De periode tussen 1871 en 1914 werd omschreven

De periode tussen 1871 en 1914 werd omschreven als de ‘Belle époque', ‘mooie eeuw‘ , echter uitsluitend voor de francofone elite. Door de industriële revolutie ontstond naast de oude adel een nieuwe industrie- en handelsburgerij. De elite wilde met volle teugen genieten, en ontvluchtte de ongezonde en deprimerende steden op zoek naar de natuur en alternatieven voor de verveling. Eind 18 de eeuw ontdekte men de aantrekkingskracht van de zee en de badplaatsen maakten vrij snel furore. De aanleg van spoorwegennetten was de aanzet voor echte volksverhuizingen tijdens het toeristisch seizoen. Deze rijke toeristen een comfortabel verblijf, badinstellingen én voldoende ontspanningsmogelijkheden. Bad-cultuur vroeg om bad-architectuur, en naast luxueuze hotels kwamen de kustvilla's in trek.

In 1830 maakte “La Belgique” duidelijk, dat er maar één taal is. Toen werden de helft van alle lagere en middelbare scholen die sinds 1815 door Willem I waren opgericht in Vlaanderen afgeschaft ! Het establishment, de pseudo-intellectuelen en de franskiljons in Vlaanderen, namen via de taal van Molière duidelijk afstand van dit klootjesvolk, die zich aan de geëtaleerde rijkdom enkel konden vergapen.

Bij de officiële volkstelling van 1846 woonden er in Vlaanderen 22. 134 Franstaligen op een bevolking van 1. 959. 672 inwoners, wat neerkomt op 1. 13% ! In 1910 waren er in Vlaanderen 47. 000 Franstaligen op een bevolking van 2. 935. 000, zijnde 1, 6% ! En nog steeds waren er geen middelbare scholen in het ‘Nederlands’. Op een schandalige doelbewuste wijze werden de Vlamingen dom gehouden ! De Vlamingen die in Vlaanderen 98% van de bevolking uitmaakten, kregen een ‘SIGNUM’, als zij op de speelplaats Nederlands spraken. Vóór WO I waren er in Vlaanderen 30% Vlamingen die amper konden lezen en schrijven ! 10, 1 % van de Vlamingen waren analfabeet !

De provincie Antwerpen had één lagere staatsschool voor elke 197 kinderen ! Zij moesten liefst tot 1930, ruim honderd jaar later na de stichting van de kloon van Frankrijk, die België is, wachten, alvorens zij eigen universiteiten kregen ! De neobelgicistische historici vandaag houden zich nog steeds bij dit ergerlijk negationisme. Sophie De Schaepdrijver & C. o. gedragen zich derhalve als postmoderne cynici ! Wanneer je dan het Vlaamse klootjesvolk met de tricolore vlag ziet zwaaien, besef je pas hoe weinig historisch besef deze verknipte creaturen hebben. Aanschouw … de ondragelijke lichtheid van hun bestaan !

Oostende ontpopte zich tot een mondaine badplaats met wereldfaam. Leopold II besteedde de enorme winsten uit zijn infame rubberhandel om steden als Brussel en Oostende te verfraaien. En gebruikte zijn Congo kolonie als een bron van geschenken voor de lakeien van het regime. Op grote schaal kocht hij media en politici om ! Hij wilde Oostende uitbouwen tot de belangrijkste badstad van West-Europa. In 1905 vierde België zijn 75 ste verjaardag (? ) en naderden enkele prestigieuze projecten hun voltooiing. De corrupte Leopold II kwam ze persoonlijk inhuldigen. De Nieuwe Koninklijke Schouwburg ging open. Het grondig gerenoveerde Kursaal pakte uit met een uitgelezen programmatie, van Caruso tot Ernest van Dyck. De Sint-Petrus- en Pauluskerk werd ingewijd. Een volwaardig postgebouw stond in de steigers. Er werd met man en macht gewerkt aan de uitbreiding van de haven. De koninklijke baan tussen Oostende en Wenduine, de eerste geasfalteerde autoweg in België, werd afgewerkt.

Oostende een florerende stad in de Belle epoque en in de Belgische en mondiale context : de metamorfose rond 1905 maakte van Oostende een nog attractievere pleisterplek voor de 'beau monde' van heel Europa en ver daarbuiten. Naast bouwstijl, was de Belle Epoque ook een levensstijl : elegante en dure kleren voor de dames, genieten van een wandeling waar men “gezien” wilde worden, verder genieten van een copieuze maaltijd overgoten met de beste Franse wijnen in één van de vele luxueuze hotels die de mondaine badplaatsen rijk waren. Om nadien een avondje in het casino door te brengen ! De beau monde kende en ontmoette elkaar aan de kust. In Oostende verscheen tijdens de zomermaanden de krant ‘ La Saison d’Ostende ’, die een naamlijst drukte van de elite die er logeerden met vermelding van domicilie en hotel waar ze verbleven !

Restaurant Villa Maritza is ondergebracht in een prachtig geklasseerd herenhuis uit 1885. Het huis werd gebouwd in 1885 als vakantiewoning naar een ontwerp van architect A. Dujardin.

In de badsteden heerste toen een bouw rage waarvan toch wat bouwwerken tot vandaag zijn bewaard gebleven, kostbare pareltjes behorende tot ons cultureel erfgoed. De Belle epoque-woningen hebben eigen stijl, meestal hebben ze beneden een loggia en werden keramische tegels en elementen overvloedig aangewend als decoratie. Muscarstraat

Culturele evolutie De technische vooruitgang zorgt voor een mechanisering van de cultuur. Slechts het kwantitatieve maakt nog indruk : massaproductie en massaconsumptie doden de persoonlijke smaak. In de wetenschappen leidt de specialisatie tot een eindeloze fragmentering. De verwereldlijking van de cultuur is hier wezenlijk mee verbonden. De zekerheid van de kennis die de natuurwetenschappen opleveren, maakt geloof overbodig en achterhaald. Tijdens het grootste deel van de 19 de eeuw bestaat er al opiniepers. Kranten zijn er voor de bovenlaag van de bevolking. Naast deze opiniepers ontstaat er ook een populaire pers. De invoering van de leerplicht in mei 1914 zorgt voor alfabetisering en voor een nieuw lezerspubliek van ‘half ontwikkelden’ die in een krant eenvoudige en korte artikelen willen vinden.

Door het algemeen stemrecht wordt de massa politiek interessant. Volkskranten worden een ideaal instrument om een publieke opinie te kneden en zo een politiek beleid door te drukken. Deze kranten kunnen echter financieel maar rondkomen dankzij reusachtige inkomsten van advertenties (reclame) & omkoping door Leopold II ! Rond 1900 is de uniformiteit in opmars : de huizen, kledij en voeding beginnen steeds meer op elkaar te lijken. Ook het stadsbeeld verandert : krioelende mensenmassa’s, fabrieken, warenhuizen en druk verkeer. Architecten bouwen stations, fabrieken, markthallen, huurkazernes en theaters. Die heel nieuwe wereld is in 1900 in volle expansie. De volksmensen, die de sociale wantoestanden stilaan te boven komen, streven als vanzelfsprekend naar de welvaart en het comfort van de burgerij : haar levensstijl is de norm !

Een elite van kunstenaars doorziet echter de bedrieglijkheid van de burgerlijke maatschappij en verzet zich tegen de euforie van het fin de siècle. In hun ogen is het een schijnwereld van machteloos materialisme. Zij voelen minachting voor de burgerlijke stijl. Sommige zoeken hun toevlucht in l’art pour l’art en andere kiezen voor sociaal engagement. Ze kiezen allemaal voor expressievormen die de burgerij provoceert. Menselijke vrijheid en verantwoordelijkheid, subjectiviteit en intuïtie, kwaliteit en samenhang zijn voor hen populair. De schilders zoeken naar nieuwe vormen van expressie om de chaos en de ontbinding te visualiseren. Stromingen als het expressionisme en surrealisme zijn hiervan het resultaat. Paul Gauguin, Vincent Van Gogh, Edvard Munch, James Ensor, Henri de Toulouse-Lautrec, Henri Matisse en de Vlaamse expressionisten als Valerius de Saedeleer, Albert Servaes, Gustave De Smet en Constant Permeke zorgen voor een vulkaan creativiteit.

De art nouveau / jugendstil is de stijl ontstaan rond 1875. In deze stijl zijn twee richtingen te onderscheiden : 1) Er is een florale organische stijl die de naam art nouveau meekrijgt en die vooral in de Romaanse landen voorkomt. 2) En er is de jugendstil, eenvoudige lineaire en geometrische stijl, die vooral in de Germaanse landen te vinden is. De overgang van de eerste naar de tweede stijl gebeurt in de jaren 1899 -1900. Victor Horta, geboren in Gent in 1861, getuigt in zijn architectuur van een merkwaardige creativiteit. Elke woning ontwerpt hij in functie van de opdrachtgever. Ook voor de jugendstilkunstenaars zijn de menselijke activiteiten in de woning het uitgangspunt voor hun architectuur.

Scott Joplin: “ The Entertainer ” (1902)