Shangai in ve Macao in Okulncesi Eitim Sistemi

Shangai (Çin) ve Macao (Çin) Okulöncesi Eğitim Sistemi ve Türkiye İle Karşılaştırması & Bakırköy Belediyesi Duygu ÖZDEMİRKAN Hilal BOYRAZ Barış KIRNAP

TÜRKİYE

OKUL ÖNCESİ EĞİTİM NEDİR? Okul Öncesi Eğitimi, doğumdan, zorunlu eğitim yaşına kadar, çocukların gelişim özellikleri, ve yetenekleri göz önüne alınarak ebeveyn ve eğitimcilerin etkin olduğu sistemli bir eğitim diye tanımlayabiliriz. Çocukların sağlıklı bir biçimde fiziksel, duygusal, dil, sosyal ve zihinsel yönden gelişimlerini sağlayıcı, olumlu kişilik temellerinin atıldığı, yaratıcı yönlerinin ortaya çıkarıldığı, çocukların kendilerine güven duymalarının sağlandığı, ebeveyn ve eğitimcilerin etkin olduğu sistemli bir eğitim diye tanımlayabiliriz. Türkiye'de bu eğitim isteğe bağlıdır. Zorunlu değildir.

OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİN ÖNEMİ 17 yaşına kadar olan zihinsel gelişimin; % 50´sinin 4 yaşına kadar % 30´unun 4 yaşından 8 yaşına kadar % 20´sinin ise 8 -17 yaşlarında elde edildiğini düşünürsek 0 -6 yaşlar için, çocuğun gelişiminin hızla yönlendiği yıllar diyebiliriz. Bu yıllarda temeli atılan beden sağlığının ve kişilik yapısının ileri yaşlarda aynı yönde gelişme şansı çok yüksektir. Bu yüzden çocuğun sağlıklı birey olması açısından okul öncesi eğitime önem verilmelidir. Ayrıca çocuğun okul öncesi yıllarda aldığı eğitim ve kazandığı deneyimlerin, ileriki yaşlarındaki öğrenme yeteneği ve akademik başarısıyla ilişkisi olduğu gözlenmiştir.

OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİN AMACI 1. Çocukların beden, zihin ve duygu gelişmesini en iyi alışkanlıklar kazanmasını sağlamak, 2. Onları temel eğitim hazırlamak, 3. Şartları elverişsiz çevrelerden ve ailelerden gelen çocuklar için ortak bir yetişme ortamı yaratmak, 4. Çocuklarını Türkçeyi doğru ve güzel konuşmalarını sağlamaktır. -2005 -2006 eğitim-öğretim yılında 17. 634 okul öncesi eğitim kurumunda, 549. 604 çocuk eğitim görmekte olup, bu kurumlarda 22. 789 öğretmen görev yapmaktadır. -Eğitim sistemi bireyi, bilgi ve beceri ile donatmak yanında, çevreye uyum sağlama, çevreyi değiştirme, toplumun kültürel değerini aktarma ve geliştirme amaçlarına da yönelmiş bulunuyor. Eğitim sisteminin en önemli görevlerinden biri, toplumdaki üretim sistemi için gerekli nitelikte ve nicelikte insan gücünü yetiştirmektir.

OKUL ÖNCESİ EĞİTİM KURUMLARININ ETKİNLİK ALANLARI 1. Ana okulları 0 -4 yaş grubu bunlara çocuk yuvası da denir. 2. Ana sınıfı 4 -6 yaş arasındaki çocuklar için. Ayrıca etkinlik biçimine göre de ikiye ayrılmaktadır. 1. Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Genel Müdürlüğüne bağlı çalışanı okul öncesi eğitim kurumları, 2. Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğüne bağlı anaokulları veya anasınıfları (625 ve 37293 sayılı yasalar gereği) 3. M. E. B. Kız Teknik Öğretim Okullarına bağlı Uygulama Anaokulu. 4. Sağlık Bakanlığı ve Çalışma Bakanlığı’na bağlı anaokulu ve anasınıfları.

OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİN GELİŞİMİ Gelişimin en hızlı ve en değişken olduğu okul öncesi dönemi iyi bir şekilde değerlendirebilmek ancak çok iyi planlanmış bir eğitim programıyla gerçekleştirilebilir. Bu doğrultuda Türkiye‘de 1994 yılından önce okul öncesi eğitim kurumlarında öğretmenler, MEB tarafından hazırlanan ve o öğretim yılı başında tebliğler dergisinde yayınlanan çerçeve programlardan(ünite başlıkları) yararlanarak ünite ve günlük planlarını tamamen kendilerinin yazdığı hedef ve hedef davranışlara göre oluşturmakta ve hazırlamaktaydılar. Okul öncesi dönemde psikomotor, bilişsel, dil, sosyal ve duygusal gelişimler açısından hızlı bir gelişim ve değişim içerisinde bulunan çocuğa, konu merkezli hedef ve hedef davranışlar yeterince katkı sağlamadığından ilk taslak program 1989 yılında kabul edilmiş, 1994 yılında ilk defa resmi bir Okul Öncesi Eğitim Programı hazırlanmıştır. 8. Milli Eğitim Şûrası hariç diğer eğitim şûraları okul öncesi eğitimi gündemlerine almadıkları görülmektedir. 28. 9. 1970 ile 3. 10. 1970 günleri arasında toplanan şûra bu konuda şu bilgiyi aktarmaktadır.

Sağlık ve Çalışma Bakanlığına bağlı okulların sayısı belli değildir. Ancak yukarıdaki rakamlara baktığımızda okul öncesi eğitim planlı programlı bir gelişmeden çok rastlantılara bırakılmıştır. Uygulama anasınıfı ile özel okulların açılışında yıllara göre öğretmeni ve öğrenci artışında dengesizlik bulunmaktadır.

Toplu incelendiğinde M. E. B. bağlı ana okulu sayısı bölgelere göre dağılım yapılmadığı gibi yıllara göre öğrenci, öğretmen ve dershane sayısında da bir artış görülmemektedir. Bu bakımdan bu kurumlarda bir gelişme var denemez.

Tablo incelendiğinde özel okul öncesi eğitim kurumları ile azınlık özel okullar dahil resmi anaokulundan daha fazladır. Nüfusa oranlanırsa Türkiye'de bu eğitim kurumlarını ne kadar az önemsediğimiz ortaya çıkacaktır.

Tabloda görüldüğü gibi özel okullar da gelişmiş bölgelerde kümelenmişlerdir. Bunun ekonomik ve sosyal nedenleri vardır. Ayrıca kültürel etkenleri de hesaba katmak gerekmektedir.

Bugün Gazetesinde Perihan Çakıroğlu’nun New York Üniversitesi’nden Doç. Dr. Selçuk Şirin ile yaptığı röportajda; -Okulöncesi eğitim, çocuklarımızın geleceği için ne kadar önemli? Türkiye’de okul öncesi eğitim alan çocuklarla almayan çocukları kıyaslayabilecek bir veri tabanımız var. 15 yaşına geldiği zaman matematikte, fende ve Türkçe’de okulöncesi eğitimi alan çocuk, almayandan 1, 5 yıl önde. O 1, 5 yıl üniversiteye girişte bir o kadar avantajlı oluyor. İşe girişte de öyle. Şimdi biz tüm çocuklara okulöncesi eğitim verebilseydik, OECD ülkeleri arasında birinci olmuştuk. Oysa PISA’da 33 ülke içinde sondan üçüncüyüz.

TÜRKİYE’DE OKUL ÖNCESİ EĞİTİM Okul öncesi eğitimin Türkiye'deki görüntüsünü kısa da olsa özetlemeye çalıştık. Yapılan inceleme bizi şu sonuçlara götürmektedir. Okul öncesi eğitim, eğitim sistemi bütünlüğü içinde ele alınmalıdır. Sistem zihne dayalı bilgi aktarmasını amaçlamamalıdır. 0 -6 yaş grubu çocukları ülkemizde okul öncesi eğitimden eşit şekilde yararlanmamaktadır. Yaygın eğitim çalışmaları da bu alanda yetersizdir. Kalkınma planları bu önemli işi özel sektöre bırakmışlardır. Özel sektör ise kırsal bölgelere bu hizmeti götürmediği gibi, işçi sınıfına da bu hizmeti verememiştir.

Yaygın eğitim çalışmaları da okulöncesi alanı için yetersizdir. Kalkınma planları bu önemli işi özel sektöre bırakmışlardır. Özel sektör ise kırsal bölgelere bu hizmeti götürmediği gibi, işçi sınıfına da bu hizmeti verememiştir. Okul öncesi eğitimin organize edilmemesi sonucu bir üst okuldaki öğrenciliği sırasında başarısızlık durumlarını doğurmaktadır.

Çinde Okul Öncesi Eğitim Okul öncesi eğitim Resmi Okullar Özel Okullar Resmi anaokulları, hükümetin her düzeyindeki eğitim kuruluşları; halk örgütleri, işletme ve kurumlar tarafından açılmaktadır. Özel anaokulları ise, kentlerde mahalle komiteleri; kırsal kesim köylü komiteleri tarafından veya uluslar arası anlaşmalarla açılan daha çok yabancı aile çocuklarının devam ettiği, devlet denetiminde olan özel programlı anaokullarıdır.

Okulların, tarihi gelişimi incelendiğinde çocuk yuvaları ve çocuk bakım evlerinin resmi eğitim sisteminin bir parçası olmadığı görülmektedir. 1949 yılından sonra Çin kadını, iş yaşamına hızlı ve yoğun biçimde katılınca devlet, çocuk bakım içini gündüz bakım evleri ile çözmeye çalışmıştır. Bu kurumlarda akademik programlar uygulanmamakta, sadece çocuğun özenli bakımını sağlamaktadır

Çinde Okul Öncesi Eğitim Anaokulları ise, resmi eğitim sistemi içinde yar almakta ve 36 ayını dolduran çocukları kabul etmektedir. 1982 yılından bu yana nitel ve nicel yönden önemli gelişme gösteren anaokulları genelde gündüz hizmet vermektedir. Ayrıca yatılı olanlar da bulunmaktadır. 1981 yılında o zamanki adı ile Eğitim Bakanlığı (şu anda Eyalet Eğitim Komisyonu) anaokulları eğitim programında şu derslere yer vermiştir. Sağlık, Spor, Ahlak, Dil, Genel Kültür, Matematik, Müzik, Sanat. 1990 yılından sonra büyük şehirlerdeki bazı anaokullarında alternatif programlar da. uygulanmaktadır. örneğin: Pekin Eğitim Fakültesi uygulama anaokulunda Montessöri yöntemi (Çocuğun bireysel becerilerine ve ilgi alanlarına, bireysel öğrenme hızına ve karakter özelliklerine uygun bir pedagojidir. ), diğer şehirlerdeki anaokullarında da yabancı öğretmenlerin uyguladığı yöntem ve tekniklerle değişik programlar yürütülmektedir. Yaş ve kişisel özelliklerdeki farklılıklar dikkate alınmakta, çocukların eğitimi buna göre gereksinim ve içerik açısından değişiklik göstermektedir.

Çinde Okul Öncesi Eğitim Okul öncesi eğitim, gerek resmi gerekse özel kuruluşlar tarafından verilmektedir. Devlete ait ana okulları, hükümetin her düzeydeki eğitim kuruluşları, halk örgütleri, işletme ve kurumlar; özel kreşler de kentsel bölgelerdeki mahalle komiteleri ve kırsal kesimdeki köylü komiteleri tarafından açılmaktadır. 1995'te 180, 000'in üzerindeki kreşe 27. 112 milyon çocuk gidiyordu. Ana okulları, üç ile altı yaş arasındaki çocukları kabul etmektedir. Verilen öğretim çocuğun sınıfına göre değişmektedir. Yaş ve kişisel özeliklerdeki farklılıklar dikkate alınmakta, çocukların eğitimi buna göre gereksinim ve içerik açısından değişiklik göstermektedir. Oyunlar, beden eğitimi, dil, ortam tanımlama, resim, elişi, müzik, hesaplama ve günlük yaşamdaki dersler gibi çeşitli faaliyetler düzenlenmektedir.

Anaokulları yaş gruplarına göre sınıflara ayrılmaktadır ; Grup (Sınıf) Yaş Grubu Ders Saati Sabah Öğlede Toplam n Sonra Alt Sınıf 3 -4 Yaş 10 -15 dakika 6 saat 8 saat 14 saat Orta Sınıf 4 -5 Yaş 20 -25 dakika 10 saat 11 saat 21 saat Üst Sınıf 5 -6 Yaş 25 - 30 dakika 12 saat 24 saat

Çinde Okul Öncesi Eğitim Anaokulları yaş gruplarına göre sınıflara ayrılmaktadır ; Ø 3 -4 yaş grubu alt sınıf, Ø 4 -5 yaş grubu orta sınıf, Ø 5 -6 yaş üst sınıf. Alt sınıfların dersleri 10 ila 15 dakika, sabah 6 öğleden sonra 8 saat, orta sınıfın dersleri 20 ila 25 dakikadır. Sabahları 10 ders saati, öğleden sonraları 11 ders saati. Üst sınıfın dersleri 25 ila 30 dakikadır. Sabahları 12, öğleden sonra ise 12 ders grubu bulunmaktadır.

Bunlarla birlikte resmi eğitim içinde yer alan ana okullarına ise 36 ayını dolduran her çocuk gidebilmektedir. Bu okulların bazı özellikleri şöyle sıralanabilir: Anaokulları genelde gündüz hizmet vermektedir. 2. 1981 yılında kabul edilen programa göre: Sağlık, spor, ahlak, dil, genel kültür, matematik, müzik, sanat dersleri verilmektedir. 3. 1990’dan sonra büyük şehirlerdeki bazı ana okullarında özel programlar uygulanmaktadır. 4. Yaş gruplarına göre hizmet vermektedir 5. Okul öncesi eğitim genelde kırsal kesimlerde 1 yıl, şehirleşmiş kesimlerde 3 yıldır.

2001 ve 2002 yıllarına göre anaokullarındaki öğrenci, öğretmen ve okul sayılarını gösteren liste aşağıdaki gibidir: YIL Okul Sayısı Öğrenci Sayısı Öğretmen Sayısı 2001 111 764 20 360 200 659 300 2002 111 800 20 218 400 630 100

Başarıda bir diğer önemli konu, kendine yetkinlik. Şanghay’daki öğrenciler matematikte ve okuma becerilerinde çok inançlı. Eğer öğrenci olarak çok uğraşırsa, eğitim sisteminin kendisini destekleyeceğini söylüyor. Türkiye'de ise kendine güvenmeyen çok öğrenci var. Başarılı olabileceklerine inanmıyorlar. Öğrencilerin başarısızlıklarının nedenlerini sorduğumuzda, Türkiye’de çoğu öğrenci 'şanssızdım, ders benim için zordu, öğretmen beni sevmedi' diyor. Ama Şanghay'da çok az öğrenci böyle cevap veriyor. Türkiye’de öğrenciler umudu bırakmışlar, başarılı olabileceklerine inanmıyorlar. Yüksek performanslı sistemlerde çok net iddialar var. Her öğrenci, her öğretmen yüksek performansın ne olduğunu biliyor. Talimatları da çok net eğitim sistemlerinin.

SONUÇ; Hem Türkiye’de hem de Çin’de eğitimin genel amaç ve temel ilkeleri karşılaştırıldığı, zaman hem ülkelerin hem de yurttaşların her türlü ihtiyaçlarını karşıladığı anlaşılmaktadır. Türk ve Çin eğitim sistemlerinin amaç ve ilkeleri boyutunda farklılıklar ve benzerlikler ortaya konulmuştur. Gelişmiş bir ekonomiye sahip olan Çin’in eğitim sisteminin demokratik bir yapıya sahip olmadığı , ekonomiye bakış açılarını değiştirmeleriyle beraber, eğitim ile ekonomiyi hızla geliştirerek , uzman ve teknik personel yetiştirerek hızlı bir büyüme sağladığı görülmüştür. Laik ve ideolojik ilkeler bakımından Türk eğitim sistemine benzemesine rağmen, kısa sürede ekonomik olarak Türkiye’den daha ileri gittiği anlaşılmıştır. Çin’le baş edebilmek için , eğitimin geliştirilmesine önem verilmelidir. Çin’in gelişiminin devam edeceğini göz önünde bulundurarak, kısa vadeli eğitim çözümleri yerine sürekli çözümler üretmeliyiz.