BECER RETM BECER RETM Beceri Bireyin sahip olduu

BECERİ ÖĞRETİMİ

BECERİ ÖĞRETİMİ Beceri Bireyin sahip olduğu yeterliliklerine dayalı olarak yapabileceği tahmin edilen veya yaptığı etkinliklerdir.

Öğrenme, birey davranışının öğretimden sonra değişiklik göstermesidir. Davranış ise, iki ya da daha fazla kişi tarafından güvenilir olarak gözlenebilen ve ölçülebilen belli bir başlangıcı ve bitişi olan, tekrarlanabilen devinsel özellikler olarak tanımlanır. Davranışlar tek basamaklı ve zincirleme olarak ikiye ayrılır: Tek basamaklı davranışlar başlangıcı ve bitişi kolayca ayırdedilebilen davranışlar olarak tanımlanır. Örneğin; Oturma, kalkma, tutma, bırakma, düğmeye basma vb. Zincirleme davranışlar ise, birkaç davranışın bir araya gelerek daha karmaşık bir davranışı oluşturmasına denir. Örneğin; Atılan topu kollarıyla yakalama, pazar ya da marketten alış veriş yapma, çorap giyme, çamaşır makinesini kullanma gibi.

BECERİLERE BAKALIM

BECERİ ALANLARI ØÖz bakım Becerileri üTuvalet becerileri üYemek yeme becerileri üGiyinme-Soyunma becerileri üKişisel bakım ve temizlik becerileri ØGünlük Yaşam Becerileri üEvdeki araç gereci kullanma üEv temizliği ve düzeni üMutfak becerileri üÇamaşır yıkama ve giysilerin bakımı üUyku zamanı becerileri

ØToplumsal Yaşam Becerileri üİletişim araçlarının kullanımı üAlışveriş becerileri üSosyal ve kültürel etkinlikler üKamu alanlarının kullanımı ile ilgili beceriler üArkadaşlık, komşuluk ve akrabalık ilişkileri üBağımsız seyahat etme

BECERİ ANALİZİ n Beceri analizi, bir amacı (beceriyi) gerçekleştirebilmek için gerekli her bir davranışın ayrıntılı ve mantıklı olarak sıralanması ya da davranış zincirinin betimlenmesidir.

Beceri Analizi, karmaşık ya da çok basamaklı davranış ya da becerilerin küçük, öğretilmesi kolay alt basamaklarına (işlem basamaklarına) ayrılması olarak tanımlanmaktadır.

BECERI ANALIZI Bir becerinin tamamlanabilmesi için gereken her bir beceri basamağının sıralı olarak belirlenmesidir. Beceri analizi; Performans belirlemek, Öğretim yapmak, Öğretim sonunda değerlendirme amacıyla kullanılır.

BECERİ ANALİZİNİN ÖĞRETİME KATKILARI u u u Bilgi Öğretimin Bireyselleştirilmesi Öğretimi Kolaylaştırır Objektif Değerlendirme Tekrarlanabilirlik

BİLGİ Beceri analizi yapıldığında en yüksek düzeyde bilgi sunmak mümkün olmaktadır. Öğretim basamaklarının beceri analiziyle belirlenmesi nedeniyle öğretim materyali küçük parçalar halinde sunulabilmektedir. Böylece öğretmen öğrenciye bilgiyi daha çabuk ve kesin olarak kazandırabilmektedir. u

u ÖĞRETİMİN BİREYSELLEŞTİRİLMESİ Beceri analizinin yapılması öğretim basamaklarının oluşturulmasına hizmet etmesi nedeniyle öğrencilerin düzeyine göre öğretimin oluşturulmasını mümkün kılmaktadır.

u ÖĞRETİMİ KOLAYLAŞTIRIR Öğretilmek istenen konuda beceri analiziyle belirlenen basamaklar öğrencinin bulunduğu düzeyi kolayca belirlememize yardımcı olduğu gibi öğretime nereden başlayacağımızın bilinmesine de yardımcı olur. Öğrenciler düzeylerine göre öğretim yapıldığında, daha kolay ve hızlı öğrenirler.

u Ø Ø OBJEKTİF DEĞERLENDİRME Yapılan beceri analizi basamaklarıyla öğrencilerin göstermiş oldukları ilerlemeleri değerlendirmek ve kaydını tutmak mümkün olmaktadır. Bu da öğretmenin yanlılığını azaltmaktadır. Özellikle yetersizlikten ağır düzeyde etkilenmiş çocukların ilerlemeleri yavaş olabilmektedir. Çocukların ilerlemelerini ancak ayrıntılı beceri basamaklarında görmek mümkün olabilmektedir.

u TEKRARLANABİLİRLİK Yapılan beceri analizleri başka öğretmenlerce tekrar uygulanabilme olanağı vermektedir. Beceri basamaklarına göre oluşturulan programlar başka okul ve öğretmenlerce kolayca uygulanabilir.

Beceri analizi, Ø Yapılış sırasına göre beceri analizi Ø Gelişimsel aşamaya göre beceri analizi Ø Güçlük düzeyine göre beceri analizi olmak üzere: 3 farklı şekilde yapılabilir.

YAPILIŞ SIRASINA GÖRE BECERI ANALIZI ØİLERİ ZİNCİRLEME YÖNTEMİ ØTERSİNE ZİNCİRLEME YÖNTEMİ

GELIŞIMSEL AŞAMAYA GÖRE BECERI ANALIZI Bir becerinin gelişim aşamalarına göre beceri basamaklarının belirlenmesidir. Çocuk gelişiminde bazı beceriler bir sonraki beceriler için önkoşul niteliğindedir. Ön koşul beceri, bir üst becerinin öğrenilebilmesi için mutlaka öğrenilmesi gereken beceridir. Örn, Yirmiye kadar atlamadan ritmik sayabilmesi için, birden ona kadar ritmik sayabilme becerisini öğrenmiş olması gerekir.

Gelişimsel aşamaya göre beceri analizi yapmak için; - gelişim aşamalarının çok iyi bilinmesi ya da gözden geçirilmesi, - gelişim aşamalarıyla ilgili kaynakların taranması, - geliştirilen programların içeriğinin yeterli ve doğru olup olmadığının değerlendirilmesi ve gerektiğinde uyarlanarak kullanılması yerinde olacaktır.

GÜÇLÜK DÜZEYINE GÖRE BECERI ANALIZI Bazen becerinin taşıdığı güçlük düzeyine göre analiz edilmesi gerekebilir. Güçlük düzeyine göre analiz, becerinin daha kolay edinilebilen alt becerilerinin belirlenmesidir. Örn, ”Yatay, dikey, eğri ve eğik çizgileri ve bunların kombinasyonlarını çizer. ” becerisinin analizi Satır çizgisi arasında yukarıdan aşağı ve soldan sağa, doğru çizmeyi gerektiren harfleri (I, ı, İ, i, L, T, E, F, H ) yazar. - Satır çizgisi arasında, eğik doğru çizmeyi gerektiren harfleri (A, K, V, v, Y, y, Z, z) yazar. Satır çizgisi arasında daire ve eğri çizmeyi gerektiren harfleri yazar.

Satır çizgisi arasında daire ve eğri çizmeyi gerektiren harfleri (O, o, Ö, ö, C, c, Ç, ç, G, Ğ, S, s) yazar. - Satır çizgisi arasında daire ve doğru çizmeyi gerektiren harfleri ( a, b, B, P, p, D, d, g, ğ, e, R) yazar. - Satır çizgisi arasında eğri (kavis, kıvrım) ve doğru çizmeyi gerektiren harfleri (J, j, l, t, k, h, m, n, r, u, ü) yazar şeklinde yapılabilir.

PSİKOMOTOR BECERİLER İÇİN BECERİ ANALİZİ ÜRETME YOLLARI Beceri analizindeki basamakları belirlemenin iki yolu bulunmaktadır: u u Beceri basamakları oluşturulurken (bellekten) basamaklar oluşturulmaktadır. Davranışı bizzat yaparak basamaklar sırayla yazılmaktadır. Beceri analizi genellikle (davranışı gerçekleştiren bir kişinin gözlenmesiyle) ya da beceri analizini hazırlayan kişinin (kendisinin davranışı yerine getirerek) notlar almasıyla hazırlanır.

LÜTFEN ! “Bardaktan su içme” becerisinin analizini bellekten yapalım.

* Bellekten Beceri Analizi Yazmanın Avantaj ve Dezavantajları Avantajları u Daha az zamanı gerektirir. u Analiz her türlü ortamda gerçekleştirilebilir. u Analizi yaparken özel araç-gereç gerekmez. Dezavantajları u Bazı beceri basamakları unutulabilir.

LÜTFEN ! Aynı işlemi şimdi de bizzat yaparak yazalım.

* Bizzat Yaparak Beceri Analizi Yapmanın Avantaj ve Dezavantajları Avantajlar u Tüm basamaklar bizzat yapılarak yazıldığı için atlama riski söz konusu olmayacaktır. Dezavantajlar u Öğretilmek istenen bazı davranışların sınıf dışında gerçekleşiyor olması nedeniyle beceri analizinin sınıf dışında bir ortamda gerçekleştirilmek durumunda olması, u Beceriyi bizzat yapabilmek için özel bir takım araçları gerekli olabilir.

Hangi Beceri Analizi Yolunu Kullanacağımıza Nasıl Karar Vereceğiz? Sağlıklı ve eksiksiz bir beceri analizi yapabilmek için aşağıdaki soruları cevaplamak gerekmektedir: 1. Söz konusu olan amaca (davranışa) aşina mısınız? (Bu davranışı düzenli olarak gerçekleştiriyor musunuz? ) 2. Basamak atlama olasılığı var mıdır? 3. Özel bir takım araçlar gerekli midir? 4. Özel araçların bulunduğu ortama gereksinim var mıdır?

*** Eğer soruların ilkine cevabınız evetse, beceri analizini belleğinizden yapmanız yeterli olabilecektir. *** Eğer ilk soruya cevabınız hayırsa, diğer sorulara cevabınız evet bile olsa, beceri analizini bizzat yaparak gerçekleştirmek gerekecektir.

Beceri Basamakları Oluştururken Beceri alanını sınırlandırılması. u Basamakların gözlenebilir terimlerle yazılması. u Bu terimlerin uygulayıcının anlayabileceği şekilde ve düzeyine uygun yazılması. u Öğrencinin ne yapacağını ifade eden terimlerle yazılması. u Öğrencinin dikkatini yoğunlaştırmasına hizmet etmesi gibi özelliklere dikkat edilmesi gereklidir. u

BECERİ ÖĞRETİM SÜRECİ Beceri analizinin bulunduğu ölçü aracının hazırlanması Öğrencinin performans düzeyinin belirlenmesi Uzun dönemli, kısa dönemli ve öğretim amaçlarının belirlenmesi Öğretim planlarının hazırlanması Öğretimin değerlendirilmesi

Beceri Analizinin Yapılması Ve Ölçü Aracının Hazırlanması

İleriye Zincirleme Yöntemi İleri zincirleme yöntemine göre öğretim yapabilmek için performans alımı öncesi hazırlanan beceri analizinin ilk yapılandan son yapılana doğru düzenlenmesi gerekir. Öğretim yapılırken ilk işlem basamağı (birinci temel beceri) üzerinde durulup diğer işlem basamakların (diğer temel becerilerin) öğretimi yapılmaz. Öğrenci, ilk işlem basamağını bağımsız olarak gerçekleştirdikten sonra ikinci işlem basamağına geçilir.

İLERİ ZİNCİRLEME TERSİNE ZİNCİRLEME BİLDİRİMLER 1. Çorabı tutar. 1. Ayak bileğine kadar giydirilmiş çorabı giyer a) Her iki eliyle çoraba uzanır. a) Her iki eliyle çorabın koncuna uzanır. b) Her iki elinin baş parmağı içeride, diğer parmakları dışarıda olacak şekilde, çorabın koncundan tutar. c)Çorabı yukarı çeker. 2. Çorabı ayak parmaklarına geçirir. 2. Topuguna kadar giydirilmiş çorabı giyer a) Parmaklarını birbirine doğru hareket ettirerek, çorabı toplar. 1. Beceri basamağının a ve b basamakları tekrar b) Çorabı ayak ucuna geçirir. c)Elleriyle çorabı iki yana açar. d) Çorabı topuguna geçirir. c) Çorabı ayak parmaklarına geçirir. e)Çorabı yukarı çeker. 3. Çorabı giyer. 3. Ayak parmaklarına kadar geçirilmiş çorabı giyer. a) Çorabı ayak tarağına kadar çeker. 1. Beceri basamağının a ve b basamakları tekrar b) Elleriyle çorabı iki yana açar. c) Çorabı ayak bileğine kadar çeker. c) Çorabı topuğuna geçirir. d) Ellerini iki yana doğru çekerek çorabı açar. d) Çorabı yukarı çeker. 2. Beceri basamağının d ve e basamakları tekrar

Çocuğun beceri ölçü araçlarında yapabildiklerine dayalı olarak, kazandırılacak her beceri için tüm beceri, ileri zincirleme ya da tersine yaklaşımlarından birine göre uzun dönemli, kısa dönemli ve öğretimsel amaçlar belirlenir. Eğer, çocuğa kazandırılmak üzere belirlenen becerilerden biri giyinme becerisi ise ve çocuğun bu becerinin ölçüt bağımlı ölçü aracının uygulanması sonucunda temel becerilerin yarısından fazlasını gerçekleştiremediği ve pek çok beceri basamağında fiziksel yardım ve model olma ipucuna gereksinim duyduğu gözlendiyse, bu becerinin tersine zincirleme yaklaşımıyla kazandırılmasına karar verilebilir.

Becerinin tersine zincirleme yaklaşımıyla kazandırılmasına karar verildiğinde, öncelikle bu becerinin tersine zincirleme yöntemine göre beceri analizinin yapılması ve bu beceri analizine dayalı olarak, ölçüt bağımlı ölçü aracının hazırlanması gerekmektedir. Daha sonra, bu ölçü aracı çocuğa uygulanarak, ele alınan giyinme becerisindeki performans düzeyi tekrar belirlenir ve bu performans düzeyine dayalı olarak tersine zincirleme yaklaşımına göre uzun dönemli ve öğretimsel amaçlar belirlenir. dönemli, kısa

TERSİNE ZİNCİRLEME YÖNTEMİ Bu öğretim yönteminin kullanılabilmesi için performans alımı öncesinde hazırlanan beceri analizinin, tersine zincirlemeye göre yapılması gerekir. Yani beceri analizi son yapılandan ilk yapılana doğru düzenlenerek oluşturulmalıdır. Öğretim yapılırken son işlem basamağı üzerinde durulur; diğer işlem basamaklarının öğretimi yapılmaz. Öğrenci, son işlem basamağında bağımsızlığa ulaşınca sondan bir önceki işlem basamağının öğretimine geçilir. Her oturumda öğrencinin bağımsız gerçekleştirdiği basamakları da yaparak beceriyi tamamlaması istenir.

Tüm Beceri Yöntemi Bu yöntemin kullanılabilmesi için de performans alımı öncesi hazırlanan beceri analizinin, ileri zincirlemeye göre yapılması gerekir. Bu yöntemin uygulanması sırasında becerinin bütün işlem basamakları için öğretim yapılır. Her öğretim oturumunda beceri basamaklarındaki ipuçları yavaş çekilerek becerinin tümü gerçekleştirilmeye çalışılır.

ÖLÇÜ ARACININ HAZIRLANMASI Ölçüt bağımlı testler, öğrencinin öğretim amaçlarını gerçekleştirip gerçekleştiremediğini değerlendirmeye yöneliktir. Öğretim öncesinde öğrencinin bir beceride performans düzeyini (Başlama düzeyini) belirlemek, öğretim sırasında öğrencinin gösterdiği ilerlemeyi kaydetmek ve öğretim sonunda öğrencinin öğretim amaçlarını gerçekleştirme düzeyini belirlemek amacıyla kullanılır (Varol, 1992: 15).

Beceri öğretim materyalinin ilk basamağını oluşturan ölçü aracının hazırlanmasında beceri analizi yapıldıktan sonra beceri analizinin basamakları ölçü aracının bildirimlerini oluşturacaktır. üBildirimler yazıldıktan sonra ölçüt belirlenmelidir. ü Bildirimler yönergelere dönüştürülmelidir. ü Değerlendirme yöntemi seçilmelidir.

ÖLÇÜT BAĞIMLI ÖLÇÜ ARAÇLARININ HAZIRLANMASI (Tek Fırsat Yöntemi) BİLDİRİMLER YÖNERGELER ÖLÇÜT Ana yönerge: Çorabını giy %100 1. Çorabı tutar. 1. Çorabı tut. a) Her iki eliyle çoraba uzanır. a) Her iki elinle çoraba uzan. b) Her iki elinin baş parmağı içeride, diğer parmakları dışarıda olacak şekilde, çorabın koncundan tutar. b) Her iki elinin baş parmağı içeride, diğer parmakları dışarıda olacak şekilde, çorabın koncundan tut. 2. Çorabı ayak parmaklarına geçirir. 2. Çorabı ayak parmaklarına geçir. a) Parmaklarını birbirine doğru hareket ettirerek, çorabı topla. b) Çorabı ayak ucuna geçirir. b) Çorabı ayak ucuna geçir. c) Çorabı ayak parmaklarına geçir. 3. Çorabı giyer. 3. Çorabı giy. a) Çorabı ayak tarağına kadar çeker. a) Çorabı ayak tarağına kadar çek. . b) Elleriyle çorabı iki yana açar. b) Ellerinle çorabı iki yana aç. c) Çorabı topuğuna geçirir. c) Çorabı topuğuna geçir. d) Çorabı yukarı çeker. d) Çorabı yukarı çek.

ÖLÇÜT BAĞIMLI ÖLÇÜ ARAÇLARININ HAZIRLANMASI (Çoklu Fırsat Yöntemi) BİLDİRİMLER YÖNERGELER Ana yönerge: Çorabını giy 1. Çorabı tutar. 1. Çorabı tut. a) Her iki eliyle çoraba uzanır. a) Her iki elinle çoraba uzan. b) Her iki elinin baş parmağı içeride, diğer parmakları dışarıda olacak şekilde, çorabın koncundan tutar. b) Her iki elinin baş parmağı içeride, diğer parmakları dışarıda olacak şekilde, çorabın koncundan tut. 2. Çorabı ayak parmaklarına geçirir. 2. Çorabı ayak parmaklarına geçir. a) Parmaklarını birbirine doğru hareket ettirerek, çorabı toplar. a) Parmaklarını birbirine doğru hareket ettirerek, çorabı topla. b) Çorabı ayak ucuna geçirir. b) Çorabı ayak ucuna geçir. c) Çorabı ayak parmaklarına geçir. 3. Çorabı giyer. 3. Çorabı giy. a) Çorabı ayak tarağına kadar çeker. a) Çorabı ayak tarağına kadar çek. b) Elleriyle çorabı iki yana açar. b) Ellerinle çorabı iki yana aç. c) Çorabı topuğuna geçirir. c) Çorabı topuğuna geçir. d) Çorabı yukarı çeker. d) Çorabı yukarı çek. B Sİ MO FY

ÖĞRENCININ PERFORMANS DÜZEYININ BELIRLENMESI

PERFORMANS DÜZEYININ BELIRLENMESI Beceri analizlerinden yararlanarak hazırlanan ölçüt bağımlı testlerde, her bildirim için yer alan sorular öğrenciye sorularak, doğru ve yanlış tepkileri kaydedilerek öğrencinin performans düzeyi (yapabildikleri) belirlenir. Öğrencinin performans düzeyinin belirlenmesi, öğretime nereden başlanacağına hizmet etmektedir (Varol, 1992: 16).

Beceri Öğretiminde Performans Düzeyinin Belirlenmesi Becerileri değerlendirmenin iki yolu vardır: ØTek fırsat yöntemi ØÇoklu fırsat yöntemi

TEK FIRSAT YÖNTEMİ Bu yöntemde: üBireye beceri analizinde yer alan basamakları yerine getirmesi için ana yönerge verilir, üBirey doğru yaptığı her basamak için (+) alır, birey bir basamağı yanlış yaparsa, yanıt için ayrılan sürede yapmazsa ya da yanıt için ayrılan sürede uygun olmayan davranışlar sergilerse (-) alır ve değerlendirmeye son verilir. üBeceri analizinde gerçekleştirilen ilk yanlış basamaktan sonra, geriye kalan tüm basamaklar için de (-) verilerek değerlendirme sonlandırılır.

Tek fırsat yöntemiyle değerlendirme yapmanın Avantajları; ü ü Değerlendirme kısa sürede tamamlanır, Bireyin yanlış yaptığı ilk basamakta değerlendirme sona erdirilerek öğretime geçildiği için öğretime ayrılan süre artar, değerlendirme sırasında öğrenmenin gerçekleşmesi çok küçük bir olasılık olduğu için uygulamanın etkisi daha kesin biçimde ortaya konur. Dezavantajları; ü Tek fırsat yönteminde beceri analizinde bireyin doğru olarak sergileyebileceği basamaklar varken, bireyin yanlış yaptığı ilk basamakta değerlendirmeye son verildiği için tüm basamaklara ilişkin doğru bir değerlendirme yapılamamış olabilir.

Beceri: Çorap giyme Tarih: Öğrencinin adı soyadı: BİLDİRİMLER YÖNERGELER ÖLÇÜT Ana yönerge: Çorabını giy %100 1. Çorabı tutar. 1. Çorabı tut. a) Her iki eliyle çoraba uzanır. a) Her iki elinle çoraba uzan. b) Her iki elinin baş parmağı içeride, diğer parmakları dışarıda olacak şekilde, çorabın koncundan tutar. b) Her iki elinin baş parmağı içeride, diğer parmakları dışarıda olacak şekilde, çorabın koncundan tut. 2. Çorabı ayak parmaklarına geçirir. 2. Çorabı ayak parmaklarına geçir. a) Parmaklarını birbirine doğru hareket ettirerek, çorabı topla. b) Çorabı ayak ucuna geçirir. b) Çorabı ayak ucuna geçir. c) Çorabı ayak parmaklarına geçir. 3. Çorabı giyer. 3. Çorabı giy. a) Çorabı ayak tarağına kadar çeker. a) Çorabı ayak tarağına kadar çek. b) Elleriyle çorabı iki yana açar. b) Elleriyle çorabı iki yana aç. c) Çorabı topuğuna geçirir. c) Çorabı topuğuna geçir. d) Çorabı yukarı çeker. d) Çorabı yukarı çek.

ÇOKLU FIRSAT YÖNTEMi . Çoklu fırsat yöntemiyle öğrencinin becerinin her bir basamağını hangi ipucu kullanıldığın da gerçekleştirdiği ya da bağımsız olarak yapıp yapmadığı belirlenir. ü Öğrenciye beceriyle ilgili ana yönerge verilir. ü Beceri basamağı bağımsız yapılırsa “B” olarak kaydedilir. ü Beceri basamağı bağımsız yapılmaz ya da hatalı yapılırsa durdurularak o basamakla ilgili sözel ipucu verilir. ü Sözel ipucu verildiğinde beceri basamağı yapılırsa sözel ipucu olarak “Sİ” kaydedilir. ü Sözel ipucu verildiğinde, beceri basamağı yapılamaz ise model olunarak, beceri öğrenciye gösterilir. ü Model olunarak beceri basamağı öğrenciye gösterildiğinde, basamak öğrenci tarafından yapılırsa, model olma “ MO” olarak kaydedilir. ü Model olunduğunda beceri basamağı öğrenci tarafından gerçekleştirilemezse, fiziksel yardım “FY” olarak işaretlenir.

Ancak : Performans alımında öğrencinin fiziksel yardıma ihtiyaç duyduğu basamak daha sonraki basamakları etkilemiyor ise öğretmen beceri basamağına hızlı bir şekilde öğrenciye müdahalede bulunarak uygun pozisyona getirir ve diğer basamaklar üzerinden performans alımına devam edilir. Ancak FY olarak işaretlenen basamak ondan sonraki basamakları etkileyecek ise performans alımı sonlandırılır.

Çoklu fırsat yönteminin Avantajları; ü Bu yöntemde bireyin doğru olarak sergileyebileceği tüm basamaklar için şans tanınıyor olması, yöntemin bir yararı olarak değerlendirilebilir. Dezavantajları; ü Bireyin doğru olarak sergileyemediği davranışların uygulamacı tarafından yerine getirilmesi sırasında, öğrenme gerçekleşebilir. Bu durum, uygulamanın etkililiğinin net biçimde görülmesini engelleyebilir.

Beceri: Çorap giyme Öğrencinin adı soyadı: BİLDİRİMLER Tarih: YÖNERGELER Ana yönerge: Çorabını giy 1. Çorabı tutar. 1. Çorabı tut. a) Her iki eliyle çoraba uzanır. a) Her iki elinle çoraba uzan. b) Her iki elinin baş parmağı içeride, diğer parmakları dışarıda olacak şekilde, çorabın koncundan tutar. b) Her iki elinin baş parmağı içeride, diğer parmakları dışarıda olacak şekilde, çorabın koncundan tut. 2. Çorabı ayak parmaklarına geçirir. 2. Çorabı ayak parmaklarına geçir. a) Parmaklarını birbirine doğru hareket ettirerek, çorabı topla. b) Çorabı ayak ucuna geçirir. b) Çorabı ayak ucuna geçir. c) Çorabı ayak parmaklarına geçir. 3. Çorabı giyer. 3. Çorabı giy. a) Çorabı ayak tarağına kadar çeker. a) Çorabı ayak tarağına kadar çek. b) Elleriyle çorabı iki yana açar. b) Elleriyle çorabı iki yana aç. c) Çorabı topuğuna geçirir. c) Çorabı topuğuna geçir. d) Çorabı yukarı çeker. d) Çorabı yukarı çek. B Sİ MO FY

Beceride performans düzeyi belirlenirken, öncelikle uygulamanın yapılacağı ortam düzenlenir. Bunun için performans alımı sırasında ortam, öğrenciyle bir çalışılabilecek şekilde düzenlenmelidir. Öğretmen gerektiğinde model olabilmek için performans alımı sırasında öğrencinin yanında durmalıdır ve öğretmenin önünde de aynı araç seti bulunmalıdır.

BECERİ ÖĞRETİMİNDE KULLANILAN İPUÇLARI

1. Sözel İpucunun Verilmesi ve Geri Çekilmesi Sözel ipucu, öğretmenin , öğrencinin yapmasını istediği davranışı, sözel olarak ifade etmesidir. Sözel ipucu, öğrenciye bir beceriyi yapması için en az yardım etme yoludur. Öğrencinin çoklu fırsat yöntemiyle beceride yapabildikleri belirlenmeden, öğretimde sözel ipucunun kullanılması düşünüldüğünde, kullanılacak sözel ipuçlarının öğrenci için anlamlı olup olmadığının araştırılması gereklidir. Öğretimde kullanılan ipuçları, öğrenciler başarılı oldukça geri çekilmelidir. Örneğin; “her iki elinle pantolonun belinden tut”, “pantolonu tut”, “tut” ve “fısıltı sesi” gibi.

2. Model Olma İpucunun Verilmesi ve Geri Çekilmesi Model alma, bir kişinin yaptığı hareketi Gözleyerek ve taklit ederek yapma ve öğrenmedir. Beceri öğretiminde model olmanın kullanılabilmesi için, öğrencinin taklit etme becerilerine sahip olması gerekmektedir. Model olma ipucu, sözel ipucu ile birlikte kullanılır ve öğretim süreci içinde model olunan hareket geri çekilerek, öğrencinin sadece sözel ipucu ile hareket yapması amaçlanır.

3. Fiziksel Yardım İpucunun Verilmesi ve Geri Çekilmesi Fiziksel yardım, öğrencinin belli bir uyaranın (ayırdedici uyaran) varlığında bir beceri basamağını yapmasını Sağlamak amacıyla, öğretmenin öğrenciyle birlikte beceri Basamağının tamamını yapması ve ne yapıldığını söylemesinden, beceri basamağını hiç yapmayarak ne yapıldığını söylemesine kadar değişen ve elle yapılan yardımdır. Fiziksel yardım uygulanırken, fiziksel ve sözel ipuçları birlikte kullanılmaktadır. Öğrencinin beceri basamağını yapmasını sağlamak amacıyla uygulanan fiziksel yardım Geri çekilerek, öğrenciyi beceri basamağını sözel ipucu ile Yapar hale getirmek amaçlanmaktadır.

Uygun İpucunun Belirlenerek Etkili Biçimde Kullanılması § En ılımlı ipucu(bireyin üzerinde en az kontrol gerektiren § § § ancak en etkili olan ipucu)seçilmelidir. Gerekli durumlarda ipucu türleri birleştirilerek kullanılmalıdır. Davranışla doğrudan ilgili ve en doğal ipucu seçilmelidir. İpucu sadece öğrencinin dikkatini yönelttiği durumlarda sunulmalıdır. İpucu öğrenciyi destekleyici biçimde ve öğretim atmosferi içinde sunulmalıdır. İp ucu olabildiğince erken silikleştirilmelidir. İpucu gelişigüzel biçimde kullanılmamalıdır.

Tersine zincirleme yöntemi her beceri için uygun olmayabilir. Özellikle giyinme becerilerinde ve bazı meslekî becerilerde tersine zincirleme yönteminin diğer yöntemlere göre daha etkili olduğu bilinmektedir. Bunun nedeni; öğrencinin başlangıçta gerçekleştirmesini beklediğimiz becerinin oldukça az sayıda işlem basamağını içermesi, kolaylıkla başarıya ulaşmasının mümkün olması ve diğer basamakların öğretimi yapılırken bağımsızlığa ulaştığı işlem basamaklarını da tekrarlamasıdır

Aşağıda tersine zincirleme yöntemine göre oluşturulmuş ceket giyme becerisi aşamalarına yer verilmiştir. 1. Her iki kolu giydirilmiş ceketi giyer. 2. Tek kolu giydirilmiş ceketi giyer. 3. Giyeceği şekilde tutulan ceketi giyer. 4. Verilen ceketi giyer.

ÖNCELİKLİ BECERİLERİN SEÇİMİ Öğrenci için işlevsel olan ve daha sık kullanılacak beceriler, daha az işlevsel olan ve daha az kullanılacak becerilere göre tercih edilmelidir. Pek çok ortamda gerçekleştirilebilecek beceriler sadece bir ortamda gerçekleştirilebilecek becerilere tercih edilmelidir .

Öğrencinin diğer bireyleri gözleyerek öğrenebileceği beceriler öncelikli olarak seçilmelidir. Öğrencinin kendine güvenini sağlayacak beceriler öncelikli olarak seçilmelidir. Bir becerinin gerçekleşmesi için önkoşul olan beceriler, önkoşul olmayan becerilere göre öncelikli olarak tercih edilmelidir.

YANLIŞSIZ ÖĞRETIM TEKNIKLERI Hata düzeltme. -

TUVALET BECERISI KAZANDIRMA