NROLOJK MUAYENE Dr Volga Batan Dr ar S

NÖROLOJİK MUAYENE Dr. Volga Baştan Dr. Çağrı S. Buyurgan

İşleyiş Planı § § § § § Mental muayene Meninks irritasyon bulguları Kranial sinir muayenesi Diyapozon testleri(Weber-Rinne) BPPV muayenesi Motor sistem muayenesi Duyu muayenesi Refleks muayenesi Koordinasyon ve ataksi muayenesi Duruş ve yürüyüş muayenesi

Mental Muayene • • • 1 - Mental durum – Bilinç düzeyi – Kooperasyon – Oryantasyon – Dikkat ve konsantrasyon – El kullanım baskınlığı – Entelektüel düzeyin saptanması 2 - Yüksek kortikal fonksiyonlar – Bellek – Lisan fonksiyonu – Praksi – Hesaplama – Çizme – Gnozi

Meninks İrritasyon Bulguları • Ense Sertliği • Kernig • Brudzinski

Kranial Sinir Muayenesi 1. 2. 3. N. Olfactorius ( koku muayenesi) N. Opticus ( görme keskinliği, görme alanı, pupil ışık refleksi, gözdibi) N. Oculumotorius (pupil ışık refleksi, pitozis, medial-superior-inferior rectus ve inferior oblik kas muayenesi) 4. N. trochlearis (superior oblik kas) 5. N. trigeminus (çiğneme kasları, yüzün duyusu, kornea refleksi) 6. N. Abducens (lateral rectus) 7. N. Facialis (mimik kasları, dil 2/3 ön tat duyusu, tükürük bezi innervesyonu) 8. N. Vestibulocochlearis ( işitme-denge , weber-rinne, nistagmus) 9. N. Glossopharingeus (ses-konuşma, yumuşak damak, velum-faringeum refleksi 10. N. Vagus ( 9. KS’e ek olarak vokal kordları innerve eder) 11. N. Accessorius(m trapezius- m. sternocleidomastoideus) 12. N. hypoglossus(dil kasları )

Diyapozon Testleri Rinne : İletim tipi işitme kaybını araştırmak için kemik ve hava yolu karşılaştırılır. Weber : Hangi kulakta ne tip bir işitme kaybı olduğunu araştırmak amacıyla her iki kulağın kemik yolundan işitmesinin karşılaştırıldığı bir testtir.

Diyapozon Testleri

BPPV Muayenesi(Dix Hallpike) • Benign paroksismal pozisyonel vertigo tanısında kullanılır. • Hasta muayene konusunda bilgilendirilir(baş dönmesi olabileceği açıklanır)

BPPV Muayenesi(Dix Hallpike) • Bu testte tarif edilen klasik nistagmus sırasıyla su özellikleri içerir: 1. Etkilenen kulağa bağımlı kritik pozisyonla başlangıç 2. Aynı taraf posterior semisirküler kanal planında mikst yukarı vuran veya rotatuar nistagmus 3. Varsayılan kritik pozisyon sonrası latensi ile ortaya çıkması (genellikle 3 -4 saniye) 4. Nistagmus süresinin sınırlılığı (genelde 30 sn. den az) 5. Dik pozisyona dönülmesi ile nistagmusun yönünün ters dönmesi 6. Testin tekrarlanması ile alışma veya cevabın azalması

VERTİGO PERİFERİK BAŞLANGIÇ ANİ SANTRAL YAVAŞ/ANİ ŞİDDET YOĞUN DÖNME AZ/YOĞUN DÖNME PATERN PAROKSİSMAL SÜREKLİ EVET DEĞİŞKEN SIK DEĞİŞKEN/AZ ROT/VERT/HOR. VERTİKAL EVET HAYIR KULAK SX + - KULAK FM ANORMAL OLABİLİR NORMAL - GENELLİKLE + POZİSYON BULANTI/KUSMA NİSTAGMUS NİST. DA YORULMA SSS SX

MOTOR SİSTEM (kas kuvveti, tonusu, trofisite, istemsiz kas hareketleri) KAS KUVVETİ; ü 0/5: Tam felç ü 1/5: Sadece gözle görülebilen hareket, fasikülasyon ü 2/5: Yer çekimi ortadan kaldırıldığında hareket ü 3/5: Kas yalnızca yer çekimine karşı koyar ü 4/5: Kas hareketi normal ancak karşı koyduğumuzda yenilir. ü 5/5: Tam kuvvet

Kas Kuvveti • • • Boyun Omuz Ön kol, bilek, el parmakları Uyluk, bacak, ayak parmakları Gerekli görülüyorsa daha küçük kas veya kas grupları dermatomlarına göre tek muayene edilebilir.

Parezi Testleri • Bu testler proksimal kas gruplarındaki zaafın hafif olduğu ve kas testleriyle kolayca ortaya çıkaramadığımız durumlarda işe yarar. • ELDE: pronasyon testi • BACAKTA: (A)grasset-gaussel, (B)mingazzini, (C)barre testleri

Kas Tonusu • Tonus: Kas istirahat halinde bile bir tonusa sahiptir. Bu tonus piramidal sistem (üst motor nöron) hasarında artarken, alt motor nöron hasarında azalır. • Eğer varsa hipotonisite; hafif veya ağır paraliziye eşlik ediyor olabilir.

Kas Tonusu • Eğer hipertonisite saptanırsa tipi de belirlenmelidir. • Spastisite: Kas grubunda agonistin antagonistine göre kas tonusu artmıştır. Sürekli bir kasılma vardır. Piramidal sistem kaynaklı spastisitede üst eksremitede fleksör, alt ekstremitede ekstansör cevap bulunur. • Rijidite: Tüm kaslarda kısa süreli ve aralıklı hiper ve hipotonilerin artarda gelmesidir. Tipik bulgusu dişli çark fenomenidir. (dekortikasyon/deserebrasyon rijiditeleri)

Trofisite • Tüm kaslar gözden geçirilerek bir kas atrofisi görüldüğünde lokalizasyonu, proksimal veya distal/simetrik veya asimetrik oluşu değerlendirilmelidir. • Ölçümler belirli kemik noktalarından belirli uzaklıklarda yapılıp kaydedilmelidir.

İstemsiz Kas Hareketleri • Bazal ganglion ve serebellum gibi ekstrapiramidal sistem lezyonlarını belirtir. • Tremor: statik/intansiyonel/postural(familyal) • Fasikülasyon: provake etmek için kasın üzerine elle veya çekiçle peşpeşe vurmak yeterlidir. • Korea: proksimal kaslarda, ani-sıçrayıcı • Atetoz: distal kaslarda, ondülan, hiperekstansif

DUYU MUAYENESİ 1) Yüzeyel duyu muayenesi Dokunma, ağrı, sıcak-soğuk 2) Derin duyu muayenesi Vibrasyon, pozisyon, derin ağrı Romberg testi 3) Kortikal duyu Stereognozi, grafestezi, barognozi, iki nokta diskriminasyonu Kortikal duyu bozuklukları kontraletaral paryetal lob lezyonunu gösterir.

KOORDİNASYON • İstemli hareket koordinasyonu serebellar sistem tarafından sağlanır. SEREBELLAR TESTLER o Metrik testler: parmak burun/diz topuk dismetri o Ardısıra hareket testleri disdiadokokinezi o Hedefi aşma (past pointing)

DURUŞ, YÜRÜYÜŞ, ATAKSİ • Düz yürütme (adım ve aralıkları, denge alanı genişlikleri, kollarının sallanması ve vücut postürü) • Parmak topuk (tandem walk) yürüyüşü • Parmak ve topuk ucu yürüyüşü

Ataksi Tipleri • • Serebellar Arka kordon Piramidal sistem (hemiplejik/paraplejik) Parkinson

REFLEKSLER • • • TENDON VİSERAL YÜZEYEL PATOLOJİK İLKEL

TENDON REFLEKSLERİ • • • 0 : KAYIP/ALINMIYOR +: AZALMIŞ +: NORMAL ++ : CANLI +++ : ARTMIŞ ++++ : POLİKİNETİK

TENDON REFLEKSLERİ • ÜST EKSTREMİTE biceps : C 5 -6 / n. musculocutaneus triceps : C 6 -7 / n. radialis stiloradyal : C 5 -6 / n. radialis • ALT EKSTREMİTE patella : L 2 -4 / n. femoralis aşil : L 5 -S 1 / n. tibialis

YÜZEYEL REFLEKSLER • • • Kornea / farenks refleksleri Karın derisi refleksleri ( T 8/10/12 ) Kremaster refleksi ( n. femoralis L 1/L 2 ) Anal refleks ( S 3/S 4 ) Taban derisi refleksi (n. tibialis S 1/S 2) BABİNSKİ !!!

BABİNSKİ EŞDEĞERLERİ • • OPPENHEİM GORDON CHADDOCK SCHAEFFER • HOFFMAN ALT EKSTREMİTE ÜST EKSTREMİTE

İLKEL REFLEKSLER KLONUSLAR • Bebeklik döneminde bulunan ancak zamanla • Aşil klonusu kaybolan; erişkinde ise yaygın beyin • Patella klonusu hasarlarında görülebilen reflekslerdir. (yakalama, emme ref. gibi)