Hormon Hazrlama Yntemleri Prof Dr mit SERDAR Erlen

Hormon Hazırlama Yöntemleri Prof. Dr. Ümit SERDAR

Erlen Meyer Balon Joje

Beher Mezur (Ölçü Silindiri)

Piset Huni

Hassas Terazi Manyetik Karıştırıcı

Spatül

• Çeliklerin köklenmeleri üzerine etki yapan önemli bir etmen de hormon uygulamalarıdır. • Bitkilerin çelikle çoğaltılmalarında kimyasal maddelerin kullanımının ekonomik öneme sahip olduğu çoğu bitki türünde bilimsel olarak ispatlanmıştır.

• Oksin benzeri büyüme düzenleyicilerinin çeliklere uygulanmasındaki amaç; özellikle zor köklenen türlerde çeliklerin kök oluşumunu hızlandırmak, birim çeliğe ait kök miktarını ve kaliteleri ile üniform köklenmeyi arttırmaktır. • Çeliklere uygulanan hormon ile çeliğin köklendirme ortamındaki sıcaklık, ışık koşulları ve su ilişkileri de köklenme üzerine etkilidir.

Ø Hormonlar, çeliklere * Hazır preparat veya * Saf olmak üzere 2 şekilde verilir. • Piyasada ticari isimlerle birçok hormon preparatı bulmak mümkün ve bunlar kullanım talimatına göre uygulanır.

Ø Saf hormonlar çeliklere; • Toz halinde, • Zayıf ve yoğun eriyik olmak üzere 3 şekilde verilir.

• Hormon eriyikleri, demet haline getirilmiş çeliklerin bazal uçlarına püskürtüleceği gibi köklendirme ortamında sulanmak suretiyle muamele edilirler.

1000 mg = 1 gr 1 ml = 1 cm³

ÇELİKLERİN HORMON TOZLARI İLE MUAMELE EDİLMESİ Ø Hormon tozları; • Aktif madde (Hormon: 2, 4 D, NAA, IBA vb. ) • Taşıyıcı madde (kül, un, talk, ince kömür tozu, su ve alkol gibi katı ve sıvı maddeler) olmak üzere 2 kısımdan oluşur.

Ø Hormon ve Konsantrasyon seçimi; ü Bitki türü ü Çeliklerin tipi ile bunların köklenme yeteneği ü Köklendirmede izlenecek yöntem ü Kullanılan köklendirme ortamına bağlıdır.

Indol butirik asit’in (IBA) 1000 ppm konsantrasyonlu hormon tozu hazırlanışı • Ön deneme yapılır. 1 kg taşıyıcı maddenin ne kadar su (çözelti) ile hamur haline getirilebildiği belirlenir. Böylece çözelti miktarı tespit edilmiş olur. • IBA’dan 1 gr tartılarak % 96’lık alkol içerisinde eritilir ve su ile hacmi tespit edilen miktara tamamlanır. • Taşıyıcı maddeden 1 kg tartılarak bir kaba konulur ve üzerine hazırlanan hormon çözeltisi dökülür. Daha sonra karıştırarak hamur haline getirilip kurutularak, havanlarda toz haline getirilir ve renkli şişelerde saklanır.

Uygulanması • Çeliklerin bazal uçlarının 2. 5 cm’lik kısmı nemlendirilir (Nemli süngerle silinebilir yada suya daldırılır). • Çeliklerin bu kısımları hormon tozuna batırılır • Yalancı bir çelikle dikim yeri hazırlanır ve dikim yapılır.

Yoğun Eriyik Hazırlama Yöntemi • Çeliklerin toplu, hızlı ve üniform olarak eriyikle muamele edilmeleri diğerlerine göre bu yöntemin üstün yönünü oluşturur. • Bu yöntem aktif madde ile taşıyıcı olarak kullanılan % 50’lik alkolden oluşur. Konsantrasyon 500 -20000 ppm arasında değişir.

Hazırlanması • 2000 ppm konsantrasyonlu, 100 cm³ yoğun eriyiğin hazırlanması için önce 200 mg aktif madde (hormon) tartılır, • Önce hormon eriyebiceği miktarda % 96’lık alkolde eritilir, sonra hacmi alkol ile 50 cm³ ‘e tamamlanır, • Üzerine 50 cm³ su eklenerek 2000 ppm’lik 100 cm 3 yoğun eriyik hazırlanmış olur.

Uygulanması • Hazırlanan eriyik içine çeliklerin basal uçlarının 2, 5 cm’lik kısmı daldırılır ve 5 sn bekletildikten sonra hemen dikilir.

Zayıf Eriyik Hazırlama Yöntemi • Bu yöntem aktif madde ile taşıyıcı olarak sudan oluşmaktadır. • 3 -72 saat gibi uzun bir zamana gereksinim göstermesi sakıncalı yönüdür. Ø Eriğin konsantrasyonu; ü Bitki türü ü Çeliklerin tipi ve ü Hormona bağlı olarak 20 -200 ppm arasında değişir.

Hazırlanması • 5000 ppm’lik bir ana eriyiğimiz var. • 10 ppm’lik 1 litre zayıf bir eriyiğin hazırlanması isteniyorsa, ana solüsyondan 2 cm³ alınıp, 1 litre suya eklenmesi yeterlidir.

Uygulanması • Bu şekilde hazırlanan eriyik, çelikleri rahatlıkla alabilecek cam veya porselen bir kap içerisine konulur. Kabın konulacağı yerin doğrudan güneş ışığını almaması gerekir. • Demet halinde bağlanmış çeliklerin basal uçlarının 2, 5 cm’lik bir kısmı eriğin içerisine daldırılır. • 3 -72 saat bekletildikten sonra dikilirler.

Soru 1 • Kivi çeliklerinin köklenmesi için 5000 ppm 200 ml IBA çözeltisi hazırlanacaktır. Bu amaçla ne kadar IBA tartılması gerekir?

200 ml= 0, 2 lt X= 5000 x 0, 2 =1000 mg=1 gr IBA tartılması gerekir

Soru 2 • 300 ml’lik IBA çözeltisi hazırlanacaktır. Bu amaçla 3 gr IBA kullanıldığında çözeltinin konsantrasyonu ne olur?

Soru 2’nin cevabı • 3 gr=3000 mg • 300 ml=0, 3 lt X=10000 ppm

Soru 3 • Elimizde 1000 ppm’lik 1 lt stok çözelti vardır. Bu çözeltiden ne kadar almalıyız ki 100 ppm’lik 50 ml çözelti hazırlansın? V₁ x K₁ = V₂ x K₂ İlk çözeltiden alınacak miktar (lt) İlk çözeltinin konsantrasyonu (ppm) Yeni hazırlanacak çözeltinin hacmi (lt) V₁ x 1000 = 50 x 100 V₁ = 5 ml Yeni çözeltinin konsantrasyonu (ppm)

Soru 4 • Elimizde % 80’lik 2 lt çözelti var. Bu çözeltinin tamamının kullanılmasıyla %20’lik kaç litre çözelti hazırlanır?

Soru 4’ün cevabı • V₁ x K₁ = V₂ x K₂ 2 x 0, 80 = V₂ x 0, 20 V₂= 8 lt