Prawo autorskie Czym jest prawo autorskie Prawo autorskie

Prawo autorskie

Czym jest prawo autorskie? Prawo autorskie -dyscyplina prawa cywilnego, zespół norm prawnych wchodzących w skład prawa własności intelektualnej, a także ogół praw przysługujących autorowi utworu (lub innemu uprawnionemu podmiotowi) upoważniających go do decydowania o eksploatacji utworu i czerpaniu z niej korzyści finansowych. Wyróżnia się dwa podstawowe systemy prawa autorskiego: copyright (na gruncie systemu common law) i droit d’auteur funkcjonujące w państwach Europy kontynentalnej.

Utwory nie objęte prawem autorskim akty normatywne lub ich urzędowe projekty; urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole; opublikowane opisy patentowe lub ochronne; proste informacje prasowe.

Symbol praw autorskich

Autorskie prawa osobiste są prawami „ojcostwa utworu” i obejmują przede wszystkim prawo autora do wiązania z dziełem jego nazwiska. Prawo to nigdy nie wygasa i jest, z natury rzeczy, niezbywalne, nie można się go zrzec ani przenieść na inną osobę. W ramach ochrony dóbr osobistych autor ma prawo do przedstawiania utworu pod pseudonimem lub anonimowo. Do osobistych praw autorskich należy także prawo do zachowania niezmienionej treści i formy utworu, zakazujące wprowadzania zmian, zniekształceń, przeinaczeń czy prawo do nadzoru nad korzystaniem z dzieła. Warto nadmienić, że prawo do anonimowej publikacji dzieła jest często wykorzystywane w umowach kupna/sprzedaży utworów – umowne zobowiązanie nabywcy do anonimowego rozpowszechniania dzieła jest de facto zrzeczeniem się przez twórcę autorskiego prawa osobistego do oznaczenia utworu nazwiskiem lub pseudonimem.

Twórca, którego autorskie prawa osobiste zostały zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania. W razie dokonanego naruszenia może także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności, aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie. Jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać twórcy odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę albo – na żądanie twórcy – zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny.

Autorskie prawa majątkowe (ang. copyright) to monopol praw majątkowych na rzecz autora utworu lub posiadacza praw (który najczęściej uzyskał te prawa na mocy umowy z autorem). Zasadą w prawie autorskim jest, że z utworu może korzystać lub nim rozporządzać tylko osoba uprawniona. Osobą uprawnioną jest w pierwszej kolejności posiadacz praw do utworu. Osoba taka (lub inny podmiot) może następnie udzielić innym uprawnień do korzystania z utworu, na mocy umowy licencyjnej lub umowy przekazującej prawa do utworu. Autorskie prawa majątkowe są ograniczone przez zasady dozwolonego użytku, określające ograniczenia i wyłączenia z ochrony prawno autorskiej. Ustawa rozróżnia dozwolony użytek prywatny oraz dozwolony użytek publiczny.

Autorskie prawa majątkowe są ograniczone w czasie, i trwają: przez cały czas życia twórcy i 70 lat po jego śmierci; jeżeli twórca nie jest znany – 70 lat od daty pierwszego rozpowszechnienia utworu. Jeżeli z mocy ustawy autorskie prawa majątkowe przysługują innej osobie niż twórcy: 70 lat liczy się od daty rozpowszechnienia utworu; gdy utwór nie został rozpowszechniony – 70 lat od daty ustalenia utworu. Inny jest okres obowiązywania praw pokrewnych: 50 lat w odniesieniu do nadań programów RTV (licząc od roku pierwszego nadania); 50 lat w odniesieniu do sporządzania i korzystania z fonogramów i wideogramów (licząc od roku sporządzenia).

Jak przestrzegać prawa autorskiego? Gdy używamy jakiegoś utworu z Internetu przy korzystaniu z niego powinniśmy pamiętać o tym, aby podać z jakiej strony wzięliśmy te informacje, ponieważ ktoś może nas posądzić o łamanie prawa.

Z czym wiąże się naruszenie prawa autorskiego? Naruszenie prawa autorskiego nazwa się używanie jakiegoś utworu bez zgody i wiedzy autora. bez licencji , która przysługuje osobie korzystającej z utworu innej osoby.

Co grozi za naruszenie praw autorskich w Internecie? Zgodnie z ustawą o prawie autorskim dozwolone jest nieodpłatne korzystanie z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Zezwolenia twórcy nie wymaga również przejściowe lub incydentalne zwielokrotnianie utworów, niemające samodzielnego znaczenia gospodarczego, a stanowiące integralną i podstawową część procesu technologicznego i mające na celu umożliwienie przekazu utworu w systemie teleinformatycznym pomiędzy osobami trzecimi przez pośrednika lub zgodnego z prawem korzystania z utworu. Tak więc użytkownik może korzystać z utworu, który został czasowo skopiowany do pamięci RAM - wóczas nie będzie to uznane za naruszenie prawa autorskiego. Należy jednak pamiętać, że już udostępnienie zapisanego na dysku utworu, do którego nie nabyliśmy praw, jest nielegalne. Konsekwencją takiego działania może być nałożenie kary finansowej a także kary pozbawienia wolności do lat 5. Odpowiedzialność za naruszenie prawa ponosi się bez względu na to, czy naruszenie było zawinione czy nie. Nie ma znaczenia również fakt, że nie doszło do wyrządzenia szkody.

Jak należy postępować w przypadku naruszenia prawa autorskiego? W przypadku naruszenia praw autorskich lub możliwości naruszenia, musimy niezwłocznie skontaktować się z autorem, od którego wzięliśmy utwór i zapytać się, czy ma coś przeciwko używania jego utworu. Jeśli się zgodzi to musimy i tak powiedzieć czyj to utwór, a jeśli nie powinniśmy usunąć tą treść. Gdy tego nie zrobimy autor ma prawo zgłosić nas na policje.

Ochrona wizerunku, adresata korespondencji i tajemnicy źródeł informacji Ustawa o prawie autorskim reguluje również kwestię ochrony wizerunku. W myśl ustawy rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych oraz osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.

Jeżeli osoba, do której korespondencja jest skierowana, nie wyraziła innej woli, rozpowszechnianie korespondencji, w okresie dwudziestu lat od jej śmierci, wymaga zezwolenia małżonka, a w jego braku kolejno zstępnych, rodziców lub rodzeństwa. Twórca, a wydawca lub producent na żądanie twórcy mają obowiązek zachowania w tajemnicy źródeł informacji wykorzystanych w utworze oraz nieujawniania związanych z tym dokumentów. Ujawnienie tajemnicy jest dozwolone za zgodą osoby, która powierzyła tajemnicę, lub na podstawie postanowienia właściwego sądu.

Dziękujemy za uwagę Prezentację wykonały: Agnieszka Zadka Kinga Stępień Marta Sobczyk Wiktoria Kupis