Dnya Turizm Corafyas 3 hafta 1 Ders erii

Dünya Turizm Coğrafyası 3. hafta 1

Ders İçeriği Hafta Konu Özel Durum 1. Hafta Turizm Coğrafya İlişkisi 2. Hafta Coğrafya ve Sürdürülebilirlik 3. Hafta İklim ve Turizm 4. Hafta Turizm Kaynakları Coğrafyası 5. Hafta Kuzey Avrupa Turizm Coğrafyası Sunum 6. Hafta Orta ve Batı Avrupa Turizm Coğrafyası Sunum 7. Hafta Doğu Avrupa Turizm Coğrafyası Quiz 1 8. Hafta Ortadoğu Turizm Coğrafyası Sunum 9. Hafta Afrika Turizm Coğrafyası Sunum 10. Hafta Güney Asya Turizm Coğrafyası Sunum 11. Hafta Doğu Asya Turizm Coğrafyası Sunum 12. Hafta Asya Pasifik Turizm Coğrafyası Sunum 13. Hafta Kuzey Amerika Turizm Coğrafyası Sunum 14. Hafta Latin Amerika ve Karayipler Turizm Coğrafyası Sunum 2

İklim ve Turizm Hava ve iklim atmosferdeki koşullarla, gezegenimizi çevreleyen ince hava zarfıyla ilgilidir. İklim uzun vadeli döngülerle karakterize edilirken, hava durumu günden güne değişebilir. Turistler genellikle, belirli bir yerde bekleyebilecekleri ortalama sıcaklıkları öğrenmek isterler. İklim üç ana faktörle tanımlanır: enlem, kara ve deniz dağılımı alanlar ve kabartı (yüksek alanlar). 3

İklim ve Turizm Enlem veya Ekvatordan uzaklık birincil faktördür, çünkü bu yılın herhangi bir zamanında güneş ışınlarının açısını belirler; eğer bu çok eğikse güneş ısıtma gücü sınırlı olacaktır. Dünyanın dönüşü nedeniyle Kuzey Yarımküre, Yengeç Dönencesi'nde (enlem 23. 5 Kuzey) Haziran ayında güneş öğlen havadayken, güneşe doğru eğim gösterir. Kuzey Kutup Dairesi'nin (66. 5 Kuzey) kuzeyinde enlemlerde yaz ortasında en az 24 saat gün ışığı alırken, Antarktika (66. 5 Güney'in güneyinde) sürekli karanlık yaşar. 4

İklim ve Turizm Ekvatordan kutuplara sıcaklıkta istikrarlı bir düşüşün basit modeli, dünyadaki kara kütlelerinin çoğunun Kuzey Yarımküre'de yoğunlaşması nedeniyle karmaşıktır. Kara yüzeyleri geniş su alanlarından daha hızlı ısınır ve soğur. Okyanuslar bir sıcaklık rezervuarı görevi görürler, böylece rüzgarlı kıyı ve adalar eşit bir deniz iklimine sahiptir. Ayrıca, sıcak okyanus akıntıları, özellikle Körfez Akıntısı (Gulf Stream) ve Kuzey Atlantik Kayması (North Atlantic Drift) , tropik denizlerin sıcaklığının bir kısmını daha yüksek enlemlere dağıtır. 5

İklim ve Turizm 6

İklim ve Turizm Yüksek dağların olduğu dünyanın birçok yerinde, yükseklik hava düzenleri üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Dağcılar, bir dağın zirvesinde hava sıcaklıklarının oldukça düşük olduğunun farkındalardır. Artan irtifa ile barometrik basınçta bir azalma da görülür; 5000 metrede havanın yoğunluğu deniz seviyesi değerinin yüzde 60'ından azdır. Bu yüksekliklerde daha ince atmosfer gün geçtikçe daha fazla güneş radyasyonu toprağa ulaşsa da, ısı geceleri hızla gökyüzüne kaybolur. Havada daha az oksijen olduğundan, fiziksel efor daha zor hale gelir. Sıcaklık, nem ve güneş ışığında büyük zıtlıklar dağ bölgelerinde kısa mesafelerde bulunur, bitkiler ve hayvanlar için çeşitli yaşam alanları sağlar. 7

İklim ve Turizm Yüksek dağların olduğu dünyanın birçok yerinde, yükseklik hava düzenleri üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Dağcılar, bir dağın zirvesinde hava sıcaklıklarının oldukça düşük olduğunun farkındalardır. Artan irtifa ile barometrik basınçta bir azalma da görülür; 5000 metrede havanın yoğunluğu deniz seviyesi değerinin yüzde 60'ından azdır. Bu yüksekliklerde daha ince atmosfer gün geçtikçe daha fazla güneş radyasyonu toprağa ulaşsa da, ısı geceleri hızla gökyüzüne kaybolur. Havada daha az oksijen olduğundan, fiziksel efor daha zor hale gelir. Sıcaklık, nem ve güneş ışığında büyük zıtlıklar dağ bölgelerinde kısa mesafelerde bulunur, bitkiler ve hayvanlar için çeşitli yaşam alanları sağlar. 8

İklim Unsurları ve Turizm Sıcaklık, turizm faaliyeti ve giyilen giysi türü üzerinde en büyük etkiye sahip iklim unsurudur. Yüzme, sörf ve dalış gibi su sporları genellikle sıcak hava aktiviteleridir. Plajda, hem hava sıcaklığı hem de deniz sıcaklığı (gündüz normalde daha soğuk olan) 20 C'nin üzerinde olmalıdır. Su, vücudu aynı sıcaklıkta kuru havadan otuz kat daha hızlı ileterek soğutur. Karadaki faaliyetler, özellikle nem dikkate alındığında, yüksek sıcaklıklara daha az uygundur. 9

İklim Unsurları ve Turizm Bu normalde, belirli bir sıcaklıkta içerebileceği toplam miktarın yüzdesi olarak havanın nem içeriğini ölçen bağıl nem olarak ifade edilir. Böylece, 35 ° C'deki tropikal hava, 0 ° C'deki soğuk havadan dokuz kat daha fazla su buharı tutabilir. Bağıl nemin yüzde 30'dan az olduğu kuru bir ısı, birçok tropik destinasyonun tipik nemli sıcaklığından daha tolere edilebilir yerler olarak kabul edilir. Havadaki nem seviyeleri doygunluğa yaklaştığında, aşırı terlemeye rağmen serin tutmak zordur ve vücudun ısı dengesini koruyamamak ısı tükenmesine ve aşırı durumlarda sıcak çarpmasına neden olur. 10

İklim Unsurları ve Turizm Bununla birlikte, turistler yaşlarına, cinsiyetlerine, vücut yapılarına, metabolizma hızlarına ve etnik kökenlerine göre iklime adapte olabilme yetenekleri bakımından önemli ölçüde farklılık gösterir. İnsan vücudu, örneğin ter oranındaki bir artışla, tropikal koşullara oldukça kolay bir şekilde adapte olabilse de, davranış ve yaşam tarzındaki değişikliklere bağlıdır. Bu, fizyolojik tepkinin (titreme gibi) çok daha az etkili olduğu ciddi soğuk koşullar için de geçerlidir. 11

İklim Unsurları ve Turizm Rüzgarlar yönlerinde ve kuvvetlerinde, yüksek ve düşük basınçlı alanlar (izobarların hava durumu haritasındaki boşluğu ile gösterilir), Dünya'nın dönüşü ve topografya arasındaki eğimden etkilenir. Hava sirkülasyonunun dünya çapında incelenmesi düşük enlemlerde ticaret rüzgarlarının doğu yönünden esiyor olduğunu göstermektedir. Bu basit model, özellikle Kuzey Yarımkürede, kıtalar ve okyanuslar arasındaki sıcaklık ve basınçtaki büyük mevsimsel kontrastlarla büyük ölçüde değişiklik göstermektedir ve bu da rüzgar yönünde kayda değer kaymalara neden olur. 12

İklim Unsurları ve Turizm Alizeler, 30° kuzey ve 30° güney paralelleri çevresindeki dinamik yüksek basınç kuşaklarından, ekvatora doğru olan rüzgarlardır. Tam kuzey ve güneyden esmeleri gereken bu rüzgarlar, Yer'in dönmesi sonucu yön değiştirir. Kuzey Yarım Küre'de kuzeydoğudan güneybatıya; Güney Yarım Küre'de güneydoğudan kuzeybatıya doğru eser. Ekvator çevresinde yükselmiş olan hava da dengeyi sağlamak üzere üstten dönencelere doğru eserek üst alizeleri oluşturur. 13

İklim Unsurları ve Turizm Alizeler, karaların doğu kıyılarında bol yağışlara neden olurken kara içlerinde ve karaların batı kıyılarında kuru rüzgârlar olarak eser. Denizlerin üzerinde karadakinden çok daha kuvvetli ve düzenli eserek gökyüzünün çoğu zaman açık olmasını sağlar. Bu nedenle alize rüzgârlarına açık olan adalar, en gözde turizm merkezleridir. Sürekli olmaları ve yönlerinin belirli olması nedeniyle alizeler, tarih boyunca yelkenli gemiler için elverişli bir ortam oluşturmuştur. Yelkenli gemiler devrinde, Amerika ile Avrupa arasındaki ticareti sağladığı için alizelere ticaret rüzgârları denmiştir. 14

İklim Unsurları ve Turizm Yağışları yağmur, dolu, karla karışık yağmur ve kar gibi çeşitli şekillerde de görebiliriz. Bununla birlikte, çoğu, yoğunluğuna, süresine ve mevsimsel dağılımına bağlıdır. Tropik bölgelerde genellikle yılın iyi tanımlanmış 'ıslak' ve 'kuru' mevsimlere ayrılır. Yağmur genellikle ağır konveksiyonel ısınmayı getirir ve öğleden sonra kümülüs bulutlarının birikmesini takiben kısa şiddetli sağanak yağışlara düşer. Buna karşılık, İngiltere'de düşen yağmurun çoğu siklonik kökenlidir; toplam miktarda daha küçük olabilir, ancak daha yağmurlu günlere yayılır. 15

İklim Unsurları ve Turizm Karı nakliye için pahalı bir tehlike veya değerli bir eğlence kaynağı olarak görebiliriz. Kayak merkezleri için uygun yerler, yılın en az üç ayı için yeterli kar örtüsü bulunan erişilebilir orta enlem dağlık bölgelerde bulunur. Kayakçılar için maliyetli olduğundan, tesis işletmecisi sıcaklık, güneş ışığı, rüzgar hızları ve bağıl nem de dahil olmak üzere yerel iklim hakkında doğru bilgiye ihtiyaç duyar. Örneğin, aylık ortalama minimum sıcaklıkların 2 C'nin altında olduğu yerlerde, kar yağışı sık görülür. Karın türü de önemlidir ve 'toz' - gevşek, düşük yoğunluklu - kar kayakçılar tarafından tercih edilir. 16

İklim Unsurları ve Turizm Son olarak, çevresel konular ve genel olarak yaşam kalitesi ile ilgili kaygının bir parçası olarak hava kalitesinin izlenmesi giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Motorlu taşıt, azot oksit, hidrokarbonlar ve yer seviyesi ozon (stratosferdeki ozonla karıştırılmamalıdır) yayan büyük bir kirletici olarak bilinir. Dünyanın büyük şehirlerinin çoğunda, özellikle de daha az gelişmiş ülkelerde daha eski bir sorun, bacalı endüstrilerinden kükürt dioksit emisyonudur. Demir ve çelik işleri Otomotiv endüstrisi Kimyasal endüstri Elektrik endüstrisi 17

İklim Unsurları ve Turizm Son olarak, çevresel konular ve genel olarak yaşam kalitesi ile ilgili kaygının bir parçası olarak hava kalitesinin izlenmesi giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Motorlu taşıt, azot oksit, hidrokarbonlar ve yer seviyesi ozon (stratosferdeki ozonla karıştırılmamalıdır) yayan büyük bir kirletici olarak bilinir. Dünyanın büyük şehirlerinin çoğunda, özellikle de daha az gelişmiş ülkelerde daha eski bir sorun, bacalı endüstrilerinden kükürt dioksit emisyonudur. Demir ve çelik işleri Otomotiv endüstrisi Kimyasal endüstri Elektrik endüstrisi 18

İklim Sınıflandırması Köppen iklim sınıflandırması, tüm dünyada en sık kullanılan iklim sınıflandırma yöntemlerinden biridir. Bu yöntem 1900'lü yıllarda Alman klimatolog Wladimir Köppen tarafından ortaya atılmış ve 1918 ile 1936 yılları arasında yine Köppen tarafından büyük ölçüde geliştirilmiştir. Köppen'ın sınıflandırma yönetimine göre bir çevrenin doğal bitki örtüsü, o yörenin iklimini açıklamak için en iyi değerlendirme aracıdır. Bu nedenle Köppen iklim bölgelerini ayırırken bitki örtüsünün dağılışını göz önüne almıştır. Köppen sınıflandırması bir bölgenin yıllık ve aylık sıcaklık ortalaması ile yağış miktarını hesaplayarak iklim bölgelerinin sınırlarını çizer. 19

İklim Sınıflandırması Köppen iklim sınıflandırması, tüm dünyada en sık kullanılan iklim sınıflandırma yöntemlerinden biridir. Bu yöntem 1900'lü yıllarda Alman klimatolog Wladimir Köppen tarafından ortaya atılmış ve 1918 ile 1936 yılları arasında yine Köppen tarafından büyük ölçüde geliştirilmiştir. Köppen'ın sınıflandırma yönetimine göre bir çevrenin doğal bitki örtüsü, o yörenin iklimini açıklamak için en iyi değerlendirme aracıdır. Bu nedenle Köppen iklim bölgelerini ayırırken bitki örtüsünün dağılışını göz önüne almıştır. Köppen sınıflandırması bir bölgenin yıllık ve aylık sıcaklık ortalaması ile yağış miktarını hesaplayarak iklim bölgelerinin sınırlarını çizer. 20

İklim Sınıflandırması A grubu iklim bölgeleri Tropikal iklim bölgesi: Af: Tropikal yağmur ormanı iklimi (Örn. Kongo) An: Tropikal muson iklimi (Örn. Batı Hindistan) Aw: Tropikal nemli iklim ve savan iklimi (Örn. Sudan) 21

İklim Sınıflandırması B grubu iklim bölgeleri Kurak iklim bölgesi: BSh: Sıcak step iklimi (Örn. Endülüs) BSk: Soğuk step iklimi (Örn. Gobi Çölü, Orta, Doğu ve Güneydoğu Türkiye) BWh: Sıcak çöl iklimi (Örn. Arabistan) BWk: Soğuk çöl iklimi (Örn. Atakama Çölü) 22

İklim Sınıflandırması C grubu iklim bölgeleri Astropikal iklim bölgesi: Cwa, Cwb: Kışları kurak astropikal iklim (Örn. Kuzey Hindistan) Csa, Csb: Akdeniz iklimi (Örn. Batı ve Güney Türkiye, Yunanistan, Portekiz) Cfa: Her mevsim yağışlı ılıman dönencealtı iklimi (Örn. Orta ve Güney Japonya, Doğu Avustralya) Cfb, Cfc: Ilıman okyanusal iklim (Örn. İngiltere, İzlanda, Kuzey Türkiye) 23

İklim Sınıflandırması D grubu iklim bölgeleri Karasal iklim bölgesi: Dwa, Dwb, Dwc, Dwd: Kışları kurak karasal iklim (Örn. Doğu Rusya, Kuzeydoğu Çin) Dfa, Dfb, Dfc, Dfd: Her mevsim yağışlı karasal iklim (Örn. Rusya) Dsa, Dsb, Dsc, Dsd: Yazları kurak karasal iklim (Örn. Orta ve Doğu Türkiye) 24

İklim Sınıflandırması E grubu iklim bölgeleri Soğuk iklim bölgesi: ET: Tundra iklimi (Örn. Kuzey Sibirya, Kuzey Kanada) EF: Kutup iklimi (Örn. Antarktika, Grönland) 25

İklim Sınıflandırması 26

İklim Sınıflandırması 27

Küresel Isınma Küresel ısınma, başlıca atmosfere salınan sera gazların neden olduğu düşünülen sera etkisinin sonucunda, Dünya üzerinde yıl boyunca kara, deniz ve havada ölçülen ortalama sıcaklıklarda görülen artışa verilen isimdir. Günümüzde iklimbilimciler (klimatolog) küresel ısınma konusunda hemfikirdirler. Küresel İklim Değişikliği insani fosil yakıtlar tüketimi, endüstriyel ve tarımsal gibi faaliyetlerinin sonucu olarak atmosferdeki miktarı ve yoğunluğu artan sera gazlarının neden olduğu küresel ısınmanın neden olduğu iklim değişiklikleridir. Bu iklim değişikleri kuraklık, çölleşme, yağışlardaki dengesizlik ve sapmalar, su baskınları, tayfun, fırtına, hortum vb. meteorolojik olaylarda artışlar gibi belirtilerle kendini gösterir. 28

Küresel Isınma Atmosfer çeşitli gazlardan oluşur. Güneş ışınları atmosferi geçerek yeryüzünü ısıtır. Atmosferdeki CO 2, CH 4, N 2 O, O 3, CFC (kloroflorokarbon) gibi gazlar güneşten yeryüzüne gelen ısının bir kısmını tutarak yeryüzünün belirli sıcaklık derecesinde kalmasını sağlar. Atmosferin ısıyı tutma özelliği sayesinde denizlerin, okyanusların donması önlenmiş olur. Atmosferin bu ısınma ve ısıyı tutma özelliğine sera etkisi denir. 29

Küresel Isınma Onsekizinci yüzyılın son çeyreğinde başlayan Sanayi Devrimi ve özellikle sanayileşme ile nüfusun hızla arttığı 1950’li yıllardan itibaren insan aktivitesi ve sanayi sistemleri tarafından atmosfere çok miktarda bırakılan CO 2, CH 4, N 2 O gibi gazların aşırı sera etkisi oluşturması sonucu, yeryüzünde (atmosferin troposfer tabakasının yeryüzüne yakın bölümünde) sıcaklığın giderek artmasına neden olmaktadır. 30

Küresel Isınma Kutuplardaki ve yüksek dağlardaki buzullar küresel ısınmanın artmasına bağlı olarak erimeye devam etmektedir. Deniz seviyesi son 20 yılda 15 -20 cm yükselmiştir (Akın, 2006). Sel, heyelan, erozyon gibi doğa felaketlerinin artmasına neden olur. Yeryüzü ve atmosferin ısınması denizler ve okyanusların da ısınmasını sağlayarak buradaki canlı türlerinin sayısını azaltmaktadır. Küresel ısınma, su havzalarının kapasitelerinin ve rezervlerinin azalmasına ve artan ihtiyaç sonucu çevre kirliliğinin artmasına sebep olacaktır. 31

Küresel Isınma Aşırı sıcaklık artışı nedeniyle dünyada çölleşme yaygınlaşacaktır. Orman yangınlarının artmasına, buralarda iklimin kuraklaşmasına dolayısıyla salgın hastalıkların yayılmasına neden olacaktır. Aşırı sıcak ve soğuk canlılarda kromozom sayısı ve yapısı mutasyonlarını artırarak canlıların kalıtsal yapılarının değişmesine yol açacaktır. Kutup Bölgelerindeki donmuş topraklar, küresel ısınma sonucu çözülmeye başlayarak binlerce yıl boyunca bünyelerinde bulunan sera gazlarını atmosfere bırakacaktır. Küresel ısınma, gece-gündüz sıcaklık farkını giderek azaltacaktır. 32

Küresel Isınma Kasırga, hortum ve yıldırım gibi atmosfer felaketleri fazlalaşacaktır. Asit yağmurlarının ve birçok doğa felaketinin zincirleme oluşmasını tetikleyecektir. Aşırı ısınma göllerin, nehirlerin su kapasitelerini azaltacaktır. Küresel ısınma sonucu gözlenen ani iklim değişmeleri, vücudun homeostasisinin (deengeleşim) sağlanmasını güçleştirerek hastalıkları artıracaktır. 33

Kaynakça Mc. Knight, Tom L; Hess, Darrel (2000). "Climate Zones and Types: The Köppen System". Physical Geography: A Landscape Appreciation. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall. s. pp. 200 -1. ISBN 0 -13 -020263 -0. Akın, G. (2006). Küresel ısınma, nedenleri ve sonuçları. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 46(2). Boniface, B. ve Cooper, C. (2005) Worldwide Destinations. Elsevier 34