SOSYAL BECER ETM SOSYAL BECER ETMNE GR Sosyal

SOSYAL BECERİ EĞİTİMİ

SOSYAL BECERİ EĞİTİMİNE GİRİŞ Sosyal Becerinin Tanımı: Sosyal beceri, sosyal yeterliğin bir parçasını oluşturur ve bireyin çevresindeki diğer kişilere gösterdiği (selamlaşma, yardım etme, dinleme gibi) tanımlanabilir davranışlarını içerir. Sosyal yeterlik ise, bireyin çevresi ile uygun biçimde iletişim kurabilmesi için gerekli olan sosyal becerilerinin olması ve gerekli ortamlarda bu becerileri kullanabilmesidir. Sosyal yeterlik, bireyin içinde yaşadığı toplumun, onun sosyal ilişkileriyle ilgili değerlendirmeleriyle belirlenir.

SOSYAL BECERİ EĞİTİMİNE GİRİŞ Sosyal Becerinin Boyutları: • İlişkiyi başlatma ve sürdürme becerileri: Bu beceri bireyin yeni bir ortama girdiğinde kişilerarası ilişkiyi başlatarak sürdürebilmesini ifade eder. Diğer bireylere selam verme, göz teması kurma, yardım isteme, ikna etme, tebrik ve takdir etme gibi beceriler bu beceriler arasında yer alır. Tebrik ve takdir etme becerisini gösteren birey kendini de tebrik ve takdir edebilir. İlişkiyi başlatma ve sürdürmede oldukça önemlidir. • Grupla bir işi yürütme ve uyma becerileri: • Grupla bir işe başlama ve bitirme uyumu gösteren beceridir. Yönergelere uyma, başkalarının görüşlerini anlamaya çalışma, materyalleri paylaşma, olumlu eleştiride uygun davranış sergileme bu becerilere örnek gösterilebilir.

SOSYAL BECERİ EĞİTİMİNE GİRİŞ • Duygulara ve beden dili farkındalığına ilişkin beceriler: Duygulara ilişkin beceri olumlu duygularını sağlıklı olarak yaşayabilmesi, olumsuz duygularını ise kontrol edebilme becerisidir. Duygularını fark edip sağlıklı bir şekilde gösterebilen bireyler, başkalarının da duygularını anlamakta zorluk çekmeyecektir. Duygularını ifade etme, korkuyla baş etme bu beceriye örnek gösterilebilir. Beden dili farkındalığına sahip birey ise sözlü mesajlar yanında sözsüz mesajları da kolaylıkla alabilir ve gönderebilir. • Saldırgan davranışlarla başa çıkma, öfke kontrol becerileri: İzin isteme, paylaşma, kızgınlığını uygun dille ifade etme ya da kontrol etme bu becerilere örnek gösterilebilir.

SOSYAL BECERİ EĞİTİMİNE GİRİŞ • Stres durumları ile başa çıkma: Stres yaratan durumların üstesinden gelme sorunları çözme becerisidir. Başarısızlıkla baş edebilme, yalnız kalabilme, zor durumlarda konuşabilme, şikayet etme bu becerilere örnek gösterilebilir. • Sorun çözebilme ve planlama becerisi: Sorunu fark edebilme, tanımlama, ayrıntılı olarak ele alabilme, sağlıklı sorun çözme basamaklarını kullanabilme becerisidir. Bireyin başarıya ulaşabilmesi ve sosyal birey olabilmesi için önemli bir beceridir. • Arabuluculuk becerileri: Bireyin sorunu fark etme, analiz etme ve iki tarafı uzlaştırma becerisidir.

SOSYAL BECERİ EĞİTİMİNE GİRİŞ • Yardım isteme becerileri: Zor durumda başkalarından kolaylıkla yardım isteme becerisidir. • Farklılıklara saygı ve sosyal yardım becerileri: Bireyin farklılıklara ya da farklı bireylere (engelli, özel yetenekli, farklı kökene sahip vb. ) saygılı olma becerisidir. Yaşlı ve engellilere yardım etme bu beceriye örnek gösterilebilir. • Mizah becerisi: Başkalarının yaptığı espriyi fark edebilme, katılabilme ve anlayabilme becerisidir. • Akademik beceriler: Bağımsız ve tek başına çalışabilme, serbest zamanlarını verimli geçirebilme, yapamadığında yardım isteme becerileri bu beceriler arasında yer alır.

SOSYAL BECERİ EĞİTİMİNE GİRİŞ • Atılganlık (güvengenlik) becerileri: Sohbeti başlatma, kuralları sorgulama, karşı cinsle rahat etkileşimde bulunabilme, hislerini söyleyebilme, kendini rahat ifade etme gibi becerileri içerir.

SOSYAL BECERİ EĞİTİMİNE GİRİŞ Bu boyutların yanı sıra Riggio(1986) geliştirdiği sosyal beceri envanteri alt boyut olarak altı boyut ele almıştır. 1. Duyuşsal anlatımcılık: Sözsüz iletişim kurmayı ifade eder. Duyuşsal mesajları gönderebilme becerisidir. Duyuşsal anlatımcılığı yüksek bireyler hayat Doludurlar. Duyuşsal anlatımcılığı temsil eden örnek bir cümle : "Durgun geçen bir arkadaş toplantısını neşelendirebilirim". 2. Duyuşsal duyarlılık: Duyuşsal duyarlılık, başka bireylerin sözsüz iletişimini almayı ve bu alınanların anlamının açıklanmasını belirtir. Aşırı hassas olanlar diğer bireylerin içerisinde bulundukları durumları değerlendirirken fazla alıngan olabilirler. Duyuşsal duyarlılığı temsil eden örnek bir cümle : "Üzüntülü filmlerde bazen ağlarım".

SOSYAL BECERİ EĞİTİMİNE GİRİŞ 3. Duyuşsal kontrol: Duyuşsal kontrol, duygusal ve sözsüz gösterimlerin düzenlenmesini ve kontrol edilmesini ifade eder. Kontrol mekanizması, belirli imalı duyguları n taşınmasını ve bir maskenin arkasına gizlenmesini (üzüntülü görünmek için gülünç bir yüz ifadesine bürünmek) gösterir. Duyuşsal kontrole örnek bir cümle : "Kendimi bir an neşeli, hemen sonra üzüntülü gösterebilirim". 4. Sosyal anlatımcılık: Sosyal anlatımcılık becerisi yüksek olan kişiler, herhangi bir konuda konuşmayı başlatırken veya onu yönlendirirken bütün olarak dış Görünüşleriyle de buna katılırlar. Sosyal anlatımcılığa örnek bir cümle : "Hikaye anlatırken meramımı anlatmak için. genellikle birçok jest yaparım".

SOSYAL BECERİ EĞİTİMİNE GİRİŞ 5. Sosyal duyarlık: Sosyal duyarlık, başkalarının sözlü iletişimlerini anlama ve yorumlama yeteneğini gösterir. Aynı zamanda bireyin duyarlığını ve uygun sosyal davranışları belirleyen normların anlaşılmasını ifade eder. Sosyal duyarlığa örnek bir cümle : "Bazen başkalarının bana söylediklerini sanki çok kişisel olarak alıyorum". 6. Sosyal kontrol: Sosyal olarak kendini gösterme ve rol oynamayı ifade eder. Sosyal kontrol becerileri iyi gelişmiş bireyler genellikle sosyal ilişkilerinde kendinden emindirler. Sosyal kontrol, sosyal etkileşimde iletişimin içeriği ve yönüne kılavuzluk etmede de önemlidir. Sosyal kontrole örnek bir cümle : "Grup davranışlarını yönlendirmede genellikle çok başarılıyım".

SOSYAL BECERİ EĞİTİMİNE GİRİŞ Sosyal Beceri Kuramları: • Psikanalitik kuram ve sosyal beceri:

SOSYAL BECERİ EĞİTİMİNE GİRİŞ Psikososyal gelişim kuramı ve sosyal beceri:

SOSYAL BECERİ EĞİTİMİNE GİRİŞ Davranışçı kuramlar ve sosyal beceri:

SOSYAL BECERİ EĞİTİMİNE GİRİŞ Bilişsel kuramlar ve sosyal beceri: Bağlanma kuramı ve sosyal beceri:

SOSYAL BECERİ EĞİTİMİNE GİRİŞ Ekolojik kuram ve sosyal beceri:

SOSYAL BECERİ EĞİTİMİNE GİRİŞ Sosyal Becerilerin Ölçülmesi: Gözlem: Bireyin bir davranışını belirli bir sürede yalın ya da alet kullanılarak izlenmesidir. Kamera yardımı ile daha sonra kayıt altına alınabilir. Gözlem kayıt formları standr hale de getirilebilir, gelişigüzel de olabilir. Bireyle görüşme yapmak: Bireyle ya da grupla yüze gerçekleştirilir. Sorular önceden de hazırlanabilir, gelişigüzel de olabilir. Sosyal beceri ile ilgili sorular net ve bireyin yaşına uygun sormak gerektiğidir. Akran değerlendirmesi: Bireyin kendi yaşındakilere(yakın arkadaş, sınıf arkadaşı vb. ) sorular sorarak ya da soru formu oluşturarak bilgi alınır. Sözlü de alınabilir.

SOSYAL BECERİ EĞİTİMİNE GİRİŞ Sosyal beceri için ölçülmesi en kolay gözlem ölçekleri olabilmektedir. Sosyal beceri derecelendirme ölçeği ilkokul öğrencileri için kullanılır. Bu ölçek öğretmen gözlem formu olarak tasarlanmıştır. Öz bildirim ölçekleri: Bireylerin kendileri hakkında bilgi vermesine olanak sağlar. Genllikle okul öncesi ve birinci sınıflar için uygun değildir. Sosyal Becerilerin Geliştirilmesi: Sosyal becerilerin yaşamımızdaki önemi: Bu becerilerden bazıları; Selamlaşma becerileri, empati göstermek, yardımseverlik, başkalarıyla iletişim kurmak gibi becerilerdir. Çocukların erken yaşta geliştirdiği becerileriki dönemde ilişkilerin temelini oluşturur. Eğiitmciler ve ebeveynlerin gündelik öğrenmeleri pekiştirmeleri önemlidir.

SOSYAL BECERİ EĞİTİMİNE GİRİŞ Sosyal beceri eksikliklerinin belirlenmesi: Çocuk sosyal becerilerini gerçekleştirirken bazı sorunlar yaşayabilir. Bunlar; - Çocuk bilgi eksikliğinden sorun yaşayabilir. Birinden nasıl bir şey isteyeceğini bilmiyordur. - Bilgiye rağmen performans göstermede zorlanabilir. - Performansı yeterli derecede gösteremeyebilir. - Motivasyon eksikliğinden uygun sosyal davranışı göstermeyebilir. Düşük sosyal becerilerin sonuçları: Çevreyle ilişkilerde sorunlar yaşar. Depresyon belirtileri gösterebilir. Düşük akademik başarı gösterebilir. İyi sosyal becerilerin sonuçları: Olumlu okul ortamı oluşur. Gelecek için çocuğun yılmazlığı artar. Saldırganlıkla baş etme yolları kullanabilen öğrenciler artar.

SOSYAL BECERİ EĞİTİMİNE GİRİŞ Sosyal becerilerin okul iklimine etkisi: Olumlu okul ortamı için öğrencilerin kazanması gereken sosyal beceriler: • Öfke kontrolü • Başkalarının bakış açısını tanıma/ anlama • Farklı grupları kabul etme • Çatışma yönetimi Sosyal beceri müdahaleleri: Bir çocuk belirli bir beceriyi göstermede zorluk çekiyorsa, bu beceriyi hangi çevrede göstermede zorlanıyorsa orada dentlemek en iyisidir. Daha üst düzey müdahale gereken çocuklar belirlenerek onlar için farklı stratejiler kullanılmalıdır. Sosyal beceri geliştirmede etkili olan faktörler: Bireyin kişilik özelliklei ve mizacı Bireyin içsel faktörleri, biyolojik özellikleri Birey sosyal beceriyi önce ailede öğrenir. Sonra arkadaş çevresinde öğrenir Sosyal medya ve televizyon da etkilenir.

SOSYAL BECERİ EĞİTİMİNE GİRİŞ Eğitim bağlamında yapılması gerekenler: Bireyin kendini tanımasına yönelik küçük ya da büyük grup çalışmaları planlanabilir. Bireyin özgüvenine yönelik çalışmalar yapılabilir. Aileye ve öğretmenlere çocuklarında sosyal beceri geliştirmede dikkat etmeleri gereken noktalarla ilgili yapılandırılmış eğitimler verilebilir. Akran eğitimleri son derece önemlidir. Müfredatlara sosyal beceri destekleyici etkinlikler eklenmelidir. Uygun rol modeller olma: Öğretmen sınıf dışında da çocuğa örnek olmalıdır. Öfke kontrolü geliştirmeye çalışan öğretmenin sürekli öfke patlamaları yaşaması öğrencide sosyal beceri ortaya çıkarmada zorlanmaya sebep olur. Olumlu sosyal becerileri geliştirmek için çevreyi düzenleme: İşbirlikçi çalışmaya uygun sınıflar olabilir. Kurgulanmamış serbest oyunlar da sosyal becerileri öğretme fırsatı sağlayabilir.

SOSYAL BECERİ EĞİTİMİNE GİRİŞ Akran öğrenmesini teşvik etme: Çocuklar etkinliklerde gruplandırarak akran öğrenmesinden faydalanabilir. Bir çocuğun başka akranından ona öğretilmek istenen davranışı gözleyerek ya da sözel iletişim kurarak öğrenmesidir. Sosyal hikayeler anlatma: Öğretmenler sınıfta kendi yaşamından, toplumdaki bireylerden yola çıkarak sosyal hikayeler anlatabilir. Hikayeler kısa ve çocuğun yaşına uygun olmalıdır. Öykü ve hikaye kitaplarını kullanma: Dikkat edilmesi gereken bu öykü ve hikayelerin yaşına ve duruma uygun olmasıdır. Karakterler çocukların özgüvenini geliştirecek, duygularını fark ettirecek karakterler olmalıdır. Önleme ve yapılandırılmış müdahale programları kullanma: Sorun oluşmadan yapılır. Öğrenci ve veli eğitimleri, bilgilendirme çalışmaları: Okuldaki panolar bu çalışma için kullanılabilir. Veli toplantıları bilgi verme çalışmasının yapılacağı diğer alandır.

SOSYAL BECERİ EĞİTİMİNE GİRİŞ Kaynakça: • https: //www. ariokullari. k 12. tr/Pdrm. Bulteni/Pdrm-Bulteni-cocuklardasosyal-beceri-ve-aile. pdf • https: //www. pegem. net/dosyalar/dokuman/1237 -20120208173040 guclu. pdf • https: //www. pdr. gen. tr/kisisel-rehberlik/psikanalitik-kuram/ • http: //asagiguzelyurtortaokulu. meb. k 12. tr/icerikler/sosyal-becerilernasil-gelistirilir_6616020. html • http: //www. baskabirokulmumkun. net/cocuklukta-edinilen-sosyalbeceriler-ileride-olusabilecek-daha-zor-sorunlarin-onune-gecebilir/