DRAVNA ORGANIZACIJA POJAM DRAVNE ORGANIZACIJE Drava je drutvena

DRŽAVNA ORGANIZACIJA

POJAM DRŽAVNE ORGANIZACIJE • Država je društvena organizacija sa posebno utvrđenim organima i poslovima, a posebno organima za primjenu sankcija u slučaju kršenja prava (pravno-organizaciono gledište)

DRŽAVNI APARAT I MEHANIZAM • Država je širi pojam od pojma državnog aparata i državnog mehanizma. • Državni aparat: – skup lica koja u svojstvu državnih činovnika trajno vrše državne poslove u vidu zanimanja i na profesionalan način. • Državni mehanizam: – odnosi se na ukupnost sastava državnih organa, veza između njih i sredstava koja koriste za primjenu vlasti u društvu.

Specifičnosti državne organizacije • • Monopol prinude Specifični organi Nadležnost Hijerarhijski odnos

DINAMIČNOST DRŽAVNE ORGANIZACIJE • Državna organizacija se kroz istoriju usložnjavala u smislu širenja državnog aparata i usložnjavanja državnih poslova • Period apsolutne monarhije-stvoren razgranat državni aparat

Načela državne organizacije • Osnvna, opšta, posebna • Čisto pravna, čisto državna i mješovita načela

NAČELA DRŽAVNE ORGANIZACIJE • • • Načelo hijerarhije Načelo centro-perifernog povezivanja Načelo koordinacije i kooperacije Načelo korelacije (uzajamnosti) Načelo komplementarnosti (dopunjavanja)

Načelo hijerarhije • Načelo hijerarhije znači da se određena cjelina koja se sastoji od više elemenata uređena tako da se na vrhu nalazi najviši, a na dnu najniži • Hijerarhija državnih organa • Hijerarhija pravnih akata

Načelo hijerarhije • Hijerarhija državnih organa • Količina vlasti kojim raspolažu • Hijerarhija pravnih akata • Pravna snaga-mjera uticaja jednog pravnog akta na drugi akt

Pojam državnog organa • Pojam državnog organa u subjektivnom smislufizička lica, odnosno državni službenici koji obavljaju određene poslove u ime i za račun države • Pojam državnog organa u objektivnom smislu-organizaciona jedinica državnog aparata

Nadležnost • Skup određenih poslova koje državni organ, odnosno državno službeno lice obavlja za državu • Obaveza i ovlaštenje državnog organa da obavlja povjerene poslove 1. Stvarana nadležnostprema vrsti posla 2. Mjesna nadležnostprema teritoriji na kojoj vrši vlast 3. Funkcionalna nadležnost-načelo dvostepenosti (podvrsta stvarne nadležnosti)

DRŽAVNA SLUŽBENA LICA • Lica koja vrše vlast u državnoj organizaciji: – Službenici – Neslužbenici (politička lica) • Odnos državnih službenih lica prema državi: – DRŽAVA KAO USTANOVA: da li su državna službena lica sama država ili ne? – Dva gledišta: 1. 2. DRŽAVU ČINE LJUDI- grupa ljudi koja nameće svoju vlast drugima Luj XIV: “država to sam ja”! DRŽAVNA ORGANIZACIJA JE VIŠE OD LJUDI koji je čine, ljudi koji vrše državnu vlast smatraju se njenim delovima tj. Organima.

VRSTE DRŽAVNIH ORGANA 1. 2. 3. 4. 5. Oružani i civilni Odlučujući i izvršni Politički i stručni Inokosni i zborni Demokratski i birokratski

Oružani i civilni organi • Oružani-raspolažu monopolom prinude • Vojska i polcija • Militarizacija države • Policijska država • Civilni organihijerarhijski nadređeni oružanim organima • Donose odluku o upotrebi prinude

Odlučujući i izvršni organi • Prema količini vlasti kojom raspolažu i mjestu na hijerahijskoj ljestvici • Odlučujući-najviši (suveren) organ • Izvršni-najniži oragni • Odlučujući-svaki organ koji je ovlašten da donosi odluke kojima se mijenja pravna situacija nekog subjekta

Politički i stručni organi • Prema uticaju određivanja opšteg pravca državne politike • Politički-donose najvažnije političke odluke • Stručni organi-čine stručna lica • Politički organi su nadređeni stručnim organima

Inokosni i zborni organi • Inokosni organiodluku donosi samo jedno lice (predsjednik, javno tužilaštvo. . . ) • Zborni organi-odluke se donose većinom glasova • Kvorum • Apsolutna i relativna većina

Demokratski i birokratski organ • Demokratski-izabrani od strane građana • Birokratski-postavljeni od strane nekog drugog organa • Nasleđe • Uzurpacija vlasti

GLAVNE GRANE DRŽAVNE VLASTI • Dualistička teorija-zakonodavna i izvršna vlast (stvaranje prava i izvršavanje zakona) • Trijalistička teorija-zakonodavna, izvršna i sudska (Š. Monteskje) • Kvadrijalistička teorija-zakonodavna, izvršno-politička, upravna i sudska vlast

ZAKONODAVNA VLAST • Zakonodavstvo je nastalo iz potrebe da se unapred propisanim opštim pravilima, koja podjednako važe za sve, regulišu društveni odnosi, celokupna delatnost državnih organa, organizacija i građana. • Parlament je najviši zakonodavni organ, koji predstvalja volju građana. Pored svojstva legaliteta, mora posedovati i legitimitet (izraz stvarne volje građana). • Zakoni u jednoj državi se dele na dve osnovne kategorije- one kojima se reguliše rad državnih organa i one kojima se reguliše rad organizacija, kao i osnovna prava, slobode i obaveze građana.

IZVRŠNA VLAST • Nosilac izvršno-političke vlasti u državi je vlada, i kao takva ona je i najviši organ u hijerarhijskom sistemu organa državne uprave. • Delatnost izvršne vlasti i uprave obuhvata sprovođenje zakona (donošenje podzakonskih opštiha akata) • Upravna vlastdonošenje pojedinačnih upravnih akata i izvršavanjem materijalnih radnji.

SUDSKA VLAST • Sudska vlast je u poverena sudovima, koji se razlikuju po vrsti i mestu na hijerarhijskoj lestvici. • U nadležnosti sudova je rešavanje sporova o pravu- odlučuju da li pravo uopšte postoji ili ne, tj. ako postoji da li je povređeno i da li treba izreći sankciju za povredu ili ne.