§ 1 o. p. )

Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych -Podmiot podatku- Osoby fizyczne ( status osoby fizycznej uzyskuje się z chwilą urodzenia) - Wspólnicy spółek niemających osobowości prawnej ( czyli spółek cywilnych (art. 869 k. c. ) oraz spółek osobowych prawa handlowego : jawnych ( art. 22 -85 k. s. h. ), partnerskich ( art. 86 -101 k. s. h. ), komandytowych ( art. 102 -124 k. s. h. ) i komandytowo-akcyjnych ( art. 125 -150 k. s. h. ) !!! Spółki komandytowo-akcyjne od 1 stycznia 2014 r. stały się podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych. Zmiany wprowadziła ustawa z dnia 8 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku tonażowym (Dz. U. poz. 1387). Oznacza to podwójne opodatkowanie zysków SKA z działalności gospodarczej (19 % CIT plus 19 % PIT od dywidend).

• Tym samym obecnie SKA jest opodatkowana na dwóch poziomach: 1. Na poziomie spółki komandytowo-akcyjnej – podatkiem dochodowym od osób prawnych opodatkowany jest zysk wypracowany przez taką spółkę ( spółka komandytowoakcyjna od 1 stycznia 2014 r. uzyskała bowiem osobowość podatkowo-prawną), a następnie 2. Na poziomie wspólników: akcjonariusz i komplementariusza opodatkowani (zryczałtowanym podatkiem od osób fizycznych z zastosowaniem stawki 19%) od faktycznie uzyskanego przez nich dochodu z uczestnictwa w zyskach takiej spółki, czyli – w przypadku akcjonariusza – z tytułu otrzymanej lub postawionej przez taką spółkę, do jego dyspozycji, dywidendy (co stanowi przychód z kapitałów pieniężnych określony w art. 17 ust. 1 pkt 4 u. p. d. o. f. W brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r. )

• ! Pamiętajmy, że pomimo iż śmierć powoduje ustanie bytu prawnego osoby fizycznej, to jednak nie oznacza to, że tym samym wygasają jej prawa i obowiązki w tym podatku. Kwestię sukcesji podatkowej osób fizycznych regulują przepisy art. 97 -106 o. p. • Przykład: Jan Kowalski złożył rozliczenie podatkowe za 2018 r. , z którego wynikała nadpłata w wysokości 800 zł. Jednak przed otrzymaniem tej kwoty zmarł. Nadpłata ta podlega dziedziczeniu i przysługuje jego spadkobiercom.

Przepisy u. p. d. o. f. wprowadzają pewne zróżnicowanie w opodatkowaniu osób fizycznych ze względu na: 1. miejsce zamieszkania (nieograniczony/ograniczony obowiązek podatkowy; umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania) 2. ich wiek ( opodatkowanie małoletnich) 3. stan cywilny i rodzinny ( wspólne opodatkowanie małżonków, opodatkowanie osób samotnie wychowujących dzieci) 4. rodzaj uzyskanego dochodu ( przychodu)

Ad. 1 Nieograniczony i ograniczony obowiązek podatkowy Pytanie: Czy zakresem polskiego podatku dochodowego powinny objęte być tylko dochody krajowe, czy również te uzyskiwane poza granicami kraju?

• Rozróżnienie między ograniczonym i nieograniczonym obowiązkiem podatkowym ma istotne znaczenie dla opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Podmioty podlegające nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu płacą bowiem podatek dochodowy od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Natomiast podmioty podlegające ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu zasadniczo płacą podatek dochodowy tylko od dochodów uzyskanych na terytorium Polski.

Nieograniczony obowiązek podatkowy: • Zgodnie z art. 3 ust. 1 u. p. d. o. f. , osoby fizyczne , jeśli mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Podstawowym kryterium przesądzającym o rodzaju obowiązku podatkowego w podatku PIT jest zatem miejsce zamieszkania. Zgodnie zaś z art. 3 ust. 1 a u. p. d. o. f. za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski i podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu uważa się osobę fizyczną, która: • 1. posiada na terytorium Polski centrum interesów osobistych i gospodarczych ( ośrodek interesów życiowych – tzw. kryterium zobiektywizowane) lub • 2. Przebywa na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym

• Podsumowując ! Jeśli dana osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Taki podatnik objęty jest wówczas nieograniczonym obowiązkiem podatkowym.

Vaclav Havranek mieszka z matką w Hajduszoboszlo. W maju 2014 r. wyjechał do Polski, gdzie zaczął pracować w polskiej firmie informatycznej. W marcu 2015 r. Kupił w Polsce mieszkanie, a w czerwcu 2015 r. ożenił się z Polką. W kwietniu 2016 r. przyszło na świat ich dziecko. W takiej sytuacji – stosując kryterium zobiektywizowane można przyjąć, że Vaclaw Havranek ….

• . . Przebywa w Polsce z zamiarem stałego pobytu. Tak więc zgodnie z definicją nieograniczonego obowiązku podatkowego, całość jego dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów będzie podlegać opodatkowaniu w Polsce! * Kryterium zobiektywizowane - polega na tym, że przeciętny obserwator może wyciągnąć wniosek, że określona miejscowość jest głównym ośrodkiem działalności danej osoby fizycznej ( post. SN z 7 czerwca 1983 r. II UR 4/83

• Marta Litzhof jest obywatelką Księstwa Lichtensteinu. W okresie 1 marca - 1 czerwca 2017 r. oraz 1 września - 31 grudnia 2017 r. przebywała w Polsce. Oznacza to, że zgodnie z obowiązującymi od 1 stycznia 2007 r. przepisami, podlegała ona nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce – przebywała bowiem w Polsce dłużej niż 183 dni.

• Jak rozstrzyga się w Polsce spory z innymi państwami o rezydencję danej osoby?

• Zgodnie z art. 4 a u. p. d. o. f. przepisy dotyczące nieograniczonego obowiązku podatkowego stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska. Oznacza to, że w myśl art. 4 ust. 2 Modelu Konwencji OECD, ewentualne spory między państwami o rezydencję danej osoby rozstrzyga się, stosując kolejne reguły kolizyjne:

• 1. Pierwszym kryterium jest posiadanie stałego ogniska domowego (wówczas mniejszą wagę przywiązujemy do intencji danej osoby, a większe znaczenie mają okoliczności faktyczne) • 2. W przypadku posiadania dwóch miejsc zamieszkania w obu państwach – decydujące znaczenie ma kryterium ściślejszego powiązania osobistego i gospodarczego – ośrodek interesów życiowych. W takiej sytuacji należy wziąć pod uwagę przede wszystkim stosunki rodzinne i towarzyskie, a także zatrudnienie, działalność polityczną i kulturalną oraz ewentualne miejsce działalności gospodarczej lub miejsce, z którego dana osoba zarządza swoim mieniem.

• 3. Jeżeli nie można ustalić, w którym państwie dana osoba ma ośrodek interesów życiowych, albo jeżeli nie posiada ona stałego miejsca zamieszkania w żadnym z państw, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania w tym z państw, w których zwykle przebywa (należy wówczas stosować metodę porównawczą powyżej jednego roku podatkowego) • 4. Jeżeli osoba przebywa w obu państwach lub nie przebywa zazwyczaj w żadnym z nich, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania w tym z państw, z którego jest obywatelem. • 5. W myśl ostatniego kryterium, jeżeli dana osoba jest obywatelem obydwu państw lub nie jest obywatelem żadnego z nich, to właściwe organy obu państw rozstrzygną sprawę w drodze wzajemnego porozumienia.

Czy można uznać, że centrum interesów życiowych podatnika zatrudnionego poza krajem jest Polska tylko dlatego, że posiada on w Polsce : • konta bankowe, • jest właścicielem mieszkania położonego w Polsce • dokonuje wpłat składek na ZUS ?

• ! W wyroku z 11 maja 2016 r. WSA w Warszawie dookreślił kryteria określenia rezydencji podatkowej osoby fizycznej. W wyroku tym Sąd orzekł, że organ podatkowy nie ma podstaw do przyjęcia, że centrum interesów życiowych podatnika zatrudnionego poza krajem jest Polska z tego wyłącznie powodu, że posiada on w Polsce konta bankowe, jest właścicielem mieszkania położonego w Polsce i dokonuje wpłat składek na ZUS ( III SA/Wa 1466/15). Tym samym polski organ podatkowy nie może tylko na podstawie takich przesłanek przyjąć, że ten podatnik ma miejsce zamieszkania w Polsce i w związku z tym – ma w Polsce nieograniczony obowiązek podatkowy.

• W sprawie, w której zapadł wspomniany powyżej wyrok WSA w Warszawie organ podatkowy przyjął, że centrum interesów życiowych podatnika (pracującego w okresie 2013 -2016 r. we Włoszech) jest w Polsce, bowiem: • - w Polsce znajduje się mieszkanie, przy czym podatnik uzyskuje dochody z najmu tego lokalu, • - opłaca w Polsce składki na ZUS • - posiada w Polsce konta bankowe, • - polski pracodawca udzielił mu urlopu na okres trzech lat, oddelegowując do pracy we Włoszech w spółce przynależącej do tej samej grupy kapitałowej, co spółka pracodawcy.

• W sprawie tej organ zignorował następujące okoliczności dotyczące tego podatnika: • -podatnik przebywał we Włoszech wraz z rodziną • - wynajmował w tym czasie we Włoszech dom i zamieszkiwał w nim razem ze swoją rodziną; • - jego dzieci chodziły przez ten czas do włoskiej szkoły.

• Dlatego też każdy przypadek wymaga indywidualnego rozpatrzenia po to, aby jednoznacznie określić, z którym krajem dana osoba fizyczna ma ściślejsze powiązania, czyli gdzie posiada nieograniczony obowiązek podatkowy.

Ograniczony obowiązek podatkowy • Podstawowym kryterium przesądzającym o ograniczonym obowiązku podatkowym w podatku dochodowym od osób fizycznych jest brak miejsca zamieszkania na terytorium Polski. ( Nierezydentami są zatem osoby fizyczne niespełniające kryterium rezydenta) Od 1 stycznia 2007 r. ustawodawca doprecyzował także pojęcia dochodów (przychodów) nierezydentów uzyskiwanych na terytorium Polski ( art. 3 ust. 2 b u. p. d. o. f. )

• Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania

Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania • Zasady dotyczące nieograniczonego i ograniczonego obowiązku podatkowego nie eliminują sytuacji gdy dany dochód (przychód) ma zostać opodatkowany zarówno w państwie rezydencji ( miejsca zamieszkania) podatnika, jak i w państwie (położenia) źródła danego dochodu ( przychodu). Inaczej: sytuacja gdy rezydent w tym samym roku osiągnął dochody objęte podatkiem dochodowym na terenie jurysdykcji podatkowej dwóch państw. W takiej sytuacji zwykle zastosowanie mają umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Polska zawarła 93 takich umów (stan na 31 grudnia 2018 r. )

• Przykład: Dwaj bracia Oscar i David Dominguez mają odrębne miejsca zamieszkania. Oscar w Meksyku, a David w Brazylii. W okresie styczeń-październik 2017 r. przebywali w Polsce, gdzie pracowali w restauracji „ Kuchnie Świata”. Zgodnie z definicją ograniczonego obowiązku podatkowego, ich dochody z pracy będą podlegać opodatkowaniu w Polsce. Różnica polega na tym, że Oscar skorzysta z postanowień polsko-meksykańskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, natomiast dochód Davida zasadniczo może zostać opodatkowany dwa razy: w Polsce i w Brazylii. Dotychczas bowiem Polska i Brazylia nie zawarły umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Metody unikania podwójnego opodatkowania: • Jeżeli podatnik podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu ( mający zamieszkanie na terytorium Polski) uzyskuje zarówno dochody ze źródeł przychodów położonych w Polsce, jak i za granicą może dojść do podwójnego opodatkowania tego samego dochodu ( w Polsce i za granicą). W takiej sytuacji zwykle zastosowanie mają umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. W Polskiej u. p. d. o. f. przyjęto dwa warianty :

Metody unikania podwójnego opodatkowania: • 1) metodę wyłączenia z progresją ( podatek rezydulany należny od rezydenta – wylicza się tylko od dochodów krajowych, ale zamiast stawki krajowej, przewidzianej w polskiej ustawie, stosuje się indywidualnie obliczoną stawkę wyższą, ustaloną jako iloraz podatku od łącznych dochodów dzielonych przez sumę łącznych dochodów : stawka ta ma charakter progresywny i jest ona tym wyższa , im więcej dochodów podatnik uzyskał za granicą lub • 2) metodę odliczenia proporcjonalnego ( w tym przypadku podatek rezydualny oblicza się od połączonych dochodów polskich i zagranicznych: podatek ten można jednak pomniejszyć o kwotę podatku zapłaconego za granicą od zagranicznych dochodów. Niemniej to zmniejszenie może nastąpić tylko w analogicznej proporcji do tej, którą stanowi dochód zagraniczny w sumie wszystkich rocznych dochodów podatnika)

• ! O tym, która z tych dwóch metod jest stosowana, decydują przepisy umowy bilateralnej między Polską a innym krajem. Korzystniejsza dla podatnika jest metoda wyłączenia progresywnego, zwłaszcza w sytuacji , gdy w Polsce nie osiągnął on żadnych dochodów.

Skala obowiązująca za rok 2016 art. 27 u. p. d. o. f. Podstawa obliczenia podatku w złotych ponad do 85 528 Podatek wynosi 18% minus kwota zmniejszająca podatek 556 zł 02 gr 14 839 zł 02 gr + 32% nadwyżki ponad 85 528 zł

Nowa skala obowiązująca od 1 stycznia 2017 r (aktualna do rozliczeń za rok 2018) – art. 27 u. p. d. o. f. Podstawa obliczenia podatku w złotych ponad do 85 528 Podatek wynosi 18% minus kwota zmniejszająca 15 395 zł 04 gr + podatek 32% nadwyżki ponad 85 528 zł

2018 / 2019: ogólna tabela podatkowa PIT Podstawa obliczenia podatku (POP) Obliczenie podatku Kwota ZMNIEJSZAJĄCA PODATEK w rozliczeniu rocznym < 8000 zł – 13 000 zł 1440 zł 18% POP minus kwota zmniejszająca podatek [883, 98 zł x (POP – 8000 zł)] 1440 zł minus ------------------5000 zł 13 000 zł – 85 528 zł 85528 zł – 127000 zł 556, 02 zł 15 395, 04 zł + 32% (POP – 85 528 zł) minus kwota zmniejszająca podatek [556, 02 zł x (POP – 85528 zł)] 556, 02 zł minus ----------------- 41472 zł [P 6] Podatki dochodowe 34

• Innymi słowy - kwota zmniejszająca podatek (art. 27 ust. 1 a u. p. d. o. f. ) , o której mowa w ust. 1, odliczana w rocznym obliczeniu podatku, o którym mowa w art. 34 ust. 7 lub w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, wynosi: 1) 1440 zł - dla podstawy obliczenia podatku nieprzekraczającej kwoty 8000 zł; 2) 1440 zł pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 883 zł 98 gr x (podstawa obliczenia podatku - 8000 zł) ÷ 5000 zł, dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 8000 zł i nieprzekraczającej kwoty 13 000 zł; 3) 556 zł 02 gr - dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 13 000 zł i nieprzekraczającej kwoty 85 528 zł; 4) 556 zł 02 gr pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 556 zł 02 gr x (podstawa obliczenia podatku - 85 528 zł) ÷ 41 472 zł, dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 85 528 zł i nieprzekraczającej kwoty 127 000 zł.

2017 / 2018: minimum wolne od podatku oraz kwoty zmniejszające podatek Podstawa obliczenia podatku (POP) Kwota ZMNIEJSZAJĄCA PODATEK w rozliczeniu za 2017 rok < 6600 zł 1188 zł < 8000 zł 6600 zł – 11000 zł 1440 zł [631, 98 zł x (POP – 6600 zł)] 1188 zł minus ------------------ 4400 zł 8000 zł – 13 000 zł 11000 zł – 85528 zł [883, 98 zł x (POP – 8000 zł)] 1440 zł minus ------------------5000 zł 556, 02 zł 13 000 zł – 85 528 zł 85528 zł – 127000 zł Kwota ZMNIEJSZAJĄCA PODATEK w rozliczeniu za 2018 rok 556, 02 zł [556, 02 zł x (POP – 85528 zł)] 556, 02 zł minus ------------------ 41472 zł [P 6] Podatki dochodowe [556, 02 zł x (POP – 85528 zł)] 556, 02 zł minus ------------------ 41472 zł 36

Od 2019 r. : Danina solidarnościowa Typ rozliczenia Wzór na daninę solidarnościową Zasady ogólne ( „według skali”) 4% ( POP – ZUS – 1 000 zł) Liniowy PIT dla DG / Dspec. 4% (POP – ZUS – 1 000 zł) Dochody z giełdy 4% (POP – 1 000 zł) Dochody z CFC 4% (POP – dywidendy od CFC – dochód ze zbycia udziałów w CFC – 1 000 zł) Wpłaconą na rachunek urzędu skarbowego daninę solidarnościową naczelnik urzędu skarbowego przekazuje na rachunek bankowy Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych w terminie: 1) trzech dni roboczych licząc od dnia 1 sierpnia roku, w którym jest składana deklaracja o wysokości daniny solidarnościowej - w przypadku daniny solidarnościowej zapłaconej w terminie jej zapłaty; 2) dwóch miesięcy od dnia wpływu daniny solidarnościowej na rachunek urzędu skarbowego, nie wcześniej jednak niż dnia 1 sierpnia roku, w którym powinna zostać złożona deklaracja o wysokości daniny solidarnościowej - w przypadku daniny solidarnościowej zapłaconej po upływie terminu jej zapłaty. [P 6] Podatki dochodowe 37

Sposób obliczenia podatku metodą wyłączenia z progresją: Krok 1. do dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym dodaje się dochody zwolnione od tego podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania i od sumy tych dochodów oblicza się podatek według skali podatkowej (art. 27 ust. 1 u. p. d. o. f. ) Krok 2. Ustala się stopę procentową tego podatku do tak obliczonej sumy dochodów Krok 3. Ustaloną w powyższy sposób stopę procentową stosuje się do dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym

Ogólny wzór na metodę wyłączenia z progresją : • A) dochód polski + dochód zagraniczny = Podstawa opodatkowania • B) podstawa opodatkowania x stawka ( art. 27 PIT) = podatek • C) Podatek B Podstawę A = Stawka ( wyrażona w % do dwóch miejsc po przecinku) • D) stawka % x dochód polski = PIT

• Przykład obliczania podatku metodą wyłączenia z progresją: Jan Kowalski, mający miejsce zamieszkania na terytorium Polski, osiągnął w 2018 r. dochód opodatkowany na zasadach ogólnych w wysokości 45 000 zł oraz dochód osiągnięty na Ukrainie w wysokości 20 000 zł, zwolniony od podatku na podstawie przepisów polskoukraińskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zgodnie z art. 27 ust. 8 u. p. d. o. f. podatek należy obliczyć w następujący sposób ?

• • A) 45 000 + 20 000 = 65 000 zł ( podstawa opodatkowania) B) 65 000 x 18% - 556, 02 = 11 144 zł (podatek) C) 11 144/65 000 = 17, 14% (stawka) D) 17, 14% x 45 000 = 7 713 zł ( PIT wg metody wyłączenia z progresją) - Warto zwrócić uwagę, że jeżeli opodatkowaniu podlegałby jedynie dochód uzyskany w Polsce to wówczas równanie przebiegałoby w inny sposób: 45 000 x 18% - 556, 02 = 7544 zł - A zatem porównanie obu tych kwot wskazuje , że dochody osiągnięte za granicą, mimo iż są w tym wypadku zwolnione z opodatkowania w Polsce – to jednak wywierają istotny wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego ( zapłacimy większy podatek o kwotę 169 zł)

• Metodę wyłączenia z progresją przewidują między innymi umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarte przez Polskę z następującymi państwami: Albanią, Austrią, Chinami, Chorwacją, Cyprem, Czechami, Danią, Estonią, Francją, Finlandią, Grecją, Hiszpanią, Indonezją, Irlandią, Japonią, Kanadą, Kuwejtem, Litwą, Luksemburgiem, Łotwą, Niemcami, Norwegią, Portugalią, Republiką Południowej Afryki, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwecją, Tunezją, Turcją, Ukrainą, Węgrami, Wielką Brytanią i Irlandią Północną oraz Włochami.

Metoda odliczenia proporcjonalnego • Druga z metod unikania podwójnego opodatkowania w odróżnieniu od wcześniejszej ( wyłączenia z progresją) nie powoduje zwolnienia dochodów osiągniętych za granicą z opodatkowania w Polsce. Tym samym dochody takie powinny być wykazane w zeznaniu rocznym na zasadach ogólnych. Metoda ta pozwala jednak na odliczenie od podatku obliczonego od łącznej sumy kwoty podatku zapłaconego za granicą.

Sposób obliczenia podatku metodą odliczenia proporcjonalnego • Zgodnie z art. 27 ust. 9 u. p. d. o. f. jeśli podatnik , mający miejsce zamieszkania w Polsce, osiąga dochody z tytułu działalności wykonywanej zagranicą lub ze źródeł przychodów tam się znajdujących, a umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie stanowi o zastosowaniu metody wyłączenia z progresją, dochody te łączy się z dochodami ze źródeł przychodów położonych na terytorium Polski. W tym przypadku odlicza się kwotę równą podatkowi zapłaconemu w obcym państwie. Odliczenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w państwie obcym.

Ogólny wzór na metodę odliczenia proporcjonalnego : • A) dochód polski + dochód zagraniczny = podstawa opodatkowania • B)podstawa x stawka polska = podatek • C) dochód zagraniczny/podstawę = wyrażony w % udział dochodu zagranicznego w ogólnej sumie dochodów • D) podatek B x % udziału dochodu zagranicznego = maksymalna kwota podatku, która może podlegać odliczeniu

• Przykład: Jan Kowalski , mający miejsce zamieszkania na terytorium Polski, osiągnął w 2018 r. dochód opodatkowany na zasadach ogólnych w wysokości 50 000 zł oraz dochód osiągnięty w Szwecji w wysokości 100 000 zł. Od dochodu osiągniętego w Szwecji zapłacił podatek w wysokości 20 000 zł. Na mocy postanowień polsko-szwedzkiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania do dochodu osiągniętego w Szwecji stosuje się metodę odliczenia proporcjonalnego. Zgodnie z art. 27 ust. 9 u. p. d. o. f. podatek należy obliczyć w następujący sposób ?

• A) 150 000 zł ( dp +dz = Po) • B) 15 395 04 x 32% ( 150 000 – 85 528) = 36 026 zł • C) 100 000/150 000 = 66% ( udział dochodu zagranicznego w ogólnej sumie dochodu) • D) 36 026 x 66% = 23 777 zł ( maksymalna kwota podatku, która może podlegać odliczeniu) - Zgodnie z metodą odliczenia proporcjonalnego, odliczeniu podlega jedynie kwota 20 000 zł. Należy bowiem podkreślić, że jeżeli podatek zapłacony za granicą jest niższy od wyliczonego limitu, podlega odliczeniu w całości. Jeśli natomiast jest wyższy, podlega odliczeniu tylko do wysokości limitu. Tym samym Jan Kowalski zapłaci w Polsce podatek w wysokości 16 026 zł ( 36 026 – 20 000 zł)

• Metodę odliczenia proporcjonalnego przewiduje się między innymi w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę z następującymi państwami: Armenią, Australią, Belgią, Chile, Danią, Egiptem, Finlandią, Gruzją, Holandią, Iranem, Islandią, Kazachstanem, Kirgistanem, Koreą Południową, Luksemburgiem, Macedonia, Mołdową, Rosją, Stanami Zjednoczonymi, Syrią, Tadżykistanem i Uzbekistanem.

Ulga Abolicyjna • Zgodnie z art. 27 g u. p. d. o. f. podatnicy podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce , uzyskujący dochody poza terytorium Polski, w państwie z którym Polska zawarła niekorzystną umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania ( bądź w ogóle nie zawarło żadnej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania) mają prawo do odliczenia w zeznaniu rocznym kwoty stanowiącej różnicę między podatkiem określonym przy zastosowaniu metody odliczenia proporcjonalnego a kwotą podatku , która byłaby należna od uzyskanych przez nich dochodów przy zastosowaniu do nich wyłączenia z progresją jako metody uniknięcia podwójnego opodatkowania

Ogólny wzór na Ulgę Abolicyjną: • PIT wg. metody odliczenia proporcjonalnego minus PIT wg. metody wyłączenia z progresją = wynik czyli kwota, którą można odliczyć w zeznaniu rocznym.

• Przykład : Pan Tomasz pracował w Polsce gdzie w roku podatkowym zarobił 10 000 zł oraz w USA gdzie zarobił 200 000 zł ( podatku w USA zapłacił 35 000 zł) – oblicz czy przysługuje mu ulga abolicyjna ( a jeżeli tak to w jakim rozmiarze)

• A więc: 1. W pierwszej kolejności musimy obliczyć PIT wg. metody odliczenia proporcjonalnego 2. Następnie musimy obliczyć PIT wg. metody wyłączenia z progresją 3. Dalej od PIT wg. Metody odliczenia proporcjonalnego odejmujemy PIT wg metody wyłączenia z progresją aby w ten sposób otrzymać kwotę, którą będziemy mogli odliczyć w zeznaniu rocznym (ulga abolicyjna) i ostatecznie ustalić kwotę należnego podatku PIT

Ad. 1 I PIT metodą odliczenia proporcjonalnego • A) dochód polski + dochód zagraniczny = podstawa opodatkowania • B)podstawa x stawka polska = podatek • C) dochód zagraniczny/podstawę = wyrażony w % udział dochodu zagranicznego w ogólnej sumie dochodów • D) podatek B x % udziału dochodu zagranicznego = maksymalna kwota podatku , która może podlegać odliczeniu

• I w pierwszej kolejności należy obliczyć PIT metodą odliczenia proporcjonalnego A ) 10 000 + 200 000 = 210 000 zł B) (210 000 – 85 528) x 32% + 15 395 04 = 55 226 zł C) 200 000/210 000 = 95% D) 95% x 55 226 = 52 464 zł( kwota maksymalnego odliczenia – w takiej sytuacji odliczamy podatek zapłacony w USA który nie przekracza limitu a więc 35 000 zł ) E) 55 226 – 35 000 = 20 526 zł ( PIT wg metody odliczenia)

Ad. 2 PIT wg. Metody wyłączenia z progresją: • A) dochód polski + dochód zagraniczny = Podstawa opodatkowania • B) podstawa opodatkowania x stawka ( art. 27 PIT) = podatek • C) Podatek B Podstawę A = Stawka ( wyrażona w % do dwóch miejsc po przecinku) • D) stawka % x dochód polski = PIT

• II metoda wyłączenia z progresją A) 1 000 + 200 000 = 210 000 B) (210 000 – 85 528) x 32% + 15 395 04 = 55 226 zł C) 55 226/210 000 = 26, 29% D) 26, 29% x 10 000 = 2 629 zł ( PIT wg metody wyłączenia)

Ad. 3 ulga abolicyjna: • PIT wg. metody odliczenia proporcjonalnego minus PIT wg. metody wyłączenia z progresją = wynik czyli kwota, którą można odliczyć w zeznaniu rocznym.

Rozwiązanie ( PITO – PITW : 20 526 – 2 629 ) = 17 897 zł – ulga abolicyjna , którą można odliczyć od podatku w zeznaniu rocznym. E) 20 526 (PITO) – 17 897 (ulga abolicyjna) = 2 629 zł (PIT) (Reasumując ulga abolicyjna równoważy obie metody unikania podwójnego opodatkowania sprowadzając wynik do identycznej wartości)

DIETY

• Zwykle pracując za granicą otrzymujemy wynagrodzenie w walucie kraju w którym pracujemy. Chcąc pomniejszyć podstawę opodatkowania a co za tym idzie również wysokość należnego podatku musimy pamiętać o art. 21 ust. 1 pkt 20 u. p. d. o. f. który wskazuje, że wolna od podatku jest część przychodów osób mieszkających w Polsce a przebywających ( pracujących) czasowo za granicą. Wówczas wysokość takiego odliczenia za każdy dzień pobytu za granicą, w którym podatnik pozostawał w stosunku służbowym, stosunku pracy, nakładczej oraz spółdzielczym stosunku pracy odpowiada 30% diety, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalenia należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju z zastrzeżeniem ust. 15 art. 21 u. p. d. o. f. Innymi słowy, podatnicy, którzy pracują za granicą a podlegają opodatkowaniu w Polsce mogą od podstawy opodatkowania odliczyć kwotę równą 30% diety za każdy dzień pobytu za granicą – zasady te obowiązują od 1 stycznia 2007 r.

Aby obliczyć wysokość diet możliwych do odjęcia od dochodu zagranicznego musimy w pierwszej kolejności: 1. ustalić liczbę dni w których podatnik przebywał za granicą i podlegał tam np. stosunkowi pracy 2. następnie należy ustalić 30% diety w zależności od kraju w którym praca była wykonywana ( niezbędna jest tu treść Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej ) 3. W celu ustalenia podstawy opodatkowania kwotę wynagrodzenia uzyskanego z zagranicy zmniejszamy o wysokość diet i tak ustaloną podstawę przeliczamy na złotówki według kursu z dnia otrzymania lub pozostawienia do dyspozycji podatnika wynagrodzenia

• Pan Jarosław Kowalski z zawodu informatyk o specjalizacji robotyka i automatyka z ramienia firmy Bumar wyjechał do Nowego Jorku gdzie od marca do lipca 2017 r. pracował jako główny programista projektu bezzałogowych samolotów zwiadowczych „ Predator” ( Drapieżnik). Za pobyt w USA otrzymał wynagrodzenie w kwocie 10 000 USA / za każdy miesiąc pracy. Oraz zapłacił podatek w wysokości 15 000 USA. ( 50 250 zł) Po powrocie do kraju otrzymał kolejny kontrakt który zagwarantował mu dochody od sierpnia do grudnia na poziomie 5 000 zł/ za każdy miesiąc. Oblicz podatek PIT wiedząc, że Polskę ze Stanami Zjednoczonymi łączy umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania zwana odliczeniem proporcjonalnym. • Kwota diety : 59 USA.

Należy policzyć dni w poszczególnych miesiącach: • • • Marzec – 31 dni x 59 USA x 30 % = 549 USA Kwiecień – 30 dni x 59 USA x 30% = 531 USA Maj – 31 dni x 59 USA x 30% = 549 USA Czerwiec – 30 dni x 59 USA x 30% = 531 USA Lipiec – 31 dni x 59 USA x 30 % = 549 USA = 2 709 USA ( kwota o którą można pomniejszyć wysokość przychodu uzyskanego za granicą jeszcze przed przeliczeniem jej za zł)

• Dochód uzyskany za granicą: • 50 000 USA – 2 709 USA = 47 291 USA • 47 292 USA x 3, 19 ( kurs dolara z 31. 07. 2017 r. ) = 150 861 zł • Dochód uzyskany w Polsce : • 5 000 x 5 miesięcy = 25 000 zł

I : Metoda odliczenia proporcjonalnego A) 25 000 zł + 150 861 zł = 175 861 zł B) 15 395, 04 + 32% ( 175 861 – 85 528 zł) = 44 301 zł (podatek) C) 150 861/ 175 861 = 85% ( ustalony udział dochodów zagranicznych w ogólnej sumie dochodów) D) 85% x 44 301 zł = 37 655 zł ( kwota maksymalnego odliczenia) Rozwiązanie: 44 301 zł – 37 665 = 6 636 zł ( PIT wg metody odliczenia proporcjonalnego)

• Ustal ulgę abolicyjną • PIT wg. metody odliczenia proporcjonalnego minus PIT wg. metody wyłączenia z progresją = wynik czyli kwota, którą można odliczyć w zeznaniu rocznym.

• II Wyłączenie z progresją : A) -//B) -//C) 44 301 zł/ 175 861 = 25, 19% D) 25, 19% x 25 000 = 6 298 zł ( PIT wg wyłączenia)

• 6 636 zł (PIT wg metody odliczenia) minus 6 298 zł (PIT wg metody wyłączenia z progresją) = 338 zł (ulga abolicyjna) • Rozwiązanie : od podatku wyliczonego metodą odliczenia proporcjonalnego odejmujemy ulgę abolicyjną: 6 636 – 338 zł = 6 298 (podatek do zapłaty)

Ad. 2 Opodatkowanie małoletniego • Osoba małoletnia to osoba, która nie osiągnęła jeszcze pełnoletności. Zgodnie z art. 10 k. c. – pełnoletność uzyskuje się z chwilą ukończenia 18 lat albo zawarcia związku małżeńskiego.

• Na mocy art. 7 ust. 1 u. p. d. o. f. –zasadniczo dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych podlegające opodatkowaniu w Polsce dolicza się do dochodów rodziców lub osób samotnie wychowujących dzieci. Jeżeli natomiast małżonkowie-rodzice dziecka podlegają odrębnemu opodatkowaniu, to dochód małoletniego dziecka dolicza się do ich dochodów po połowie. Jeżeli zaś małżonkowie-rodzice dziecka korzystają z możliwości wspólnego opodatkowania, wtedy dochód dziecka sumuje się z dochodami rodziców. • Od zasady przewidującej doliczanie dochodu dziecka do dochodów rodziców ustawa przewiduje pewne wyjątki: I tak małoletnie dzieci od dochodów z: pracy, stypendiów ( z wyjątkiem stypendiów zwolnionych z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt. 39 i 40 b u. p. d. o. f. ) oraz przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku, oraz w sytuacji gdy rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci – zobowiązane są do złożenia zeznania rocznego i rozliczenia się z podatku

• 16 letni Jan Kowalski uzyskiwał dochody z następujących źródeł: 1) 10 000 zł ( ze stosunku pracy w celu przygotowania zawodowego) 2) 12 000 zł ( z tytułu wynajmu mieszkania odziedziczonego po zmarłym ojcu). - W takiej sytuacji Jan Kowalski powinien samodzielnie złożyć zeznanie roczne od dochodów wymienionych w pkt . . . Natomiast dochód wymieniony w pkt …. . Podlega doliczeniu do dochodu jego matki

• Odpowiedź: W stosunku do dochodu wymienionego w pkt 1 ( 10 000 zł ze stosunku pracy w celu przygotowania zawodowego) – Jan Kowalski powinien samodzielnie złożyć zeznanie roczne. Natomiast w stosunku do dochodu nr 2 ( 12 000 zł tytułem wynajmu mieszkania odziedziczonego po zmarłym ojcu podlega doliczeniu do dochodu jego matki • ! Małoletnie dzieci od dochodów : 1) z pracy 2) ze stypendiów ( z wyjątkiem stypendiów zwolnionych z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 39 i 40 b u. p. d. o. f. oraz 3) przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku, oraz 4) w sytuacji gdy rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci • - zobowiązane są do złożenia zeznania rocznego i rozliczania się z podatku dochodowego

Ad. 3 Wspólne opodatkowanie małżonków • Instytucja wspólnego opodatkowania małżonków stanowi wyjątek od zasady przewidzianej w art. 6 ust. 1 u. p. d. o. f. – zgodnie z którą małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów. Ustawodawca – biorąc jednak pod uwagę specyfikę małżeństwa – przewidział w tym zakresie możliwość skorzystania ze wspólnego opodatkowania małżonków.

• Warunki skorzystania z tego mechanizmu: 1. 2. 3. 4. Co do zasady, oboje małżonkowie powinni być rezydentami ( od 2008 r. rozszerzono przywilej wspólnego opodatkowania również na małżeństwa, gdzie jedno albo oboje małżonkowie są nierezydentami – o ile 75% puli wszystkich przychodów zostało uzyskanych na terytorium RP oraz posiadania przez podatników tzw. Certyfikatu rezydencji czyli zaświadczenia o miejscu zamieszkania na terytorium UE, EOG lub Szwajcarii) Małżeństwo musi trwać przez cały rok podatkowy ( niemniej wdowy i wdowcy mogą rozliczać się, wykorzystując dochody współmałżonka, który zmarł w trakcie roku podatkowego lub w okresie między końcem roku podatkowego a terminem złożenia zeznania rocznego (1 stycznia-30 kwietnia roku rozliczeniowego) Pomiędzy małżonkami musi istnieć bezudziałowa wspólność majątkowa , przez cały rok podatkowy. Żaden z pragnących się wspólnie rozliczyć małżonków nie może wybrać opodatkowania podatkiem liniowym ( art. 30 c u. p. d. o. f. ) na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub poprzez kartę podatkową ( jedynie wybór ryczałtu od przychodów uzyskiwanych z najmu lub dzierżawy rzeczy nie wyklucza możliwości zastosowania wspólnego opodatkowania pozostałych dochodów małżonków

• Jan Kowalski ma miejsce zamieszkania w Warszawie, Anna Nowak ma miejsce zamieszkania w Żyrardowie. W grudniu 2017 r. Anna i Jan zawarli związek małżeński a w maju 2018 r. zawarli w formie aktu notarialnego umowę rozszerzającą wspólność ustawową. Anna Kowalska uzyskała w roku 2018 r. przychód z tytułu wynajmu mieszkania, od którego opłacała ryczałt, natomiast Jan Kowalski otrzymywał wynagrodzenie ze stosunku pracy. Jan Kowalski zmarł w grudniu 2018 r. Czy Państwo Kowalscy mogą skorzystać ze wspólnego opodatkowania małżonków ? • Przeanalizujmy kolejno poszczególne warunki:

• 1) – Miejsce zamieszkania – Tak ( oboje małżonkowie mają miejsce zamieszkania na terenie Polski ! Od 1 stycznia 2008 r. małżonkowie ( z których jeden jest nierezydentem, a drugi rezydentem Polski) w przypadku gdy osiągneli w Polsce co najmniej 75% wszystkich uzyskanych w roku podatkowym opodatkowanych przychodów, będą mogli opodatkować swoje dochody na identycznych zasadach jakie dotyczą polskich rezydentów ) • 2) – Wspólność majątkowa – Tak ( umowa z maja 2018 r. została zawarta w odpowiedniej formie – akt notarialny i nie wyłącza wspólności majątkowej) • 3) Pozostawanie w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy – Tak ( związek małżeński trwał co prawda niepełny rok podatkowy, ale zgodnie z art. 6 a ust 1 pkt. 1 u. p. d. o. f. wspólne opodatkowanie jest możliwe gdy związek małżeński został zawarty przed rozpoczęciem roku podatkowego a jeden małżonków umiera w trakcie jego trwania. ) • 4) Niekorzystanie przez któregokolwiek z małżonków ze zryczałtowanych form opodatkowania ( przewidzianych w przepisach u. z. p. d. ) lub podatku liniowego – Tak ( Anna Kowalska korzysta co prawda z uproszczonej formy opodatkowania dochodów z najmu, ale zgodnie z art. 6 ust. 9 u. p. d. of. – fakt ten, nie wyklucza wspólnego opodatkowania)

Wzór na wspólne opodatkowanie małżonków: • Podwójny podatek od połowy sumy swoich dochodów ( z uwzględnieniem ulg) POP m + POP ż PIT w = 2 x [------------ x stawka ] 2 …. gdzie: PIT w - podatek wspólny POP m – dochód roczny męża po odliczeniu ulg od dochodu POP ż – dochód roczny żony po odliczeniu ulg od dochodu Stawka – jedna z dwóch podanych w tabeli z art. 27 (tj. 18% lub 32%).

• Jan Kowalski i Andrzej Nowak pracują w dużej firmie doradczej. W ciągu roku podatkowego uzyskali dochód po 180 000 tyś zł. Jan Kowalski rozlicza się wspólnie z żoną , która nie uzyskała przychodów w roku podatkowym podlegających opodatkowaniu na zasadach ogólnych ( zajmuje się wychowywaniem syna i prowadzeniem domu ). Natomiast Andrzej Nowak jest kawalerem i nie może skorzystać z preferencyjnych form opodatkowania. • Oblicz podatek PIT dla Jana Kowalskiego i Andrzeja Nowaka dostosowując się do przedstawionego stanu faktycznego:

• Jan Kowalski ( rozlicza się wspólnie z żoną) • Zgodnie ze wzorem : 1) Kwota 180 000 zł jest dzielona przez 2, co daje kwotę 90 000 zł 2) Od kwoty 90 000 zł obliczamy podatek zgodnie ze skalą (art. 27 ust. 1 u. p. d. o. f. ), czyli : 15 395 zł 04 + 32% x ( 90 000 – 85 528 zł) = 16 826, 08 zł minus kwota zmniejszająca podatek ( w tym przykładzie = 496, 07 zł) = 16 360, 01 3) Uzyskaną kwotę mnożymy przez 2 - Zatem po zaokrągleniu podatek wynosi : 32 720 zł

• Natomiast Andrzej obliczy podatek zgodnie ze skalą , w wysokości: 15 395 zł 04 + 32% ( 180 000 – 85 528 zł) = 45 626 zł ( w tym wypadku w ogóle nie będzie kwoty zmniejszającej podatek z uwagi na zbyt wysoką podstawę opodatkowania) Podsumowując: Porównanie obu sytuacji pokazuje, że Jan Kowalski dzięki preferencyjnemu opodatkowaniu zaoszczędził kwotę 12 906, 04 zł ( Dla uproszczenia w przykładzie pominięto wszystkie odliczenia od dochodu i od podatku)

Ad. 3. 1 Opodatkowanie osób samotnie wychowujących dzieci • Doprecyzowanie pojęcia „ osoby samotnie wychowującej dzieci” wraz z warunkami jakie trzeba spełnić aby zastosować preferencyjne opodatkowanie osób samotnie wychowujących dzieci zostało określone w art. 6 ust. 4 u. p. d. o. f. zgodnie z którym:

1. Za osobę samotnie wychowująca dzieci należy uznać rodzica lub opiekuna prawnego będącego: panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą pozostającą w separacji, osobą której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności. ( katalog zamknięty) 2. Jeżeli ten rodzic lub opiekun prawny w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci: Ø Małoletnie Ø bez względu na ich wiek jeśli zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek pielęgnacyjny lub rentę socjalną Ø do ukończenia 25 roku życia jeśli się uczą a nie uzyskały dochodów opodatkowanych według skali podatkowej ( art. 27 u. p. d. o. f. ) oraz z odpłatnego zbycia papierów wartościowych ( art. 30 b u. p. d. o. f. ) w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku , określonych w pierwszym przedziale skali podatkowe (3091 zł) z wyjątkiem renty rodzinnej.

Schemat wspólnego opodatkowania: Samotnie wychowujący dzieci płacą podwójny podatek od połowy swoich dochodów ( po potrąceniu ulg od dochodu) POP opiekuna PIT = 2 x ( -------------- x stawka ) 2

Rozliczenie z dzieckiem w pytaniach i odpowiedziach • • • 1. Podatniczka wychowuje samotnie 23 -letnie uczące się dziecko, które uzyskało dochód ze stosunku pracy w Niemczech, gdzie jako metoda unikania podwójnego opodatkowania funkcjonuje wyłączenie z progresją. Czy ma prawo rozliczyć się wspólnie z dzieckiem? Jeżeli pełnoletnie uczące się dziecko uzyskało dochody ze stosunku pracy z zagranicy, to bez względu na to jaka metoda unikania podwójnego opodatkowania będzie miała zastosowanie, rodzic traci prawo do rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko, jeżeli te dochody (łącznie z ewentualnymi dochodami z Polski podlegającymi opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30 b) przekroczą kwotę 3089, 00 zł. 2. Do jakiego rodzaju szkół musi uczęszczać pełnoletnie dziecko, żeby rodzić mógł skorzystać ze wspólnego rozliczenia? Regulacje prawne stanowią, że wspólne rozliczenie z dzieckiem przysługuje rodzicowi, który samotnie wychowuje dziecko m. in. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświaty lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie. Do takich szkół należą np. : uniwersytety, licea ogólnokształcące, kolegia nauczycielskie i nauczycielskie kolegia języków obcych, wyższe szkoły oficerskie. 3. Czy fakt, że 22 -letnie dziecko jest na studiach zaocznych, wyklucza podatnika z możliwości preferencyjnego podatkowania? Studia wieczorowe, zaoczne, eksternistyczne (inaczej „niestacjonarne”) zostały wymienione w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym (art. 258 ust. 1 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym). Zatem, jeżeli dziecko kształci się tym systemem - przysługuje prawo wspólnego opodatkowania. 4. Podatniczka wychowuje 24 -letnie dziecko, które kształci się na studiach doktoranckich. Czy może się rozliczyć jako osoba samotnie wychowująca dziecko (przy spełnieniu pozostałych warunków)? Z preferencyjnego opodatkowania może skorzystać również rodzic, którego dziecko (do ukończenia przez nie 25 lat) uczy się w szkole wyższej (w rozumieniu ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym lub przepisów regulujących system oświaty lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innych niż RP państwie) w tym również na studiach doktoranckich. Ustawa nie zawęża bowiem pojęcia „uczenia się” - do studiów magisterskich. 5. Czy aby skorzystać z preferencyjnego rozliczenia z dzieckiem, należy je samotnie wychowywać przez cały rok podatkowy? Nie. Wystarczy, że rodzić wychowuje samotnie dziecko przez 1 dzień w roku (przy spełnieniu pozostałych warunków).

• • • 6. Czy prowadzenie działalności gospodarczej przez dziecko albo przez rodzica wyklucza możliwość wspólnego rozliczenia? Warunkiem preferencyjnego opodatkowania jako osoba samotnie wychowująca dziecko jest to, ażeby ani do rodzica, ani do dziecka, nie miały zastosowania przepisy art. 30 c (podatek liniowy), ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych osiąganych przychodów z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej) i ustawy o podatku tonażowym. O ile więc działalność gospodarcza prowadzona przez rodzica bądź dziecko będzie opodatkowana na ogólnych zasadach, to istnieje możliwość rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca. 7. Czy fakt, że rodzic ma dziecko, które ma już własne dziecko, wyklucza go z możliwości zastosowania preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko? Nie. O ile są spełnione pozostałe warunki ustawowe, to rodzic może się rozliczyć jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Sam fakt posiadania przez dziecko własnego dziecka nie jest przesłanką, która wyklucza zastosowanie takiego rozliczenia. 8. Podatniczka wychowuje samotnie małoletnie dziecko. W trakcie 2013 r. zamieszkała z konkubentem, który jednak nie jest drugim rodzicem dziecka. Czy podatniczka traci możliwość wspólnego opodatkowania z dzieckiem? Nie. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności. W opisanym w pytaniu stanie faktycznym można uznać, iż dziecko jest wychowywane samotnie przez jednego z rodziców. 9. Wobec rodziców został orzeczony rozwód. W trakcie roku dziecko przebywa u obojga rodziców. Które z nich ma prawo do preferencyjnego rozliczenia? Jeżeli w trakcie roku dziecko przebywa u obojga rodziców, to prawo do preferencyjnego rozliczenia przysługuje temu z rodziców, który faktycznie wychowuje dziecko (wskazanemu w orzeczeniu o separacji lub wyroku orzekającym rozwód); nie ma znaczenia czy dziecko przebywa u niego przez cały rok czy tylko przez część roku. Jeżeli jednak podatnik udowodni, że dziecko przebywało u niego (czyli, że to on je wychowywał), mimo, iż w orzeczeniu o separacji lub w wyroku orzekającym rozwód osobą wskazaną jest małżonek, (np. tenże małżonek przebywa za granicą lub pracuje i mieszka w innym mieście niż dziecko), to podatnik ma prawo do preferencyjnego rozliczenia się z dzieckiem.

• • • 10. Czy w przypadku, kiedy dochód osiąga jedynie dziecko, rodzic może się z nim wspólnie rozliczyć? Jeżeli rodzic nie uzyskuje dochodu opodatkowanego według skali podatkowej, a dochód taki uzyskuje małoletnie dziecko i spełnione są warunki do preferencyjnego opodatkowania, rodzic może rozliczyć się wspólnie z dzieckiem. Inaczej w przypadku dziecka pełnoletniego - jest ono bowiem zobowiązane do samodzielnego rozliczenia swoich dochodów. Jeżeli więc rodzic nie ma dochodów, to nie może rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko. 11. Czy pobyt jednego z rodziców w areszcie tymczasowym daje możliwość, aby drugi z rodziców opodatkował się jako osoba samotnie wychowująca dziecko? Jeżeli jeden z rodziców przebywa w areszcie tymczasowym - drugi z rodziców nie może rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca. Możliwość taką daje jedynie faktyczne odbywanie kary pozbawienia wolności. 12. Czy w przypadku, kiedy rodzic samotnie wychowujący dziecko złożył już odrębne zeznanie podatkowe (bez skorzystania z preferencyjnego rozliczenia), może złożyć korektę i rozliczyć się wspólnie z dzieckiem? Tak. Rodzic, który rozliczył się sam, a miał prawo do preferencyjnego rozliczenia, może do dnia, w którym upływa termin określony dla złożenia zeznania (30 kwietnia) dokonać korekty i rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko. 13. Czy rodzicowi wychowującemu samotnie pełnoletnie dziecko, które otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny a jednocześnie uzyskało w 2013 r. dochody z pracy w wysokości przekraczającej kwotę 3. 089 zł, przysługuje możliwość preferencyjnego rozliczenia dochodów w zeznaniu podatkowym? Tak. Preferencyjny sposób rozliczenia przysługuje rodzicom wychowującym samotnie dzieci: 1) małoletnie, 2) bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, 3) do ukończenia 25 lat uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty lub w przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświaty lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innych niż RP państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów, podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30 b ww. ustawy w łącznej wysokości przekraczającej kwotę 3. 089 zł, z wyjątkiem renty rodzinnej. Jeżeli na dziecko pobierany jest zasiłek pielęgnacyjny (od 01. 2008 r. również dodatek pielęgnacyjny lub renta socjalna), to rodzic ma prawo do opodatkowania dochodów w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci, niezależnie od wysokości innych dochodów dziecka.

• Anna Kowalska jest wdową, samotnie wychowującą syna, który 19 marca 2018 r. skończył 25 lat. Chłopiec otrzymuje rentę rodzinną po zmarłym ojcu, studiuje na Uniwersytecie w Białymstoku, gdzie otrzymuje stypendium za wyniki w nauce. Dodatkowo podczas wakacji pracując na umowę zlecenie zarobił 2500 zł. Czy Anna Kowalska może skorzystać z preferencyjnego opodatkowania? • Przeanalizujmy poszczególne warunki

1) Osoba samotnie wychowująca dziecko ? Tak ( Anna Kowalska jest wdową) 2) Dziecko do 25 roku – Tak ( ustawa nie stawia wymogu, by dziecko „ mieściło” się w limicie wieku przez cały rok podatkowy) 3) Szkoła – Tak ( Uniwersytet w Białymstoku jest państwową szkołą wyższą w rozumieniu ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym) 4) Dochody dziecka – Tak ( stypendium za wyniki w nauce podlega zwolnieniu na mocy art. 21 ust. 1 pkt 39 u. p. d. o. f. renta rodzinna stanowi wyjątek, o którym mowa w art. 6 ust. 4 pkt 3 u. p. d. o. f. – natomiast dochód w wysokości 2500 zł nie przekracza kwoty „wolnej od podatku” tj. 3091 zł

• Zadanie:

Kazus nr 7 Przychody osób fizycznych z zagranicy Magdalena Górska [w: ] Przygody Vatmana podatki w życiu człowieka • Gra w kasynie znacząco nadszarpnęła budżet Vatmana, który po zdaniu egzaminów na IV roku prawa, zdecydował się pojechać do pracy do Londynu, gdzie przez cały lipiec na podstawie umowy o pracę zarobił 5 000 GBP (data wpływu 31 lipca, średni kurs z 30 lipca NBP 6, 105). We wrześniu Vatman znowu rozdawał ulotki i zarobił 3000 zł. Jakie skutki podatkowe wiążą się z wyjazdem Vatmana? ( metody unikania podwójnego opodatkowania)

• 1. Rezydencja podatkowa. Vatman ma miejsce zamieszkania na terytorium Polski, zgodnie z art. 3 ust. 1 u. p. d. o. f. podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Będąc rezydentem polskim Vatman podlega opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich uzyskania.

• 2. Natomiast w Wielkiej Brytanii Vatman podlega ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, co oznacza, że powinien być opodatkowany od dochodów uzyskanych wyłącznie na terytorium danego kraju. • ! Problem podwójnego opodatkowania, który polega na tym, że ten sam dochód jest opodatkowany w dwóch różnych krajach, jest rozwiązywany przez umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

• Zgodnie z art. 14 Konwencji między Rzeczypospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i uchylania się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych podpisanej w Londynie 20 lipca 2006 r. – dla powyższego przykładu należy zastosować, metodę unikania podwójnego opodatkowania „wyłączenia z progresją”

Obliczenie podatku: • 1. Obniżenie przychodu uzyskanego w Wielkiej Brytanii o wartość 30% diet za każdy dzień pobytu za granicą, • 2. Zastosowanie metody wyłączenia z progresją

• . . Zgodnie zatem z załącznikiem do Rozporządzenia MP z 29 stycznia 2013 r. wysokość diety w przypadku pobytu Wielkiej Brytanii wynosi 35 GBP za jeden dzień. Vatman od uzyskanego przychodu ma prawo odliczyć 30% kwoty przysługujących diet za 31 dni pobytu, podczas których pozostawał w stosunku pracy. A zatem…

• 5 000 GBP – 0, 3 x ( 31 dni x 35 GBP) = 4674, 50 GBP

• Uzyskany przychód zgodnie z art. 11 a u. p. d. o. f. powinien przeliczyć na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. • Dlatego też przychód Vatmana wynosi 28 537, 83 zł, który następnie może pomniejszyć o koszty uzyskania przychodu na podstawie art. 22 ust. 2 U. p. d. o. f. w kwocie 111, 25 zł ( Vatman pracował i mieszkał w Londynie)

• = 28 537, 83 zł -111, 25 zł = 28426, 58 zł

• Dochód z Wielkiej Brytanii powinien zostać doliczony do dochodu podlegającego opodatkowaniu w Polsce w celu ustalenia stopy procentowej zgodnie z art. 27 ust. 8 u. p. d. o. f. Stopę procentową oblicza się poprzez obliczenie podatku według skali , o której mowa w art. 27 ust. 1 u. p. d. o. f. , a następnie podzielenie podatku przez sumę

Ogólny wzór na metodę wyłączenia z progresją : • A) dochód polski + dochód zagraniczny = Podstawa opodatkowania • B) podstawa opodatkowania x stawka ( art. 27 PIT) = podatek • C) Podatek B Podstawę A = Stawka ( wyrażona w % do dwóch miejsc po przecinku) • D) stawka % x dochód polski = PIT

28 426, 58 zł + 3000 zł = 31 426, 58 zł 31 427 zł x 18% -556, 02 = 5100, 84 zł 5100, 84/31 427 = 0, 16230757 ( stopa procentowa : 16, 23%) 3000 zł x 16, 23% =486, 90 zł ( 487 zł po zaokrągleniu do pełnych złotych)

• Odpowiedź: Vatman będzie zobowiązany do zapłaty podatku w wysokości 487 zł. Gdyby nie dochody z Wielkiej Brytanii, od dochodów w Polsce w ogóle nie zapłaciłby podatku, bowiem nie przekroczył kwoty wolnej od podatku. Dochody z Wielkiej Brytanii na podstawie wskazanej konwencji są zwolnione, jednakże wpływają na wysokość podatku od dochodów uzyskanych w Polsce