Polityka edukacyjna Marta Drzewiecka 20809 Marzena Niewiadomska 13443

Polityka edukacyjna Marta Drzewiecka 20809 Marzena Niewiadomska 13443

Kluczowe słowa Na jednym ze Zgromadzeń Parlamentu Rady Europy padły słowa, które podkreśliły istotę tej dziedziny na tle Unii: Edukacja powinna przygotować jednostkę do życia w społeczeństwie demokratycznym przez umożliwienie wypełnienia i powinności obywatelskich, wprowadzanie do polityki oraz uczenie podstawowych zasad i wartości leżących u podstaw naszej społeczności, takich jak poszanowanie człowieka, a także tolerancji i solidarności, które wynikają z lepszego zrozumienia i poznania innych.

Podstawa prawna Działania w zakresie edukacji najlepiej przedstawione zostały w Traktacie Ustanawiającym Konstytucję dla Europy, w słowach: Unia przyczynia się do rozwoju edukacji o wysokiej jakości, poprzez zachęcanie do współpracy między Państwami Członkowskimi oraz jeżeli to niezbędne poprzez wspieranie i uzupełnianie ich działań. Unia w pełni szanuje odpowiedzialność Państw członkowskich za treść nauczania i organizację systemów edukacyjnych, jak również ich różnorodność kulturową i językową. Rozdział 5, sekcja 6 Traktatu Ustanawiającego Konstytucję dla Europy; art. 126.

Istota polityki edukacyjnej Obejmuje ona całokształt problemów dotyczących ustroju szkolnictwa, organizacji procesu nauczania, metod kształcenia i wychowania. Zajmuje się ustalaniem optymalnych zasad upowszechniania oświaty wśród dzieci, młodzieży i dorosłych z punktu widzenia przygotowania ich do dorosłego życia, wykonywania zawodu i aktywnego uczestnictwa w kulturze. W praktyce oznacza to działania państwa w dziedzinie szkolnictwa i wychowania, realizowanie celów kształcenia oraz podstawy materialno-techniczne funkcjonowania przyjętego systemu oświatowego jak i zarządzanie instytucjami zajmującymi się tą dziedziną.

Bariery edukacyjne w Polsce barierę terytorialną – przeszło 1/3 populacji kraju w wieku powyżej 15 lat zamieszkuje na wsi gdzie nie może kontynuować nauki z powodu braku placówek edukacyjnych; ponad 60% społeczności wiejskiej nie ma nawet wykształcenia podstawowego, koszty – dostęp do studiów bezpłatnych ma coraz mniej uczących się (za studia wyższe płaci ponad 60% ogółu studiujących, nie zawsze ze środowisk zamożnych i przeważnie pochodzących z terenów, gdzie nie ma uczelni), barierę płci – problem z powrotem na studia po przerwie związanej z okresem macierzyństwa bądź całkowita decyzja o niepodejmowaniu studiów , barierę niżu demograficznego – wraz z wejściem w życie reformy oświaty w dniu 1 września 1999 r. ponad 2 tys. szkół podstawowych zostało zamkniętych, ponieważ nie spełniały one ustawowego wymogu liczby 150 uczniów przypadających na jedna szkołę; wraz z nadejściem niżu demograficznego i wiążącym się z tym spadkiem liczby uczniów spora część kadry nauczycielskiej stała się niepotrzebna,

Bariery edukacyjne c. d. barierę wieku – w Polsce mało rozpowszechnione jest nauczanie dorosłych, bardzo niewielka liczba placówek temu służących, co prowadzi do starzenia się wiedzy, a co za tym dalej idzie zmniejsza się wydajność pracownika, barierę wzrostu gospodarczego i postępu społecznego – stanowi ją brak kadr wykwalifikowanych pracowników w krajach rozwijających się, barierę postępu technicznego – kształcenie powinno być procesem przygotowania do pełnienia określonych ról w społeczeństwie, jednak polskie szkolnictwo ma zbyt ogólny profil, a wiedza i pomoce naukowe (np. komputery) dostarczane przez uczelnie są często przestarzałe.

Instytucje UE odpowiedzialne za politykę edukacyjną Wszystkie organy Unii Europejskiej mają swój wkład w politykę oświatową. Administrowaniem oświatą we Wspólnocie zajmuje się Komisja poprzez trzy dyrekcje: V- edukacja zawodowa, XII- badania, nauka i edukacja oraz XIII- polityka oświatowa. Inicjatywę w procesie tworzenia nowych rozwiązań i wyznaczania nowych kierunków polityki oświatowej przejawiają przede wszystkim: Rada Europy, Organizacja Współpracy i Rozwoju Ekonomicznego (OCDE) oraz Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO).

Narzędzia – programy edukacyjne Na lata 2007 -2013 Unia Europejska określiła nowe programy edukacyjne: Uczenie się przez cale życie, Młodzież w Działaniu oraz Europa dla Obywateli. Erasmus: Erasmus jest programem dla uczelni, ich studentów i pracowników. Wspiera międzynarodową współpracę szkół wyższych, umożliwia wyjazdy studentów za granicę na część studiów i praktykę, promuje mobilność pracowników uczelni, stwarza uczelniom liczne możliwości udziału w projektach wraz z partnerami zagranicznymi. Polska bierze udział w programie Erasmus od roku 1998/99. W latach 1995– 2006 Erasmus wchodził w skład wspólnotowego programu Socrates, a od roku akademickiego 2007/2008 jest częścią programu „Uczenie się przez całe życie” (LLP – the Lifelong Learning Programme), którego celem jest przede wszystkim podnoszenie jakości i atrakcyjności kształcenia oraz ułatwianie międzynarodowej współpracy i wymiany w dziedzinie edukacji.

Narzędzia – programy edukacyjne c. d. „Program uczenia się przez całe życie” obejmuje następujące cztery programy szczegółowe: „Comenius” – dotyczący edukacji na poziomie przedszkolnym i szkolnym (do szkoły średniej włącznie); „Erasmus” – dotyczący studiów wyższych, obejmujących również studia doktoranckie; „Leonardo da Vinci” – odnoszący się do szkolenia i kształcenia zawodowego; „Grundtvig” – obejmujący wszelkie formy kształcenia dorosłych. Ponadto kontynuowany jest program „Jean Monnet”, którego celem jest upowszechnianie idei integracji europejskiej na szczeblu uniwersyteckim.

Narzędzia – programy edukacyjne c. d. „Młodzież w działaniu” – jego głównym celem jest rozwój współpracy młodzieży w UE. Program realizowany jest poprzez: „Młodzież dla Europy” – wspiera się wymianę młodzieży i jej uczestnictwo w życiu demokratycznym; „Wolontariat europejski” – wspiera udział młodzieży w różnych formach społecznej pracy w państwach UE i poza nią; „Młodzież w świecie” – jego celem jest współpraca z młodzieżą z krajów trzecie, które zawarły odpowiednie umowy partnerskie z UE; „Systemy wsparcia młodzieży” – w ich ramach pomaga się szczególnie pozarządowym organizacjom młodzieżowym; „Wsparcie europejskiej współpracy w dziedzinie młodzieży” – stworzenie płaszczyzny dialogu pomiędzy różnymi uczestnikami działań na rzecz młodzieży, np. z decydentami młodzieży

Narzędzia – programy edukacyjne c. d. „Europa dla obywateli” - program wspólnotowy obejmujący lata 2007 -2013, mający na celu promowanie aktywnego obywatelstwa europejskiego i stanowiący kontynuację działań Wspólnoty na rzecz wspierania zaangażowania obywateli w życie publiczne i integrację europejską. Program składa się z czterech obszarów działań: „Aktywni obywatele dla Europy”, „Aktywne społeczeństwo obywatelskie w Europie”, „Razem dla Europy”, „Aktywna pamięć europejska”.

Proces boloński Proces Boloński zapoczątkowany został 19 czerwca 1999 roku. Wtedy to ministrowie odpowiedzialni za szkolnictwo wyższe z 29 krajów Europy podpisali Deklarację Bolońską. Zobowiązali się do utworzenia do 2010 roku wspólnego Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego (European Higher Education Area). Kraje zaangażowane w Proces Boloński: Albania, Andora, Austria, Belgia – Wspólnota Francuska i Flamandzka Belgii, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Islandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Niemcy, Norwegia, Macedonia, Malta, Polska, Portugalia, Rosja, Rumunia, Serbia i Czarnogóra, Słowacja, Słowenia, Szwajcaria, (Lichtenstein), Szwecja, Turcja, Watykan, Węgry, Wielka Brytania, Włochy.

Cele procesu bolońskiego – przyjęcie systemu „czytelnych” i porównywalnych dyplomów; – wprowadzenie systemu studiów dwustopniowych, opartego na dwóch cyklach kształcenia (licencjat – magister); – wprowadzenie punktowego systemu zaliczania osiągnięć studentów (ECTS); – rozwój mobilności studentów i pracowników uczelni; – rozwój współpracy europejskiej w zakresie zapewnienia jakości kształcenia; – wzmocnienie wymiaru europejskiego szkolnictwa wyższego. – rozwój kształcenia przez całe życie (lifelong learning); – zwiększenie zaangażowania studentów na rzecz realizacji Procesu Bolońskiego; – promowanie atrakcyjności Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego poza Europą.

Cele procesu bolońskiego c. d. – współpracy na poziomie rządów państw sygnatariuszy w dziedzinie dostosowania regulacji prawnych w sferze szkolnictwa wyższego, a także współpracy komisji akredytacyjnych uznawanych przez rządy państw sygnatariuszy; – działań podejmowanych bezpośrednio przez instytucje szkolnictwa wyższego, w tym konferencje rektorów, prowadzących do wdrożenia zmian w szkolnictwie wyższym; – współpracy organizacji studenckich działających w poszczególnych krajach w celu upowszechniania problematyki związanej z Procesem Bolońskim wśród studentów.

ECTS European Credit Transfer System (ECTS, ang. Europejski System Transferu Punktów) - zbiór procedur, które zostały opracowane przez Komisję Europejską, gwarantujących zaliczanie studiów krajowych i zagranicznych do programu realizowanego przez studenta w macierzystej uczelni. Komisja Europejska promuje w ten sposób współpracę pomiędzy uczelniami w zakresie wymiany studentów. ECTS jest częścią programu Socrates - Erasmus. Dzięki wdrożeniu ECTS europejscy studenci mają możliwość podjęcia lub kontynuacji studiów we wszystkich uczelniach realizujących projekt, a okres studiów odbyty na innych uczelniach może być w pełni uznany przez uczelnię macierzystą. Ułatwia to wyjazd na uczelnie zagraniczne, a także wymianę studentów między polskimi uczelniami, które wdrożyły ECTS. Program ECTS, który ma na celu ujednolicenie sposobu studiowania w Europie, a tym samym prowadzi do pełnego uznawania okresu studiów odbywanych za granicą i w Polsce.

Punkty ECTS są wartościami liczbowymi odpowiadającymi wkładowi pracy, którą winien wykonać student, aby otrzymać zaliczenie poszczególnych przedmiotów. Każda wartość odzwierciedla ilość pracy koniecznej do zaliczenia pojedynczego przedmiotu w stosunku do całkowitej ilości pracy wymaganej do zaliczenia pełnego roku studiów na danym wydziale. Pod uwagę brane są wszelkie formy nauki: wykłady, ćwiczenia, konwersatoria, zajęcia laboratoryjne, seminaria, prace semestralne, a także egzaminy oraz inne metody oceny.

Nostryfikacja dyplomów Nostryfikacji podlegają dyplomy uzyskane w krajach, z którymi Polska nie zawarła oddzielnych dwustronnych porozumień o uznaniu równoważności wykształcenia. Nostryfikację przeprowadza większość wydziałów uczelni państwowych, które prowadzą również dany kierunek studiów. Nostryfikacji podlegają dyplomy o nadaniu stopni naukowych nie objęte umowami międzynarodowymi o uznaniu równoważności wykształcenia Nie ma możliwości potwierdzenia równoważności studiów podyplomowych ukończonych za granicą, gdyż tej sprawy nie regulują w Polsce żadne przepisy. Zagraniczny dyplom ukończenia studiów podyplomowych może być jedynie przedstawiony pracodawcy jako dodatkowa kwalifikacja. To samo dotyczy studiów MBA, które w Polsce są traktowane jako studia podyplomowe.

System edukacyjny w Polsce Klasa zerowa Szkoła podstawowa (6 letnia) Gimnazjum (3 letnia szkoła średnia I stopnia) • Wiek: 6 lat • Wiek: 7 -13 lat • Etap I: nauczanie zintegrowane, 7 -10 lat • Etap II: nauczanie przedmiotowe, 10 -13 lat • Wiek: 13 -16 lat • Etap III: nauczanie przedmiotowe

Liceum ogólnokształcące • Wiek: 16 -19 lat Liceum profilowane • Wiek : 16 -19 lat Technikum • Wiek: 16 -20 lat Zasadnicza szkoła zawodowa • Wiek: 16 -18/19 lat Uzupełniające liceum ogólnokształcące • Wiek: 18/19 -20/21 lat Technikum uzupełniające • Wiek: 18/19 -21/22 lat Szkoła policealna • Wiek: 19 -21 lat ( b. rzadko 20 lat)

System edukacyjny w Finlandii Kształcenie obowiązkowe rozpoczyna sie w wieku 7 lat i trwa dziewięć lat. Zajęcia dydaktyczne są na ogół prowadzone przez wychowawców klasach I-VI i przez nauczycieli przedmiotu w klasach VII-IX. Peruskoulu/Grundskola (szkoła powszechna) Klasy I-VI Wiek: 7 -12 lat Klasy VII-IX Wiek: 13 -16 lat Kształcenie ponadobowiązkowe • Lukio/Gymnasium (ogólnokształcąca szkoła średnia 2 stopnia); wiek: 16 -19 lat • Ammatillnen oppilaitos/Yrkesläroanstalt (zawodowa szkoła średnia 2 stopnia); wiek: 16 -19 lat

System edukacyjny w Republice Czeskiej Kształcenie obowiązkowe Uczęszczanie do szkoły jest obowiązkowe przez dziewięć lat, na ogół w wieku od 6 do 15 lat. Wszyscy uczniowie rozpoczynają naukę w szkole powszechnej (základni škola), a w drugim etapie mogą uczęszczać do gymnázium. Základní škola (jednolita struktura obejmująca poziom szkoły podstawowej i szkoły średniej 1 stopnia) • Etap 1: wiek uczniów 6 -10 lat; • Etap 2: wiek uczniów 11 -15 lat Gymnázium (szkoła średnia 1 stopnia ) wiek uczniów 11/13 -15 lat. Kształcenie ponadobowiązkowe Typy szkół: Gymnázium szkoła średnia 2 stopnia – okres kształcenia 4 lata - wiek uczniów 15 -19 lat Strední odborná škola szkoła średnia zawodowa lub techniczna 2 stopnia – okres kształcenia 4 lata - wiek uczniów 15 -19 lat. Strední odborné ucilište szkoła średnia zawodowa lub techniczna 2 stopnia: • Okres kształcenia 4 lata, wiek ucznia 15 -19 lat • Okres kształcenia 3 lata, wiek ucznia 15 -18 lat • Okres kształcenia 2 lata, wiek ucznia 15 -17 lat • Okres kształcenia 1 -2 lata, wiek ucznia 15 -16/17 lat Szkoły średnie 2 stopnia na poziomie policealnym: okres kształcenia 1 -2 lata, wiek ucznia 18 -21 lat.

System edukacyjny w Hiszpanii Kształcenie obowiązkowe Kształcenie jest obowiązkowe w wieku od 6 do 16 lat i dzieli sie na dwa poziomy: Kształcenie na poziomie podstawowym, składające sie z trzech dwuletnich etapów, oraz kształcenie na poziomie średnim 1 stopnia, trwające cztery lata. Szkoła podstawowa (trzy 2 -letnie etapy) (Educación Primaria). Wiek 6 -12 lat Szkoła średnia 1 stopnia (4 lata) (Educación Secundaria Obligatoria – ESO). Wiek 12 -16 lat Kształcenie ponadobowiązkowe Bachillerato (kształcenie prowadzące do egzaminu maturalnego) 2 lata. Wiek 16 -18 lat Formación Profesional Específica de grado medio (specjalistyczne kształcenie zawodowe na poziomie średnio zaawansowanym) 1½ roku do 2 lat. Wiek 16 -18 lat

System edukacyjny w Grecji Kształcenie obowiązkowe Kształcenie jest obowiązkowe w wieku od 5 do 15 lat i obejmuje następujące etapy: Nipiagogeio (przedszkole) 5 -6 lat Dimotiko scholeio (szkoła podstawowa) 6 -12 lat Gymnasio (szkoła średnia 1 stopnia) 12 -15 lat Kształcenie ponadobowiązkowe Geniko Lykeio or G. L. (ogólnokształcąca szkoła średnia 2 stopnia, liceum)15 -18 lat Epagelmatiko Lykeio lub EPA. L. (techniczna szkoła średnia 2 stopnia, liceum techniczne)15 -18 lat Epaggelmatikes Scholes or EPA. S (szkoła zawodowa)16 -18 lat Instituta Epagelmatikis Katartissis or I. E. K. (szkoły średnie na poziomie policealnym) 18 -19 lat

Poziom wykształcenia, 2005 podstawowe średnie Jako procent liczby ludności 24 -65 lat wyższe

Wykształcenie wyższe, 1988 -2002 Udział ludności z wykształceniem wyższym w ogóle ludności, 2002, w procentach. Źródło: M. Herbst

ogóle ludności, 2002, w procentach Przyrost udziału ludności z wykształceniem wyższym w ogóle ludności w okresie 1988 -2002, w punktach procentowych. Źródło: M. Herbst

Aktualne reformy Od roku szkolnego 2009/10 dzieci od szóstego roku życia będą miały prawo do rozpoczęcia obowiązkowej nauki w szkole podstawowej (obowiązku szkolnego). Dzieci w wieku 3 -5 lat zostaną objęte edukacją przedszkolną w szerszym stopniu. Od roku 2010/11 wszystkie pięciolatki będą zobowiązane odbyć roczne przygotowanie przedszkolne; Opracowano projekt reformy programowej: "Szkoła przyjaźnie wymagająca”. Celem reformy jest dostosowanie treści kształcenia do wieku uczniów w związku z obniżeniem wieku szkolnego oraz podniesienie jakości kształcenia i dopasowanie treści kształcenia do zwiększonej liczby osób pragnących uzyskać wykształcenie średnie. Reforma ma obejmować lata 2009 -2015. Edukacja w klasach I-III ma się odbywać w klasach liczących nie więcej niż 25 osób. W szkole podstawowej ma być rozszerzona oferta zajęć dodatkowych dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia i dla uczniów zdolnych.

Aktualne reformy c. d. Planuje się wprowadzenie dwóch języków obcych na poziomie gimnazjum, z czego jeden język ma być kontynuacją nauki języka ze szkoły podstawowej. Od roku szkolnego 2008/09 zostanie wprowadzony obowiązkowy egzamin z języka obcego na zakończenie gimnazjum, Na mocy porozumienia pomiędzy MEN i MON, w gimnazjum zostanie wprowadzony nowy przedmiot „edukacja dla bezpieczeństwa”, który zastąpi dotychczasową ofertę przysposobienia obronnego i będzie kontynuowany w szkołach ponadgimnazjalnych. Planowane są zmiany w systemie egzaminów zewnętrznych. Oprócz wspomnianego wyżej egzaminu z języka obcego na zakończenie gimnazjum, proponuje się wprowadzenie matematyki jako obowiązkowego przedmiotu na egzaminie maturalnym od 2009/10 roku. Zniknie natomiast obowiązkowy pisemny egzamin z wybranego przez ucznia przedmiotu.

Polskie uczelnie w Rankingu THES Uczelnia 2007 2006 2005 UJ 331 287 351 UW 345 326 399 PW 371 350 452 UŁ 480 501 499

Polskie uczelnie w Rankingu Webometrics 439 – PW 465 – AGH 500 – UJ 559 – UW 566 – PWr. 630 – UAM 742 – UWr. 808 – UG 895 – UMCS 895 – Wydz. MIM UW 980 - SGH 1069 – PRz. 1098 – UMK 1138 – PSz. 1143 – PP 1189 – PŁ 1240 – UŁ 1260 – Wydz. Fizyki UW 1282 – UŚl. 1476 – PŚl. 1498 – PK 1546 – SGGW 1682 – Uw. B 1796 – UE w Krakowie 1982 - PB

Polskie uczelni w Rankingu szanghajskim W 2007 r. wśród pierwszych 500 uczelni są jedynie dwa polskie uniwersytety - w grupie sklasyfikowanej wspólnie na pozycjach 305 -402 znajdują się: Uniwersytet Jagielloński Uniwersytet Warszawski Podobnie było w latach 2006 i 2005, przy czym w 2005 roku oprócz UJ i UW sklasyfikowano też Uniwersytet Wrocławski (w grupie 401 -500)

Opinie studentów… Nie wiem na który kierunek się zdecydować Mam 2 do wyboru: -Logistykę -Zarządzanie Który z tych kierunków jest łatwiejszy, który ciekawszy po który łatwiej zdobyć pracę? ? ? Proszę o pomoc a. . . możeby tak zreformować poziom nauczania, bo jest tragiczny. . od lat wystukiwanie na blache tomów, które ni jak ma się do rzeczywistości. Z całym szacunkiem -student polski to jeden z najgorzej wyedukowanych studentów w europie -przykre to. . Czy członkowie ministerstwa w ogóle kiedyś studiowali? Bo chyba nie mają pojęcia o tym co mówią. . Reformy, które chcą wprowadzić ograniczą możliwości poszerzania wykształcenia, zamiast iść do przodu to próbują cofnąć oświatę o krok do tyłu. . Nawet na biednych studentów chcą zarobić, a pomyśleliby raczej nad reformą zmniejszającą ich dochody, bo od nadmiaru kasy miesza im się w głowie. . .

Dziękujemy za uwagę.