Pychiatrie in de praktijk de POHGGZ NVDA congres

Pychiatrie in de praktijk: de POH-GGZ NVDA congres, 7 november 2015 Myra van Hengstum

Inhoud presentatie • Veranderingen in GGZ: POH-GGZ, GBGGZ. • Psychiatrie in de praktijk, wat betekent dat en wat vraagt dat van jou? - Bejegening psychiatrische patiënt - Herkennen gevaar / acute psychiatrie - Vier casussen TITEL / 2

Nieuwe indeling GGZ januari 2014

Verwijscriteria risico complexiteit vermoeden stoornis ernst beloop klachten TITEL / 4

POH-GGZ Wie: • Verpleegkundigen +, orthopedagogen, verpleegkundig specialisten, basispsychologen, sociaal pedagogische hulpverleners, maatschappelijk werkenden. Wat: • Psycho-educatie • Begeleiding/behandeling (voor- en achterdeur GGZ) • Preventie • Triage • Consultatie • E-health

Wat doet de POH-GGZ in de praktijk? TITEL / 6

Gevolgen nieuwe ontwikkelingen voor patiënten + • Zorg dichtbij, vertrouwd, korte lijnen, demedicalisering. • Risico op onderbehandeling, overbelasting huisarts / POH-GGZ. Uitgangspunt: Waar mogelijk eerste lijn, waar nodig tweede lijn. Vroegtijdig herkennen en doorverwijzen. TITEL / 7

De psychiatrische patiënt TITEL / 8

Stigma • filmpje GGZ Friesland TITEL / 9

Gevaarlijke gekken? TITEL / 10

Psychiatrie en gevaar • Gevaar voor zichzelf (suïcide, zelfbeschadiging, verwaarlozing, maatschappelijke teloorgang, afroepen van agressie over zichzelf) • Gevaar voor een ander (dood/letsel, psychische decompensatie anderen, verwaarlozing van anderen) • Gevaar voor openbare orde, veiligheid van personen of goederen. TITEL / 11

Meest voorkomende diagnoses acute psychiatrie • • • Psychose Middelengebruik Depressie Bipolaire stoornis Organisch psychosyndroom TITEL / 12

Triage psychiatrie • • Direct (nood) 2 uur (crisis) 1 dag (spoed) 1 week (niet urgent) Handvat: suïcidaliteit en (aanwijzingen voor) psychotische symptomen altijd dezelfde dag beoordelen. TITEL / 13

Casus 1 • 60 -jarige man, alleenstaand, werkloos, tot overlijden ouders thuis gewoond. • In verleden wel eens contact met psychiatrie i. v. m. dwanggedachten. • Bekend met diabetes type II, komt trouw op afspraken. • Gaat zichzelf steeds slechter verzorgen. • Belt huisarts op en zegt tegen DA dat hij het zat is en iedereen in de Jumbo gaat doodschieten. Wat doe je? TITEL / 14

Wat doe je? Opties: 1. Je belt 112. 2. Je vraagt de huisarts direct een huisbezoek te doen. 3. Je maakt met de patiënt de afspraak dat hij direct naar de praktijk komt. TITEL / 15

Vervolg casus 1 • Huisarts ziet dhr. Hij uit zich suïcidaal en boos. Geen acuut gevaar. Wil niet verwezen worden (eigen risico kwijt!). Huisarts verwijst naar POH-GGZ. • POH-GGZ vraagt psychiater in consult. Aanvullende informatie uit consult: • Enkel basisschool voltooid. Nooit relaties gehad, buiten nichten geen sociaal netwerk. • Sinds 2 jaar hallucinaties: ‘homo’. Visueel en akoustisch. TITEL / 16

Conclusie en beleid casus 1 • Sprake van psychose. • Daarnaast vermoedelijk zwakbegaafdheid en cluster A persoonlijkheidsproblematiek of een autistische stoornis. • Nu risico op suïcide / agressie niet hoog ingeschat. • Advies: lage dosering antipsychoticum en zorgvuldig beloop volgen. TITEL / 17

Casus 2 • 80 -jarige moeder van 45 jarige man belt op over haar zoon, predikant, bij huisarts bekend met depressie waarvoor hij paroxetine gebruikt. • Zoon doet raar sinds 3 dagen, hij is zo zenuwachtig en denkt dat hij schulden heeft en dat ze hun huis kwijtraken. Ze maakt zich zorgen en wil een afspraak met de huisarts maken voor haar zoon. Wat doe je? TITEL / 18

Wat doe je? (Het is vrijdag en het spreekuur van de huisarts zit overvol): 1. Je maakt een afspraak voor maandag. 2. Je maakt een telefonische afspraak voor dezelfde dag. 3. Je regelt een afspraak voor dezelfde dag. TITEL / 19

Vervolg casus 2 • Dhr. durft niet naar de praktijk te komen, huisarts gaat op huisbezoek. • Treft angstige, nerveuze man aan, die ijsbeert door de kamer en geen contact maakt. Stamelt dat alles verdwijnt. ‘ Het licht gaat uit’. • Gestopt medicatie, nauwelijks geslapen, gegeten of gedronken. • Conclusie: depressie met psychotische kenmerken. • Beleid: crisisdienst inschakelen. Evt. IBS. TITEL / 20

Casus 3 • 35 -jarige man, bekend met eerdere depressies, had een afspraak bij de huisarts vanwege evaluatie van het antidepressivum. • Uur te laat, joviaal in contact, hangt een krentenbol etend over de balie en vertelt dat hij wat later is door werk, maar daarna extra snel is gekomen, hij heeft nl uitstekende rijvaardigheden. • Wil een nieuwe afspraak maken over aantal dagen. Wat doe je? TITEL / 21

Wat doe je? Opties: 1. Je maakt een nieuwe afspraak voor over 3 dagen. 2. Je maakt een belafspraak voor dezelfde dag. 3. Je verzoekt dhr. in de wachtkamer plaats te nemen en overlegt met de huisarts. TITEL / 22

Vervolg casus 3 • De huisarts ziet dhr. Hij is ontremd, spreekt snel, is snel emotioneel en wordt boos. Wil geen verandering in medicatie. • Huisarts vermoedt hypomaan/manisch toestandsbeeld en schakelt de crisisdienst in. Politie op achtergrond? • Beoordeeld in huisartspraktijk, afspraak auto te laten staan, verandering medicatie en spoedverwijzing SGGZ. TITEL / 23

Casus 4 • 40 -jarige vrouw, bekend met een borderline persoonlijkheidsstoornis, momenteel niet in zorg in GGZ, belt op. Ze ziet het niet meer zitten en wil voor de trein springen. Ze wil geen hulp. Je hebt haar al vaker in crisis aan de telefoon gehad. Ze is enkele malen kortdurend opgenomen geweest. Terwijl je uitvraagt wat dit keer de aanleiding is, wordt ze plotseling boos en hangt ze op. Ze neemt niet meer op bij terugbellen. Wat doe je? TITEL / 24

Wat doe je? Opties: 1. Niets. Je kent dit gedrag bij haar en wacht af totdat ze terugbelt. 2. Je plant een huisbezoek voor vandaag. TITEL / 25

Vervolg casus 4 • De huisarts gaat op huisbezoek. Relatie is verbroken. Twee flessen wijn gedronken. Geen toestemming voor contact met steunsysteem. Geen veiligheidsafspraken te maken. Mw. wil geen opname. • Huisarts schakelt de crisisdienst in. Mw. wordt met IBS opgenomen. TITEL / 26

Take home messages • GGZ zorg goed geregeld in de praktijk? Vaak meer mogelijk dan bekend! • Bejegening: neem mensen serieus en ga stigmatisering tegen. • Vertrouw op je eigen ‘niet pluis gevoel’ en voorkom onderschatting ernst en risico. • Zorg voor veiligheid. TITEL / 27

Boekentips 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Alle boeken van I. D. Yalom PAAZ en Up. M. van der Meer Veronika besluit te sterven. P. Coelho Ik heb je nooit een rozentuin beloofd. H. Green. De gelukkige huisvrouw. H. Van Royen The bell jar. S. Plath De dag waarop mijn dochter gek werd. M. Greenberg Het Rosie Project. G. Simsion Muidhond. I. Schilperoord TITEL / 28