PREMENOPOZAL VE POSTMENOPOZAL ADNEKSAL KTLE Dr M Hakan

  • Slides: 76
Download presentation
PREMENOPOZAL VE POSTMENOPOZAL ADNEKSİAL KİTLE Dr. M. Hakan YETİMALAR TJOD, 2014, Antalya

PREMENOPOZAL VE POSTMENOPOZAL ADNEKSİAL KİTLE Dr. M. Hakan YETİMALAR TJOD, 2014, Antalya

Adneksial kitle her yaştaki kadınları etkileyebilen yaygın bir sorundur. ABD’de bir kadının ömürboyu adneksial

Adneksial kitle her yaştaki kadınları etkileyebilen yaygın bir sorundur. ABD’de bir kadının ömürboyu adneksial kitle tanısı ile ameliyat edilme oranı % 5– 10 olup ameliyat edilen olguların % 13– 21 inde son tanı over kanseri olarak bildirilmektedir. National Institutes of Health Consensus Development Conference Statement. Ovarian cancer: screening, treatment, and follow-up. Gynecol Oncol 1994; 55: S 4– 14. (Level III)

2 temel soruya yanıt gereklidir: 1 - Hangi adneksial kitle ameliyat edilmelidir ? 2

2 temel soruya yanıt gereklidir: 1 - Hangi adneksial kitle ameliyat edilmelidir ? 2 - Ameliyat kararı verilen olgularda malignite olasılığı ne kadar yüksektir ? ( Burada amaç gereken durumlarda onkolojik yani sitoredüktif cerrahinin yapılabilmesi için ön hazırlıkların yapılabilmesidir ! )

Acil vakalar ( yoğun ağrı, kanama, defans, rebound vb) en hızlı ve uygun şekilde

Acil vakalar ( yoğun ağrı, kanama, defans, rebound vb) en hızlı ve uygun şekilde ameliyat edilmelidirler. Over torsiyonu

Over kanser tedavisi Multidisipliner : Jin. Onk, Cerrah, Ürolog, KD Cerrahı, Anestezi Uz. Med

Over kanser tedavisi Multidisipliner : Jin. Onk, Cerrah, Ürolog, KD Cerrahı, Anestezi Uz. Med Onk, Rad Onk, Jin Patolog, vd

Sitoredüksiyon : Orta ve alt batın Üst batın ØHisterektomi ØOoferektomi ØBarsak rezeksiyonu ØAppendektomi ØLND

Sitoredüksiyon : Orta ve alt batın Üst batın ØHisterektomi ØOoferektomi ØBarsak rezeksiyonu ØAppendektomi ØLND (Pelvik, p. aortik) VATS ØDiaphragm stripping ØSplenektomi ØDistal Pankreatektomi ØKaraciğer rez. ØPorta Hepatis rez. ØPeritonektomi ØDiğer

Sitoredüksiyondaki her %10 artış sürveyde %5, 5 uzama sağlar. Gynecol Oncol 1992 Am J

Sitoredüksiyondaki her %10 artış sürveyde %5, 5 uzama sağlar. Gynecol Oncol 1992 Am J Obstet Gynecol 1986

Fonksiyonel kistler Benign Tümörler Malign Tümörler

Fonksiyonel kistler Benign Tümörler Malign Tümörler

Ayırımı nasıl yapalım ?

Ayırımı nasıl yapalım ?

Adneksial kitleler : Jinekolojik Non-jinekolojik Benign: Fonksiyonel kistler Myom Endometrioma Tuboovarian abse Dış gebelik

Adneksial kitleler : Jinekolojik Non-jinekolojik Benign: Fonksiyonel kistler Myom Endometrioma Tuboovarian abse Dış gebelik Matür teratom Kistadenomalar(seröz-müsinöz) Hidrosalpenks Appendiks absesi veya mukosel Divertiküler abse Ureteral divertikül Pelvik böbrek Sinir kılıfı tümörleri Paratubal kistler Mesane divertilulumu Malign : Malign: GİS kanserleri Retroperitoneal maligniteler Metastatik kitleler Malign over tümörleri

Benign-Malign Ayırımı 1 - Yaş , kişisel anamnez ve aile anamnezi 2 - Pelvik

Benign-Malign Ayırımı 1 - Yaş , kişisel anamnez ve aile anamnezi 2 - Pelvik muayene 3 -USG ( konvansiyonel, doppler, 3 D, 4 D ) 4 -Diğer görüntüleme yöntemleri ( BT, MRI, PET-CT ) 5 -CA-125 6 -Diğer tm markerleri 7 -Cerrahi eksplorasyon ve gerekirse frozen patoloji

Risk faktörü: Yaş Adneksial kitlede malignite insidansı menopoz ile beraber şiddetle artar. Adneksiyel kitleleri

Risk faktörü: Yaş Adneksial kitlede malignite insidansı menopoz ile beraber şiddetle artar. Adneksiyel kitleleri değerlendirirken primer over tümörlerinin yaşamın dekadlarına göre dağılımı bilinmelidir. (Koonings PP. Obstet Gynecol 1989; 74: 921 -26 ) Malignite riski yönünden hastanın yaşı en önemli belirleyici faktördür. Over kanseri tanısı esnasında ortalama yaş 63 tür. Premenopozal over tümörlerinde malignite oranı : % 24 Postmenopozal “ “ : % 60 Gillis CR, Hole DJ, Still RM, Davis J, Kaye SB. Medical audit, cancer registration, and survival in ovarian cancer. Lancet 1991; 337: 611– 2. Vasilev SA, Schlaerth JB, Campeau J, Morrow CP. Serum CA 125 levels in preoperative evaluation of pelvic masses. Obstet Gynecol 1988; 71: 751– 6.

Yaş Gruplarında Görülme Sıklığına Göre Adneksiyel Kitle Nedenleri İnfant Pre pubertal Adölesan Fertil çağ

Yaş Gruplarında Görülme Sıklığına Göre Adneksiyel Kitle Nedenleri İnfant Pre pubertal Adölesan Fertil çağ Peri menopoz Post menopoz Fonksiyonel kist Fonksiyon Epitelial el kist over tm (en sık BOT) Epitelial over tm Fonksiyon el kist 1 Fonksiyo Germ nel kist hücreli tümör (en sık dermoid) 2 Germ hücreli tümör Fonksiyonel Germ hücreli kist tümör (en sık dermoid) Dermoid 3 - - Epitelial over tm Fonksiyon Metastaz el kist 4 - - Enfektif kitleler (TOA) - Epitelial over tm Hillard PJA. in: Novak’s Gynecology. 2001. p. 354 -

Risk faktörü: Yaş Over kanseri oranı yaş ile beraber yükselir. Yaş 100. 000 kadındaki

Risk faktörü: Yaş Over kanseri oranı yaş ile beraber yükselir. Yaş 100. 000 kadındaki oran 20 -29 1. 8 -2. 2 30 -39 3 -5 40 -49 9 -15 ACOG, Practice Bulletin Management of adnexal masses, 2007

Diğer risk faktörleri Rölatif Risk Ailevi over kanseri sendromları BRCA 1 BRCA 2 Yaşamboyu

Diğer risk faktörleri Rölatif Risk Ailevi over kanseri sendromları BRCA 1 BRCA 2 Yaşamboyu risk (%) 30 -50 35 -46 12 -23 2 -3 akrabasında over kanseri öyküsü 4. 6 5. 5 -1 nci derece ise %15 1 akrabasında over kanseri öyküsü 3. 1 3. 7 - 1 nci derece ise %5 Risk faktörü yok 1. 0 1. 4 Öyküde OK 0. 65 0. 8 Öyküde gebelik 0. 5 0. 6 İnfertilite 2. 8 Öyküde doğum yok 1. 6 Emzirme 0. 81 Tubal ligasyon 0. 59 Muto M, 2013

Pelvik muayene (rektal tuşe dahil ) anestezi altında yapılsa bile özellikle BMI 30 ve

Pelvik muayene (rektal tuşe dahil ) anestezi altında yapılsa bile özellikle BMI 30 ve üzerinde olan kadınlarda adneksial kitlenin tanısında ve tanımlanmasında düşük değere sahiptir. (Sensitivite : % 45 CLIN OBSTET GYNECOL 2009 ) Malignite kriterleri : solid ve düzensiz yapılanma , kitlenin fikse olması , nodülarite , bilateralite ve asit varlığı Ayni kriterler endometriozis, kronik pelvik enfeksiyon, korpus luteum hemorajikum ve subseröz myomlarda’da görülür.

Ultrasonografi: Konvansiyonel ultrason adneksial kitle tanı ve ayırıcı tanısında en sık kullanılan yöntemdir. Yüksek

Ultrasonografi: Konvansiyonel ultrason adneksial kitle tanı ve ayırıcı tanısında en sık kullanılan yöntemdir. Yüksek frekanslı transvaginal probların geliştirilmesiyle değeri artmıştır. TVS, özellikle postmenopozal olgularda jinekolojik muayenenin rutin bir parçası olmalıdır. Kullanıcaya bağlı yorum farklılıkları en belirgin dezavantajıdır. Bunu giderebilmek için ve tekrarlanabilir standardize edilebilen morfolojik skorlama sistemleri geliştirilmiştir.

Ultrason Skorlama Sistemleri:

Ultrason Skorlama Sistemleri:

Ultrason Skorlama Sistemleri:

Ultrason Skorlama Sistemleri:

Ultrason Skorlama Sistemleri:

Ultrason Skorlama Sistemleri:

Ultrason Skorlama Sistemleri:

Ultrason Skorlama Sistemleri:

Ultrason Skorlama Sistemleri:

Ultrason Skorlama Sistemleri:

Doppler Ultrason Doppler ultrason ile tümör vaskülaritesi değerlendirilebilinir. Malign neoplazmlar aktif yeni damar oluşturma

Doppler Ultrason Doppler ultrason ile tümör vaskülaritesi değerlendirilebilinir. Malign neoplazmlar aktif yeni damar oluşturma yeteneğine sahiptirler(angiogenesis). Malignitelerde artmış vaskülarite , azalmış periferik akım rezistansı ve yine artmış kan akımı velozitesi saptanır. Doppler ultrason bu değişimlerin ölçülebilmesini sağlar. Tümörün merkezindeki “kaotik “ vasküler yapılanma yüksek malignite şüphesi doğurur !

DOPPLER USG VE ADNEKSİYAL KİTLE Doppler Yöntemi Spesifite Sensitivite Spesifite Aralığı Sensitivite Aralığı Rezistans

DOPPLER USG VE ADNEKSİYAL KİTLE Doppler Yöntemi Spesifite Sensitivite Spesifite Aralığı Sensitivite Aralığı Rezistans İndeksi( Rİ ) 0. 76 ( 0. 68 -0. 73) 0. 89 ( 0. 84 -0. 92) 0. 19 -1. 00 0. 53 -1. 00 Pulsatilite İndeksi ( Pİ ) 0. 79 ( 0. 73 -0. 83) 0. 74 ( 0. 64 -0. 81) 0. 57 -0. 95 0. 32 -0. 97 Maksimum sistolik Velosite 0. 76 (0. 61 -0. 86 ) 0. 83 ( 0. 66 -0. 93) 0. 48 -0. 94 0. 43 -0. 97

DOPPLER USG VE ADNEKSİYAL KİTLE Tümör içi kan akımın değerlendirilmesi Spesifite % 97 PPD

DOPPLER USG VE ADNEKSİYAL KİTLE Tümör içi kan akımın değerlendirilmesi Spesifite % 97 PPD % 91 3 D Power Doppler ile yeni hemodinamik indeksler ve bilgisayar destekli analiz Akım İndeksi Vaskülarizasyon İndeksi Akım Vaskülarizasyon indeksi

Diğer görüntüleme yöntemleri:

Diğer görüntüleme yöntemleri:

Diğer görüntüleme yöntemleri:

Diğer görüntüleme yöntemleri:

Adneksial kitlelerin nonhistolojik tanılarında farklı yöntemlerin güvenirlilikleri YÖNTEM Sensitivite Spesifisite PELVİK MUAYENE 45 90

Adneksial kitlelerin nonhistolojik tanılarında farklı yöntemlerin güvenirlilikleri YÖNTEM Sensitivite Spesifisite PELVİK MUAYENE 45 90 USG MORFOLOJİ 86 -91 68 -83 CT 91 87 PET 67 79 CA 125>35 78 78 ACOG practice bulletin. Obstet & Gynecol 2007 Agency for Healthcare Research and Quality. AHRQ Publication No. 06 -E 004. 2006 CLIN OBSTET GYNECOL 2009

Görüntüleme: USG (özellikle vaginal USG) avantajları: Yaygın ulaşılabilirlik Yüksek hasta tolerabilitesi Düşük maliyet Pelvik

Görüntüleme: USG (özellikle vaginal USG) avantajları: Yaygın ulaşılabilirlik Yüksek hasta tolerabilitesi Düşük maliyet Pelvik kitlesi bulunan pre ve postmenopozal kadınlarda transvaginal ultrason ilk tercih edilecek görüntüleme yöntemidir. Alternatif görüntüleme yöntemleri ultrasona kıyasla rutin kullanımı haklı çıkaracak derecede üstün değildirler. Özellikle medikolegal kaygılarla ve USG’yi tamamlamak amacıyla kullanılabilirler.

TV-USG’de benign adneksiyel kitlelerin özellikleri Düşük Ekojenite İnce Duvar Unilokülarite İnce septalar İnternal papilla

TV-USG’de benign adneksiyel kitlelerin özellikleri Düşük Ekojenite İnce Duvar Unilokülarite İnce septalar İnternal papilla ya da solid komponent yokluğu: Malignite : % 1

Endometrioma

Endometrioma

Toboovarian abse Yoğun pürülan materyal Düzensiz iç yapı Belirgin sıvı-sıvı görünümü

Toboovarian abse Yoğun pürülan materyal Düzensiz iç yapı Belirgin sıvı-sıvı görünümü

TV-USG’de. Maligniteİçin Morfolojik Özellikler Kalın düzensiz duvarlar ve septalar Papiller projeksiyonlar Solid komponent Artmış

TV-USG’de. Maligniteİçin Morfolojik Özellikler Kalın düzensiz duvarlar ve septalar Papiller projeksiyonlar Solid komponent Artmış ekojenisite Tümör çapı

Ultrasonografik malignite belirteçleri: komplike alanlar içeren adneksiyel kitle, düzensiz sınırlar kitle içinde solid pattern

Ultrasonografik malignite belirteçleri: komplike alanlar içeren adneksiyel kitle, düzensiz sınırlar kitle içinde solid pattern dens multiplseptalar

Benign bir kistte papiller projeksiyonlar Borderline bir tümörde papiller projeksiyonlar Primer invaziv over kanserinde

Benign bir kistte papiller projeksiyonlar Borderline bir tümörde papiller projeksiyonlar Primer invaziv over kanserinde papiller projeksiyonlar

BT

BT

MR

MR

PET-CT

PET-CT

Tümör Belirteçleri: � � � � � *CA-125 • TAG 72 • CA 15

Tümör Belirteçleri: � � � � � *CA-125 • TAG 72 • CA 15 -3 • NB/70 K • OVX 1 • M-CSF • AFP • HE-4 • Beta-h. CG • CA 54/61 • Siayl-Tn • OSA • CASA • TPA • Inhibin • CA 19 -9 • CEA

Tümör Belirteçleri: CA-125 Yüzey glikoproteini olup yüksek moleküler ağırlığa sahip (220 ->1000 k. Da).

Tümör Belirteçleri: CA-125 Yüzey glikoproteini olup yüksek moleküler ağırlığa sahip (220 ->1000 k. Da). Karbonhidrat içeriği %24. Fizyolojik fonksiyonu bilinmiyor ! Erişkinlerde fallop tüplerini, endometriumu, endoserviksi, peritonu, plevrayı, perikardı ve bronkusları döşeyen yüzey hücrelerinde saptanabilir. Ancak normal over epitelinde bulunması nadirdir!

CA-125 yükselmesi nedenleri : • • • Epitelial over ca Endometrium ca Cvx adenokarsinom

CA-125 yükselmesi nedenleri : • • • Epitelial over ca Endometrium ca Cvx adenokarsinom Adenomyozis Endometriozis Leiomyom Gebelik PID KC hast. - Siroz Kolit Kalp hast. • • • Divertikülit Lupus Perikardit Postop devre Renal hast. TBC Assit Pleural efüzyon Pankreas ca Kolon ca

Tümör Belirteçleri: CA-125 İleri evre epitelyal over kanserli hastaların % 80 kadarında yüksektir. FIGO

Tümör Belirteçleri: CA-125 İleri evre epitelyal over kanserli hastaların % 80 kadarında yüksektir. FIGO evre I hastaların sadece % 50’sinde, evre II hastaların % 60’ında normalin değerin üzerindedir. Doğurganlık yaşı, gebelik dışında myoma uteri, endometriozis, pelvik inflamatuvar hastalıkta da yükselebilir. Spesifitesi düşük bir testtir. Stage I over ca. için sensitivitesi sadece % 50.

Premenopozal CA-125 USG’de adneksial şüpheli kitle premenopozal kadınlarda CA 125> 35 U/m. L Sensitivite

Premenopozal CA-125 USG’de adneksial şüpheli kitle premenopozal kadınlarda CA 125> 35 U/m. L Sensitivite Spesifite 77 % 43 % Moore RG et al. , Gynecol Oncol, 2008

Malignite Risk İndeksi (Risk of Malignancy Index –RMI) jinekolojik onkoloji merkezlerine yönlendirilmesi gereken olguları

Malignite Risk İndeksi (Risk of Malignancy Index –RMI) jinekolojik onkoloji merkezlerine yönlendirilmesi gereken olguları yüksek spesifite ile belirler. Klinikte uygulanması kolaydır ve özel deneyim ya da eğitim gerektirmez.

Malignite Risk İndeksi (Risk of Malignancy Index [RMI]) RMI=CA 125 düzeyix. Menopozaldurumx. Ultrasonskoru RMI=Serum.

Malignite Risk İndeksi (Risk of Malignancy Index [RMI]) RMI=CA 125 düzeyix. Menopozaldurumx. Ultrasonskoru RMI=Serum. CA 125 x. Mx. U Serum. CA 125 düzeyi(U/ml) Hastanın menopozal durumu(M) Premenopoz: 1 Postmenopoz: 3 Ultrason skoru(U) Multiloküler kist: 1 Solid alanların varlığı: 1 Metastaz lehine bulgular: 1 Ascite varlığı: 1 Bilateralite: 1 Tinguistad S, et al. BJOG 1999; 93: 448 -52 Skor=0 → U=1 Skor=1 → U=1 Skor� 2 → U=3

Malignite Risk İndeksi RMI, cut-off 200 olarak seçildiğinde en iyi tanısal performansı gösterir. Spesifite:

Malignite Risk İndeksi RMI, cut-off 200 olarak seçildiğinde en iyi tanısal performansı gösterir. Spesifite: %90 Sensitivite: %89 PPD: %96 NPD: %78 Obeidat BR, et al. Int J Gynaecol Obstet 2004; 85: 255 -58

Malignite Risk İndeksi RMI>250 → Over ca riski %75 → Olgu jinekolojik onkolojik cerrahiye

Malignite Risk İndeksi RMI>250 → Over ca riski %75 → Olgu jinekolojik onkolojik cerrahiye refere edilmelidir

RMİ ler Scoring system Kriter RMI 1 ( Jacobs et al 1990) RMI 2

RMİ ler Scoring system Kriter RMI 1 ( Jacobs et al 1990) RMI 2 ( Tingulstad et al 1996) RMI 3 ( Tingulstad et al 1999) RMI 4 ( Yamamoto et al 2010) Menopoz durumu (M) Premenopozal : 1 Postmenopozal: 3 Premenopozal: 1 Postmenopozal: 4 Premenopozal: 1 Postmenopozal: 3 Premenopozal: 1 Postmenopozal: 4 Ultrason görünümü (U) Multiloküle Solid kısım Bilateralite Assit Metastaz Görünüm yok = 0 Tek görünüm = 1 >1 görünüm = 3 Hiç veya 1 görünüm = 1 ≥ 2 görünüm = 4 Hiç veya 1 görünüm = 1 ≥ 2 görünüm = 3 serum CA 125 seviyesi U * M * CA 125 200 < 7 cm : 1 ≥ 7 cm: 2 serum CA 125 seviyesi U*M*S* CA 125 450 Tümör çapı(S) Serum Ca-125 RMI serum CA 125 seviyesi U * M * CA 125 Cut-off değeri 200

RMİ ler RMI 4 ‘ün geçerliliği diğer metodlardan üstün bulunmuştur. RMI 1 (P =

RMİ ler RMI 4 ‘ün geçerliliği diğer metodlardan üstün bulunmuştur. RMI 1 (P = 0. 0013) RMI 2 (P = 0. 0009) RMI 3 (P = 0. 0013) RMI 4 cut-off 450 ile Sensitivite %86. 8 Spesifite %91. 0 PPD %63. 5 NPD %97. 5

Tümör Belirteçleri: CA 19 -9 Siayl Lewis antijeni. Karbonhidrat yapıda. Ana olarak kolon kanserlerinde

Tümör Belirteçleri: CA 19 -9 Siayl Lewis antijeni. Karbonhidrat yapıda. Ana olarak kolon kanserlerinde ekprese edilir. Overkanserinde %29 -%48 oranında artmış olarak saptanır (özellikle müsinöztümörler). CA-125 seviyeleri yüksek olmayan hastalarda yüksek saptanabilir. Musinöz tümörlerin monitorizasyonunda daha yararlı.

Tümör Belirteçleri: CA 15 -3 Kanda dolaşan bir meme kanser antijeni olup meme ve

Tümör Belirteçleri: CA 15 -3 Kanda dolaşan bir meme kanser antijeni olup meme ve kadın genital traktus kanserlerinde yükselir. Over kanserlerinin önemli bir bölümü bu antijeni salgılar. Diğer genital kanserlerde bu oranda salgılanmaz. Kolon, akciğer ve pankreas kanserlerinde de salgılanabilir Meme kanser hastalarının klinik takiplerinde duyarlı ve özgül bir belirteçtir. Kanser dışında yükselebilir: Kronik hepatit, siroz, sarkoidoz, tüberküloz, SLE

Tümör Belirteçleri: CEA İlk olarak kolon adenokarsinomunda tespit edilmiştir. Fetusta karaciğer, pankreas, gastrointestinal sistemde

Tümör Belirteçleri: CEA İlk olarak kolon adenokarsinomunda tespit edilmiştir. Fetusta karaciğer, pankreas, gastrointestinal sistemde bulunur. Hücre zarı yüzey glikoproteini olup MW 200, 000 Özellikle kolon ve pankreas kanserlerinde artar. Overin müsinöz tümörlerinde artar. Selim olaylarda (pnömoni, hipotiroidi) ve sigara kullananlarda yükselebilir. CEA birçok jinekolojik kanserlerde immünohistokimyasal olarak saptanır ancak serum seviyeleri çok değişkendir. Tümör hacmi ve seviyeleri arasında bir bağlantı olmadığından iyi bir tümör belirteci değildir. Tümör nüksleri açısından değerlidir.

Tümör Belirteçleri: AFP Fetustaki ana protein, glikoprotein, MW 69, 000 Yolk sac, karaciğer ve

Tümör Belirteçleri: AFP Fetustaki ana protein, glikoprotein, MW 69, 000 Yolk sac, karaciğer ve gastrointestinal traktusta sentezlenir Albumin ile homolojisi %30 Gebelik sırasında fetus nedeniyle serumdaki seviyeleri artar. Karaciğer kanserleri, testis kanseri ve overin endodermal sinüs tümörlerinde kullanılan bir belirteçtir

Tümör Belirteçleri: HCG Glikoprotein: MW 36, 000 -40, 000 D Alfa ve beta subüniteleri

Tümör Belirteçleri: HCG Glikoprotein: MW 36, 000 -40, 000 D Alfa ve beta subüniteleri var: Beta subünitesi trofoblastik dokularda sentezlenir , alfa subünitesi hipofiz hormonları ile benzer yapıdadır. Beta subünitesi ölçülür. Gestasyonel trofoblastik hastalıkla beraber overin koryokarsinomunda ve mikst germ hücreli tümörlerde yükselir. Tanı ve tedavi takibinde kullanılır. Tümör varlığı ile çok yakın korelasyon gösterir ve nüks saptamada çok etkindir.

Tümör Belirteçleri: İnhibin Heterodimerik glikoprotein(A –B) Overdeki granüloza hücreleri tarafından salgılanır. Primer fonksiyonu FSH’yıbaskılamak

Tümör Belirteçleri: İnhibin Heterodimerik glikoprotein(A –B) Overdeki granüloza hücreleri tarafından salgılanır. Primer fonksiyonu FSH’yıbaskılamak Birçok granüloza hücreli tümörde yüksek saptanır ve hastalığın durumunu takipte faydalıdır.

Tümör Belirteçleri: HE-4 Human epididymis protein 4; Proteaz inhibitörü olup gen ekspresyon profillerinden yola

Tümör Belirteçleri: HE-4 Human epididymis protein 4; Proteaz inhibitörü olup gen ekspresyon profillerinden yola çıkılarak bulundu. Reprodüktif ve respiratuvar dokularda eksprese ediliyor. CA-125’e yardımcı (özellikle seröz ve endometrioid tiplerde). Duyarlılığı arttırıyor. Müsinöz ve germ hücrelilerde kullanılmamalı. Özellikle erken evre over kanserlerinde daha yararlı gibi görünüyor ve endometriozisde artmıyor. . Over kanserlerinin nüks veya progresyon açısından takibinde FDA onaylı. (Adneksiyel kitlelerde risk belirleme amaçlı FDA onayı: Eylül 2011 ) Tarama için onaylı değil ! Mooreet al, Gynecol. Oncol 2008

Tümör Belirteçleri: HE-4 ROMA skalası Pelvik kitle ile prezante olan hastada risk hesaplaması (CA

Tümör Belirteçleri: HE-4 ROMA skalası Pelvik kitle ile prezante olan hastada risk hesaplaması (CA 125 + HE 4) (borderline dahil) Premenopozal kadınlarda ROMA < %13 ise ve Postmenopozal kadınlarda ROMA <%28 ise : Epitelyal over kanseri riski düşük

HE-4 / CA-125 özellikle premenopozal kadınlarda spesifik bir kanser göstergesi değildir! HE 4 FDA

HE-4 / CA-125 özellikle premenopozal kadınlarda spesifik bir kanser göstergesi değildir! HE 4 FDA tarafından , CA 125 dışında onaylanan tek tümör belirtecidir. Renal yetmezlik en önemli yalancı pozitiflik nedenidir. Over kanserlerinde sıklıkla salgılanır. Benign olaylarda CA 125 e göre daha az yükselir. Premenopozoal kadınlarda serum HE 4 seviyeleri benign hastaların %8’inde yükselirken, CA-125 ise %41’inde yükselir. Normal HE-4 seviyesi CA-125 yükselmiş hastalarda invazif over kanserini % 98 oranında dışlayabilmiş. (Holcomb K et al. , Am J Obstet Gynecol 2011)

HE-4 / CA-125 ROMA skalası Duyarlılık %94 Özgüllük %75 Premenopozal hastada duyarlılık %100 Negatif

HE-4 / CA-125 ROMA skalası Duyarlılık %94 Özgüllük %75 Premenopozal hastada duyarlılık %100 Negatif prediktif değer%98 FDA onayı ardından bulguları destekleyen ve desteklemeyen çalışmalar var (Mooreet al, Obstet. Gynecol, 2011)

Human epididymis protein 4 for differential diagnosis between benign gynecologic disease and ovarian cancer:

Human epididymis protein 4 for differential diagnosis between benign gynecologic disease and ovarian cancer: a systematic review and metaanalysis Jia. Ying Lin a, *, Jin. Bao Qin b, Voramon Sangvatanakul a E J Gynecol Reprod Biol 2013 TETKİK ARAŞTIRMA SAYISI SENSİTİVİTE SPESİFİSİTE HE 4 11 %74 %87 CA 125 11 %80 %76 HE 4+CA 125 7 %82 %78 ROMA 4 %87 %82

Tm markerleri ile ilgili sonuç : Adneksiyel kitle varlığında tümör belirteçleri sebebi saptamada yararlı

Tm markerleri ile ilgili sonuç : Adneksiyel kitle varlığında tümör belirteçleri sebebi saptamada yararlı olabilir. Reprodüktif çağdaki kadınlarda beta-HCG gebelikle ilgili problemleri ekarte edebilir, mutlaka istenmelidir. Adolesan çağda ve genç kadınlarda özellikle solid kitlelerde germ hücreli tümörler akla gelmeli ve beta-HCG, LDH ve AFP istenecek tetkiklere eklenmelidir. Epitelyal over kanseri şüphesinde CA-125 mutlaka istenmelidir. Ancak endometriozisli hastalarda da yüksek saptanabilir. Postmenopozal kadınlardaki kitlelerde CA-125 daha değerlidir. CA 19 -9, CA 15 -3, CEA gibi belirteçler’de ayırıcı tanıda yararlı bilgiler (metastatik hastalık, müsinöz histoloji vb. ) verebilir. HE-4 vd gibi yeni belirteçlerin adneksiyel kitlelerin ayırıcı tanısında yerinin belirlenmesi için daha yeni çalışmalara ihtiyaç vardır.

ADNEKSİYAL KİTLE YÖNETİMİ : Premenopozal kadınlarda ilk olarak gebelik olmadığından emin olmak gerekir. (

ADNEKSİYAL KİTLE YÖNETİMİ : Premenopozal kadınlarda ilk olarak gebelik olmadığından emin olmak gerekir. ( beta-HCG, USG )

Premenopozal Adneksial Kitle ADNEKSİAL KİTLE <10 cm, mobil, kistik, unilateral, assit yok, USG’de malignite

Premenopozal Adneksial Kitle ADNEKSİAL KİTLE <10 cm, mobil, kistik, unilateral, assit yok, USG’de malignite bulguları yok Konservatif tedavi 4 -6 hafta gözlem Kitle kaybolur veya küçülürse Klinik takip Boyut > 10 cm Solid, fikse Bilateral, assit (+) USG’de malignite şüphesi(+) Kitle sabit kalır veya büyür ise (> 12 hafta) Cerrahİ eksplorasyon Drake J. Diagnosis and Management of the Adnexal Mass. American Family Physician, 57(10), May 15, 1998 Givens V, Mitchell G, Harraway-Smith C, Reddy A, Maness DL. Diagnosis and management of adnexal masses. Am Fam Physician 2009; 80(8): 815 -20, 21 -22.

Jinekolojik Onkolojik Cerrahiye yönlendirme: Premenopozal kadınlar (Yaş< 50) : CA-125 antijen düzeyi > 200

Jinekolojik Onkolojik Cerrahiye yönlendirme: Premenopozal kadınlar (Yaş< 50) : CA-125 antijen düzeyi > 200 U/ m. L Assit Meme veya over kanseri aile hikayesi (1. derece akrabalar) Abdominal veya uzak metastaz kanıtı Givens V, Mitchell G, Harraway-Smith C, Reddy A, Maness DL. Diagnosis and management of adnexal masses. Am Fam Physician 2009; 80(8): 815 -20, 21 -22.

Postmenopozal Adneksiyal Kitle Yönetimi: >10 cm ADNEKSİAL KİTLE <10 cm Benign USG bulguları Malignite

Postmenopozal Adneksiyal Kitle Yönetimi: >10 cm ADNEKSİAL KİTLE <10 cm Benign USG bulguları Malignite lehine USG bulguları CERRAHİ (Jin Onk Cer. ) CA-125>35 U/ml Givens V, Mitchell G, Harraway-Smith C, Reddy A, Maness DL. Diagnosis and management of adnexal masses. Am Fam Physician 2009; 80(8): 815 -20, 21 -22. CA-125 CA 125<35 U/ ml 4 -6 haftada USG persiste ederse Cerrahi (Jin Onk Cer. )

Postmenopozal hastada adneksiyal kitle yönetimi: Jinekolojik Onkolojik Cerrahiye yönlendirme: CA-125 antijen düzeyi > 35

Postmenopozal hastada adneksiyal kitle yönetimi: Jinekolojik Onkolojik Cerrahiye yönlendirme: CA-125 antijen düzeyi > 35 U/ m. L Assit Nodüler veya fiks kitle Abdominal veya uzak metastaz kanıtı (Muayene veya Görüntüleme ile) Meme veya over kanseri aile hikayesi ( 1. derece akrabalar)

Benign olduğu düşünülen adneksiyal kitlelerde laparoskopi kabul edilebilir bir seçenek olmakla birlikte malignite şüphesinde

Benign olduğu düşünülen adneksiyal kitlelerde laparoskopi kabul edilebilir bir seçenek olmakla birlikte malignite şüphesinde laparotomi gerekmektedir. Muram D. (Çeviri: Çorbacıoğlu A, Akhan SE). Pediatrik ve Adolesan Jinekoloji. In: Decherney AH, Goodwin TM, Nathan L, Laufer N, eds. ( Traş B. Çeviri ed. ) “ Current Diagnosis and Treatment Serisi. Güncel Obstetrik ve Jinekoloji Tanı ve Tedavi. 10 th ed. Ankara : Güneş Tıp Kitabevleri. 2010. p. 540 -69.

ADNEKSİYAL KİTLE YÖNETİMİ : Adneksiyal kitle cerrahisinde ön koşul: FROZEN SECTİON ! 1 -Tzadik

ADNEKSİYAL KİTLE YÖNETİMİ : Adneksiyal kitle cerrahisinde ön koşul: FROZEN SECTİON ! 1 -Tzadik M, Purcell K, Wheeler JE. (Çeviri: Onan A). Over ve tüplerin benign hastalıkları. In: Decherney AH, Goodwin TM, Nathan L, Laufer N, eds. ( Traş B. Çeviri ed. ) “ Current Diagnosis and Treatment” Serisi. Güncel Obstetrik ve Jinekoloji Tanı ve Tedavi. 10 th ed. Ankara : Güneş Tıp Kitabevleri. 2010. p. 654 -661.

Sonuçlar: Adneksiyal kitlede malign-benign ayırımı öncelikle önemlidir ! Hastanın yaşı ve aile öyküsü ağırlıklı

Sonuçlar: Adneksiyal kitlede malign-benign ayırımı öncelikle önemlidir ! Hastanın yaşı ve aile öyküsü ağırlıklı faktörlerdir. Pelvik muayene adneksiyal kitlelerin tanı ve ayırıcı tanısında önemsizdir. CA-125 premenopozal hastalarda dikkatle yorumlanmalıdır. Premenopozal ve postmenopozal adneksiyal kitlelerde transvaginal ultrason en önemli tanı aracıdır. Diğer görüntüleme yöntemleri rutin kullanımı haklı çıkaracak bir üstünlüğe sahip değildir. Cerrahi yaklaşım esnasında frozen section olanağı mevcut olmalıdır ( acil vakalar hariç).

Sabrınız için teşekkür ederim

Sabrınız için teşekkür ederim